Vísir - 30.05.1979, Blaðsíða 12

vJSUk
Miövikudagur 30. mai 1979
Allt útlit er nú fyrir að meginhluti úrgangs-
efna frá járnblendiverksmiðjunni að Grundar-
tanga komi verksmiðjunni og landsmönnum
yfirleitt til góða i stað þess að valda þeirri
mengun sem margir óttuðust.
Með byggingu og rekstri reykhreinsivirkis
járnblendiverksmiðjunnar er komið í veg fyrir
áð ryk fari út i andrúmsloftið með útblæstri
verksmiðjunnar. Rykið er að mestu
ókrystallað kísildioxið sem nýtist i sements-
framleiðslu og mun draga verulega úr alkali-
skemmdum i steypu sem mikið hefur borið á i
byggingum hérlendis siðustu ár eða áratugi.
Má nefna sem dæmi að á þessu ári mun
Sementsverksmiðja rikisins þurfa að flytja
eina tvo skipsfarma af þessu ryki til landsins
þar sem framleiðsla járnblendiverksmiðjunn-
ar mun ekki fullnægja þörfinni fyrir þetta ryk.
Reykhreinsivirkiö stendur nú
fullgert i fullum rekstri og
kostaöi um 1800 milljónir króna.
Þaö mun hreinsa aö minnsta
kosti 99% af ryki úr útblæstrin-
um, en i þvi eru 1600 ryksugu-
pokar sem hver um sig er ná-
lega fjórir fermetrar. Gert er
ráö fyrir um 180 þúsund rúm-
metra gegnumstreymi af lofti
um reykhreinsivirkiö á klukku-
stund.
Mengunarrannsóknir
Þegar bygging járnblendi-
verksmiöjunnar var til umræðu
voru sumir sannfæröir um aö
allt lifrfki i nágrenninu væri I
hættu og ótti viö mengun réöi
miklu um andstööu þeirra er
mæltu gegn þessum fram-
kvæmdum. Á þessum málum
hefur hins vegar verið tekiö á
þann hátt aö fyllsta öryggis
sýnist vera gætt.
Jón Sigurösson forstjóri járn-
blendiverksmiöjunnar og Hjört-
ur Torfason stjórnarformaöur
járnblendifélagsins boöuöu til
fundar meö fréttamönnum þar
sem mengunarvarnir voru
kynntar og siöan var fariö I
skoöunarferö að Grundartanga.
A fundinum voru auk Jóns og
Hjartar þeir dr. Vilhjálmur
Lúöviksson formaöur Náttúru-
verndarráös, Agnar Ingólfsson
forstööumaöur Líffræöistofnun-
ar Háskólans og Eyjólfur Sæ-
mundsson fulltrúi Heilbrigöis-
eftirlits rikisins. Geröu þeir
grein fyrir þeim rannsóknum
sem geröar hafa veriö á þessu
sviöi.
1 lögum um járnblendiverk- '
smiöjuna er kveöið svo á aö
áöur en framleiösla hefst skuli
Jón Sigurösson forstjóri
Á neöstu hæö ofnhússins er glóandi málminum tappaö af og hann
látinn renna f sérstaklega fóöraöar pönnur er taka 7-900 kiló af
málmbráö. Siöan eru þær dregnar fram I kælisalinn þar sem málm-
urinn storknar.
Rætt um mengunarvarnir. Frá vinstri: Eyjólfur Sæmundsson,
Hjörtur Torfason, Jón Sigurösson, Vilhjálmur Lúöviksson, Jón
Steingrfmsson og Agnar Ingólfsson.
L
12
VISIR
Miövikudagur 30. mai 1979
Séö inn i logandi ofninn sem nú gengur meö 20-25 megavatta álagi.
Umliverflsvernd vlD arundertanga:
RANNS0KNIR
GERBAR A ÖLLU LÍFRÍKI
gerö liffræöileg athugun á um-
hverfi verksmiöjunnar þannig
aö fylgjast megi meö áhrifum
hennar á lifrikiö. Kostnaö
greiöir járnblendifélagiö og er
kostnaöur vart undir 60 milljón-
um króna.
Þaö er sérstakt verkefnisráö
sem hefur annast umsjón meö
þeim rannsóknum sem staöiö
hafa yfir.
Litiö va_r vitaö um marga
þætti lifrilcisins áöur en rann-
sóknirnar hófust og uröu þær
þvi aö vera mjög umfangsmikl-
ar en koma þá jafnframt að
mun viötækari notum en bara
aö þvi er varöar rekstur verk-
smiðjunnar. Geröar voru viö-
tækar athuganir á magni ryks I
andrúmslofti og efnasamsetn-
ingu þess. Sagöi Eyjólfur Sæ-
mundsson aö mælst heföi meira
af ryki en búist var við sérstak-
lega af finu ryki og gæti þar
veriö um ofaníburö af vegum
veriö að ræöa.
Einnig fannst efni er nefnist
PAH og getur valdiö krabba-
meini en þetta efni myndast viö
bruna. Þessar loftmælingar
voru geröar á vegum norsks
fyrirtækis i samvinnu viö Iön-
tæknistofnun og Veöurstofuna
aö hluta. Engin tæki til slikar
mælinga eru til hérlendis.
Þá hefur verið rannsakaö
magn og tegundadreifing
gróöurs og dýralifs, eins og til
dæmis fléttur, mosar, háplönt-
ur, fuglar og hryggleysingjar.
Teknar hafa verið loftmyndir af
svæöum, meðal annars meö
infrarauöum lit til aö hafa til
samanburöar siðar, auk rann-
sókna á fjörum og I sjónum.
Voru menn sammála um þörf og
gagnsemi rannsóknanna svo
hafa megi sem bestan saman-
burö eftir aö járnblendiverk-
smiðjan hefur hafiö fram-
leiðslu.
Bjart framundan
Að Grundartanga var fariö I
skoðunarferð um verksmiöjuna
I fylgd Jóns Sigurössonar,
Sæmundur
Guövinsson
skrifar
Myndir:
Jens Alex-
andersson
Hjartar Torfasonar og Jóns
Steingrímssonar verkfræöings.
Þann 5. mai voru fyrstu hráefnin
sett i bræösluofn verksmiöjunn-
ar og tveim dögum siöar var
byrjaö aö hleypa kisiljárni úr
ofninum. Siöan hefur fram-
leiösla veriö stööug aö frátöld-
um stuttum hléum vegna still-
inga og smá bilana meöan vélar
og tæki eru reynd.
Búnaö sem vinnur úr kisil-
járninu er nú sem óöast veriö aö
taka i notkun og allt á aö vera til
26. júni þegar ráögert er aö taka
verksmiöjuna formlega I
notkun. Þegar allt er komiö I
fullan gang mun hún framleiöa
um tvö þúsund tonn af kisiljárni
á mánuöi meö þessum eina ofni
Neöst á myndinni má sjá tvær pönnur meö glóandi málmi f kælisalnum. Þegar hálfstorkn-
aö er I hverri pönnu er hleifurinn tekinn úr meö gaffaliyftara og settur f sérstaka kæli-
kassa.
Þegar málmurinn er oröinn kaidur er hann tekinn og settur I kvörn er malar hann og sigt-
ar.
en annar ofn veröur tekinn i
notkun á næsta ári. Fram-
leiðsluverðmæti þessa árs
verður hátt i þrir milljaröar.
Eins og fram kom i frétt VIsis
i gær hefur fyrri áfangi verk-
smiðjunnar reynst mun ódýrari
en áætlaö var og munar hér áö
minnsta kosti 35 milljónum
norskra króna eöa sem svarar
tveimur milljöröum islenskra
veröbólgukróna.
Verð á kisiljárni hefur fariö
mjög hækkandi aö undanförnu
og má búast viö aö þaö veröi um
áramót komið upp i þaö sem
þarf til aö standa undir öllum
kostnaði miöaö viö tvo ofna I
notkun. Framleiöslan er öll flutt
á markaö erlendis og notuö viö
stálframleiöslu. Þarf um þrjú
kfló af kísil við framleiöslu á
einu tonni af stáli.
Nú starfa liölega 100 manns
viö járnblendiverksmiöjuna en
þegar ofn 2 veröur tekin i notkun
þarf að fjölga mönnum um 50%
en framleiðslan tvöfaldast og
veröur um leiö mun hagkvæm-
ari.
Astæöa er til aö þakka for-
ráöamönnum járnblendiverk-
smiöjunnar fyrir aö hafa frá
upphafi haft mjög gott samstarf
viö fjölmiöla og gefiö þeim kost
á aö miöla öllum upplýsingum
hverju sinni til almennings.
Þetta var i þriðja sinn sem
fréttamönnum er boöiö aö
Grundartanga og sjötti fundur-
inn meö fréttamönnum. Þess
hefur jafnan veriö gætt aö gefa
tækifæri til aö afla upplýsinga
hjá öllum yfirmönnum hinna
ýmsu deilda verksmiöjunnar
sem svaraö hafa spurningum
um þau sviö er undir þá heyra.
Félög I bygglngarlðnaöi:
Hætla á alvlnnuleysl I haust
Fyrirhugaö er að úthluta lóö-
um undir aöeins 262 Ibúöir I sex
sveitarfélögum á höfuöborgar-
svæðinu á þessu ári, en á siðasta
ári var úthlutaö lóöum undir 738
Ibúðir á svæöinu.
Þessar upplýsingar koma
fram i frétt frá ráöstefnu sem
Trésmiöafélag Reykjavikur,
Múrarafélag Reykjavikur,
Málarafélag Reykjavikur,
Sveinafélag pipulagninga-
manna og Sveinafélag hús-
gagnasmiöa héldu fýrir
skömmu.
Astæöan fyrir ráöstefnuhald-
inu var sú aö I vetur hefur veriö
meira atvinnuleysi i ýmsum
greinum byggingariönaöarins
en mörg undanfarin ár og all
miklar likur á alvarlegu at-
vinnuleysi I haust og næsta
vetur veröi ekkert aö gert
Bent var á ýmsar leiöir til aö
snúa þessari óheillaþróun viö.
Meðal annars þarf aö koma I
veg fyrir skeröingu á tekju-
stofnum Byggingarsjóös og
sveitarfélögin samræmi skipu-
lagsstörf sin betur. Hamla
þyrfti gegn innflutningi húsa og
húshluta, lóöaframboö veröi
skipulagt og aö úthlutun lána til
ibúðakaupa eöa bygginga veröi
komið á eina hendi og lánstimi
lengdur i 50-70 ár. —SG
Nýja skrifstofiihúsgagnakerfið
frá Bjerringbro gefur
umhverfinu hressilegan lit
Biðjið um tilboð í nýja innréttingu á skrifstofu yðar — með hliðsjón af
þörfum yðar og kröfum. Tillögur að fyrirkomulagi innréttinga og
,,skrifstof ulandslags" við yðar hæf i eru ávallt til reiðu, — endurgjalds-
laust.
B/8 — litakerf i — 800 er skrifstof ukerfi sem hægt er að nýta við hvers
konar aðstæður.