Morgunblaðið - 20.06.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
EINS og greint var frá í Morg-
unblaðinu í gær kom til átaka á
milli hóps ungmenna af asísku bergi
brotnum og annarra ungmenna á
Lækjartorgi skömmu eftir miðnætti
aðfaranótt sunnudags.
Geir Jón Þórisson, yfirlögreglu-
þjónn í Reykjavík, segir að komið
hafi til átaka víðs vegar um borgina
um helgina. Tilfellin hafi verið eitt-
hvað á annan tuginn. „Við erum að
fara yfir málin og reynum að fá lýs-
ingu sjónarvotta á atburðunum.“
Spurður sagði hann að lögreglan
gæti ekki fullyrt hvort fordómar
væru að færast í aukana. „Þetta er
búið að vera af og til að svona atvik
hafa komið upp en hvort um aukn-
ingu er að ræða, er ekki gott að
segja, því svona getur blossað upp
eina helgi en svo legið niðri nokkrar
helgar í röð. Við þurfum að skoða
lengra tímabil til að meta það.“
Hann sagði jafnframt að það væri
ekki nýtt að lögreglan væri að taka
hafnaboltakylfur, hnífa og ýmiss
konar barefli af fólki. „Þetta eru
einhverjir hópar sem halda sig sam-
an sem eru bæði í neyslu og af-
brotum. Við erum kannski ekki
lentir í sams konar og við sjáum í
bandarískum klíkumyndum en við
verðum að vera á varðbergi gagn-
vart slíku.“
Átökin komu ekki á óvart
Guðrún Pétursdóttir, verkefnis-
stjóri hjá miðstöð nýbúa í Reykja-
vík, segir átökin milli ungmenna af
asískum uppruna og annarra ung-
menna í miðborg Reykjavíkur eftir
miðnætti á sunnudag ekki hafa
komið á óvart. Neikvæð viðhorf
gagnvart fólki sem er af erlendu
bergi brotið hljóti fyrr eða síðar að
brjótast út í einhvers konar ofbeldi.
Unglingar væru hins vegar líklegri
en fullorðnir til að ganga alla leið.
Hún tekur þó fram að hún þekki
ekki gjörla atvik helgarinnar eða
hvers vegna átökin brutust út. Hins
vegar verði útlendingar sem eru
frábrugðnir meirihluta Íslendinga í
útliti oft verða fyrir áreiti og of-
beldi.
Þeir fái verri þjónustu, hreytt sé í
þá ónotum, þeir sé uppnefndir og í
verslunum séu þeir eltir til til að
ganga úr skugga um að þeir steli
ekki vörum. Sumir verði fyrir þessu
á hverjum einasta degi.
Samfélagið allt
verður að taka sig á
„Foreldrar eru farnir að vara-
börnin sín við að labba ekki þrjú
saman niður götu. Því þegar þrír
asískir strákar labba niður götu eru
þeir álitnir vera gengi,“ sagði Guð-
rún og séu þeir því líklegri til að
verða fyrir áreiti og ofbeldi.
Guðrún bendir á að reynslan frá
Evrópu sýni að fyrsta kynslóð inn-
flytjenda hafi sig yfirleitt lítið í
frammi og sætti sig við yfirgang.
Börn þeirra, sem hafa alist hér upp,
gengið í gegnum íslenskt skóla-
kerfi, tala íslensku en fá samt alltaf
verri móttökur í samfélaginu, séu
hins vegar ekki tilbúin til að sætta
sig við slíkt.
Aðspurð um hvort einhver þeirra
sem lenti í átökum um helgina hafi
haft samband við miðstöð nýbúa
segir hún ekki svo vera. Fólkið
veigri sér við að kvarta þar sem þá
verði þau stimpluð sem vanþakk-
látir kvartarar.
Eftir miðnætti á þjóðhátíðardag-
inn brutust út átök á milli íslenskra
ungmenna og ungmenna af asísku
bergi brotnum. Guðrún segir vara-
samt að taka einn hóp út fram yfir
aðra. Unglingarnir séu ekki for-
dómafyllri en aðrir.
„Þegar þú spyrð þau þekkir
kannski enginn þeirra einn einasta
útlending. En þau eru samt uppfull
af hugmyndum um það að þetta sé
hið versta fólk. Af hverju? Hvaðan
koma þessi neikvæðu viðhorf? Það
sem við erum að reyna að benda á
er að það er ekki bara þessi hópur
sem er ábyrgur heldur allt sam-
félagið. Það eru foreldrarnir sem
ala þau upp, það er skólakerfið sem
útskrifar þau. Það eru fjölmiðlarnir
sem birta neikvæðar staðalmyndir
af útlendingum. Allt samfélagið
þarf að taka sig á,“ sagði Guðrún.
Hún segir brýnt að Íslendingar
átti sig á að þeir búi nú í fjölmenn-
ingarlegu samfélagi. Þjóðin þurfi að
gera allt sem hægt sé að gera til að
koma í veg fyrir árekstra á milli
mismunandi hópa. „Við verðum að
átta okkur á því að ekki fer allt eftir
okkar forsendum,“ sagði Guðrún.
„Fólk ætti að ræða þetta við börnin
sín og búa þau undir lífið í þessu
samfélagi. Þau séu ekki öllum öðr-
um æðri þó að þau séu íslensk og
búi á Ísland.“
Guðrún Pétursdóttir, verkefnisstjóri hjá miðstöð nýbúa í Reykjavík
Verða fyrir fordómum
á hverjum einasta degi
FJÖLMENNUR baráttufundur
þroskaþjálfa var haldinn undir ber-
um himni við Þvottalaugarnar í
Laugardal í gær, en viðræður um
nýja kjarasamninga hafa nú staðið
yfir á áttunda mánuð. Næsti fundur
við viðsemjendur hjá Reykjavíkur-
borg er í dag.
Í ræðu Sólveigar Steinsson, for-
manns Þroskaþjálfafélags Íslands,
kom fram að það að boða til og hefja
verkfall væri neyðaraðgerð eftir að
reynt hafi verið til þrautar að ná
samningum á annan hátt. „Það hef-
ur ekki verið neitt launungarmál
hverjar kröfur okkar voru í upphafi,
né hversu mikið við höfum slegið af
þeim. Það hefur heldur ekki verið
neitt launungarmál, að til að ná
fram þeim kjarabótum sem þroska-
þjálfar sætta sig við, þá færu pró-
sentur á flug,“ segir Sólveig og bæt-
ir við að vandinn birtist í dag á þann
hátt, að 44 þroskaþjálfar starfandi
hjá Reykjavíkurborg, hafa verið í
verkfalli í 33 daga og álíka margir
þroskaþjálfar, sem starfa á stofn-
unum sem fá fjármagn frá ríkinu til
að greiða laun, bættust í þann hóp
15. júní. Enn fleiri munu bætast við
verkfallshópinn þann 28. júní hafi
samningar ekki tekist fyrir þann
tíma.
„Vandinn birtist okkur ennfremur
í því ófremdarástandi sem skapast
hefur hjá þeim fjölmörgu einstak-
lingum og fjölskyldum, sem hafa
þörf fyrir og treysta á þá þjónustu
sem þroskaþjálfar veita. Þessi vandi
er raunverulegur en afleiðingar
vegna skorts á þjónustu eru ekki
mældar í prósentum, þær mælast í
erfiðleikum, vanlíðan og afturför.“
Sólveig varpaði ennfremur þeirri
spurningu fram, hvað það væri í
raun og veru sem stæði í vegi fyrir
því að samingar tækjust? „Er það
sú krafa að grunnlaun þroskaþjálfa
eftir 90 eininga háskólanám verði
145.000 krónur? Og að reynsla og
ábyrgð í störfum verði metin að
verðleikum? Að meðaldagvinnulaun
þroskaþjálfa verði sambærileg með-
allaunum annarra háskólastétta?
Svörin sem við fáum eru þau, að
þessar kröfur sprengja kostnaðar-
rammann.“
Hvernig á að meta störf sem
byggjast á fagmenntun?
Formaður BHM, Bandalags há-
skólamanna, Björk Vilhelmsdóttir,
sagði m.a. í ræðu sinni að þroska-
þjálfar, sem að stærstum hluta eru
konur, hefðu lægstu launin í dag
þegar mið væri tekið af menntun og
ábyrgð í starfi. Deila þroskaþjálfa
við viðsemjendur sína, þ.e. ríkið,
Reykjavíkurborg og sveitarfélögin,
snérist einmitt um það, hvernig ætti
að meta störf sem byggjast á fag-
menntun. „Það er alveg ljóst að
störf þroskaþjálfa og ábyrgð þeirra
í starfi grundvallast á menntun
þeirra, þriggja ára háskólanámi. Ég
staðhæfi að þroskaþjálfar hafa setið
eftir hvað þetta varðar. Verðbólgan
í dag er ríflega 9%, hún var 4% þeg-
ar Félag leikskólakennara samdi
um 130.000 krónur í mánaðarlaun.
Það er ekkert sem segir að þroska-
þjálfar þurfi að kyngja þeirri tölu.
Þeir hafa rétt til að semja um ann-
að.“
Halldór Gunnarsson, formaður
Þroskahjálpar, minntist á að viðhorf
til fólks með þroskahömlun hefur
breyst mikið á síðustu 25 árum.
Fyrir þann tíma hefði þetta fólk frá
blautu barnsbeini verið á stofnunum
og úr tengslum við samfélagið. Fyr-
ir mikla baráttu m.a. Þroskahjálpar
hafi tekist að breyta þessu fyrir-
komulagi til betri vegar. „Ennþá er
samt langt í land, að öllum Íslend-
ingum sé fullur sómi sýndur, eins og
langir biðlistar eftir lögbundinni
þjónustu við fólk með fötlun sýna.
Einnig endurspeglast virðingarleys-
ið í launum þeirra stétta, sem sinna
stuðningi við fólk með fötlun af ýms-
um toga. Kjaradeila þroskaþjálfa
við viðsemjendur er því ekki aðeins
spurning um krónur og aura heldur
er einnig tekist á við þau viðhorf
sem að baki liggja. Hvers virði er
okkur að halda háu siðferðisstigi í
málefnum þeirra, sem ekki voru
eins vel búin til lífsbaráttunnar og
þorri þjóðarinnar?“
Fjölmargir aðrir fluttu ávörp á
útifundinum og þá flutti Þórarinn
Eldjárn ljóð og Anna Hugadóttir
tónlist.
Baráttufundur Þroskaþjálfafélags Íslands í Laugardal í gær
Morgunblaðið/Billi
Eru laun þroskaþjálfa hugsuð sem vasapeningar? Á þroskaþjálfun að verða að áhugamáli? Þessi skilti sem og
fjölmörg önnur voru á lofti á baráttufundinum í Laugardal í gær.
Afleiðingar mælast í erfið-
leikum, vanlíðan og afturför
Sólveig Steinsson, formaður
Þroskaþjálfafélags Íslands,
sagði baráttumálin vera að
menntun þroskaþjálfa yrði met-
in að verðleikum.
ÁTJÁN ára piltur sem ók bif-
reið sinni út af Reykjanesbraut
síðdegis á föstudag liggur nú
mikið slasaður á sjúkrahúsi.
Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglu hlaut hann mörg bein-
brot, þ.m.t. höfuðkúpubrot auk
brota á hryggjarliðum og
mjaðmagrind.
Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglunni í Keflavík missti
pilturinn stjórn á bifreið sinni
sem fór yfir á rangan vegar-
helming og valt út fyrir veginn.
Ökumenn tveggja bifreiða
þurftu að fara yfir á rangan
vegarhelming til að lenda ekki
á bíl unga mannsins. Þegar lög-
regla kom á slysstað lá piltur-
inn nokkurn spöl frá bílnum. Í
fyrstu var talið að hann hefði
kastast út úr bílnum en nú þyk-
ir víst að hann hafi skriðið út.
Áður en slysið varð hafði lög-
reglan í Keflavík fengið til-
kynningu um að pilturinn æki
bílnum mjög óvarlega um
Reykjanesbrautina. Þeir sem
höfðu samband við lögreglu
sögðu aksturslagið stórhættu-
legt, m.a. væri bílnum ekið í svi-
gakstri á milli akreina.
Mikið
slasaður
eftir
bílveltu
HÁTT á fjórða hundrað at-
hugasemda bárust við mat
Landsvirkjunar á umhverfis-
áhrifum, en frestur til þess að
skila inn athugasemdum er
runninn út. Þetta er mesti fjöldi
athugasemda sem skilað hefur
verið inn til Skipulagsstofnunar
frá því lög um mat á umhverf-
isáhrifum tóku gildi. Til stóð að
senda framkvæmdaaðila at-
hugasemdirnar í gær eða í dag,
en úrskurðar Skipulagsstjóra
vegna Kárahnjúkavirkjunar er
að vænta 13. júlí nk.
Innsend erindi voru af marg-
víslegum toga, að sögn starfs-
fólks Skipulagsstofnunar. Eitt-
hvað var um fjöldasendingar,
en mestmegnis þó frá einstak-
lingum sem kynnt höfðu sér
umhverfismatið og vildu gera
við það eigin athugasemdir.
Athugasemd-
ir aldrei fleiri
Umhverfismat
vegna Kárahnjúka-
virkjunar