Morgunblaðið - 02.09.2001, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Á NEÐRI hæð húss sínsvið Sólbrekku á Húsavíkhafa hjónin Gunnar Óm-ar Gunnarsson ogHrafnhildur Stella Sig-
urðardóttir innréttað bruggstöð.
Þetta er ekki svona stöð sem þeir
borðalögðu mega ekki vita af, heldur
hafa þau Ómar og Stella fengið til-
skilin leyfi til þess að hefja þarna
framleiðslu á víni, sem þau kalla
Kvöldsól og kemur að öllu forfalla-
lausu á markað í byrjun desember.
Ómar er lærður kokkur. „Ég er
fæddur í Lindarbrekku í Kelduhverfi
og ólst þar upp við hefðbundin sveita-
störf. Þarna var rekið hótel í gamla
daga, eitt fyrsta sveitahótelið á land-
inu, og kannski það hafi haft þau
áhrif á mig, að ég ákvað 17 ára gamall
að læra kokkinn. Körlunum í sveit-
inni þótti það nú ekki gáfulegt fram-
tíðarplan.“
„Ég komst að minnsta kosti í
heimsmetabók Guinness 1987 fyrir
pönnukökubakstur,“ segir Ómar og
glottir við. „Ég bakaði 2.541 pönnu-
köku á átta klukkustundum. Það met
stóð í bókinni í tvö ár. Reyndar hef ég
ekki haft fréttir af því að það hafi ver-
ið slegið.
Ég komst upp á lagið með pönnu-
kökurnar á Stórutjarnaskóla, þar
sem ég var bæði kokkur og kennari
um tíma. Þar var rekið Edduhótel á
sumrin og um helgar var boðið upp á
kaffihlaðborð, sem var mjög vinsælt.
Þá varð kokkurinn að vera handfljót-
ur með pönnukökupönnuna og þarna
kom ég mér upp ákveðinni tækni.
Heimsmetið kom svo til sögunnar
suður í Reykjavík í sambandi við sýn-
ingu, sem Hótel- og veitingaskólinn
stóð fyrir. Þar ætluðu menn að setja
einhver met og ég spurði í einhverju
bríaríi, hvort ég mætti ekki mæta
með pönnukökupönnuna. En mér var
hafnað. Þá samdi ég bara við Víðis-
bræður um að baka í verzlun þeirra í
Mjóddinni. Þeir lögðu til aðstöðu og
efni og ég bakaði og bakaði. Ég bætti
heimsmetið um röskar 1.100 pönnu-
kökur.
Við höfum í mörg ár gert vín til
heimilisbrúks og reynt sitt af hverju.
Síðasta haust prófuðum við svo að-
ferð, sem gaf það langbezta vín, sem
við höfum fengið.
Við fundum strax, að við vorum
með eitthvað sérstakt í höndunum og
svo batnaði það í alvöruvín.
Framleiðslan í fyrra varð nú ekki
nema 30 flöskur og þær eru allar
farnar.
Uppistaðan í víninu er krækiber
og svo er svolítið af bláberjum og
rabarbara. Út í þetta setjum við svo
kryddjurtir.
Við höfðum áður prufað bara rab-
arbara og bara krækiber og útkoman
verið allt frá óþverra til þess að vera
sæmileg. Takmarkið var nú aldrei
sett hærra en að búa til sæmilegt vín
fyrir okkur sjálf. En þegar ég opnaði
fyrstu flöskuna í byrjun desember
hugsaði ég strax með mér, að þetta
gæti alveg plumað sig.
Undirtektir annarra styrktu mig í
þeirri trú. Það var helzt sagt um vínið
að það væri gott, þykkt og bragðmik-
ið og í sætari kantinum. Eftir nokkr-
ar vangaveltur ákváðum við að láta
slag standa og undirbúa framleiðslu
fyrir almennan markað.
Ég var á sjónum þar til í vor og
notaði frítúrana í vetur til þess að
sækja um tilskilin leyfi. Það voru nú
ekki einu sinni til eyðublöð í öllum til-
vikum, en allt gekk þetta upp. Ég
þurfti að sækja um iðnaðarleyfi og
leyfi frá heilbrigðisnefnd og bygging-
arnefnd og til þess að fá að hafa fram-
leiðsluna hérna á neðri hæðinni
urðum við að leggja málið fyrir
fólkið í götunni.“
– Var það nokkuð nema banka upp
á og bjóða smakk?
„Nei, ekki gerðum við það nú. En
þetta var auðsótt mál, þrátt fyrir það!
Nágrannar okkar og reyndar allir
Húsvíkingar hafa sýnt okkur skiln-
ing og velvilja. Nú sjáum við fram á
að hefja framleiðslu í haust. Það er
allt klárt, framleiðsluleyfið líka.“
Vínið nefna þau Ómar og Stella
Kvöldsól / Midnight Sun.
„Við vorum fyrst að hugsa um að
kalla það Bláma með vísan til berj-
anna, en svo sáum við, að það væri
ekkert hægt að spinna við það nafn,
ef við færum út í fleiri tegundir. Það
er hins vegar vel hægt að hugsa sér
nöfn eins og Morgunsól og Fjallasól
með Kvöldsólinni.
Mér fannst Miðnætursól of langt
sem heiti á íslenzku og þannig varð
Kvöldsól ofan á. Miðnætursólin held-
ur sér hins vegar í enska heitinu,
enda þekkja útlendingar „Midnight
sun“ og tengja hana Íslandi.
Eins var þetta með nafn á fyrir-
tækið. Við vorum fyrst að velta fyrir
okkur að kalla það Berjabrekku, en
svo ákváðum við að halda okkur við
sólina og nefna það Sólbrekku, eins
og götuna sem við búum við.
Nú bíðum við bara eftir berjunum.
Það er fólk að tína fyrir okkur á Vest-
fjörðum og austur á fjörðum og svo
ætlum við fjölskyldan að tína eins og
eitt tonn.
Meiningin er að framleiða sex þús-
und flöskur og til þess þarf ég þrjú
tonn af krækiberjum og eitthvað
minna af bláberjum og rabarbara.
Svo eru það íslenzku kryddjurtirnar,
en þær ásamt fleiru gerðu þennan
mun; gerðu útslagið um að þetta varð
alvöru vín.“
Það er alveg sama úr hvaða átt ég
sæki að Ómari. Hann lætur ekkert
nákvæmar uppi um uppskriftina.
„Það er eiginlega galdurinn,
hvernig sætan úr berjunum og súr-
inn úr rabarbaranum blandast. Þar
gegna jurtirnar lykilhlutverki,“ segir
hann og verður svo bara leyndar-
dómur með lokaðan munn!
Framleiðsluferlið tekur um um
þrjá mánuði og því á Kvöldsól að
koma á markað í byrjun desember.
Vínið verður 12–13% og mun fást í
Heiðrúnu og til að byrja með á völd-
um hótelum í Reykjavík og á Akur-
eyri og Húsavík, en Ómar segir, að
auðvitað geti allir pantað, sem hafa
endursöluleyfi fyrir vín. „Verðið á
eftir að koma í ljós. Ég hef bara
heildsöluleyfi og ræð engu um verð-
lagningu veitingahúsanna. Ég tel
mig þó geta sagt, að það verður ekki
ódýrasta vínið á markaðnum, en
heldur ekki það dýrasta!
Ef þetta selst fljótt og vel, þá verð-
um við að koma okkur í annað hús-
næði. Reyndar er ég með ákveðið
húsnæði í sigtinu, en meðan allar
stærðir eru meira eða minna óþekkt-
ar er vont að gera einhverjar áætl-
anir.
Við ætlum þó ekki að selja alla
framleiðsluna í haust, heldur setja
eitthvað á lager og sjá til, hvort
geymsla bætir vínið og þá hve lengi.
Kvöldsól verður árgangsvín og við
reiknum með að það verði drukkið á
fyrsta árinu.
Það verður gaman, þegar við för-
um að geta borið árgangana saman.
Sumrin geta verið mjög ólík. Það
er til dæmis miklu minni berja-
spretta núna en í fyrra. Berin eru
hálfum mánuði seinna á ferðinni. Síð-
asta sumar var reyndar með beztu
berjasumrum, sem menn muna.
Hitatölur eru svipaðar milli þess-
ara sumra, en sólskinsstundir færri
núna.
Þetta hefur allt áhrif á vínið og það
verður spennandi að sjá, hver þau
eru.“
– Getið þið framleitt úr frosnum
berjum?
„Við höfum prófað það. En það
gengur ekki. Það vantar allt líf í vín-
ið.“
– Eitthvað hlýtur nú undirbúning-
urinn að hafa kostað?
„Auðvitað. Við höfum þurft að
breyta húsnæðinu hér niðri og laga
það fyrir vínframleiðslu. Svo þurfum
við auðvitað að borga berin, sem aðr-
ir tína fyrir okkur.
Við höfum farið bónleið til búðar
hjá Byggðastofnun. Reyndar sögðu
þeir fyrst, að málið myndi ekki vefj-
ast fyrir þeim, þetta væri svo lág
upphæð. En hún var nú ekki lægri en
svo, að þeim tókst ekki að afgreiða
málið og nú er okkur sagt, að engin
lán verði veitt fyrr en eftir áramót.
Við eigum líka umsókn inni hjá Ný-
sköpunarsjóði, sem verður afgreidd
eftir mánuð eða svo.
Við höfum fengið smástyrk úr
frumkvöðlasjóði og svo horfum við til
kísligúrstyrksins. Verksmiðjan veitir
einn styrk á ári og við ætlum að
sækja um núna. Það verða örugglega
fleiri um hituna, þannig að við höfum
ekkert fast í hendi á þeim bæ.“
– En á ekki Kvöldsólin eftir að
mala ykkur gull?
„Við erum ósköp jarðbundin og
gerum okkur svo sem engar gyllivon-
ir. En vonandi eigum við eftir að hafa
atvinnu af þessu.
Ég hef trú á að þetta seljist og satt
að segja trúi ég á þetta dæmi frá upp-
hafi til endis.“
Kvöldsólin kemur upp
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Hvernig skyldi nú Kvöldsólin verða? Ómar, Stella og Orri sonur þeirra á berjamó.
Ómar Gunnarsson kynnti Kvöldsól fyrsta sinni opinberlega á fyrirtækjakynn-
ingu á Húsavík nýlega.
Eftir að hafa bruggað vín til
heimilisnota í mörg ár
duttu þau í fyrrahaust niður
á blöndu, sem þau ætla að
taka til framleiðslu. Nú
bíða þau bara eftir berj-
unum og með þeim fara
hjólin að snúast. Freysteinn
Jóhannsson heimsótti
brugghúsið á Húsavík.