Morgunblaðið - 07.03.2002, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 FIMMTUDAGUR 7. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Stefán HilmarSigfússon fædd-
ist á Seltjarnarnesi
20. ágúst 1934. Hann
lést í Reykjavík 24.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Sigfús Sigurhjartar-
son, f. 6.2. 1902, d.
15.3. 1952, og Sigríð-
ur Stefánsdóttir, f.
6.8. 1900, d. 23.12.
1974. Systur Stefáns
eru: 1) Adda Bára, f.
30.12. 1926, gift
Bjarna Benedikts-
syni frá Hofteigi, f.
25.4. 1922, d. 18.7. 1968. 2) Hulda
Heiður, f. 24.7. 1929, gift Flosa
Hrafni Sigurðssyni, f. 10.7. 1928.
Hinn 26. október 1957 kvæntist
Stefán eftirlifandi eiginkonu
sinni, Sigrúnu Júlíusdóttur, f. í
Vaðlakoti í Flóa 16.12. 1935. For-
eldrar hennar voru Júlíus Ágúst
Helgason, f. 24.7. 1904, d. 6.8.
1936, og Laufey Jónsdóttir, f.
10.6. 1911, d. 3.11. 1985. Dætur
Stefáns og Sigrúnar eru: 1) Sig-
ríður, f. 12.5. 1958. Eiginmaður
hennar er Jón Árni Jónsson, f.
14.3. 1962. Synir hennar eru: a)
Freyr Finnbogason,
f. 6.6. 1981, og b)
Steinn Finnbogason,
f. 28.9. 1982. Unn-
usta Freys er Sandra
B. Clausen, f. 6.6.
1983. 2) Steinunn
Ingibjörg, f. 28.2.
1964. Eiginmaður
hennar er Gunnar
Ævarsson, f. 15.3.
1962. Dætur þeirra
eru: a) Fríða Björk,
f. 26.4. 1991, og b)
Anna Sigrún, f. 3.9.
1999.
Stefán lauk stúd-
entsprófi frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1955. Hann braut-
skráðist sem búfræðingur frá Hól-
um 1956 og búfræðikandidat frá
Landbúnaðarháskólanum í Kaup-
mannahöfn árið 1960. Hann var
fulltrúi hjá Landnámi ríkisins
1960–1973 og síðan hjá Land-
græðslunni til æviloka. Jafnframt
var hann framkvæmdastjóri Fóð-
ur- og fræframleiðslunnar í Gunn-
arsholti 1969–1988.
Útför Stefáns fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Nú er elsku hjartans pabbi minn
farinn frá okkur. Hann hafði verið
mikið veikur lengi en bar sig alltaf
eins og hetja með sinn erfiða sjúk-
dóm, beinkrabbamein. Aldrei kvart-
aði hann og alltaf sá hann góðar hlið-
ar á öllum málum. Aðeins sex dögum
fyrir andlátið frestaði hann síðustu
utanlandsferðinni sem þau mamma
ætluðu í. Það lýsir því vel hvað hann
var alltaf duglegur og stórhuga og
aldrei hvarflaði að honum að láta í
minni pokann fyrir veikindum.
Þar sem ég sit hér nú rifjast upp
ótal margar góðar stundir sem við
áttum saman. Fyrst í blokkinni í
Fellsmúla sem pabbi og mamma
byggðu ásamt mörgum góðum vin-
um sínum. Þar bjó einnig Sigurjón
Pétursson ásamt fjölskyldu sinni á
hæðinni fyrir ofan okkur. Skyndilegt
fráfall hans 10. janúar síðastliðinn
fékk mjög á pabba. Það er næsta víst
að þeir eru farnir að funda saman
hinum megin, vinirnir.
Ekki minnist ég þess að við fjöl-
skyldan færum beinlínis saman í
sumarfrí, en þegar pabbi vann við
landmælingar tók hann okkur með
sér sumar eftir sumar í frambyggða
rússajeppanum sem hægt var að
sofa í. Einnig skoðuðum við land-
græðslusvæði og graskögglaverk-
smiðjur vítt og breitt um landið. Í
augum okkar systranna var þetta
hið besta sumarfrí og heilt ævintýri
út af fyrir sig.
Einnig fékk ég að vera með pabba
austur í Gunnarsholti á sumrin og
þar var nú margt brallað. Frá 12 ára
aldri unnum við svo saman og ég fór
í ferðir með honum að hjálpa honum
við að leggja net með melgresi yfir
varnargarða, vinna við melskurð,
skoða sáningar, og ekki má gleyma
áburðarfluginu. Þær voru ófáar
ferðirnar sem ég flaug með pabba í
Páli Sveinssyni og þær voru lang-
stærsta ævintýrið. Já, þetta voru
mörg góð sumur. Áburðarflugið var
það sem hélt pabba gangandi síðustu
árin og það var honum mikið hjart-
ans mál að það gengi vel. Hann var
líka í nokkur ár framkvæmdastjóri í
graskögglaverksmiðjunni Fóður og
fræ, og þar fengum við að leika laus-
um hala með honum.
Þegar ég lauk stúdentsprófi var
ég ákveðin í að fara í landbúnaðar-
skólann eins og hann, því hann var
fyrirmynd mín í öllu, en hann kom
með þá snjöllu hugmynd hvort það
ætti ekki betur við mig að fara í
Garðyrkjuskólann. Þar var honum
best lýst, alltaf að leiðbeina mér og
benda á réttustu og bestu lausnirn-
ar, og sú varð raunin að ég fór að
hans ráðum. Í lokaverkefni mínu við
skólann, sem heitir Meginorsök upp-
blásturs á Íslandi, var pabbi góður
og traustur leiðbeinandi eins og allt-
af. Það var sama hvað við tókum
okkur fyrir hendur, alltaf var pabbi
kletturinn. Hann hvatti okkur áfram
og studdi og hann sagði alltaf að
hann gæti bjargað okkur ef við átt-
um í einhverjum erfiðleikum. Já,
hann var minn besti vinur.
Í sumar var hann fluttur fárveikur
suður til Reykjavíkur ofan af Auð-
kúluheiði þar sem hann var að
stjórna áburðarflugi, en flugvélin
sem flutti hann var svo lítil að
mamma komst ekki með og varð eft-
ir og beið. Þegar hann hafði fengið
þá aðhlynningu á spítalanum sem
hann þurfti á að halda, héldu honum
engin bönd. Norður skyldi hann fara
samdægurs og vinir hans í fluginu
urðu við þeirri ósk. Svona var pabbi,
ekkert að kvarta eða gefast upp. Ég
held að margir hafi ekki áttað sig á
því hvað hann var í raun orðinn veik-
ur.
Við Gunnar hófum okkar búskap í
kjallaranum í Sæviðarsundinu hjá
pabba og mömmu og þar bjuggum
við öll saman í átta ár. Stoltur var
hann af barnabörnum sínum og allt-
af var tekið vel á móti þeim uppi hjá
afa og ömmu, þó að ferðirnar væru
margar á dag. Afi hugsaði vel um
þessa gullmola sína. Þegar upp
komu veikindi hjá eldri dóttur okk-
ar, Fríðu Björk, og við, foreldrarnir,
vorum mjög áhyggjufull að bíða eftir
niðurstöðum og treystum okkur ekki
í vinnu drifu mamma og pabbi okkur
austur í Gunnarsholt eina helgi. Þar
voru málin rædd frá öllum hliðum.
Þá stappaði pabbi í okkur stálinu og
sagði að það gæti ekki verið neitt al-
varlegt að, og ef eitthvað væri að
gerast í höfðinu á Fríðu Björk væri
það bara eitthvað gott sem myndi
auka vit hennar og gáfur. Ég held að
þetta lýsi pabba vel og hann var okk-
ur alltaf til halds og trausts, ekkert
að hafa of miklar áhyggjur út af
veikindum. Stoltur afi lá einnig á
sömu hæð og Anna Sigrún, yngri
dóttir okkar, á Landspítalanum og
sagði henni að þetta væri sko spít-
alinn þeirra þar sem þeim liði vel og
vel væri um þau hugsað.
Það er ekki hægt annað en að dást
að því hversu margt skemmtilegt
þau mamma gerðu saman síðustu
árin. Mamma fylgdi pabba í vinnuna,
þau fóru í utanlandsferðir, ferðuðust
um landið og heimsóttu vini og
kunningja. Því miður eru bestu vinir
þeirra nú staddir á Kanaríeyjum,
þar sem mamma og pabbi ætluðu
líka að vera. En hugur þeirra er hjá
okkur og veitir okkur styrk.
Sunnudagskvöldið 24. febrúar síð-
astliðinn hringdum við til afa. Fyrst
var talað við ömmu, síðan við afa og
Anna Sigrún sat með bók í fanginu
og þóttist vera að lesa fyrir afa, en
hún er bara tveggja ára. Svo talaði
ég við pabba og sagði honum frá því
hvað Anna Sigrún hefði verið að lesa
fyrir hann. Þá sagði pabbi: „Ég
skildi nú varla orð af því sem hún
sagði, en ég sagði bara já þar sem
mér þótti það passa við.“ Svona var
pabbi, hafði alltaf nógan tíma þótt
hann væri sárveikur og var ekkert
að kvarta fremur en fyrri daginn.
Þetta var í síðasta skipti sem við
ræddum saman því hann lést rétt
fyrir miðnætti það kvöld.
Elsku mamma og Sigga systir. Ég
trúi því að ekki sé meira á okkur lagt
en við komumst í gegnum. Því veit
ég að góðar minningar um pabba
munu hjálpa okkur að komast yfir
þennan sára söknuð. Blessuð sé
minning hans.
Steinunn I. Stefánsdóttir.
Stefán tengdafaðir minn var
drenglyndur og hjartahreinn maður
sem mátti ekki vamm sitt vita. Hann
var félagslyndur og ákaflega vin-
margur enda reyndist hann öllum
vel sem til hans leituðu. Hann bar
mikla umhyggju fyrir fjölskyldu
sinni og þess nutu barnabörnin í rík-
um mæli. Það er ekki ofmælt að
hjónin í Sæviðarsundi hafi átt stóran
þátt í uppeldi þeirra. Samband Stef-
áns og systra hans, Öddu Báru og
Huldu, var einnig afar kærleiksríkt
og traust.
Stefán helgaði Landgræðslunni
starfskrafta sína og í raun er erfitt
að hugsa sér verðugra eða brýnna
verkefni á Íslandi. Skemmtilegast
þótti honum að sinna áburðarflug-
inu. Það var líka greinilegt af því
hvernig hann talaði um flugmennina
að honum var fjarskalega hlýtt til
þeirra og hann mat vináttu þeirra
mikils.
Stefán var vinstrisinnaður í skoð-
unum og fylgdi Alþýðubandalaginu
að málum og síðar Samfylkingunni.
Sjálfur tók hann virkan þátt í stjórn-
málastarfi þó að hann hafi ekki sóst
eftir að standa þar í fremstu víglínu,
enda var honum margt betur gefið
en að láta á sér bera. Honum voru þó
falin ýmis trúnaðarstörf á þessum
vettvangi og þarf enginn að fara í
grafgötur um að þau hafi verið unnin
af sömu heilindum og allt annað sem
hann tók sér fyrir hendur.
Síðustu sjö árin sem hann lifði
barðist hann við beinkrabbamein,
auk þess sem hjartað var veikt.
Hann tókst á við þetta andstreymi
með bjartsýni og viljastyrk að vopni.
Það var í raun og veru óskiljanlegt
hvernig honum tókst að halda and-
legu jafnvægi og sálarþreki allt til
hinstu stundar. Sigrún var stoð hans
og stytta í þessum raunum. Hún
gætti þess vandlega að hann ofgerði
sér ekki, en lagði jafnframt ríka
áherslu á að hann nyti lífsins eins og
kostur væri og sinnti áhugamálum
sínum. Þannig auðnaðist þeim með
samheldni að lifa innihaldsríku lífi í
skugga veikindanna.
Eins og gefur að skilja þurfti Stef-
án mikið á þjónustu lækna og hjúkr-
unarfólks að halda síðustu árin, þó
að hann hafi ekki legið meira inni á
sjúkrahúsum en brýnasta þörf
krafði. Er skemmst frá því að segja
að sú aðhlynning sem allt þetta fólk
veitti honum var til fyrirmyndar í
einu og öllu. Fyrir það er fjölskyldan
afar þakklát og vill koma á framfæri
sérstökum þökkum til læknanna
Árna Kristinssonar, Jóns Hrafnkels-
sonar og Guðmundar Vikars Einars-
sonar.
Ég kveð tengdaföður minn með
söknuði og þakklæti fyrir allt sem
hann gerði fyrir mig og mína. Ég
mun ætíð telja það mesta gæfuspor
mitt í lífinu að hafa gifst inn í þessa
góðu fjölskyldu. Hvíli hann í friði.
Jón Árni Jónsson.
Mig langar til að minnast Stefáns
tengdaföður míns með nokkrum orð-
um.
Ég kynntist honum þegar ég og
yngri dóttir þeirra hjóna byrjuðum
saman haustið 1986.
Fljótlega kom í ljós að við Stefán
náðum vel saman, aðallega í gegnum
sameiginlegan áhuga á bílum og
flugvélum, og áttum við margar góð-
ar stundir saman og töluðum oft um
áhugamál okkar á heimili þeirra
Stefáns og Sigrúnar, þar sem ég
flutti fljótlega til dóttur þeirra í
kjallaraíbúðina. Þótt Stefán væri
ekki mikill handverksmaður hafði
hann gaman af margs konar tækjum
og tólum en uppáhaldið hans var þó
Volvo Amason sem hann átti og Elli
frændi hans gerði upp með honum.
Sjálfur ók Stefán „Glæsi“ lítið, eins
og hann kallaði bílinn, en hafði því
meiri ánægju af því að eiga hann.
Gladdi það Stefán hvað yngri dóttir
hans var dugleg að nota Amasoninn
og hugsa um hann. Ég dyttaði að
ýmsu í bílunum þeirra og voru þau
þakklát fyrir það og vildu margt fyr-
ir okkur hjónin gera í staðinn, t.d.
lánuðu þau okkur jeppana sína í ófá-
ar hálendisferðir þegar við hjónin
vorum jeppalaus um tíma. Hápunkt-
urinn var svo að fara í hópakstur á
fornbílunum okkar með fornbíla-
klúbbnum á 17. júní og þá varð að
vera búið að skoða Volvoinn og gera
allt klárt. Svona var Stefán nákvæm-
ur, enda gott að reiða sig á hann þar
sem allt stóð eins og stafur á bók.
Þegar eldri dóttir okkar fæddist og
við hjónin keyptum okkur íbúð vildu
Stefán og Sigrún endilega að við
byggjum hjá þeim lengur svo við
gætum leigt nýju íbúðina okkar til
að minnka greiðslubyrðina og það
gerðum við í tvö ár. Síðan var farið
að huga að því að mála áður en flutt
var inn og fyrstur til að mæta í máln-
ingarvinnu var að sjálfsögðu Stefán,
óumbeðinn. Síðustu árin eftir að
Stefán veiktist gat hann ekki lagt
fram krafta sína en þeim mun meira
hvatti hann okkur hjónin í ýmsum
ákvörðunum og framkvæmdum.
Oft fórum við í heimsókn til „Afa
Stefáns og ömmu Sigrúnar“ í Sævið-
arsundi með dæturnar þar sem það
var efst á heimsóknarlistanum
þeirra og það kom ósjaldan fyrir að
eldri dóttirin varð eftir hjá þeim til
að gista og föndra með ömmu í holu,
eins og eitt herbergið hjá þeim var
kallað. Það er ánægjulegt að dætur
okkar skyldu geta kynnst Stefáni og
verið eins mikið með honum og
raunin varð.
Ég varð aðnjótandi þeirrar
ánægju nokkrum sinnum að fá að
fljúga með landgræðsluvélinni Páli
Sveinssyni, Douglas DC-3 (C-47), en
Stefán sá um landgræðsluflugið og
jafnframt um flugvélina en áhugi
hans á henni náði langt út fyrir
starfið. Enda þótt Stefán hefði aldrei
farið í flugkennslu hafði hann mikinn
áhuga á flugvélum og á þessari flug-
vél hafði hann sérstakt dálæti. Ég
held að ég halli ekki á neinn þótt ég
segi að Stefán eigi stóran hlut í því
hversu vel varðveitt og glæsileg
þessi vél er og þótt hann væri ekki
fyrir að trana sér fram og hefði alltaf
verið lítillátur maður væri sómi að
því að nafni Stefáns væri haldið á
lofti í tengslum við sögu þessarar
flugvélar í flugsögu Íslands. Ég man
þegar við hjónin fórum, sumarið
2000, upp á Auðkúluheiði að heilsa
upp á Stefán við störf á vegum land-
græðsluflugsins og var Sigrún þar
með honum. Þegar upp á hæð var
komið, blasti þessi flugvél við í allri
sinni dýrð á flugvellinum suður af
Blöndulóni og þar var Stefán í ess-
inu sínu á meðal „höfðingjanna“,
eins og hann kallaði vini sína sem
störfuðu við landgræðsluflugið. Var
það virkilega gaman að fá að vera
þarna dag með Stefáni og sjá hann
að störfum við það sem hann unni
best, að græða upp landið með
Douglasinum, enda hafði ég á orði að
þeir héldu hvor öðrum ungum, Stef-
án og Douglasinn. Honum þótti það
leitt að geta ekki farið á hópsam-
komu flestra Douglas-vélanna á
Norðurlöndum síðasta sumar, en
hann nestaði vel vin sinn Tómas Dag
flugmann sem fór á samkomuna,
með bæklingum og upplýsingum um
okkar vél.
Að lokum vil ég segja að nú er
genginn á braut hógvær en merki-
legur maður og tel ég það vera for-
réttindi að hafa fengið að kynnast
honum.
Gunnar Ævarsson.
Kæri afi Stefán. Ég sakna þín svo
mikið og ég vildi að þú hefðir ekki
farið svona snemma. En þinn tími
var kominn og þú varðst að fara.
Mér finnst þú hafa verið eins og
kertalogi. Þú kviknaðir, skeinst
skært í 67 ár, og þegar þú slokknaðir
þá skildirðu eftir heitar tilfinningar
sem eru jafn heitar og bráðið kerta-
vax. Þú varst alltaf svo góður og
hlýr, og þegar ég byrjaði á einhverju
nýju, þá hvattirðu mig alltaf til að
halda áfram, elsku góði afi minn.
Stundum þegar ég stóð mig vel
gafstu mér nýpressaðan 500 kall
beint úr hraðbankanum. Þú hjálp-
aðir manni alltaf að leysa þrautir og
greiða úr flækjum. Ég vona að þér
líði vel hjá Guði og öllum englunum.
Ég vona líka að þú vakir yfir okkur
öllum og passir að við gerum ekkert
rangt. Nú ertu, afi, horfinn á braut
en lífið þitt skein svo skært. Að þess-
um degi koma hlaut en okkur var
hjartað þitt kært. Megi Guð vera
með þér.
Þín dótturdóttir
Fríða Björk.
Mágur minn Stefán Hilmar Sig-
fússon varð bráðkvaddur síðla
kvölds 24. febrúar eftir langvinna og
hetjulega baráttu við þá illvígu sjúk-
dóma sem flestum Íslendingum
verða að aldurtila.
Kynni okkar og vinátta hófst fyrir
nærri hálfri öld þegar Stefán var
enn í Menntaskólanum í Reykjavík
og við Hulda systir hans höfðum
ákveðið að gerast lífsförunautar.
Engan skugga hefur borið á vináttu
okkar og samskiptin farið vaxandi
eftir því sem árin hafa liðið.
Á menntaskólaárunum vann Stef-
án á sumrin hjá Landnámi ríkisins
undir handleiðslu Pálma Einarsson-
ar landnámsstjóra sem kvæntur var
Soffíu, föðursystur Stefáns. Hneigð-
ist þá hugur hans mjög að búvís-
indum. Að afloknu stúdentsprófi tók
hann því búfræðingspróf frá bænda-
skólanum að Hólum í Hjaltadal, og
hélt síðan til frekara náms við Land-
búnaðarháskólann í Kaupmanna-
höfn þar sem hann lauk búfræðik-
andidatsprófi.
Að loknu háskólanámi hóf Stefán
þegar störf sem sérfræðingur hjá
Landnámi ríkisins þar sem hann
starfaði um 13 ára skeið, en frá 1973
var starfsvettvangur hans hjá Land-
græðslu ríkisins. Hafði hann m.a.
umsjón með áburðardreifingu og
sáningu með landgræðsluvélinni
Páli Sveinssyni og átti um það verk-
efni frábært samstarf við íslenska
atvinnuflugmenn sem um langt ára-
bil hafa flogið vélinni endurgjalds-
laust til landgræðslustarfa. Segja
má að allt ævistarf Stefáns hafi
tengst ræktun og uppgræðslu lands-
ins.
Á árunum 1969–1988 var Stefán
framkvæmdastjóri Fóður- og fræ-
framleiðslunnar sem margir munu
betur þekkja sem Heykögglaverk-
smiðjuna í Gunnarsholti. Var
ánægjulegt að fylgjast með lifandi
áhuga hans á starfinu og samskipt-
um hans við viðskiptavinina, bændur
og hestamenn. Um langt árabil átti
Stefán einnig sæti í stjórn Sigfús-
arsjóðs, minningarsjóðs íslenskrar
alþýðu um föður hans Sigfús Sig-
urhjartarson.
Stefán var maður léttur í lund og
dagfarsprúður, þótt fastur gæti ver-
ið fyrir og haldið fast fram skoðun-
um sínum. Hann átti ótrúlega mik-
inn fjölda vina og kunningja, ekki
síst í bændastétt. Kom þar m.a. til,
auk fastra starfa hans, að hann var
margsinnis aðstoðarfararstjóri hjá
vini sínum Agnari Guðnasyni í hin-
um vinsælu bændaferðum til út-
landa.
Að leiðarlokum minnumst við
Hulda ríkrar vináttu og óteljandi
ánægjustunda með Stefáni og Sig-
rúnu konu hans, jafnt heima sem á
ferðalögum. Með aðdáun höfum við
fylgst með hve mikilsverð og óbil-
andi stoð Sigrún var Stefáni í
löngum og erfiðum veikindum hans.
Með söknuði og trega kveðjum við
nú vin og bróður. Blessuð sé minn-
ing Stefáns Sigfússonar.
Flosi Hrafn Sigurðsson.
Lárus fjórir átján, Lárus fjórir
átján. Þessi orð hljóma innra með
mér þegar ég sé Stefán móðurbróð-
ur minn ljóslifandi fyrir mér í jeppa-
bifreið Landgræðslu ríkisins þeys-
andi á rykugum malarvegum frá
einum áburðardreifingarflugvelli til
annars. Það þurfti að stýra vinnu-
flokkum ungra manna við áburðar-
hleðslu, panta áburð, finna flugmenn
í sjálfboðaliðastörf, athuga veður-
STEFÁN HILMAR
SIGFÚSSON