Morgunblaðið - 21.09.2002, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Vilhjálmur Guð-mundsson fædd-
ist á Refsteinsstöð-
um í Víðidal 6.
janúar 1922. Hann
lést á sjúkrahúsinu
á Hvammstanga
laugardaginn 14.
september síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Sigurlaug Jak-
obína Sigurvalda-
dóttir frá Gauks-
mýri og Guðmundur
Pétursson frá
Stóru-Borg í Vest-
ur-Húnavatnssýslu.
Systkini Vilhjálms eru: Þrúður
Elísabet, Ólöf María, Sigurvaldi
Sigurður, Steinunn Jósefína,
Sigurbjörg Sigríður, Jón Unn-
steinn og Fríða Klara Marta.
Vilhjálmur kvæntist 9. ágúst
1944 Jónínu Hallgrímsdóttur frá
Hrafnabjörgum á Héraði, f. 1.7.
1922. Börn þeirra eru: Þórdís, f.
23.4. 1947, maki: Örn Björnsson;
Guðmundur Víðir,
f. 25.4. 1949, maki:
Edda Ó. Levy; Ein-
ar Hafsteinn, f.
20.4. 1955, maki:
Áslaug Eva Árna-
dóttir; Sigurlaug
Jakobína, f. 16.3.
1959, maki: Sigurð-
ur Ingólfsson. Auk
þess ólu þau upp
dóttur Þórdísar,
Jónínu Rakel Gísla-
dóttur, f. 11.1.
1965, maki: Þorleif-
ur Örnólfsson.
Barnabörnin eru
átta og barnabarnabörnin tvö.
Vilhjálmur og Jónína hófu bú-
skap á Hraunum í Fljótum 1945
og 1967 fluttu þau að Gauks-
mýri í Vestur-Húnavatnssýslu.
Síðustu árin hafa þau búið á
Hvammstanga.
Útför Vilhjálms verður gerð
frá Hvammstangakirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Deyr fé, deyja frændur.
Á kveðjustund koma þessi orð úr
Hávamálum fyrst í hugann þegar
ég hugsa um Vilhjálm Guðmunds-
son móðurbróður minn og uppá-
haldsfrænda. Hann var Húnvetn-
ingur, ólst upp í stórum systkinahóp
í Víðidal og lést á Hvammstanga
þar sem hann bjó mörg síðustu árin.
Margar minningar koma upp í
hugann frá liðnum árum. Flestar
tengjast þær Hraunum í Fljótum.
Þegar þeir bræður Vilhjálmur og
Pétur móðurbræður mínir voru
bændur á Hraunum og bjuggu þar
ásamt foreldrum sínum.
Fjölskylda mín fluttist frá Súða-
vík til Siglufjarðar til að vera ná-
lægt ættingjunum á Hraunum í
Fljótum. Oft minntist Villi frændi á
það þegar hann, þá táningur, fékk
það hlutverk að reiða mig á hesti yf-
ir Siglufjarðarskarð sem þá var
vegleysa. Villa fannst ábyrgðin mik-
il. Ég var þá um átján mánaða og
söng fyrir hann alla leið, sagði hann.
Þarna tengdumst við líklega fyrst
en ávallt fannst mér væntumþykja
hans mikil, enda var hann mjög til-
finningaríkur og barngóður maður.
Hann var fremur dulur að eðlis-
fari en stundum settist hann niður
og skrifaði mér bréf til umhugsunar
og uppörvunar um lífið og tilveruna.
Þau bréf hef ég oft lesið og varð-
veitt vel.
Vilhjálmur giftist Jónínu Hall-
grímsdóttur frá Hrafnabjörgum á
Fljótsdalshéraði. Þau eignuðust
börnin sín á Hraunum. Mikill sam-
gangur var alltaf á milli frændfólks-
ins á Siglufirði og ættingjanna í
sveitinni og margar ljúfar minning-
ar frá þeim árum sem rifjast upp.
Alltaf var pláss fyrir okkur börn-
in og gestrisnin mikil svo og glað-
værðin. Villi og Jóna voru samtaka,
hress og glöð og nógur var matur-
inn, lax, silungur, æðaregg og
heimabakað brauð og Jóna ekki
lengi að leggja á borðið.
Villi var mikið náttúrubarn, gekk
oft berfættur um túnið. Hann var
mikill hestamaður, söng mikið og
var spaugsamur. Hann leiðrétti
okkur ef móðurmálið var ekki rétt
og vildi að við börnin lærðum norð-
lensku. Villi hugsaði um kindur og
kýr auk hestanna. Einnig var mikið
æðarvarp sem hugsa varð um og
dúninn þurfti að hreinsa.
Verkefnin voru næg og í mörg
horn að líta á stórbýlinu hjá þeim
bræðrum. Alltaf var samt tími til að
taka lagið og er mér minnisstæðast
þegar hann söng hástöfum „Þú
komst í hlaðið á hvítum hesti“.
Mér finnst eins og ég sjái fyrir
mér hve vel hefur verið tekið á móti
frænda mínum. Mér finnst trúlegt
að foreldrar hans og systkinin þrjú
sem farin eru á undan, hafi umvafið
hann og að nú líði honum vel.
Blessuð sé minning Villa frænda
míns.
Innilegar kveðjur til Jónu og fjöl-
skyldunnar frá systkinum mínum.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum.)
Sigurlaug Kristjánsdóttir.
Elsku hjartans pabbi minn. Þeg-
ar mér var tilkynnt lát þitt sem bar
svo snöggt að, þutu í gegnum huga
minn ár uppvaxtar míns og einnig
þær stundir sem við áttum saman
er ég varð fullorðin. Þú varst stór-
brotinn maður og það skiptust á
skin og skúrir í lífi þínu og ég ætla
að minnast þeirra skínandi, því þær
stundir voru margfalt fleiri. Þú
varst alltaf syngjandi og yrkjandi
ljóð. Mjólkandi kýrnar sungum við
saman, í sauðburði, við silungsveiði,
dúntekju, á hestbaki, í heyskap, á
kvöldin, þegar gesti bar að garði, á
mannamótum, alls staðar sungum
við feðgin. Þú og mamma kennduð
mér móðurmálið vel, það hef ég haft
í heiðri síðan. Ef ég fór rangt með
lagstúf eða ljóð þá leiðréttirðu mig
uns ég fór rétt með. Þú varst höfð-
ingi heim að sækja, þú hafðir unun
af því að veiða og það var þín fróma
ósk að færa björg í bú. Þú vitnaðir
oft í móður þína, sem þú yngdir upp
í mér með nafni hennar, og þá kom
sérstakt blik í augu þín sem ég aldr-
ei gleymi.
Þau ár sem þú söngst í Karla-
kórnum Vísi eru mér mjög minn-
isstæð, þó ég væri ekki há í loftinu
þá. Ég gekk oft í humátt á eftir þér
á æfingarnar og laumaðist inn án
þess að nokkur tæki eftir og hlust-
aði hugfangin á þróttmiklar og hlýj-
ar raddir ykkar karlanna. Ein-
hverju sinni er þú varst að svæfa
mig pínulitla ortir þú til mín lítið
ljóð. Ljóðið sendir þú mér í bréfi
fyrir nokkrum árum:
Sigurlaug er sofnuð sínum föður hjá
dagsins birta dofnuð, dimma tekur þá.
Norðurljósa leiftur ljóma um himins
hvelfing.
Máninn gulli greyptur glæðir manna þrá.
Og enn ortir þú til mín, þó löngu
seinna:
Man ég fyrrum okkar yndisstundir
er þú glaðvær söngst við mína hlið,
og að kvöldi vanga mínum undir
afslöppuð og svafst minn barminn við.
Mér var ljúft að vakta þig og vernda,
við þig gæla og strjúka þér um kinn.
Góð dúkka, góð dúkka mín.
Mín gleði var töfrandi bros þitt
og yndislega barnsröddin þín.
Þó mér hafi mistekist í mörgu
mínum börnum veita skjól og yl.
Þá er það víst í andstreyminu örgu
oft ég hefi með þeim fundið til.
Ástkæri faðir minn, ég er viss um
að fallega bjarta brosið þitt og
englasöngur þinn ylji öllum í fyr-
irheitna landinu.
Þessum fábrotnu minningarbrot-
um um þig frá mér vil ég ljúka með
að gera kvæði þitt Næturró að loka-
orðum mínum.
Sefur nú fjörunnar fugl á hlein
fullnægt er dagsins kviki.
Hreyfist þó bára, ein og ein
umvafin mánans bliki.
Dotta þrestir á grænni grein.
Golan er þíð í lundi.
Hreyfist þó björkin, ein og ein.
Allt er í værum blundi.
Guð almáttugur geymi þig um ei-
lífð.
Þín elskandi dóttir
Sigurlaug Jakobína
Vilhjálmsdóttir.
Ég var ekki há í loftinu fyrir um
það bil 55 árum, þegar ég fór fyrst
að fara norður að Hraunum í Fljót-
um til að vera þar í sveit sumar-
langt. Í fyrstu undir verndarvæng
Bínu ömmu og síðar undir væng
móðurbróður míns, hans Villa
frænda. Glæsilegur var hann, hár,
grannur og fjaðurmagnaður þar
sem hann gekk um brattar hlíðar
Hraunalands og það var hress and-
blærinn sem fylgdi honum, söngur,
grín og gleði, það voru hans aðals-
merki.
Villi var stórbrotin persóna og
gustaði af honum, hvar sem hann
fór, hann var hreinskilinn og sagði
sína meiningu en aldrei svo að
særði. Hann var meinstríðinn en
hláturglampinn í augunum kom oft-
ast upp um hann enda beindi hann
oft húmornum að sjálfum sér. Ég,
stelpuhnokkinn, heillaðist af þess-
um frænda mínum og fannst mér
hann á þessum árum vera horn-
steinn tilverunnar, enda sótti ég til
hans hvert sumar um árabil og var
það gott veganesti fyrir galsa-
fengna stelpu að kynnast honum og
fá að umgangast hann. Hann var
góður húsbóndi og vinur, skipulagð-
ur, ákveðinn en alltaf sanngjarn og
man ég aldrei eftir því að við krakk-
arnir slugsuðum við vinnu hjá hon-
um, við sóttumst frekar eftir hrós-
inu, sem hann var óspar að láta
okkur fá ef við áttum það skilið.
Samverustundum okkar fækkaði
eins og gengur í annasömu þjóð-
félagi, þar sem allir eru uppteknir
af sjálfum sér, en alltaf var sama
nána taugin á milli okkar, ekkert
sem grandaði henni í tímans rás.
Villi gaf mér margar nafngiftir, sem
áttu í upphafi að vera stríðni, vegna
atvika sem höfðu átt sér stað, en
þessar nafngiftir urðu síðar að
gæluorðum til mín, en „afa míns
kýr“ er og verður alltaf hugleikn-
ust, þar strýkur ljúf hönd hans mér
um kinn.
Takk fyrir allt, Villi minn, eigðu
góða heimkomu, við hittumst þegar
mitt tilveruskeið er á enda runnið
og þá tökum við sönginn og grínið
upp aftur.
Elsku Jóna mín, Þórdís, Víðir,
Hafsteinn, Sigurlaug Jakobína og
allir aðrir nánir ættingjar og vinir,
mína samúð flyt ég ykkur og um
leið þakklæti fyrir þau forréttindi
að hafa átt Vilhjálm Guðmundsson
fyrir frænda og vin.
Sigríður.
Fyrrum mágur minn og góður fé-
lagi Vilhjálmur Guðmundsson hefur
haft vistaskipti og gengið á fund
feðra sinna. Á þessum tímamótum
langar mig að kveðja þennan félaga
með örfáum orðum. Það var í gró-
andanum, vorið 1938, sem leiðir
okkar lágu fyrst saman, er hann
flutti með fjölskyldu sinni úr Húna-
vatnssýslu norður í Fljót. Hann var
þá ungur að árum, aðeins 16 ára. Er
hann kom á þennan nýja stað öllum
ókunnur var spenna og eftirvænt-
ing hvers konar nágrannar væru
væntanlegir. Ég held að mér sé
óhætt að fullyrða, að þessi harðbýla
sveit og búendur hennar hafi tekið
innflytjendum vel og hvorir tveggja
aðilar samlöguðust fljótt. Sem út-
úrdúr og til gamans fylgir hér vísa
eftir séra Sigurð Norland. Fyrrum
tengdafaðir minn var að gefa prest-
inum lýsingu á nýju sveitinni sinni
og varð þá presti þetta að orði.
Fljótin hafa fáir þekkt
faðmi vafin grónum
þar er afar yndislegt
allt á kafi í snjónum.
Persónulega átti ég svo eftir að
kynnast fjölskyldunni nánar er ég
kvæntist systur Vilhjálms og flutt-
ist á heimili þeirra. Við áttum því
margt saman um langa hríð og að-
eins góðar minningar sem ég á í
huga mér frá þeim tíma. Á seinni
árum strjálaðist samband okkar,
eftir að leiðar okkar hjóna skildu, að
öðru leyti vorum við sömu kunn-
ingjarnir. Það kom fljótt fram að
Vilhjálmur var aufúsugestur hvar-
vetna og hrókur alls fagnaðar á
góðri stund. Hann var söngvinn,
hafði góða frásagnargáfu, átti létt
með að koma hugsun sinni í bundið
mál og brunnur hans ótæmandi af
vísum og ljóðum og kunni skil á við
hvaða tækifæri ort var. Hann var
góðlátlega spaugsamur, en laus við
allt sem meinlegt mátti kallast, það
var því oft glatt á hjalla þar sem Vil-
hjálmur var. Hann var raunsær og
réttlátur og um leið stórhuga og
áræðinn. Sem dæmi um það þegar
fjölskyldan flutti í Fljótin þá komu
tveir bræðurnir, þ.e. Vilhjálmur 16
ára og Pétur 14 ára, ríðandi með
myndarlegan hóp hrossa alla leið úr
Víðidal í Húnavatnssýslu. Þessi leið
var þeim með öllu ókunn og vissu
nánast ekki hvar þeirra áfangastað-
ur var. Þetta eitt sýnir að snemma
hefur verið dugur og þor í þeim pilt-
um. Ekki kæmi mér það á óvart, að
Vilhjálmur hafi verið hvatamaður
að því þegar fjölskyldan keypti
jörðina Hraun í Fljótum, sem talin
var á sínum tíma ein hæst metna
jörð í Skagafjarðarsýslu.
Það var ekki ætlan mín að rifja
upp eða rekja athafnasögu Vil-
hjálms í smáatriðum, að öðru leyti
en því, að hann var harðduglegur til
allra verka og vildi og bjó stórt, og
má eflaust teljast í röð stærri
bænda meðan hann tileinkaði sér
landbúnaðarstörf. En það verður að
segja hverja sögu sem hún er. Vil-
hjálmur stóð ekki einn að verki. Á
æskuskeiði sínu kynntist hann
ungri konu, Jónínu Hallgrímsdótt-
ur, hæfileikaríkri konu og hörku-
duglegri, og varð hún hans lífsföru-
nautur. Hún stóð við hlið hans í
gegnum súrt og sætt leiðina á enda.
Með þessum fáu orðum þakka ég
þér, kæri félagi, samfylgdina og
efast ég ekki um að almættið tekur
þér opnum faðmi. Farðu í friði og
leiði þig sá einn sem öllu ræður. Um
leið bið ég guð að blessa fjölskyldu
þína og varðveita í sínum söknuði.
Öll erum við Adams arfur
hvert eitt með sitt sérkenni.
Þú varst kynslóð þinni þarfur
seint í slóðir þínar fenni.
Guðmundur Jóhannsson.
Við kynntumst fyrir fáum árum
er fundum okkar saman bar
um stutta leið á lífsins bárum
oss ljúfur tími gefinn var.
Báðir áttu að baki aldur,
en bráðungir í huga og sál
og það var enginn undra galdur,
við áttum sömu hugðarmál.
Þú ortir ljóð og sagðir sögur
söngst og lékst við fingur hvern
og kvæðaraustin kvað við fögur,
kætin sýndi að þú varst ern.
En dauðinn kemur, drottinn kallar:
„Í dag mig vantar slíkan mann
sem eykur gleði himinhallar,
ég heyri og sé, að þú ert hann.“
Ég vona að við aftur finnumst
og eigum saman marga stund.
Þá fyrri kynna kátir minnumst
og kvæðasöngs, við endurfund.
Ívar Björnsson frá Steðja.
VILHJÁLMUR
GUÐMUNDSSON
✝ Steinunn CarlaBerndsen fæddist
á Stóra-Bergi á
Skagaströnd 12. des-
ember 1914. Hún lést
13. september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Fritz
Hendrik Berndsen
og Regina Hansen.
Steinunn Carla var
þriðja í röð sjö systk-
ina. Hin eru Anna
Ragnheiður, f. 1912,
látin; Björg Henrí-
etta, f. 1913, látin;
meybarn, f. 1916, lést
sama ár; Elísabet Gottfreða, f.
1918, látin; Jörgen Fredrik Ferd-
inand, f. 1922, Hans Ragnars, f.
1928.
Hinn 18. júlí 1939 giftist Stein-
unn Carla Guðmundi Þórarni
Jónssyni, f. 1915, d. 1963, sjó-
manni á Skagaströnd. Þar bjuggu
þau til 1951 en þá fluttu þau að
Fossi á Skaga. Steinunn Carla
flutti síðan á Sauðárkrók 1964 og
bjó þar til æviloka.
Börn þeirra hjóna
voru: 1) Hlöðver,
kvæntur Erlu Guð-
varðardóttur og
eiga þau fjögur
börn, Laufeyju, Þór-
arin Guðmund,
Steinunni Körlu og
Gunni Björk. 2)
Selma (látin), gift
Eið Hilmarssyni og
eiga þau tvö börn,
Þórarin (látinn) og
Sólveigu. 3) And-
vana barn. 4) Jón-
björn, kvæntur El-
ínu Jóhannesdóttur
(skilin) og eiga þau þrjú börn,
Guðmund, Evu Dögg og Valgerði
Jónu. 5) Regína Ólína, gift Víði
Gissurarsyni (skilin) og eiga þau
tvær dætur, Katrínu Þóru og
Brynju Ósk.
Steinunn Carla átti 11 barna-
börn og 20 barnabarnabörn.
Útför Steinunnar fer fram í
Hólaneskirkju á Skagaströnd í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Elsku mamma, loksins fékkstu
hvíldina, þú varst búin að sitja lengi
við gluggann eins og tengdadóttir
þín sagði. Ég er ánægð með að ég
skyldi ná að koma og sitja hjá þér
síðasta kvöldið, trúi því að þú hafir
skynjað það. Náði ekki að fylgja þér
úr hlaði, því þú fórst hratt, enda
varstu alltaf að flýta þér, en nú ertu
komin til allra sem eru þér kærir og
fóru á undan þér, þau hafa efalaust
tekið vel á móti þér.
Lífið var ekki alltaf auðvelt hjá
þér, en alltaf varstu æðrulaus og
tókst því sem að höndum bar með
stakri ró. Þú varst lífsglöð og hafðir
gaman af söng, dansi og að fara á
góðar skemmtanir, en ekkert óhóf
var í gangi á þínum bæ.
Hvar sem þú varst í vinnu varstu
vel liðin og lást aldrei á liði þínu. Þú
varst dugleg, skemmtileg kona með
gott skopskyn og ég er stolt af að
hafa átt þig sem móður og uppal-
anda, veit að ég hafði gott af því og
þú kenndir mér margt sem ég mun
nota um ókomna tíð, sumir segja að
ég líkist þér í atferli og það líkar mér
vel. Að koma með stelpurnar mínar í
heimsókn var alltaf gaman, þær
fengu ömmu-kjötbollur og ömmu-
fiskibollur sem tóku öllu öðru fram
og voru efst á óskalistanum og svo
kannski ís á eftir þegar þær voru
búnar að hvolfa úr dótakassanum út
um allt gólf.
Þú varst raunsæ og góð mamma
og amma, þakka þér fyrir sam-
veruna, veit að nú líður þér vel hjá
maka, börnum, barnabarni, systrum
og öðrum vandamönnum og vinum,
ég bið að heilsa þeim öllum.
Hvíldu í friði, elsku mamma mín.
Þín dóttir
Regína.
STEINUNN CARLA
BERNDSEN