Morgunblaðið - 05.06.2003, Blaðsíða 10
FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 5. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞÝÐUSAMBAND Íslands hef-
ur krafist þess að uppsagnir
starfsfólks Jökuls ehf. á Raufar-
höfn verði dregnar til baka þar
sem lög um hópuppsagnir hafi ver-
ið þverbrotin við uppsagnirnar.
Framkvæmdastjóri Jökuls segir
að fyrirtækið telji sig hafa farið að
lögum í þessum efnum.
Forsvarsmenn ASÍ voru á Rauf-
arhöfn í gær og ræddu við heima-
menn. Meðal annars ræddu þeir
við forsvarsmenn verkalýðsfélags-
ins, trúnaðarmenn og fulltrúa
starfsmanna, Guðnýju Hrund
Karlsdóttur, sveitarstjóra á Rauf-
arhöfn og Margréti Vilhelmsdótt-
ur, framkvæmdastjóra Jökuls.
Halldór Björnsson, formaður
Starfsgreinasambandsins, sagði að
ASÍ gengi út frá því að fyrirtækið
færi að lögum um hópuppsagnir.
Þau hefðu óskað eftir svari sem
fyrst og verði ekki orðið við þess-
um tilmælum verði málinu fylgt
eftir.
Í bréfi ASÍ til Margrétar Vil-
helmsdóttur, framkvæmdastjóra
Jökuls, af þessu tilefni segir að
eftir að hafa aflað sér upplýsinga
um framkvæmd fyrirtækisins á
þessari hópuppsögn liggi fyrir að
lög um hópuppsagnir hafi verið
þverbrotin. Er á það bent að at-
vinnurekendum beri við þessar að-
stæður að láta trúnaðarmönnum í
té allar þær upplýsingar sem máli
skipta vegna fyrirhugaðra upp-
sagna og tilgreina a.m.k., skriflega
hvaða ástæður búi þeim að baki,
fjölda starfsmanna sem til standi
að segja upp og hvaða störfum
þeir gegni, á hvaða tímabili fyr-
irhugaðar uppsagnir eigi að koma
til framkvæmda og viðmiðanir sem
til standi að nota við val á starfs-
mönnum sem segja eigi upp. Fyrir
liggi að áform fyrirtækisins hafi
ekki kynnt trúnaðarmönnum
starfsmanna með þeim hætti sem
lögin kveði á um.
Þá er þess krafist að fyrirtækið
dragi nú þegar til baka áður til-
kynntar uppsagnir og að fyrirtæk-
ið taki jafnframt upp viðræður við
trúnaðarmenn starfsmanna og full-
trúa Verkalýðsfélags Raufarhafnar
um viðhlítandi lausn á þessu máli.
„ASÍ lítur á reglur um réttindi
starfsmanna til upplýsinga og
samráðs sem mjög mikilvæg rétt-
indi og áskilur sér allan rétt til að
fylgja máli þessu eftir, eftir því
sem þörf krefur,“ segir síðan.
Telja sig hafa farið
í einu og öllu að lögum
Margrét Vilhelmsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Jökuls, sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að fyrirtæk-
ið teldi sig hafa farið í einu og öllu
að lögum í þessum efnum. Þeim
hefði verið tilkynnt þessi afstaða
ASÍ í gærmorgun og það yrði að
segjast eins og væri að þeim hefði
komið þetta mjög á óvart að ASÍ
skyldi bregðast svona við. Málið
væri í skoðun hjá lögmönnum fyr-
irtækisins og þeir yrðu að fá tíma
til að athuga þessi mál áður en
þeir svöruðu erindi ASÍ.
Alþýðusambandið segir að lög um hópuppsagnir hafi verið
brotin hjá fiskvinnslufyrirtækinu Jökli á Raufarhöfn
Uppsagnir verði
dregnar til baka
Morgunblaðið/Júlíus Helgason
Forsvarsmenn ASÍ voru á Raufarhöfn í gær. Á myndinni eru Signý Jóns-
dóttir, Snær Karlsson, Halldór Björnsson, Ingvar Sverrisson og Halldór
Grönvold, frá ASÍ, og Pálína Auðbjörg Valsdóttir, formaður Verkalýðs-
félags Raufarhafnar, og Guðný Hrund Karlsdóttir sveitarstjóri.
Fórum að lögum,
segir fram-
kvæmdastjórinn
AÐ sögn forráðamanna Jökuls
ehf. á Raufarhöfn hefur fyr-
irtækið boðið trillusjómönnum
þar að kaupa af þeim þann fisk
sem þeir landa á staðnum en eng-
inn stöðugleiki hafi verið í því
samstarfi. Haraldur Sigurðsson,
trillukarl á Raufarhöfn, segir að
undantekningalaust bindi menn
sig við eitthvert fyrirtæki um
löndun en Jökull hafi ekki viljað
þeirra fisk vegna vinnslu Rússa-
fisks og nú eigi að loka vinnsl-
unni á aðalveiðitíma færabát-
anna.
Hann segir jafnframt að það
ástand sem komið sé upp á Rauf-
arhöfn sé afleiðing fiskveiði-
stjórnunarkerfisins.
„Ég hef haft samband við Jökul
ehf. vegna þess að hann er næst-
ur mér og ég geri mér mætavel
grein fyrir því að fiskur sem er
fluttur í burtu skapar ekki vinnu
hér á þessu svæði. Það er manni
efst í huga,“ segir Haraldur þeg-
ar hann er spurður hvort sjó-
menn séu tilbúnir að gera fasta
samninga við Jökul eða hvort
þeir vilji bara nota fyrirtækið
þegar þeim henti.
„Hugsaðu þér bara þá stöðu
sem kemur upp í einu sjávarþorpi
þegar öflug fiskvinnsla er á
staðnum sem ekki vill sjá það
hráefni sem kemur í land á við-
komandi stað, í fiskiþorpi sem
byggir stóran hluta afkomu sinn-
ar á fiskveiðum. Það er ágætt að
menn hugleiði það. Þeir hafa
ekkert viljað sjá þetta hráefni
sem hefur komið í land vegna
þess að þeir hafa sérhæft sig í
þessum Rússafiski.“
Haraldur bendir á að trillur
séu háðar veðri og vindum og
það sé náttúrlega Akkilesarhæll
smábátaútgerðarinnar. „Sumir
hverjir, veit ég, hafa leyst það
vandamál þannig að Rússafisk-
urinn er hafður til uppfyllingar.
Það kemur los á þetta á Rauf-
arhöfn og það er alfarið Jökli að
kenna vegna þess að þeir byrjuðu
á að flæma heimasjómennina frá
sér með því að vilja ekki fisk frá
þeim.“
Bandvitlaust fiskveiði-
stjórnunarkerfi
Haraldur segir að það sé nátt-
úrlega algjört skilyrði að menn
bindi sig alfarið hjá einhverjum
aðila en landi ekki bara hér og
þar. Hann segir jafnframt að sér
hafi gramist þegar trillusjómönn-
um hafi verið legið á hálsi fyrir
að flytja fiskinn í burtu en for-
saga málsins hafi verið sú að Jök-
ull vildi bara alls ekki sjá fisk.
Þegar fiskmarkaðirnir voru að
byrja hafi heimamenn á t.d. Þórs-
höfn og Raufarhöfn sýnt ótrúlegt
langlundargeð og landað fiski
fyrir slíkt smánarverð að var
með ólíkindum. Þetta hafi þeir
gert til þess að konurnar þeirra
og börnin hefðu vinnu í fisk-
iðjuverunum. Þeir sem hafi rekið
þau þá hafi gengið á lagið. „En
eitt sumarið bauð Jökull hf. með
fyrri eigendur viðunandi verð og
þá landaði hver einasti kjaftur á
svæðinu hjá þeim og við gerðum
fasta samninga.“ Haraldur segist
hafa hringt í nýja eigendur en
þeir hafi ekki viljað sjá fiskinn.
„Þetta vandamál skapast líka
vegna þess hvað við búum við
bandvitlaust fiskveiðistjórn-
unarkerfi. Það er ekki óalgengt
að maður sé að fá 125 krónur
fyrir kílóið af slægðum fiski en
svo er hægt að leigja kílóið fyrir
kannski 135 krónur og sleppa við
allan kostnað,“ bendir hann á og
spyr: „Er þá ekki orðið ansi
freistandi að leigja frá sér?“
Haraldur Sigurðsson klykkir út
með eftirfarandi orðum: „Jökull
útilokar núna að við [sjómenn]
hérna getum gert við þá fastan
samning vegna þess að þeir ætla
sér að loka húsinu akkúrat á
þeim tíma sem hæst skal hófa hjá
okkur sem gerum út á færi þann-
ig að ég get sparað mér að
hringja í þá núna.“
Fiskvinnsla
sem er lokuð
kaupir ekki fisk
ÞAU mistök urðu hjá Fræðslu-
miðstöð Reykjavíkur þegar send-
ur var út texti bókunar fulltrúa
sjálfstæðismanna í fræðsluráði
vegna framlaga Reykjavíkur-
borgar til einkaskóla, að þrjú orð
féllu út. Orðin sem féllu út voru
„ekki einu sinni“, og gjörbreyttu
texta bókunarinnar. Leiddi þetta
m.a. til þess að undirfyrirsögn í
frétt Morgunblaðsins í gær um
bókunina var röng.
Guðrún Ebba Ólafsdóttir,
borgarfulltrúi sjálfstæðismanna
og fulltrúi í fræðsluráði, gagn-
rýnir tillögur Reykjavíkurlistans
og segir þær fela í sér mismunun
gagnvart nemendum eftir því í
hvaða skóla þeir ganga.
Minna greitt með hverjum
nemanda í einkaskólum
„Tillögur Reykjavíkurlistans
fela í sér að skólagjöld eru nauð-
synleg til að skólarnir geti starf-
að áfram.“ Hún segir þetta koma
til vegna þess að greitt sé minna
með hverjum nemanda í einka-
reknum grunnskóla en með
hverjum nemanda í hagkvæm-
asta borgarrekna grunnskólan-
um, þegar í raun ætti að greiða
meira í sumum tilvikum. Einka-
reknir skólar eru oft smærri ein-
ingar en hagkvæmustu borgar-
reknu skólarnir, og sumir
eingöngu með unglingadeild, sem
er dýr í rekstri.
„Þó er þetta auðvitað ákveðinn
áfangasigur, þetta er auðvitað
um 30 prósent hækkun og þýðir
það að skólarnir geti starfað
áfram næsta vetur. En við lítum
svo á að þessu sé engan veginn
lokið,“ segir Guðrún Ebba.
Réttur texti bókunar
Rétt bókun sjálfstæðismanna
hljóðaði þannig:
„Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
í fræðsluráði gagnrýna að
fulltrúar Reykjavíkurlistans
skuli ekki fallast á að greiða
sambærilegt fjármagn með
hverjum nemanda óháð því hvort
hann gengur í einkarekinn eða
borgarrekinn grunnskóla. Fram-
lagið sem fyrirliggjandi tillaga
felur í sér jafngildir ekki einu
sinni kostnaði á nemanda í hag-
kvæmasta skóla borgarinnar.
Kostnaður á hvert barn þar er
367 þúsund krónur, eins og fram
kemur í greinargerð með tillög-
unni, en í tillögunni er aðeins
gert ráð fyrir stuðningi fyrir
börn í einkareknum grunnskóla
að upphæð kr. 302.910.
Tillagan staðfestir það sem
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
hafa haldið fram að auka þurfi
fjárframlög til einkaskóla og
þeim áfangasigri er fagnað.
Gagnrýnivert er þó hve tillagan
er lögð seint fram og hefur það
sett mark sitt á starfið í skól-
unum sem annars ætti að ein-
kennast af bjartsýni og gleði í
lok skólaársins. Þá er mikilvægt
að marka framsýna tillögu til
lengri tíma þar sem tryggt er að
nemendum verði ekki mismunað
eftir því hver rekstraraðili skól-
ans er.“
Mistök urðu hjá Fræðslumiðstöð Reykjavíkur þegar
bókun D-lista um framlög til einkaskóla var send út
Orð féllu niður og
breyttu merkingu
VEÐURFAR í maí var nálægt með-
allagi á landinu en þó þótti tíð-
indum sæta að maí var kaldari en
apríl á Akureyri, en slíkt er fátítt
og gerðist síðast 1979. Litlu munaði
á veðurfari í apríl og maí í Reykja-
vík.
Sólskinsstundir í maí voru með
meira móti, í Reykjavík mældust
þær 283, eða 91 sólskinsstundum
fleiri en í meðalári. Maímánuður
var einnig sólríkur á Akureyri þar
sem mældust 40 fleiri sólskins-
stundir en í meðalári, og hafa ekki
verið fleiri síðan 1967.
Meðalhitinn í maí í Reykjavík var
svipaður og í meðalári, um 6,3° C,
en rétt undir meðallagi á Akureyri,
eða 5,2° C. Það sem af er ári hafa
því allir mánuðir nema maí verið
yfir meðallagi hvað hitastig varðar.
Úrkoman í maí var mjög nálægt
meðallagi. Hún var aðeins minni en
í meðalári í Reykjavík, um 40 mm,
en ívið meiri á Akureyri, eða um 21
mm.
Morgunblaðið/Arnaldur
Veður fyrir ís. Stúlkurnar á Flókagötunni voru allar búnar hjálmum eins
og hyggnum vegfarendum sæmir þegar farið er um á hlaupahjólum.
Maí kaldari en
apríl á Akureyri