Tíminn Sunnudagsblað - 14.06.1964, Blaðsíða 18

Margt var það, sem dreif á d»ga
Frans frá Assisí, og marga raun
varð hann að standast. En hann söng
fegurst, þegar hann þjáðist mest, sæll
í þjáningunni sökum þess hlutskipt-
is, sem honum hafði auðnazt — að
mega festa í fótspor frelsarans. í
æsku hafði hann viljað gerast riddari
og 'farandsöngvari, en nú var hann
riddari og liðveizlumaður sjúkra og
fátækra og söngur hans fegurri en
nokkurs annars farandsveins. Sú
blessun, sem fylgdi honum, var ekki
af þVí sprottin, að hann gaf ölmusur,
hvenær sem hann átti nokkuð að
gefa. heldur hinu, að hann gaf hverj-
um, sem á vegi hans varð, með nokkr
um hætti hluta af sjálfum sér. Eng-
inn var svo aumur, að hann yrði
annars var en Frans væri jafningi
hans, og af auði hjarta síns megnaði
hann að gefa þeim, sem sízt þóttist
eiga sér viðreisnar von, eitthvað af
því, sem mestu máli skiptu — sjálfs-
virðingunni. Og þetta gat hann gert
með augnaráðinu einu saman eða lít-
illi handahreyfingu.
Samfara þessum hæfileika Frans
til þess að glæða sjálfsvirðingu
þeirra, sem dýpstu voru sokknir, var
takmarkalaus auðmýkt. Einn samtíð-
armanna hans segir svo frá:
„Þegar menn hrósuðu honum, varð
hann miður sín. Þá kallaði hann ein-
hvern bræðranna til sín og sagði:
„Svo fremi sem þú vilt gera vilja
minn, þá ávítaðu mig hörðum orðum
og segðu mér sannleikann umbúða-
laust í stað þeirra lygi, sem aðrir
bera sér i munn“
Þegar bróðirinn kallaði Frans
heimskan og gagnslausan, hló hinn
helgi maður og sagði:
„Drottinn blessi þig, sonur minn
því að þú segir mér hreinan og beisk-
an sannleikann, og hann þurfti ég
að heyra“.
Vetradag einn var Frans á göngu
með trúnaðarvini sínum, bróður Le-
one. Það var kalt í veðri, og báðir
skulfu þeir af kulda
„Faðir, ég bið þig í guðs nafni að
segja mér, hvernig ég á að finna
hina fullkomnu gleði“, sagði bróðir
Leone.
Og Frans svarar honum: „Þegar
við komum ‘nú til Portiuncula, gegn-
drepa og hálfdauðir af kulda, ataðir
auri og máttvana af sulti, og berjum
að dyrum í klaustrinu, þá kemur
hliðvörðurinn og spyr reiðilega:
„Hverjir eruð þið?“ Og við svörum:
„Við erum tveir bræður þínir“. En
hann segir: „Þið segið það ekki satt.
Þið eruð flækingar, sem reikið um
og prettið fólk og stelið ölmusum
frá fátæklingunum — burt með ykk-
: ur“. Þegar hann hefur sagt þetta og
vill ekki opna fyrir okkur, stöndum
| við úti í slyddu og krapi, hungraðir
og kaldir, og nóttin fer að. Ef um-
| berum þessi skammaryrði og sætkum
' okkur við slíka vonzku og látum okk-
ur lynda þessa meðferð án þess að
rsiðast og án þess að mögla og hugs-
um í þess stað í ást og auðmýkt, að
þessi vörður þekki okkar leyndustu
hugrenningar og guð láti hann tala
þannig til okkar — ó, bróðir Leone,
taktu eftir því: Þá höfum við fundið
hina fullkomnu gleði.
Og ef við höldum áfram að berja,
og hann kemur út fokreiður og hagar
sér við okkur eins og áleitna þorpara
hrekur okkur burt með illum orðum
og barsmíðum og segir við okkur:
„Snautið þið burtu, svínin ykkar,
hypjið ykkur til holdsveikisjúkling-
anna, því að hér fáið þið hvorki mat
né húsaskjól", og við sættum okkur
við þetta með þolinmæði, ást og gleði
— ó, bróðir Leone, taktu eftir því:
það er hin fullkomna gleði.
Og ef við, tilneyddir af hungri og
kulda á myrkri vetrarnóttu, berjum
enn einu sinni og biðjum hann grát-
andi í guðs nafni að hleypa okkur
rétt inn fyrir hliðið, og hann verður
enn reiðari en áður og segir: „Þið
eruð ósviknir þorparar og skuluð fá
það, sem þið eigið skilið", og þrífur
svo lurk, slítur af okkur hetturnar
og varpar okkur til jarðar, veltir
okkur upp úr krapinu og lemur okk-
ur með Iurknum og við afberum
þetta með gleði og þolinmæði, hugs-
andi um þjáningar Krists hinn elsk-
aða og hve miklu meira við ættum
að umbera af elsku á honum — ó,
bróðir Leone, taktu eftir því: í þessu
er fólgin hin fullkomna gleði“.
Margir héldu Frans frá Assisí
geggjaðan. En þeir, sem hlýddu á
boðskap hans, hrifust svo, að þeir
grétu. Aldrei höfðu þeir heyrt neitt
þessu líkt. Það voru ekki fyrst og
fremst orð hans, sem hrifu áheyrend-
ur, heldur miklu fremur maðurinn
sjálfur, sem ljómaði af ást til guðs og
manna. Læknir, sem hlýddi á predik-
un hans, komst svo að orði:
„Reyni ég að rifja það upp, sem
Frans sagði, þá eru orðin ekki leng-
ur hin sömu og þegar þau hljómuðu
af vörum hans.“
Því var svo farið um Frans frá
Assisí, að hann þurfti aðeins að
segja orð eða renna augum til manna
til þess að eignast nýja lærisveina,
er fylgdu honum til æviloka. Það
gat því ekki hjá farið, að kringum
hann flokkuðust aðdáendur, og með
þeim stofnaði hann bræðralag, sem
hafði það hlutverk að gera iðrun og
yfirbót og hjálpa þeim sem voru
hjálparþurfi. Leiðarstjarna hans var
það boð ritningarinnar, að menn
skyldu selja það, sem þeir áttu, og
gefa það fátækum. Og margir menn
gerðu þetta með fögnuði og lifðu
eftir það af því, er þeir gátu aflað
sér með vinnu sinni eða þeim var
gefið í guðsþakkaskyni. Margir læri-
sveinar hans fléttuðu körfur, riðu
net, gerðu við skó, hjálpuðu bænd-
um um uppskerutímann, söfnuðu
brenni eða sópuðu götur.
Frans taldi það nauðsynlegt, að
lærisveinar hans bæðust beininga.
Með því lærðist þeim auðmýkt. Einu
sinni kom hann þar að, er þeir sátu
við dúkað borð. Þá dulbjóst hann,
kom að dyrum þeirra og bað þá að
gefa sér ölmusu. Þeir þekktu hann
ekki, en réttu honum mat á diski.
Hann tók við honum, settist á jörð-
ina og mælti: „Nú sit ég eins og
sómir góðum reglubróður."
Frans gerði þó ekki strangastar
kröfur t.il lærisveina sinna, heldur
sjálfs sin. Hann vildi ekki einu sinni
Klaustur betllmunka af reglu hellags Frans I Asslsf.
546
T í M l N iN — SUNNUDAGSBLAÐ