Tíminn Sunnudagsblað - 24.03.1968, Blaðsíða 13

nseaiin, jaftovel skelfilegir, ag ott
ektki sjálfirátt.
Vi® í'myndum okkur tíðast, að
jþedir, sem börðu ofan af fyrir sér
toieð þessunn hætti, hafi verið
6nauðastir allra snauðra og aldrei
átt málungi matar. Það mun rétt,
að matföngum safnaði ekki það
fóik, sem á reiki var árlangt, því
að saðningu fékk það á bæjum,
þar sem það gisti eða kom við
og hirti ekki um að draga sarnan
í forðabúr. En sumir eignuðust þó
ofuflitlar reiitur, sem þeir geymdu
hjá bændum, er þeir töldu trún-
aðarvini sína, og varð þess stund-
um langt að bíða, að þeir vitjuðu
eigna sinna. Nokkrir komust líka
yfir skildinga, stöku menn, svo
nokkru nam, því að talsvert
hraut til þeirra á ævilöngu flakki.
Þeirra gátu þeir aflað, er fóru með
einhverja sölumennsku öðrum
þræði, héldu uppi nokkurri
skemmtan eða báru sig nógu
hörmulega til þess að vekja með-
aumkun. Og sumir gresjuðu sér
kannski lítilræði, þótt langflestir
væru ráðvandir.
Það gat þó verið undir hælinn
lagt, hvort förumennirnir höfðu
mikla gagnsemd af skildingunum
sínum, utan þeirrar ánægju, sem
það hefur vakið þeim að eiga þá
um sinns sakir. Þeir vildu oft lenda
í höndum annarra að lyktum, og
valt þá á ýmsu, hvar þeir höfnuðu.
Þeir urðu innlyksa í kistilhandraða
góðvina, yfirvöld tóku þá til ráð-
stöfunar og þjófar þefuðu þá uppi.
Það vofði margur voðinn yfir fjár-
ni.unum réttlausra manna.
Eðli förumennskunnar olli þvi,
að þeir, sem þá stigu tróðu, urðu
víða kunnir. Surna þekkti nálega
hvert mannsbarn í heilum lands-
fjórðungum, og enn víðar barst
orðsporið. Fyrr á öldum gleymd-
ust þeir þó flestir, þegar gengin
var sú kynslóð, er var þeim sam-
tíöa. Förumannaflokkarnir voru
þá stundum fjölmennir í hallær-
um, og stöðugt bættist í skörðin,
þótt dauðinn grisjaði á ekru sinni.
Um þá, sem ráku lestina í þess-
um mikla flokki, gegndi öðru máli.
Þeir voru eins og síðasti gedrfugl-
inn — mionisstæðir furðufuglar,
sem fólki hefur orðið tíðrætt um
— 'einnig þeim, sem aidrei litu
þá auguim.
í fari flakkaranna flestra var
eitthvað, sem sjaldhitt var. Sumir
voru að sönnu kunnastir að flærð
og ágengni, stærilæti og fautaskap.
Það voru ilifyglin. En aðrir voru
víðast aufúsugestir skamman
tíma, einkum eftir að förufólkinu
fækkaði til muna, og héldu uppi
mikilli skemmtan víða á bæjum,
hvar sem þeir komu. Einn hermdi
eftir prestum og sýslumönnum,
annar skrýddist svörtu pilsi og
Tveir, sem margir þekktu —
til vinstri Óli prammi me3 harmóniku
sína — til hægri Ólafur gossari, ekkl
alveg frómur, en snar í snúningum
og léttur á fæti.
gaf saman hjón, þriðji nafði stök-
ur á hraðbergi, fjórði iðkaði tón-
þrautir, fimmti fór með málverk,
sjötti hafði uppi spekimál. For-
vitnilegt var að hnýsast í varn-
ingsbagga þeirra, er slíkt höfðu
meðferðis, og nokkrir voru trúir
bréfberar, jafnt embættismanna
Gunna hara var göngukona af Kialarnesi. Hún var mjög fráhverf karlmönnum,
og þegar æruverðugur hreppstjóri bau3 henni a3 sitja fyrir aftan sig á hesti
yfir vatnsfall, reiddist hún svo, a3 hún strunsaöi til fjalls og varS þar úti. Löngu
síSar fundust bein hennar og millur úr upphfutnum hæst uppi á Veggjum,
fjalli austast á Botnsheiði.
TlMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
205