Tíminn Sunnudagsblað - 12.08.1972, Blaðsíða 10

fyrirbrigði og margir mætir menn
komið þar við sögu. Nú mun sú
kenning dr. Trausta Einarssonar al-
mennt viðurkennd, að gosin stafi af
yfirhitun vatnsins yfir suðumark, áður
en suðan komi upp. Nákvæmar hita-
mælingar i Geysi hafa sýnt, að slikar
hitasveiflur eiga sér einmitt stað um
miðbik hverpipunnar, sem er um
tuttugu metrar á dýpt. Skýring
Trausta er þvi sú, að þetta yfirhitaða
vatn taki skyndilega að sjóða mjög
ofsalega, og komi þannig gosinu af
stað.
Þegar ég kom fyrst aö Geysi var
vatnið i honum kyrrt á yfirboröi, og
svo langt sem séð varð niður i hverinn
var þarenga hreyfingu að sjá. Skál sú,
sem er umhverfis op hverpipunnar,
var barmafuli af vatni og sló á hana
annarlegum bláma, sem gaf hvernum
einhvern dulrænan svip, svo aö hann
var að útliti eigi ólikur afar miklu
auga, er starir sifellt úti óráðið himin-
djúpið, Þannig kom hann mér fyrir
sjónir við fyrstu syn, þessi ókrýndi
konungur allra goshvera.
Ég þóttist nú vita, að dálitil bið
myndi verða á þvi, að sápa yrði látin i
hverinn og kom mér þvi til hugar að
verja þeim tima til þess að bregða mér
uppi svonefnt Laugafell, sem er all-
mikil hæð vestan til við Geysi. Er hæð
þessi mjög auðveld uppgöngu og tók
það mig aðeins timakorn að ganga á
hæsta hluta hennar.
Af Laugafelli er útsýni fritt og sá ég
þaðan einkar vel yfir allt umhverfi
Geysis og nálægar byggðir.
Skammt frá i vestri, handan við
fagurt gróðurlendi, ris mikið fell, sem
Bjarnarfell nefnist. Hið efra eru hliðar
þess naktar mjög og svipharðar, en
undirhliðar allar eru þaktar skógar-
kjarri, hlýlegu og laðandi.
1 nor-austri ber Bláfell við himin,
svipfagurt og mikilfenglegt. Til suðurs
og austurs sér yfir viðáttumikið
landsvæöi. Blikandi ár falla þar mót
suðri, frjálsar og orkumiklar, en friðar
gróðurlendur teygjast hvarvetna út i
fjarlægan bláma, þarsem fjöllin móka
i djúpri kyrrð. — Þannig er umhverfi
Geysis.
Er ég hafði dvalizt þarna á fellinu
um stundarsakir og virt fyrir mér út-
sýnið i góðu næði, verð ég þess var, að
allmargir bilar eru að koma brunandi
eftir veginum, sem liggur að Geysi, og
að nokkrir bilar eru þegar komnir að
hverasvæðinu. Þykir mér ráðlegast að
hraða mér niður af fellinu, þvi að ég tel
vist, að nú verði tekið til við að
„framleiða” hið væntanlega gos. — Og
það stóð heima, þvi að þegar ég kom
að Geysi var Sigurður Greipsson þar
fyrir, ásamt fleira fólki, og sýnilega
albúinn þess, að töfra fram gos.
Var nú vatnið i hverskálinni lækkað
og var það gert á þann hátt, að þvi var
hleypt út um þar til gerða rauf, sem
höggvin hefur verið i skálarbarminn.
Að þvi búnu voru 80 kg. af blautsápu
sett i hverinn og siðan var beðið
átekta. Leið nú nokkur stund án þess
að neitt sögulegt gerðist annað en þafy
að fólk var stöðugt að safnast að
hvernum. Loks mátti sjá, að vatnið
var tekið að ókyrrast og litlu siðar
kvað við dynkur einn, válega þungur,
og samtimis kemur kúfur á vatnið i
Geysir gýs undir þungbúnum himni
562
Ljósm. Þorst. Jósefsson.
Sunnudagsblað Timans