Íslendingaþættir Tímans - 08.02.1984, Blaðsíða 4

Ólafur Jónsson
ritstjóri
Fæddur 15. julí 1936
Dáinn 2. janúar 1984
Það er 5ro lœpt að Irúa heimsins glaitmi,
því táradöggvar falla stundum skjólt
og vinir berast burt með tímans straumi
og blótnin fölna á einni hélunótt.
(J.H.)
Mig langar að minnast Ólafs Jónssonar ritstjóra
með nokkrum fátæklegum orðum. Hann var
fæddur í Reykjavík 15. júlí 1936, sonur Jóns
Guðmundssonar, skrifstofustjóra í stjórnarráðinu
og Ásgerðar Guðmundsdóttur kennara.
Hugur minn leitar nær 40 ár aftur í tímann, er
ég fyrst dvaldi í höfuðborginni hluta úr vetrum og
bjó hjá Ásgerði móðursystur minni. Þau hjón
bjuggu í nýlegu steinhúsi við Smáragötu 9, sem
búið var vandaðasta húsbúnaði og heimilisþæg-
indum, sem þá þekktust og prýtt fögrum listaverk-
um eftir fremstu listamenn þjóðarinnar. Reglu-
áttu við komu þessa heimilisvinar. Þetta litlaorgel
eignaðist Sæbólskirkja 1910 eða 1911.
Á útmánuðum á nefndu ári á miklu hjarni.
sáum við drenghnokkar í Hrauni einkennilega
mannaumferð koma niður heiðarbrekkurnar af
Sandsheiði. Hvað var þetta? Menn með sleða.
Hvað er verið að draga og hverjir eru að draga?
Jú þetta er þá presturinn okkar síra Sigtryggur og
Gísli á Arnarnesi með orgelið sitt. sem kirkjan var
að kaupa. Nú verður gaman að fara til kirkju segir
Guðjón bróðir. „Hver skildi spila á það?“ Pað
kemur í Ijós þcgar presturinn messar varö mér að
orði. Og presturinn kom og Gísli með honum til
að spila.
Svo varð þetta næstu árin. Gísli kom með
prestinum til að spila. Leiðin milli Arnarness og
Núps er ansi löng, og betra að vera léttur í spori
og dyggur við félag sitt stúkuna „Gyðu" og
lífsviðhorf við kirkjumál. Þessu gat Gísli áorkað
frá heimili sínu og búskapnum, oft með konu sína
systkini sín og dætur. þegar aldur kom til. Já. vilji
er allt sem þarf til að sveigja tímann sér til
uppbygginga og vaxtar.
24. desember 1913 kvongaðist Gísli gjörfulegri
fyrrnefndri Sigrúnu. systur þeirra Guðlaugssona á
Núpi. Bar hún í skauti sínu sania myndugleikann
og þeir bræður, - sönghneigð og félagslyndi, við
kirkju og öll félagsmál.
Þau hjón eignuðust 6 börn. 5 dætur ogeinn son
Höskuld að nafni, en hann fékk ekki að lifa nema
til 12 ára aldurs. Einnig dó yngsta telpan misseris-
gömul. Það var mikil lífsreynsla þeim hjónum og
systrum, að missa eina soninn en ég hcld mest
Gísla föður hans, því hann hafði misst fyrri konu
sína og æskuvinkonu Elínborgu ívarsdóttur frá
Kotnúpi eftir aðeins 2 mánaða sambúð.
En þcgar sorgin er þyngst er glcðin og ánægjan
semi, smekkvísi. þrifnaður og snyrtimennska var
þar í fremstu röð. Þótti mér, sem kom úr
afskekktri sveit, mikið til um glæsibrag þessa
myndarlega heimilis.
Börn þeirra tvö voru þá lítil, Ólafur og Sólveig,
sem er yngri. Þau voru yndi og eftirlæti mikilhæfra
foreldra.
Seinna, er ég var Iangdvölum í Reykjavík, var
ég tíður gestur hjá frænku minni. Þar átti ég
jafnan athvarf i blíðu og stríðu og hlýtt skjól. Því
fölki var óhætt að treysta.
Það var sjálfsagt að okkar nánasta skyldfólk
kæmi saman á Smáragötunni á hátíðum og
tyllidögum, og á ég margar Ijúfar og dýrmætar
minningar frá þeim stundum er eldur brann glatt
á arni heimilisins, bornar voru fram rausnarlegar
veitingar og „gleðin skein á vonarhýrri brá“.
10 ára gamall kom Ólafur í sumardvöl til okkar
að Stafafelii í Lóni og var hér á heimili foreldra
minna í ein 7 sumur. Hann var stilltur og prúður
drengur, en glettinn og gamansamur. Næmur og
oft í námunda. Sigrún Guðlaugsdóttir kemur inn
í líf hans tvcim árum síðar. starfar og styður hann
sem eiginkona og móðir og á svo margt sameigin-
lcgt með lífsháttum hans, sönghncigðin og fegurð
í allri framkomu og umhyggju fyrir heimili þeirra
og börnum.
Það fann maður glöggt er leitað var gistingar- á
Arnarnesi vegna illviðra, og ófært þótti að fara
norður yfir Sandsheiði. Óþolinn, fjallið ofan við
bæinn á Arnarnesi þótti sýna vegfarendum hvort
leið til Sandsheiðar var færeða ekki. Sæist ekki til
Óþolans af veginum austur vfir dalinn, þá ætti að
snúa við. Þa la leiðin venjulega yfir dalinn að
Arnarnesi. - því þar var ætíð gisting og öll
aðhlynning vís. svo af bar. þreyttum ferðamanni.
Ábætirinn var skemmtan með söng og hljómleik
húsráðenda, þá leið öllum vel.
Jörðin Arnarnes er fremur erfið til túnræktar en
heildarland ágætt. Smalalandið erfitt. löng hli'ð út
með firðinum og fjalllendi og hvilftar um Arnar-
nesdal. Mjög er þar sólríkt, svo grösin korpa
snemma vors til að lokka sauðkindina til útivistar
og hollrar neyslu fyfstu plöntusprota jarðvegsins.
Árið 1949 flytja þau suður til Reykjavíkur og
áttu þar hlýlegt og gott ævikvöld. Það þekkja allir.
sem hafa yfirgefið æskustöðvar. eftir marga glaða
og góða erfiðisdaga. söguríkar minningar. og þó
nokkra sigra í fangbrögðum við fósturmold. vini
og byggðalag.
Það þarf að hugsa sig um 70 x 7.
Á hundraðasta afmælisdegi þeirra Arnarnes-
hjóna Gfsla og Sigrúnar minnist ég hollvina fyrir
hönd afa míns og foreldra og cinnig allra vina
þeirra í Mýrarhreppi V-ísafjarðarsýslu sem unnu
hinum prúðu heiðurssönghjónum fjrá Arnarnesi.
Blessuð sé minning Arnarneshjónanna
Guðmundur Bernharðsson
frá Ástúni
viðkvæmur hugur hans hreifst af fegurð sveitarinn-
ar og fjölbreytni lífríkisins. Hann lagði sig fram
um að verða að sem mestu liði við bústörfin, en
hverja frístund notaði hann til lestrar og var
ótrúlega fljótur með hverja bókina. Minnið var
traust og hafði hann þá þegar mikla þekkingu á
verkum erlendra og innlendra rithöfunda. Hann
valdi sér námsbraut og ævistarf á sviði bókmennt-
anna.
Árin liðu. Ása frænka og maður hennar hurfu
yfir móðuna miklu og börn þeirra yfirgáfu
æskuheimilið og stofnuðu sín eigin heimili í
öðrum borgarhverfum. Flest tók breytingum i
tímans rás, en vinátta og tryggð systkinanna
breyttist ekki, þó oft væri vík milli vina. Alltaf var
hægt að leita til Óla frænda, því hann var gæddur
því hlýja hugarþeli, að vilja hvcrs manns vanda
leysa. Hreinskilni og heiðarleiki, voru áberandi í
fari hans, en aldrei heyrði ég hann mæla styggðar-
yrði til nokkurs manns og lastmælgi hvers konar
var honum fjarri skapi.
Hann var umhyggjusamur og ástúðlegur við
vandamenn sína og vini. Aldraðri móður minni
hefur hann reynst sem bcsti sonur.
Ég og mitt fólk kveðjum hjartkæran frænda og
vin með virðingu og þökk og vottum öllum
ástvinum hans einlæga samúð.
Nanna Sigurðardóttir,
Stafafelli í Lóni
4
ÍSLENDINGAÞÆTTIR