Heimilistíminn - 03.05.1979, Blaðsíða 36

IG FOR A HOLDE
ifiYTELSE
STRENG KONTROLL
NORGE FRITT FOR
MOT SAMFUNNETdi
RABIES ER UHELl
det
í£R OG HUSDYR
SMUGLING AV DYR KAN FORE
VILLE DYR ANGRIPES OG KAN,
NÆRMERE OPPLYSNI NGER FAE
‘SVETERI NÆ RENE
Þetta veggspjald er frá Noregi, þar sem
fólker varaö viöþví aö flytja dýr ólögiega
inn i landiö. Þrátt fyrir þessar aövaranir
heldur fólk áfram aö koma meö dýr frá
löndum, þar sem hundaæöiö geisar, og
getur þannig oröiö til þess aö flytja
þennan sjúkdóm til Noregs. Yfirskriftin á
spjaldinu er RABIES DREPER eöa
hundaæöi er banvænt.
Suöur-Ameriku er þaö leöurblökuteg-
und ein. Annars staöar eru þaö rottur,
sem eru aöalsmitberarnir eöa villtir
hundar. Oftá tiöum er eina ráöiö til þess
aö stööva útbreiösluna aö útrýma þeim
dýrategundum, sem bera smitiö.
1 Suöur-Ameriku hefur tekizt aö
einhverju leyti aö útrýma þessari leöur-
blökutegund. Hefur þaö veriö gert meö
þvi aö dæla sérstöku efni í dýr, sem þær
ráöast á, efni sem kemur I veg fyrir blóö-
storknun.
Þetta skaöar ekki gripina, sem efninu
er dælt i, en drepur hins vegar leöurblök-
urnar. Þaö er vegna þess, aö blóöiö, sem
þær sjúga úr fórnardýrunum veröur aö
storkna, annars drepast þær af miklum
innvortis blæöingum.
Annars staöar er þaö taliö annaö hvort
mjög erfitt, eöa hreint og beint skaölegt
fyrir umhverfiö, ef smitberunum yröi út-
rýmt.
WHO-Alþjóöaheilbrigöismálastofnunin
hefur fariö þessá leit, aö húsdýr I löndum,
þar sem hundaæöiö er útbrey tt veröi bólu-
Hundaæðið breiðist út
þrátt fyrir mótaðgerðir
Ekki alls fyrir löngu lézt
maður i Englandi úr
hundaæði. Þetta sýnir enn
einu sinni, hversu hættulegur
sjúkdómurinn er. Stóra
Bretland er eitt af fáum lönd-
um i Evrópu, þar sem dýr
hafa enn ekki smitazt af
hundaæði, og maðurinn, sem
lézt, hafði orðið fyrir þvi, að
veikur hundur beit hann í
Indlandi. Læknar börðust i tólf
sólarhringa við að reyna að
bjarga lifi hans, en það var
árangurslaust.
Mörg dæmi eru til um þaö, hversu hratt
36
hundaæöiödreifistum löndin, eftir aö þaö
hefur einu sinni náö aö fá fótfestu. I
Frakklandi barst sjúkdómurinn yfir
landiöá 20-40 kQómetrahraöa áári. Hefur
hann núnáöúthverfum Parisarborgar, og
hefurfundizt i aöeins 110 km fjarlægö frá
strönd Ermasundsins.
Hundaæöi breiöist nú út I Danmörku, en
þangaö kom þaö frá Þýzkalandi, og
nýlega varö vart hundaæöis á Spáni, I
Portúgal og á Italiu. 1 aöeins þremur
löndum Evrópu hefur ekki oröiö vart
hundaæöis i langan tima, I Noregi,
Sviþjóö og á Bretlandi A suöurhveli jarö-
ar eru þaö Astralia, Nýja Sjáland og
sennilega lika Japan, sem ekki hafa oröiö
fórnarlömb þessa skæöa sjúkdóms.
Vandamál stjórnvalda liggur I þvi, aö
hundaæöiö dreifist aöallega meö villtum
dýrum. I Evrópu er þaö aöallega refur-
inn, sem er sökudólgurinn, en I
sett, en erfiölega hefur gengiö aö fá þessu
framgengt.
Hefúr þaö ekki haftneitt aö segja, þótt
menn viti, aö ekki er hægt aö lækna
hundaæöi, nema þaö uppgötvist áöur en
sjúkdómseinkennin fara aö segja til sin,
en þaö gerist um þaö bil sex mánuöum
eftir aö maöur hefur smitazt. Meöferöin
getur veriömjögkvalafull. lEvrópueinni
voru á aöra milljón manna bólusettir
gegn hundaæöi á árunum 1972 til 1976.
Venjulega þarf aö gefa fólkinu mjög
margar sprautur.stundum alltaö21, áöur
en hægt er aö vera öruggur um, aö
manneskjan geti ekki fengiö hundaæöi.
WHO hefur nú tekiö upp nýja ónæmis-
aöferö, og á hún aö vera laus viö auka-
verkanir, sem súeldri gat haft. Hins veg-
ar er hún mun dýrari og þess vegna ekki
heppileg til fjöldanotkunar.
Heilbrigöisyfirvöld bæöi i Sovétrikjun-