Sunnudagsblaðið - 01.12.1957, Blaðsíða 5

SUNNUDAGSBLAÐI©
7t>í>
höndum, í vatni, sem umlukið var
hömrum miklum. í augum Buddha
trúarmanna er Kandy heilagur
bær íyrir þá sök, að þar er geymd
ur jaxl einn frægur, sem talinn er
vera úr sjálfum Buddha. Vantrú-
aðir Evrópumenn fullyrða, að jaxl-
inn sé of stór til þess að hann geti
verið úr manni. En þrátt fvrir það
streyma pílagrímar þúsundum
saman til Kandy til þess að sjá
hann.
Eitt hið allra nærtækasta, sem
enn hefur varðveitzt úr fornmenn-
ingu Singhalesa, eru heilar borgir,
sem hafa verið grafnar upp. Hin
elzta þeirra, Anuradhapura, er í
um það bil 250 km til norðurs frá
Colombo. Grunnur að henni var
lagður ári 437 f.K., á svipuðum
tíma og verið var að byggja hið
gríska Parþenon. Eitt sinn var í-
búatala þessarar borgar um þrjár
milljónir og hún var engu ómerk-
ari Babylon og Ninive. Systurborg
hennar, Polonnaruwa, var að flat-
armáli álíka stór og London er x
dag. Borgirnar liðu undir lok þeg-
ar pólitísku veldi þeirra lauk og
lögðust bókstaflega í eyði. Þær
grófust í jörð og huldust frum-
skógi. Fyrir um 50 árum hófust
enskir fornleifafræðingar handa
um að gi'afa þar upp, og því er
ekki nærri lokið. Enn liggja tugir
ferkílómetra ösnertir og þar er ó-
efað að finna dýrmæta fjársjóði.
í Anuradhapura getur að líta
1600 súlur í „koparhöllinni“. Einn
ig þak hallarinnar var úr kopar
eða bronzi. í henni vom 1000 her-
bergi með silfurklæddum veggjum
og ríkulega prýdd eðalsteinum.
Þar var stór salur og þakhvelfing
hans lialdið uppi af gullsúlum og'
feiknmikið hásæti úr fílabeini
handa axðstaprestinum. Þar í boi'g
fundust lika stærstu byggingar,
sefn vitað er tii að býggðar háli
véiíé ur múísteiúi. Þáð vöíu héí
o" lúð hæsta þeirra var 135 metr-
ar á hæð. í því var pallur, borinn
uppi af 400 múrsteinsfílum, sem
allir voru hver öðrum ólíkir að
öðru en því að þeir höfðu fíla-
beinstennur. Hofin voru kölluð
„dagoba“ og á hverjum degi þöktu
prestarnir þau með blómum, svo
hvergi sá í múrstein, og aldrei tvo
daga í röð með sömu blómateg-
undum jasmínum, orkideum, lót-
usblómum og rósum. Það er talið,
að á hvert hof hafi þui'ft 100 þús-
und blóm. í þaki hofanna var vökv
unarkerfi til þess að halda blóm-
unum rökum.
Það var kanelinn, sem þegar á
tímum gamla testamentisins naut
heimsfrægðar, sem freistaði Evr-
ópumanna til þess að leggja undir
sig éyjuna. Fyrstir komu Pprtúgal-
ir árið 1505. Það voru þeir, sem
fluttu til Ceylon katóslka trúár-
skoðanir, þótt ekki festi kristin
trú þar djúpar rætur. Síðan komu
Holendingar með mótmælendatrú.
Það eru afkomendur þeirra, sem
fram á síðustu ár hafa gegnt flest-
um opinbei'um embættum á eynni.
Englendingar flæmdu Hollend-
inga á brott og það sem hvorki
þeim né Pórtugölum hafði tekizt.
tóltst þeipj fyrstnefndu Að
imekkia vsldi kójftúhfiSfiltiBins
Kandy utjn 1 ficlliiniimx íin^lond-*
ingar beittu til þess kænskubragði
miklu: Þeir námu á brott hinn
heilaga jaxl, sem áður er nefndur,
en það var. trú Singhaelsa, að sá,
er á hverjum tíma varöveitti hann,
væri réttmætur handhafi hins
æðsta valds.
Undir stjórn Englendinga tók
landið miklum fi'amförum. Þeir
byggðu vegakei'fi (sem nú er sagt
að sé „hiö bezta í allri Asíu“),
bvggðu járnbrautir og sjúkrahús.
Heilbrigðismálastjórn þeirra var i
góðu lagi og í landinu ríkti lýð-
ræðisstjórn. Ceylon var hið fyrsta
af ríkjum Asíu, þar sem kviðdóm-
ar voru stofnsettir og konur fengu
kosningarétt. Lífskjör eyjaskeggja
eru hin beztu í Asíu að Japan und-
anskyldum. Urn það bil 609o eru
læsir og skrifandi, samanborið viö
20% í Japan.
Aðskilnaðurinn við England fór
fram án nokkurra árekstra. Um
það leyti, sem Englendingar voru
að hafa sig á brott frá Indlandi
kom þeim skyndilega Ceylon í hug
og þeir sögðu: „Þið getið sem bezt
fengið sjálfstæði líka“. Enda bera
Ceylonbúar góðan hug til Breta,
gagnstætt því sem víða er annars
staðar, þar sem þe.ir hafa stjó.rhað.
Ceylon ér i brezfea samveldimi
ems og t.d. Kaiiádá. Landsstjóri
QinpíA 3VC Vv^ Ú.