Sunnudagsblaðið - 11.11.1962, Blaðsíða 8

ENGINN er ég veiðimaður, en þegar
ég var stráklingur, var ég sífellt að dorga
fyrir silung, og þegar í sveitina kom, var
mín bezta skemmtun um helgar, að fara
og renna fyrir silung.
Nú á ég son, og er hann að byrja að
fá veiðidellu, þó sjaldan hafi hann veitt,
sem heitið getur.
Baugsstaðaá er smálækjarspræna skammt
fyrir austan Stokkseyri. Bróðir minn Hail-
dór, var búinn að tala mikið um. að þar
mætti veiða drjúgt, ef maður hitri á rétt-
an tíma, og á göngu, og ef veðrið væri
gott, fáir að veiða, maður hefði rétta og
nægilega beitu o. fl. Svo mörg voru skil-
yrðin, að veiðivonin hlaut að vera álika
og að fara niður í Austurstræti, kaupa tvo
miða í vita vonlausu bílhappdrætti og ætl-
ast til að fá vinning.
Jæja, þá var dagurinn ákveðinn, reikn-
að út að maður kæmi austur þegar byrjaði
að falla að, og gæti verið að veiða yíir
aðfallið og þar til fjaraði út aftur.
Veiðistengur, stígvél, maðkar, kaffi,
meðlæti, sykur, var sett í bílinn. Ég tók
auðvitað myndavél, meira að segja tvær,
til þess að geta myndað ef eitthvað mark-
vert skeði.
Ekið var sem leið liggur austur fyrir
fjall, staðnæmst á Selfossi, étinn ís og
keyptir vindlar. Síðan gefið í og komið
til Stokkseyrar skömmu síðar. þar var
leitað að húsi, sem er rautt með grænu
þaki, öfugt við það venjulega, og keypt
veiðileyfi á 30 kr. á mann. Þeir sem tóku
þátt í veiðiförinni, auk okkar feðganna,
var Helldór bróðir minn og Ingi, sem er
sölumaður hjá velþekktu fyrirtæki hér í
bæ. Ingi hefir verið þarna oft áður og er
öllum hnútum og hyljum kunnugur.
Auðvelt er að komast í bíl alveg niður
undir veiðistaðinn. Þar var veiðidraslið
tekið úr bílnum, skrapað saman handa
mér, stöng, öngli og veiðihjóli. Veiðistíg-
vél, sem reyndar láku, hafði ég fengið að
láni hjá bróður mínum.
Ætlunin var að veiða í árósnum fram
við sjó, en til þess að komast þangað,
urðum viö fyrst að vaða yfir ána, sem
rennur í sveig til vésturs og beygir síðan
í austur fyrir lága sandöldu, nokkur hundr
uð metra á breidd á að gizka.
Þegar á veiðistaðinn kom, en þar gætir
sjávarfalla, var nokkuð margt um rnann-
inn. Við töldum 20 eða þar um bil með
okkur fjórum. Áin er nokkuð moruð og
ekki veiðileg. Áður var oft mikil veiði í
henni, en nýlega var hleypt í Iiana af-
rennsli úr mýrarskurðum, og hvarf þá
veiðin að mestu.
Halldór, sá sem fisknastur er af okkur,
og finnur ó sér hvar fiskur leynist, var
fyrstur. Hann var tæplega búinn að rer.na,
þegar beit á. Laumulega varð liann a3
fara með veiðina, þykjast vera að draga
línuna inn, og koma síðan veiðinni í tösku.
flann veiddi þarna fimm sæmilega sii-
unga um kvöldið. Þó hann færi launiu-
lega með veiðina, pukraðist eins og kerl-
:ng, sem er að næla sér í smáhlut í kjör-
búð, sáu hinir veiðimennirnir til hans.
Einn þeirra kastaði línunni, segjum 1
metra frá honum, en það var vitaþýðingar
Framhald á 11. síðu.
Hvernig skyldi íslenzkum börnum
bregða við, ef þeim væri ætlað að fara
1200 kílómetra leið í skóla að hausti tii
að dvelja þar, órafjarri ættingjum og
vinum tíu mánuði ársins.
Slíkt er hlutskipti eskimóabarnanna,
er heima eiga nyrzt í Kanada, allt norð-
ur undir segulpól norðursins.
Eftir að hafa fengið að vera heima hjá
foreldrum sínum í tvo stutta mánuði, er
þeim safnað saman og þau flutt með litl-
um sjóflugvélum til Cambridge Bay, þar
sem stærri flugvélar geta athafnað sig.
Frá Cambridge Bay liggur leiðin til
Inuvik, sem er 1300 manna bær við mynni
Mac-Kenzie fljótsins.
Bærinn Inuvik er byggður 200 kíló-
metrum norðan við heimskautsbaug. —
Hafizt var handa um byggingu hans árið
1957, fyrsta byggingin, sem reis á ísn-
um Var barnaskóli, byggður samkvæmt
nýjustu kröfum og skyldi rúma þúsund
börn.
Þessi skólabygging er líka enn þann
dag í dag mikilvægasta bygging þorps-
?nsj, ásamt tfveimur vistheimilumi, þar
sem skólabörnin dvelja þá tlu mánuði,
sem þau eru í skólanum. Heimilin eru
höfð tvö og börnunum skipt niður á þau
eftir því, hvort þau eru lútherstrúar eða
kaþólsk.
Astæðurnar fyrir þvi, að eskimóar
scnda börn sin þessa miklu vegalengd
tll þess að þau geti lært meira en það,
sem foreldrarnir eru færir um að kenna
þeim, éru ekki sem skemmtilegastar. —
Eskimóunum fjölgar stöðugt, en veiðin
minnkar ár frá ári. Það er menningin,
sem haldið hefur innreið sína í lönd
eskimóanna (eskimói — sá sem etur
hrátt kjöt). Með nýtízku skotvopnum hefur
veiðidýrunum verið eytt gegndarlaust, en
nýtízku lyf og heilbrigðisþjónusta hefur
orðið til þess, að eskimóunum hefur
fjölgað mjög ört og æviskeið þeirra hefur
lengst að mun.
Kanadiska stjórnin var komin að þeirrl
niðurstöðu, að ef ekki yrði aS gert hið
bráðasta, myndu eskimóarnir deyja úr
hungri smám saman. Fjöldi þeirra hcf-
ur nú þegar fengið að finna forsmekk
hungursins. Það er því ekki um nema
tvennt að veija, deyja eða flytja til suð-
urs.
Til þess að þessi miklu umskipti miili
verustaða og lífsviðhorfa verði eskimóim-
um ekki cins erfið, hefur kanadiska
stjórnin látið reisa bæinn Inuvik, og þess
vegna verða börn eskimóanna að fara 1209
kílómetra í skólann að hausti.
-; . . . . ... .... L’..... . .