Sunnudagsblaðið - 06.02.1966, Blaðsíða 7

OsköD veniuleaur maður
ANDSPÆNIS mér situr ósköp
venjulegur maður, í meðallagi
greindur og með andlit, sem eng-
inn veitti neina sérstaka athygli
á götum úti eða í fjölmenni. Slík
andlit eru hluti af stórborgum, al-
veg eins og grá hús, blaðsöluskúr-
ar og halarófur af leigubílum; við
sjáum þessi andlit í tugatali á
hverjum degi og það er með öllu
ógerlegt að muna eftir þeim eða
lýsa þeim. Maður með einmitt
slíkt andlit situr andspænis mér
og reykir sígarettu. Hann brosir
örlítið hæðnislega og segir: — Ég
virðist vera fjarska venjulegur
maður. Taugarnar eru í ágætu
lagi, ég drekk ekki mikið og að
Því cr ég bezt veit fyrirfinnst
engin líkamleg eða andleg veila í
astt minni. Þess vegna kom mér
t>að svo mjög á óvart, þegar ég
stóð mig að því að gæla við ó-
löglegar hugsanir. Þegar ég las
blaðafréttir um morð og þjófnaði
eða einhverja dularfulla illvirkja,
sem frömdu makalausa glæpi, þá
veyndi ég ósjálfrátt að gera mér
1 hugarlund hvernig það væri að
vera einn þessara glæpamanna.
Auðvitað eru flestir glæpir mjög
heimskulegir, ógeðslegir og grát-
'ega árangurslitlir. En þegar ég
bnyndaði mér að ég stæði í spor-
um glæpamannsins var ég sann-
íærður um að mér hefði tekizt
miklu betur til en honum.
I fyrsta sinn féll ég fyrir freist-
•ngunni inni í lítilli vefnaðarvöru-
búð. Ég hafði farið þangað inn
að kaupa mér hanzka. Af-
Sreiðslumaðurinn, sem var Gyð-
•ngur, lét mikið af hönzkum á
borðið fyrir framan mig. Ég var
enn að ieita að þeim, sem hæfðu
niér, þegar kona birtist í hliðar-
byrum og sagði eittlivað við hann
á hans eigin máli. Hann bað mig
afsökunar með fáum orðum, fór,
og það var greinilegt að hann
treysti mér fullkomlega.
Ég fann fljótlega hanzka, sem
ég var ánægður með, og beið þess
að sölumaðurinn kæmi aftur. En
hann kom ekki. Mér fór að leið-
ast biðin.
Allt í cinu rann það upp fyrir
mér, að ef ég væri þjófur, væri
þarna ágætt tækifæri til að troða
vasana út með hönzkum og fara
út úr verzluninni án þess að
neinn tæki eftir. Ég fann til und-
arlegrar kitlandi löngunar til að
taka eitthvað sem ég ekki ætti.
Ég tók viðbragð ósjálfrátt eins
og ég hefði þcgar framið þjófnað-
inn og rcyndi að hugsa um eitt-
hvað annað. En ég gat ekki losnaö
við þessa kynlegu löngun.
Ég tók upp hanzka. Ég gæti
látið þá í vasa minn á örskots-
stundu. Ég hafði cnga þörf á því
að stcla, cn mig nærri því verkj-
aði í fingurna af löngun til þess.
Þessi tilfinning blandaðist megnri
forvitni, líklega sams konar for-
vitni og kemur börnum til að
leggja stein á járnbrautarteina
eða kveikja í sátum og leggjast
síðan í leyni með ákafan hjart-
slátt til að sjá, hvaö gerist.
Ég gat ckki haft hemil á hug-
aræsing mínum, þegar ég stóð
þarna með hanzkana i höndunum
í eitthvað tíu sekúndur. Mér
fannst það langur tími. Loks stakk
ég hönzkunum í vasann.
Það var undarlegt hve snögg-
lega taugaspennan slaknaði. Ég
ljómaði af leyndri gleði og ánægju.
Þetta var sama hrifningin og að
fara á bifhjóli með ofsahraða, þar
sem minnsta óaðgætni eða arða á
veginum getur ráðið úrslitum lífs
eða dauða. Já, slík áhætta er hríf-
andi. Spilamenn þekkja þessa
kennd, það gera þjófar líka, veiði-
menn og hermenn. Ef til vill
reyna allir þetta einhvern tíma
ævinnar. Hversdagslegt öryggi sið-
menningarinnar hefur haft áhrif
á okkur alla; það hefur beizlað
þá eðlishvöt, sem fyrr á tímum
hvatti djarfa menn til mikilla
dáða, til landafunda, til baráttu, til
hctjuskapar. Þcssi eðlishvöt í mér
hafði fundið sér leið til útrásar
— með þeirri afleiðingu, að ég
hafði tekið hanzkana.
Ég valdi mér aðra hanzka og
Iiélt áfram að bíða eftir sölumann-
inum og huggaði mig við þá hugs-
un, að ég gæti snúið öllu upp í
gaman, ef hann tæki eftir stuldi
mínum, ég gæti þá fengið honum
lianzkana með fáeinum föðurlegum
áminningarorðum um óaðgæzlu
hans.
Hann kom- loks aftur, bjó um
hanzkana, sem ég hafði valið, tók
við andvirðinu, þakkaði mér fyrir
og fór að koma hinum höhzkun-
um fyrir í skúíf.unum. Ég þóttist
Smásaga eftir Knuts Lesins
Höfundur þessarar sögu, Knuts Lesins, fæddist í
Riga árið 1909 og stundaði á yngri árum nám í
bæði lögfræði og tónlist. Hann hefur gefið út þrjár
skáldsögur og fjölmörg smásagnasöfn, og er með-
fylgjandi saga tekin úr einu þeirra.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ SUNKUDAGSBLAí> 55