Tíminn - 04.06.1970, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 4. júní 1970
TIMINN
9
Olgrfandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framlkvæindastjórl: Krlstján Benediktsson Ritstjórar: Þórartnn
Þórarinsson (áb). Andés Kristjánsson Jón Helgason og T6n»aa
Karlsson. Auglýsingastjóri: Stetngrímui Gíslason Rltstjómar-
skrtfstofur i Edduhúsinu. slmai 18300—18306 Skrifstofui
Bankastraetl 7 — AJgreiðsluslml: 12323 Auglýsingaslmi• 19523.
ASrar skriístofur simi 18300 Áskrifargjald fcr 163.00 a ®án-
u8i, innanlands — t lausasölu kr. 10.00 eint Prejitsm. Edda hf.
Dýr kosningasigur
Það ætlar að fara eins og spáð hafði verið hér í blað-
inu, að verkfallið gæti dregizt á langinn, ef Sjálfstæðis-
flokkurinn héldi meirihluta sínum í Reykjavík. Þau öfl,
sem eru andstæð launþegum, myndu þá færa sig upp
á skaftið og verða ósanngjarnari í afstöðu sinni. Sú virð-
ist því miður ætla að verða niðurstaðan.
Fyrir kosningarnar færðu íhaldsblöðin það fram til
afsökunar fyrir afstöðu atvinnurekenda, að vonlaust væri
að reyna að semja fyrir kjördag, vegna innbyrðis rigs
í verkalýðshreyfingunni milli Alþýðubandalagsmanna
annars vegar og Hannibalista hins vegar. Ef til vill hefur
eitthvað verið til í þessu, þótt flest bendi til, að hægt
hefði verið að semja strax, ef eðlilegt tilboð hefði komið
frá atvinnurekendum. Nú er hins ve^ar ekki lengur hægt
að afsaka drátt með þessum rökum. Kjördagurinn er lið-
inn og stendur ekki lengur í vegi þess, að atvinnurek-
endur bjóði eðlilegar kjarabætur.
Það verður vissulega að teljast meira en furðulegt,
að til verkfalls skuli hafa þurft að koma nú. Allir viður-
kenna, að launþegar eigi rétt á verulegum kjarabótum.
Sérfræðingar ríkisstjórnarinnar hafa reiknað út, að út-
flutningsatvinnuvegirnir þoli 15—18% kauphækkun.
Samt hefur verkafólki ekki verið boðin nema um 5%
kauphækkun, því að tilboði atvinnurekenda um 10%
kauphækkun fylgja skilyrði um breytingu á yer|i'ag.supp-
bótum, er myndi lækka þetta um hér um bil helming.
Svona geta ábyrgir aðilar ekki hegðað sér í vinnudeilu,
sem er að stöðva allt athafnalíf þjóðarinnar.
Sigur Sjálfstæðisflokksins í borgarstjómarkosningun-
um í Reykjavík, virðist strax ætla að verða dýr.
8%
Morgunblaðið telur kosningaúrslitin ekkert áfall fyrir
stjórnarflokkana og stjórnarstefnuna, enda þótt þeir töp-
uðu 3,5% af heildaratkvæðamagninu, eða meira en þarf
til þess að svipta þá þingmeirihlutanum.
Ekki lítur þetta betur út hjá stjómarflokkunum, ef
litið er á þróunina 1 Reykjavík. Rétt áður en samstarf
stjórnarflokkanna hófst, eða í borgarstjómarkosningun-
um 1958, höfðu þeir samanlagt 66% atkvæða í höfuð-
borginni á bak við sig. í borgarstjórnarkosningunum á
sunnudaginn höfðu þeir 58% atkvæða, eða höfðu tapað
samanlagt 8% af heildaratkvæðamagninu.
Á sama tíma hafði Framsóknarflokkurinn auk-
ið fylgi sitt í Reykjavík úr 9.4% í 17,2%, eða um
8% af heildaratkvæðamagninu. Hann hefur unnið það,
sem stjórnarflokkarnir hafa tapað. Alþýðubandalagið og
Hannibalistar fengu nú næstum sömu hlutfallstölu sam-
anlagt og Alþýðubandalagið og Þjóðvarnarflokkurinn
fengu 1958.
Krafa Mbl.
Mbl. heldur áfram að heimta útskúfun nýkrata. í
Staksteinum blaðsins segir svo i fyrradag:
„Úrslitin hljóta að leiða til átaka innan Alþýðuflokks-
ins. Ugglaust verður þessi nýkrataforusta sótt til ábyrgð-
ar, a.m.k. er heldur ótrúlegt, að Alþýðuflokksforystan
sætti sig við þá stefnu og starfshætti, sem hinir nýju
menn á lista Alþýðuflokskins mörkuðu og leitt hafa
flokkinn út í ógöngur.“
Það er auðráðið af þessu til hvers Bja^ni ætlast
bú af Gylfa. Þ.Þ.

ERLENT YFIRLIT
Snýst kosningabaráttan á Bret-
landi mest um Wilson og Heath?
Stefnuskrár flokkanna vekja litla athygli
ÞAÐ LYFTIST brúnin á
brezkum ihaldsmönnum, þegar
þeir lásu Sunday Thelegraph
og Sunday Ticnes á sunnudag-
inn var. Bæði blöðin birtu nið-
urstöður skoðanakannana, sem
bentu til þess, að straumurinn
væri að sniúast fhaldsflokknum
í vil. Sunday Telagraph birti
niðurstöður skoðanaikönnunar
Gallups, sem hafði farið fram
dagana 28.—30. maí og hafði
náð til 2571 kjósenda í 250
kjördæmum. Sunday Times
birti niðurstöður sérstakrar
skoðanabönnunar, sem hafði
farið fratn á vegum Opinion
Research Centre's dagana 28.-
30. maí og náð til 1840 kjós-
enda.
Eklki bar þessum skoðana-
könnumim vel saman, þótt báð
ar sýndu auikið fylgi íhalds-
manna frá því. sem áður var.
Samkvæmt niðurstöðum Opini-
on Research Centre’s átti íhalds
flokkurinn að fá 47% atkvæða,
Verikamannaflokkurinn 45% og
Frjálslyndi flokkurinn 7% at-
kvæða, ef kosið hefði verið um
mónaðamótin. Þessi niðurstaða
hefði átt að tryggja fhalds-
flokiknum um 20 sæta meiri-
hiuta á þingi. Samkv. næstsíð-
usbu skoðanaikönnun sömu stofn
unar, sem birt var fyrir rúmri
viku, átrti Verkamannaflokkur-
inn að fá 1% meira en íhalds-
flokkurinn og átti það að
tryggja honum um 20 sæta
meirihluta á þingi.
Samkvæmt niðurstöðum síð
ustu skoðanakönnunar Gallups,
sem Sunday Telegraph birti á
sunnudaginn, átti Verkamanna-
flokkurinn að fá 50% atkvæða,
fhaldsflokkurinn 44,5% og
Frjálslyndi f lokikurinn 4,5%.
Þetta var 0,5% aukning hjá
Verkamannaflokknum og 2%
aukning hjá fhaldsflokknum,
miðað við nœstsíðustu skoðana
könnun Gallups, sem birt var
21. maí. Bilið milli flokkanna
hafði þannig minnkað úr 7%
í 5,5%. Samkvæmt þessari nið-
urstöðu ætti Verkamannaflokk-
urinn að fá um 60 sæta meiri-
hluta á þingi.
ÞÓTT niðurstöður framan-
greindra skoðanakannana vœru
ólíkar, styrktu þær eigi síður
Íbjartsýni íhaldsmanna. Það
styrkti enn bjartsýni þeirra, að
á mánud. birti Gallup skoðana
feönnun um fylgi flokkanna í
þeim 60 kjördæmum, þar sem
minnstur munur var á fylgi
þeirra í kosningunum 1966 og
þar sem höfuðbaráittan verður
háð nú. Þessar niðurstöður
bentu til þess, að íhaldsflokk-
urinn hefði unnið meira á þar
en í landinu í heild. Eigi að
síður bentu þær til þess, að
Verkamannaflokkurinn myndi
halda velli, en þó með svo litl-
um meirihluta á þingi, að hann
myndi þurfa að leita stuðnings
Frjálslynda flokksins og neyð-
ist samt til þess að efna bráð-
lega til nýrra kosninga.
Vonir Verkamannaflokksins
glæddust hin: vegar verulega
HEATH
aftur, þegar The Times birti
í fyrradag niðurstöður skoð-
anakönnunar, sem Marplan
hafði látið gera um helgina. Sú
sikoðanak. náði til 1480 kjós-
enda í 60 kjördæmum. Sam-
kvæmt henni átti Verkamaana-
flokkurinn að fá 48,1% abkv.
og hafði bætt stöðu sína um
0,9% síðan um miðjan maí-
mónuð, en íhaldsflokkurinn
ótti að fá 44,4% og hafði tapað
0,1% á sama tíma. Munurinn
á fylgi flokkanna var samkv.
þessu 3,7%, en hafði verið
2,7% um miðjan maí. Þessi
niðurstaða ætti að tryggja
Ver k am a nn af loikknum rúm 1 ega
60 sæta meirihluta á þingi.
Eins og hér kecnur fram, ber
skoðanakönuunum illa saman,
en benda þó fleiri til sigurs
Verkamannaflokiksins. Þá telja
fleiri þeirra, að íhaldsflokikur-
inn sé að vinna á.
ALLIR FLOKKARNIR birtu
stefnuskrár sínar í vikunni, sem
leið, en þær virtust efeki hafa
vafeið verulega athygli. Sumir
kenna því um, að athygli al-
mennings hafl meira beinzt að
máli Bobby Moore, knattspyrnu
káppans fræga, sem var fangels
aður í Suður-Ameríku. en að
kosningabaráttunni. Hitt mun
líka hafa sitt að segja, að
í stefnuskrám flokkanna kom
ekki neitt á óvart. Um margt
eru þær lika samhljóða, en þar
sem mest ber á milli, er
eins og reynt að minnfea mun-
inn hjá báðum. Þannig hafa
íhaldsmenn heldur dregið úr
þeirri yfirlýsingu sinni, að þeir
muni kappkosta að halda uppi
lögum og reglu. Wilson hóf
fyrir nokkru þá gagnsókn, að
fhaldsímenn væru hér að reyna
að stæla íhaldssama republik-
ana í Bandaríkjunum, en
ástandið væri allt annað í Bret
landi en í Bandaríkjunum og
þessi áróður ætti því ekki
heiima í brezku umhverfi. Þessi
gagnsókn Wilsons virðist hafa
heppnast vel og íhaldsmenn því
talið rétt að láta þetta mál
hverfa í skuggann.
EINS og horfur eru nú, virð
ist fcosninigaibaráttan ætla að
sniúast mest um það, hivor aðal-
flokkanna sé vænlegri til betri
stjórnar á efnalhagsmálunum
og hvor þeirra Wilsons og
Heaths sé vænlegri sem for-
sætisráðherra. Verðlagsmál og
skattamál virðast þau mál,
sem bezt ná eyrum hins al-
menna kjósenda. íhaldsmenn
leggja áherzlu á, að þeir muni
bæði treysta stöðugt verðlag og
lækka skatta, ef þeir fá völdin.
Ýmsir blaðamenn, sem fylgjast
með kosningunum. telja.aðúr-
slitin geti oltið á því, hvort
íhaldsmönnum takist að fá kjós
endur til að trúa á loforð
íhaldsflokksins í verðlags- og
skattamálum. Af hálfu Verka-
mannaflokksins er 16gð áherzla
á, að Bretland sé nú komið yfir
erfiðasta hjallann undir forustu
Wilsons og bjartari tímar séu
framundan, ef íhaldsmenn nái
ekki völdum og eyðileggi allt
saman, er hafi áunnizt.
FYRIR Verkamannaflokkinn
er það ómetanlegur styrkur, að
Wilson er miklu vinsælli en
Heath. Samkv. síðustu skoðana
könnun Gallups treysta 50%
kjósenda Wilson betur sem for-
sætisráðherra, 22% treysta
Heath betur, en aðrir eru óráðn
ir. Svipuð var niðurstaða hjá
Opinion Research Centre’s.
Samkvæmt henni treystu 47%
Wilson betur, en 25% Heath.
Bersýnilegt er, að Heath nær
efeki eins eyrum fólks og Wil-
son og virðist eins og fjarlæg-
ur því. Wilson leggur mikla
stund á alþýðlega framkomu í
kosningabaráttunni og reynir
að ná persónulegum kynnum
við sem allra flesta. Sagt er,
að ráðunautar hans hafi viljað
í fyrstu, að hann væri eins og
goð á stalli og léti öðmm eftir
hörðustu ádeiiurnar, en því var
breytt. Nú er allt gert til að
reyna að láta líta þannig út, að
Wilson sé maður fólksins, um-
gangist það og segi óhikað
meiningu sína eins og þaö.
Gegn þessu beita Ihaldsmenn
þeim áróðri, a'' Heath sé mað-
urinn, sem sé hægt að treysta,
en sé ekki í neinu leikaragervi
eins og Wilson. Sigurvonir
þeirra eru sennilega tengd-r
því, að þeim heppnist þessi
áróður. Þ.Þ.