Tíminn - 27.05.1971, Blaðsíða 9

JIMMTUDAGUR 27. maí 1971
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framikvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Jón Helgason, Indriði G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjórl: Steingrimur Gislason Rit.
stjómarskriístofur 1 Edduhúsinu, simar 18300 — 18306 Skrtf-
stoiur Bankastræti 7. — AfgreiSslusiml 12323. Auglýsingasimi:
10523. Aðrar síkrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr 195,00
á mánuði. lnnanlands. í lausasölu kr. 12,00 eint. — Prentsm.
Edda hf.
Dæmdu sig sjálfir
Stjómarblöðin hafa verið að hneykslast á því að
nndanfömu, að Framsóknarmenn hafi flutt margar til-
lögur á Alþingi. Segja þeir að tillögur Framsóknar-
manna hefðu haft í för með sér 445 milljón króna út-
gjaldaaukningu og þar af hefðu 5 mUljónir farið í kostn-
að við nefndir. Ekki hafa þeir birt neitt til skýringar á
því, hvernig þessar tölur em fengnar.
Það er rétt, að Framsóknarmenn fluttu mörg mál á
síðasta þingi. Stjórnarandstaða hefur ekki aðra aðstöðu
til að kynna stefnu sína en með málflutningi og tillögu-
gerð. Stjórnarflokkar og rikisstjórn getur hins vegar
sýnt sína stefnu í verki. Aldrei hefur nokkur flokkur
í stjómarandstöðu útfært stefnu sína skýrar í einstök-
um atriðum og festu í þingmálum en Framsóknarflokkur-
inn gerði á síðasta þingi. En með því að færa stefnuna
í búning þingmála, þarf að fullnægja ákveðnu þinglegu
formi um gerð frumvarpa og tillagna um undirbúning
mála. Framsóknarmenn gerðu sér engar gyllivonir um
að stjómarliðið samþykkti tillögur og frumvörp þeirra.
Sum þingmál flokksins vom fremur til áréttingar á viss-
nm atriðum, sem má segja að falli undir höfuðfmmvarp-
fiS, sem flokkurinn flutti, frv. um Atvinnumálastofn-
un. Sú stofnun á að taka efnahagsmálin, atvinnumálin
og byggðamálin undir heildarstjóm og með henni á að
leysa af hólmi fjölmargar stjómarstofnanir, sem nú em
meira og minna að vafsast í sömu málunum en tefja
bver fyrir annarri með káki og handahófi. Atvinnumála-
stofnunin á að verða forsendan fyrir vemlegri hagræð-
ingu og samdrætti í ríkisbákninu og sameiningu banka
og fjárfestingarsjóða, um leið og stjómkerfið yrði gert
skdvirkara, einfaldara og ódýrara.
Bfkisstjóm og stjómarflokkar njóta þeirra kosta um-
fram stjómarandstöðu ,að geta sýnt stefnu sína í verki.
Þegar stjómarþingmenn telja hins vegar að ríkisstjórn
og einstakir ráðherrar standi sig ekki nógu vel og sinni
ekki þeim verkefnum, sem þeir telja brýna, þá
flytja þeir þingmannafrumvörp. Þessi þingmannafrum-
vörp og tillögur stjórnarþingmanna á síðasta Alþingi
voru ekki færri en 35 talsins. Ekki er það hagstætt stjórn-
inni. Ekki sakar svo að geta þess að margar þessar tii-
lögur em endurflutningur á málum, sem stjómarand-
staðan hafði flutt áður, en stjómarliðið kom í veg fyrir
að næðu fram að ganga og má t.d. mirina á tillögu
Péturs Sigurðssonar um embætti umboðsmanns Alþingis,
sem hann flutti rétt fyrir þinglokin, en Kristján Thorla-
cius liafði flutt það mál mörgum sinnum á Alþingi áður,
gegn andstöðu stjórnarliðsins. Um útgjaldatillögur Fram
sóknarmanna er það að segja, að ríkisstjórnin hefur jafn-
an afgreitt fjárlög með stórfelldum greiðsluafgangi, en
síðan ráðstafað honum, stundum hundmðum milljóna
fram hjá Alþingi, og þverbrotið ákvæði stjórnarskrár
um að fjárveitingavaldið skuli vera hjá Alþingi. Fjár-
veitingatillögur Framsóknarmanna hafa verið um brýn-
ustu nauðsynjamál þjóðarinnar. M.a. lögðu þeir til stór-
fellda hækkun ellilífeyris, sem auðvitað var fellt og
kallað ábjrrgðarleysi. í lok síðasta þings samþykkti
stjórnarliðið svo hækkun á tryggingabótum upp á 500
milljónir, en hækkunin á bara ekki að koma til fram-
kvæmda fyrr en á næsta ári og það er lagt á næstu ríkis-
stjórn að útvega peninga í þá útgjaldaaukningu. í sjón-
varpskynningu stjórnarflokkanna í fyrrakvöld voru þeir
sammála um eitt atriði, sem öðru fremur þyrfti að laga
og það voru tryggingamálin. Þeir voru sammála um að
þau væru í ólestri. í 12 ár hafa þeir farið með
þessi mál og hrósað sér árlega af miklum „afrekum“
á sviði tryggingamála! — TK.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Mansfield tapaði orrustu, en
hefur unnið sjálfa styrjiidina
Óhjákvæmileg þróun, að Bandaríkin minnki herafla í Evrópu
MIKE MANSFIELD
MANSFIELD tapaði orrust-
unni, en vann s;álfa styrjöld-
ina. Þannig hljóðaði dómur
hins þekkta bandaríska blaða-
manns, Chalmers R. Roberts,
sem skrifar m.a. í Washing-
ton Post, um afgreiðslu öld-
ungadeildar Bandaríkjaþings á
þeirri tillögu Mansfields, að
Bandaríkjastjóm fengi aðeins
fjárveitingu til að kosta 150
þús. manna her í Evrópu eftir
31. desember næstkomandi. í
reynd hefði þetta þýtt, að
Bandaríkjastjórn hefði þurft
að flytja heim frá Evrópu um
160 þús. manna herlið fyrir
næstu áramót, en samanlagður
herafli Bandaríkjamanna í Evr-
ópu er nú talinn um 310 þús.
manns.
Tillaga Mansfields var felld
með 61:36 atkvæðum. Sá
munur segir hins vegar ekki
alla söguna. Við umræðurnar
eða í sambandi við þær, lýsti
21 öldungadeildarmaður af
þeim, sem greiddu atkvæði
',J gegn tillögúnhi, sig samþykka
því,i að dregið yrði úr herafla
Banidaríkjanná 'í Evfópúi J>'eir
voru eins og Herbert Hump-
hrey komst að orði, ekki svo
mjög ósammála tilganginum,
heldur aðferðinni, þ.e. að öld-
ungadeildin gerði sérstaka til-
lögu, sem gengi í þessa átt. Það
kynni að reynast varhugavert
fordæmi síðar meir. Jafn-
framt féllust sumir á þá kenn-
ingu Nixons, sem mjög beitti
sér gegn tillögu Mansfields, að
örðugra yrði að semja við
Rússa um samdrátt herafla í
Evrópu, ef Bandaríkin væru
áður búin að flytja heim mest
herlið sitt þaðan. Vafalaust er
þó, að þessi kenning hefði haft
veruleg áhrif, ef Breshneff,
leiðtogi rússneskra kommún-
ista, hefði ekki komið Nixon
óvænt til hjálpar og lýst yfir
því, að Rússar væru reiðubún-
ir til að ræða um gagnkvæm-
an samdrátt herafla í Mið-
Evrópu. Nixon greip þessa til-
lögu Breshneffs strax á lofti
og kvaðst reiðubúinn til slíkra
viðræðna, en hann fengi slæmt
veganesti til þeirra, ef öldunga
deildin hefði áður samþykkt að
minnka herafla í Evrópu um
helming. Þessi röksemd fann
góðan hljómgrunn hjá þing-
mönnum og réði mestu um, að
tillaga Mansfields var felld,
þótt meirihluti öldungadeildar-
manna væri henni meira eða
minna samþykkur. En tillögu-
flutningur Mansfield hafði eigi
að síður leitt í ljós, að sú
stefna á mjög vaxandi fylgi að
fagna í Bandarikjunum að
minnka bandaríska heraflann í
Evrópu. Þess vegna spá ýmsir
fróðir blaðamenn, eins og t.d.
Fred Emery, fréttaritari The
Times, því, að tillaga Mansfield
verði að öllum líkindum sam-
þykkt í öldungadeildinni á
næsta ári, ef ekki hafa þá náðst
neinir samningar um takmörk-
un herafla í Evrópu.
ÞETTA er ekki í fyrsta sinn,
sem Mansfield, sem er formað-
ur demokrata í öldungadeild-
inni, beitir sér fyrir því, að
dregið sé úr herafla Banda-
ríkjanna í Evrópu. Rökin fyrir
þessari afstöðu hans eru aug-
ljós. Því fylgja gifurleg út-
gjöld fyrir Bandaríkin að hafa
yfir 300 þús. manna her í
Evrópu, en til viðbótar koma
svo konur og börn margra
hermanna, þannig að alls
dvelja um 500 þús. Bandaríkja-
menn í Evrópu í sambandi við
hersetuna. Þetta á ekki sízt
þátt í því, að greiðslujöfnuður
Bandaríkjanna við Evrópu er
óhagstæður. Evrópuþjóðirnar
eru nú orðnar svo fjárhagslega
sterkar, að þær eiga að geta
auðveldlega tekið að sér
þann þátt varnanna, er megin-
hluti Bandaríkjahers í Evrópu
annast nú. í þessu sambandi er
sú röksemd þung á metun-
um, sem Fulbright lagði meg-
ináherzlu á í umræðunum í
öldungadeildinni, að það hefði
upphaflega verið tilgangur
Bandaríkjanna með aðstoðinni
við Evrópuþjóðirnar að veita
þeim hjálp til að komast á
traustan efi. hagslegan grund-
völl, og því marki væri nú náð.
Þess vegna bæri þeim nú að
leggja meira af mörkum en
áður og þess vegna væri eðli-
legt, að her Bandaríkjanna
væri dreginn heim. Þetta
þyrfti þó engan veginn að úti-
loka varnarsamstarf Banda-
ríkjanna og Vestur-Evrópu,
heldur að byrðunum væri eðli-
lega skipt. Herseta erlendis
væri líka fyrirkomulag, sem
reyndist óvinsælt til lang-
frama, og því yrðu Banda-
ríkin að stefna að því að
draga sem mest úr henni.
ÞESSI stefna þeirra Mans-
fields og Fulbrights á ber-
sýnilega svo sterkan og vax-
andi hljómgrunn í Bandaríkj-
unum, að mjög fljótlega hlýt-
ur að koma til þess, að þingið
samþykki tillögu Mansfields
með einum eða öðrum hætti.
Áður verður þó vafalaust
reynt að semja við Rússa um
samdrátt herjanna í Evrópu,
eða nánara til tekið I Mið-
Evrópu, því að lengra munu
Rússar ekki vilja ganga. Ná-
kvæmlega hafa Rússar ekki
skilgreint, hvað þeir eiga við,
þegar þeir tala um Mið-
Evrópu, og getur það orðið
deiluefni. Þá munu koma upp
ýmis önnur erfif deiluefni, t.d.
hvernig eigi að meta það, að
Framhald á bls. 14.