Tíminn - 10.11.1971, Blaðsíða 1

/
256. tbl.
10. nóvember 1971 —
55. árg.
Ólafur Jóhannesson, forsætisraonerra,
landhelgistillögu ríkisstjórnarinnar á Alþingi í gær:
STONDUM OLL EINHUGA
SAMAN UM ÚTFÆRSLUNA
„Þeir, sem nú fara að hengja sig í aukaatriði og stofna með
þeim hætti til ágreinings, ganga erinda úrtölumanna.”
EB-Reykjavík, þriðjudag.
— Við skulum ekki gera okkur neinar gyllivonir um fyrirhafnarlausan sigur. Við
skulum jsvert á móti gera ráð fyrir langri og strangri baráttu. En um úrslitin verður eigi
efazt, ef við sjálfir stöndum nægilega fast saman. Og eitt er alveg víst, að því meiri ein-
hugur, sem hjá okkur ríkir um málið, því auðunnari verður sigurinn. Ég held, að þjóðin sé
nær undantekningarlaust einhuga í þessu máli. Þann einhug þarf með öllu móti að efla.
Ég vona, að stjórnarandstöðuflokkarnir fylki sér í þessu máli við hlið stjórnarflokkanna og
ríkisstjórnarinnar, sagði Ólafur Jóhannesson, forsætisráðherra, á fundi í Sameinuðu þingi
í dag, í ræðu er hann flutti um landhelgismálið, er hann mælti fyrir tillögu ríkisstjórn-
arinnar í því efni. — Er hér á eftir gerð grein fyrir ræðu forsætisráðherra og ennfremur
er um hana fjallað í leiðara blaðsins í dag, svo og í „Á víðavangi".
ÓLAFUR JÓIIANNESSON
forsætisráðherra
Sáttascmjari og sáttanefndarmenn
ganga í salinn á fyrsta sáttafund-
inum, sem haldinn var í gær. —
Standandi fyrir miðri myndinni
eru f.h. Torfi Hjartarson, sátta-
semjari, Guðlaugur Þorvaldsson
og Jóhannes Elíasson. Ýmsir helztu
leiðtogar Alþýðusambandsins og
Vinnuveitendasambandsins eru
sitt hvoru mcgin við þá. — Fund-
urinn í gær stóð til kl. rúmlega
18,00, og var nýr fundur boðaður
kl. 11,00 í morgun, miðvikudag.
Fundinn sátu auk sáttasemjara
20 fulltrúar verkalýðshreyfingar-
innar og 15 fulltrúar atvinnurek-
— Það er í því fólginn ómetan-
legur styrkur, sagði forsætisráð-
herra, — að við sýnum það út
á við, að við. stöndum allir sam-
an. Á það er lögð áherzla í þess
ari þingsályktunartillögu með
skipun sérstakrar þingmanna-
nefndar til að vinna að málinu
ásamt ríkisstjórninni. Vilja sinn
til samstöðu hefur ríkisstjórnin
sýnt með stofnun landhelgisnefnd
ar. Þar hafa stjórnarandstæðing-
ar getað komið siónarmiðum sín
um á framfæri. Hafa þeir sjálfir
sagt, að þar hafi verið tekið tillit
til Þeirra ábendinga. Ég fullyrði,
að þar hefur ekki í neinu verið
farið á bak við þá.
Forsætisráðherra sagði, að
þótt við kynnum að eiga erfiða
baráttu fyrir höndum, þá væri
það mikill styrkur að vita að við
ættum bandamenn. — Það eru
margar aðrar þjóðir en íslending
ar, sem .stefna að stækkun land-
helgi, eða hafa fært landhelgi
sína út, jafnvel enn meira en við
ráðgerum, — sagði forsætisráð
herra. — Við þurfum að leita eft
ir samstöðu við þessar þjóðir. Það
hefur verið gert og að því murt'
vera unnið, m. a. í undirbúnings
nefnd hinnar fyrirhuguðu hafrétt
arráðstefnu svo og á öðrum vett
vangi. Fyrir því er sérstaklega
gert ráð í þessari þingsályktunar-
tillögu.
Forsæitsráðherra minnti á að
stefna núverandi stjórnarflokka í
landhelgismálinu hefði hlotið ein-
dreginn stuðning í Alþingiskosn
ingunum. í málefnasamningnum
væri svo kveðið á um, að land-
heigissamningunum við Breta og
V-Þjóðverja yrði sagt upp og
fiskveiðilandhelgin færð út í 50
mílur frá grunnlínum eigi síðar
en 1. sept. á næsta ári. Jafnframt
yrði ákveðin 100 mílna mengunar
lögsaga.
Forsætisráðherra sagði, að rétt
og eðlilegt hefði þótt eftir atvik-
um að leita formlegrar staðfest-
ingar þingsins á stefnuyfirlýsingu
stjórnarinnar, og væxú þessi þings-
ályktunartiilaga af þeim sökum
borin fram. En um leið væri rétt
að undirsta-ika, að ríkisstjómin
hefði af fullum krafti unnið að
málinu — bæði að undirbúningi
útfærslu og að kynningu á mál-
stað íslendinga, þótt Alþingissam
þykkt væri ekki fyrir hendi.
Forsætisráðherra ræddi þessu
næst um efnahagslega nauðsyn á
útfærslu fiskveiðimarkanna og
sagði m. a.:
— Eins og segir í sjálfri til-
lögugreininni hefur margvíslegri
véiðitækni fleygt fram á síðustu
árum, og ný og stórvirk veiði-
tæ’.i hafa komið til sögunnar.
Það hefur þegar leitt til ofveiði
á ýmsum norðlægum fiskislóðum.
Sú hætta er yfirvofandi, að fiski-
veiðiþjóðir beini flota sínum í vax
andi mæli á íslandsmið á næst
unni, bæði vegna þess, að nálæg
ari mið eru uppurin og eins
vegna sívaxandi mengunar. Er því
fyrirsjáanleg hætta á ofveiði við
ísland á næstu árum, ef ekki
verður gripið í taumana í tæka
tíð. Má raunar segja, að þegar
sé fyrir hendi augljós merki um
ofveiði. Því til sönnunar má t.d.
nefna minnkandi veiðimagn ým-
issa fiskistofna, sem eflaust má
rekja til ofveiði. Um þetta vitna
ég til álitsgerða sérfræðinga og
hef ekki um það fleiri orð. Efna
hagsleg afkoma og framtíðargengi
íslenzku þjóðarinnar byggist fyrst
og fremst á fiskveiðum. Ef miðin
verða eyðilögð og fiskveiðar drag-
ast saman er stoðum kippt undan
efnahagslegri afkomu íslendinga.
Það þarf ekki að rökstyðja frek
ar hér, þar sem öllum er ljóst,
hvert grundvallaratriði fiskveið-
arnar eru í þjóðarbúskap og
gjaldeyi-isöflun landsmanna. Má
óhikað fullyrða, að engin þjóð
í veröldinni sé svo háð fiskveið
um sem íslendingar. Fiskveiðar
landsmanna mega því ekki drag-
ast saman heldur ér þvert á móti
lífsnauðsyn, að þær aukist, og
að því er stefnt með aukningu
skipastóls. Það er beinlínis skil
yrði fyrir áframhaldandi framför
um og bættum lífskjörum. En
hitt er jafn greinilegt, að fiski-
stofnarnir við ísland þola ekki
meiri veiði en nú á sér stað.
Aukning á fiskveiðum íslendinga
verður því að gerast með þeim
hætti, að þeir taki stærra hlut
fall af veiðinni á landgrunninu en
nú. En útlendingar veiða nú um
helming aflans við ísland. Þörfin
fyrir útfærslu er því brýn. Þar
eru lífshagsmunir þjóðarinnar í
húfi.
Framhald á bls. 2. j