Atuagagdliutit - 03.05.1956, Page 13

GRUNDLAGT 1841
NYHAVN 47 - KØBENHAVN K
angatdlatit penutait — uligssuit
tingerdlaatigssiat — tingcrdlau-
tigssiat — agdlunaussat — kit-
sat — kitsingit — agdlunaussi-
agssat — orsstit mångertOE
agdluiiaussartagssat (noKarutig-
ssat).
Skibainventar — Presenningdug
Sejldug — Tovværk — Ankere
Kæder — Værk — Beg —
Takkelgods
Påmiune kulturudvalgip Kuiasåruti-
tut sulianik issigingnårtitsiussarnera
nuånarssautigineKarsimavoK. ukiup
pisimassuisa ilarpålue nuånersumik
erKartorneKarput skoleleder Bastian-
senimit, ajoKiunermit Samuel Olsen-
imit nalunaerasuartaiserissunermitdlo
Thomsenimit oKausertaliordlunilo ilit-
sersussissussumit.
Upernavingme inuit ilåt kamanait-
suliorfigitisimavoK. Augpilagtumit Ka-
leraligsisimavoK OKimailutardlugitdlo
akilersimavdlugit. kingornagut ilåta
uarnane ujarKat tatdlimat % kg-mik
OKimåissusigdlit navssårisimavai, o-
Kautigalo nunap ujaragigai Kalerag-
dlip Karnanut imiuneKarsimassut.
tusåmassaK
Jukham
RÅOLIEMOTOR
lunineKarKigtalerpoK 12/14
hk-mit 400 hk-mut
atautsimik itavsinig.
dlo cylinderilik
TUXHAM A/s
Trekronergade 122 København valby tlgr. tuxham tlf. c. 88i6
Motiv
I fra
Holsteinsborg
Grønland rummer
en mangfoldighed
af maleriske moti-
ver, der må fryde
enhver amatørfo-
tograf, og ALTIX
IV småbilledka-
mera er særligt
velegnet til at fan-
ge disse motiver,
fordi dets Meyer
Trioplan objektiv
dækker området
fra blænde 16 til
2,9. — Endvidere
er ALTIX IV for-
synet med lukker
til belysningstider
fra 1 sek. til 1/200
sek., det er syn-
kroniseret til både
M. & X. optagelser og det har
sikring mod dobbeltekspone-
ring — kort sagt: alt i ALTIX,
og alligevel er ALTIX IV mar-
kedets billigste småbilledap-
Parat.
OGHJØRNET ----------------r
-------- atuagkat J
Taseralik
Otto Rosing atuagkiortarnermigut
atuartartunit ilisimaneKalerérsimavoK.
kalåleKativta atuagkiortartut akornå-
ne kisermaungajauvoK angutinik ka-
låtdlinut suniuteKarsimassunik ag-
dlautigingnigtarnermigut; taimatut
atuagkiarerérsimassai tåssåuput: Carl
Julius Spindlerip inunerminik oKalug-
tuå (1933), SuersaK kisalo Samuel
Kleinschmidtip inuneranik univkaK
(1949). atuagkat tåukua saniatigut
atuagåraK, inusugtunut isumaliutig-
ssat, agdlagsimavå månalo ABD-ussok
iliniusiarisimavdlugo.
Taseralik Ortop OKalugtualiaisa su-
jugdlersaråt 179-inik Kiipernilik. atu-
agkian 1845—50-ip ernåne pisimassu-
tut agdlagauvoK. ilaKutarit avangna-
miut kujatåmiutdlo piniartutut inune-
rata ilå atuagkamut pingårnerssaliut-
dlugo — ilaKutarit taineKartut ing-
iningnut naluvdluinarsimassugaluit
Taseralingmut nåpikiartortipai tåssa-
nilo ilaKutarigtut — inusugtut avang-
nåmiup kujatåmiuvdlo åiparigtugsså-
ngorneratigut — nileruserdlugit. atu-
agkap erKartugai amerdlaKaut: A-
vangnåne Kujatånilo uvdluinarne inu-
nerup ingerdlanera, sujulerssuavta
kajoragissaKångissusiat, ingminut na-
patiniarnerup maligagssauvdlunilo
nersortariaKåssusia, kalåtdlit atortug-
ssarsiutdlarKissusiat sånarissusiatdlo,
piniartarnerat piliniartarneratdlo,
ikiukumatussusiat tikiutunutdlo kiku-
galuanut inororsåtdlanrissusiat, kri-
stumiussutsip inungne suniutai, OKa-
lugpalåleritussuseK, pigigsarneic ka-
låtdlitdlo ilaisa ukiugssamik erKarsau.
teKaratigdlo pilussusiat pikatåussu-
siatdlo, aussap nuånersorpagssue, kul-
turitorKame såkut_ atortorissatdlo,
asangningnen, nordlit avangnardlitdlo
akornåne avdlåussutit, piniartutut
angalaortututdlo inunerup nåpitag-
ssarititai avdlarpagssuitdlo. Orto, sor-
dlo taima taissarigput, pisornat OKa-
lugtuarineKarnerinik navssårsiutdlar-
icigsuvoK. tikitartoKigame sinerissav-
tine nunat inuitdlo Kanga inusimassut
aterpagssue ilisimavai. tamåko avdla-
nik taorsernagit atuagkiamine ator-
pai, atuagkiarme „takordluinagaunane
ilumortumik tungaveKarpoK".
kingugdliaussugut navsuinerussu-
mik påsissutigssaKartinago tusåmåi-
narparput sujulivta Taseralingme au-
ssarsiortarnerssuat. atuagaK atuaruv-
ligo Taseralingmukartut Kilanårnerat
uvaguvtinutaoK suniutirigisångilaK;
asulumiuko inugtarititaisa ilait Kimav-
dlutigdlo KuianånguaKalutik. ornigka-
mingnut apuneråne Taseralingme inu-
neK eKérsimåinartoK OKalugtuagssar-
siuinångitsumutdlo sulerulugfiussoK
putdlavigissutut isavarput: pilissor-
ssuit niuvfåtut, unangmiugårtut, au-
litsåtut auvartutdlo, silåinarme Kitå-
tut, inusuit ilisareKatigigsut, uvdlor-
mut nutårsiagssat, ilagsioicatigingneK,
arfangnianik umiarssuarsiorneK, uki-
ugssamut oKalugpalågssartårneK, ila-
me inunerup — sujulivta inunerata
kingugdliat ilaisa pitsutut issigisi-
naussåta — pisussusia påsissariaKar-
POK.
atuagkiap ima ingerdlatineralo atu-
artugssanit åssiglngitsumik isuma-
KarfigineKarsinåuput. uerulugsima-
nartunik pisanganartorssuarnigdlo
imaKångikaluardlune kalåleKativta
oKalugtuanik nuånarissaKartut atua-
rumassartagåinik imaicardlunilo inger-
dlaneKarpoK. „neriugpunga atuagå-
nguaK una kingugdliarssungnut påsi-
ssutaujumårtoK sujulivta atarKissa-
riaKarnerånik. sujulivut åtavigalugit
sujumukåsaguvta aitsåt inuiåussuser-
put ingmikut ftOK påsisinauvarput
iluatigalugulo".' atuagkiortup atuag-
kiornermine sujunertane OKautigisså
anguniagålo atuagkame tamarme er-
ssiput. uvdluvtxne kulturip avdlamik
akussap patajaitsumik angussaKarfi-
giartornigssånut atuagaK sujuler-
ssuavta napaniatdlandssusiånik ili-
niarfigssauvoK.
ukiutdle atuagkap pisimassussårfe
erKarsautigalugit sordluna sujusing-
nerussukul — tåssa kalåtdlit nåka-
riartorpatdlångineråne — pisimassu-
ssårtitaunigsså nalerKunerusorinarsi-
naugaluartoK. nalungikaluarparput
nåkariartorugtulernerup nalånisaoK
nunaKarfingne tamane piniartorssua-
KartoK pigigsårtunik pårssivdluartu-
nigdlo taineKarsinaussunik, tåssa atu-
agkap takutiniagåtut itunik. kalåt-
dlitdle taimanikut nåkangalerérsima-
Kaut — pingårtumingme kujasingne-
russumltut. tamåna såkutut nålagåta
Bluhmep 1803—64-ime nunavtine
ukinerminik oicalugtuåne atuarsinau-
varput. taimåitumik kalåtdlit nang-
minérsinåussusiata Kasukartitåungine-
rane pisimassussårtitaugaluarune atu-
agkap takutiniagånut tugdluarnerusa-
gunaraluarpoK.-------taimatut atuag-
kiap naggatå imana uparuarneKarsi-
nauvoK. atuagkap ingerdlanera onau-
sigssaileKivfiungeKaoK, naggatåle o-
Kausigssardliorfiussutut malungnar-
poic pikunaerutututdlo itdlune.
atuagkiaK uvdluinarne oKalugtar-
nermut Kanigtoralånguamik OKausi-
liugauvoK taimåitumigdlo atuarumi-
nartuvdlune. OKauseKatigit naitsunguit
påsiuminartut atorneKarput, agdlåme
OKauseKatigit atausinavingnik OKau-
sertagdlit ardlaligpagssuit sujumu-
gagssauvdlutik, imaKalo OKalutit ilai-
sa avdlångorarKarnerat inuit ilåinut
malugssaringnerussunut igpingnau-
tautmeivarsinaugaluarpoK. taimåika-
luartordle Orto OKausigssardliungilaK,
pingårtumingme oKautsit piniarner-
mut, såkunut inussautsimutdlo tunga-
ssut erKarsautigigåine. tamatumane
atuagkiortoK piniartut akornåne ui-
ssutaKåinarane kalåtdlit kulturitOKåi-
nik påsisimangnigdluartuvoK. tamåna-
lo pivdlugo atuagkiaK kalåtdlit mo-
derniussumik inussauseKalersimassut
akornåne sujulivut pivdlugit erKainiå-
ssutigssauvoK ajungitdluinartoK nale-
Kardluartordlo.
Nik. Rosing.
Ovenstående indlæg er seminarie-
lærer Nik. Rosings anmeldelse af pa-
stor Otto Rosings grønlandske roman
„Taseralik", stedet ved Søndre Strøm-
fjord, hvor grønlænderne i sin tid
mødtes fra nord til syd for at samle
forråd til vinter; stedet, hvor fortæl-
linger og sagn, sang og musik, varer
m. m. udveksledes — og hvor de unge
fandt hinanden i kærlighed...
★
„kalåtdlit taigdliortue tatdlimat“
suliniarneic tikitdluarKunartoK pala-
sip Mads Lidegaardip sujunersuinera-
tigut Kalåtdlit-nunåne kulturrådimit
nåmagsineKarsimavoK, kalåtdlit litte-
raturiåne måna KaKugumutdlo ilua-
tingnauteKarumårtoK. tåssa atuagå-
nguaii „kalåtdlit taigdliortue tatdli-
mat", 163-inik KuperneKardlune kalåt-
dlisut Kavdlunåtutdlo agdlagaussoK,
Nungme naKitauvdlune. taigdliortut
OKalugtuarineKartut tamarmik toKO-
rérsimassuput. kussanarpoK iluardlu-
nilo Carl Julius Spindler sume inu-
ngorfine aunilo tungavigalugit kalå-
liungikaluaK, isumamigutdle anerså-
migutdlo kalålingordlune taigdliami-
gut kalåleKatiminut tunissivdluarsi-
massoK, ilånguneKarsimangmat. taig-
dliortut pineKarlut tugdleringnere
najorKutaralugit tåssåuput Hendrik
Lund, Rasmus Berthelsen, Carl Julius
Spindler, Påvia Petersen åma Kristen
Poulsen. Hendrik Lund åma Påvia Pe-
tersen Frederik Nielsenip agdlauseri-
simavai, Rasmus Berthelsen palasip
Karl Heilmannip, Spindler palasip
Otto Rosingip (taigdliaisa Kavdlunå-
tungortinere Robert Petersenimit),
Kristen Poulsenilo organist Knud Pe-
tersenip. Jens Rosingip åssiliartaler-
sorsimavå.
atuagaK kussanartuliaK atuardlugo
niiånivigpou; kalåleKativut taigdlia-
mikul kalåleKatimingnut anersåkut
suniuteKardluarsimassut aitsåt ilisari-
lingikuvtigik itineroKissumik ilisari-
lcrpavut. taigdliaisa Kavdlunåtungor-
tinere issornartorsiorniarnagit kig"
sautiginåsagaluarpoK erinåinut na-
magtungordlugit nugterKingneKarsi-
naujumårtut. kalåliussugume erinar-
ssutivut — pitsaunersiordlugit —
Kavdlunåtut nugtivigdlugit nugterta-
riaKaraluarput. nunarKatigiligkavut
danskit erinarssutåinik peKarfigilere-
ravtigik uvagutaoK erinarssfitautivti-
nik tunissariaKaraluarpavut.
erininångitsukut niorKutigineKale-
U