Fréttablaðið - 21.07.2006, Qupperneq 41

FÖSTUDAGUR 21. júlí 2006 25
SENDIÐ OKKUR LÍNU
Við hvetjum lesendur til að senda okk-
ur línu og leggja orð í belg um málefni
líðandi stundar. Greinar og bréf skulu
vera stutt og gagnorð. Eingöngu er
tekið á móti efni sem sent er frá Skoð-
anasíðunni á visir.is. Þar eru nánari
leiðbeiningar. Ritstjórn ákveður hvort
efni birtist í Fréttablaðinu eða Vísi eða í
báðum miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til
að stytta efni.
q q q q q
q q q q q q
q q q q q
q q q q q q
Sumarið
er okkar tími!
Tilvalið að líta inn
„Hvað er með Ásum?“
Ævintýraferð í goðheima fyrir alla
fjölskylduna. Goðastyttur Hallsteins
Sigurðssonar við texta Árna
Björnssonar, þjóðháttafræðings.
Laxárstöðvar í Aðaldal
Orka í iðrum jarðar!
Heimsækið gestastofuna í Kröflu,
sjáið myndir frá Kröflueldum.
Kynnist jarðvarma og orkuvinnslu.
Kröflustöð í Mývatnssveit
Með krafta í kögglum!
Sýning á myndum Halldórs Péturs-
sonar listmálara við Grettissögu.
Kynnið ykkur orkumannvirki sem
kemur á óvart.
Blöndustöð, Húnaþingi
Kynnist Kárahnjúkavirkjun!
Upplýsingar um Kárahnjúkafram-
kvæmdirnar ásamt ferðamennsku
og útivist norðan Vatnajökuls.
Góður viðkomustaður áður en
haldið er upp á Fljótsdalsheiði.
Végarður í Fljótsdal
List og saga
„Andlit Þjórsdæla – mannlíf fyrr og
nú“. Einnig málverkasýning Hlífars
Snæbjörnssonar, athyglisverð
sölusýning á landslagsmálverkum.
Sultartangastöð
ofan Þjórsárdals
Sýningarnar eru opnar alla eftirmiðdaga í sumar
Ísland í augum innflytjenda
Hvaða sýn hafa innflytjendur á land
og þjóð? Listsýning nokkurra
innflytjenda. Skemmtidagskrá
margar helgar í sumar.
Ljósafossstöð við Sog
Nánari upplýsingar á www.landsvirkjun.is og í síma 515 9000
M
IX
A
•
fí
t
•
6
0
3
7
1
Það er auðvitað ekkert annað en
okur að dráttarvextir hér á landi
séu 23,5% og vextir af yfirdráttar-
lánum litlu lægri eða yfir 22%. Á
einungis 6 mánuðum hafa dráttar-
vextir hækkað um 6%. Þessir vext-
ir hafa á umliðnum árum vegið afar
þungt í fjárhag skuldugra heimila
og iðulega komið í veg fyrir að þau
gætu unnið sig út úr fjárhagskrögg-
um, en yfirdráttarlánin og vextir af
þeim og vanskilum skapa ákveðinn
vítahring. Þannig hefur fjöldi
skuldugra heimila í miklum fjár-
hagserfiðleikum lent í því að geta
ekkert greitt niður af höfuðstól
skulda og einungis getað með striti
og erfiði greitt niður dráttarvexti,
en hlutfall dráttarvaxta af höfuð-
stól lána er oft gríðarlega hátt. Fjöl-
margar fjölskyldur hafa misst
heimili sín og fyrirtæki farið í
gjaldþrot vegna þessa okurs.
Óheimilt framsal valds frá Alþingi
til Seðlabanka
Dráttarvextir eru samansettir af
vöxtum algengustu skammtímalána
Seðlabankans til lánastofnana að
viðbættu svokölluðu vanefndaálagi
sem ákveðið er af Seðlabanka.
Bankinn hefur svigrúm til að ákveða
vanefndaálag á bilinu frá 7% til
15%. Athyglisvert er að talsmaður
neytenda telur að slíkt framsal lög-
gjafarvalds til Seðlabanka standist
ekki og að hann hafi svo vítt svig-
rúm til að ákveða vanefndaálag.
Full ástæða er til að íhuga hvort það
okur sem viðgengist hefur á drátt-
arvöxtum kalli ekki hreinlega á lög
um bann við okri og athugun á því
hvort Seðlabankinn hafi ekki mis-
farið með það vald sem hann hefur
til dráttarvaxtatöku. Í dönskum og
sænskum lögum svo dæmi sé tekið
hefur Seðlabankinn þar ekki slíkt
svigrúm eins og Seðlabankinn á
Íslandi hefur. Í þeim löndum er van-
efndaálagið fastbundið með lögum
7% í Danmörku og 8% í Svíþjóð,
enda eru dráttarvextir á Norður-
löndum innan við 10% á sama tíma
og þeir eru hér 23,5%.
Á Alþingi hafa nokkrir þingmenn
Samfylkingarinnar flutt frumvarp
um að þrengja það svigrúm sem
Seðlabankinn hefur til vanefndaá-
lags. Með þeirri leið má ætla að
dráttarvextir og vextir af yfir-
dráttarlánum muni lækka um 2-
3%. Það hefði þau áhrif að vextir
af yfirdráttar- og vanskilalánum
heimilanna gætu á 12 mánaða tíma-
bili lækkað um 1-1,2 milljarða
króna og af lánum fyrirtækjum um
1,3-1,5 milljarða kr. Það gæti skipt
sköpum fyrir smærri fyrirtæki og
heimili í fjárhagserfiðleikum.
Seðlabankinn fer offari
Með þeirri leið sem við í Samfylk-
ingunni leggjum til er ekki verið
að skerða samningsfrelsi aðila í
viðskiptum. Aftur á móti eru
ákvarðanir varðandi dráttarvexti
lögbundnar, þ.m.t. það víða svig-
rúm sem Seðlabankinn hefur til að
ákveða dráttarvexti. Því þarf lög-
gjafinn að láta málið til sín taka
þegar Seðlabankinn hefur keyrt úr
öllu hófi varðandi ákvörðun drátt-
arvaxta. Eðlilegt er líka að setja
vöxtum á yfirdráttarlánum
ákveðnar skorður enda lítill munur
orðinn á vöxtum af yfirdráttarlán-
um og vanskilum. Spurning er líka
hvort það standist lög eins og tals-
maður neytenda bendir á að fram-
selja svo mikinn sveigjanleika í
ákvörðun dráttarvaxta til Seðla-
bankans. Með þeirri leið sem við í
Samfylkingunni viljum fara er
reynt að stilla dráttarvöxtum í hóf
en áfram er skapaður nægjanleg-
ur hvati til skilvísi.
Bann við okri á dráttarvöxtum
UMRÆÐAN
DRÁTTARVEXTIR
JÓHANNA SIGURÐARDÓTTIR
ALÞINGISMAÐUR
Habakúk og Mogginn
Leiðarahöfundur Morgunblaðsins fjallar
um átökin [fyrir botni Miðjarðarhafs] í leið-
ara blaðsins í gær. Það sem stingur nokkuð
í augun er setning, sem ekki verður lesin
öðruvísi en svo að um sé að ræða viðvörun
Morgunblaðsins til Ísraelsmanna. Vitnað er
beint í Habakúk spámann sem varar við
ofríki gegn Líbanon, enda muni Guð hefna
grimmilega þeim sem dirfast slíkt. [...] Nú
er það svo að auðvitað má finna ýmislegt
í ritum Biblíunnar, bæði Gamla og Nýja
testamentinu. Það er hins vegar spurning
hvort leiðarahöfundur Morgunblaðsins er
tilbúinn að taka undir allt sem þar stendur,
-jafnvel þótt það eigi vel við ástandið eins
og það er í dag.
Vefþjóðviljinn á andriki.is
Skiljanleg ósamkvæmni
Fyrir hvern þann sem telja má félagslegan
umbótamann og berst fyrir siðferðilegum
eða pólitískum hugsjónum er einfaldlega
fullkomlega eðlilegt að hann sé ósam-
kvæmur sjálfum sér. Hver sá sem vill
breyta ríkjandi skoðunum og viðmiðum
verður eðli málsins samkvæmt að vinna
að einhverju leyti innan þess kerfis sem
hann vill breyta. Þess vegna er einhvers
konar ósamkvæmni skiljanleg og ef til vill
nauðsynleg. En þetta er ekki það sama og
hræsni.
Gunnar Sigvaldason á murinn.is
Glöggur
Glöggur stjórnmálarýnandi hafði á orði
við mig, þegar fréttir bárust af undirritun
samkomulagsins við eldri borgara, að nú
færi aldeilis að þrengjast um baráttumál
hjá stjórnarandstöðunni, hvert stórmál-
ið eftir annað væri að leysast í góðri sátt
við ríkisstjórnina. Samfylkingarfólk hefur
skynjað þessa þróun og er farið að rífast
innbyrðis um það, hvort það eigi að biðla
til Sjálfstæðisflokksins eða ekki. Björgvin
G. Sigurðsson, þingmaður Samfylkingar-
innar í Suðurkjördæmi, er meira að segja
hættur að skrifa greinina sína um brottfall
úr framhaldsskólum og er þess í stað far-
inn að rífast opinberlega við Margréti S.
Björnsdóttur, hugmyndafræðing Ingibjarg-
ar Sólrúnar.
Björn Bjarnason á bjorn.is
Ekki nógu vænisjúkur
Þegar við kynntum heimasíðu [samtak-
anna SPES] með aðstoð hins ágæta for-
sætisráðherra, Halldórs Ásgrímssonar, var
þess getið allsstaðar - m.a. á forsíðum
Blaðsins og Morgunblaðsins - og Stöð 2
gerði bæði frétt og fjallaði um málið. Ríkis-
útvarpið, bæði útvarp og sjónvarp, sá enga
ástæðu til að geta þessa. Og nú endurtekur
þetta sig. Ansi er þetta skrítið og dapurleg
frammistaða hjá RÚV. Sumir vina minna
telja að samtökin séu þarna að gjalda þess
að formaður Íslandsdeildarinnar var einn
harðasti andstæðingur háeffunar RÚV sem
umdeild var mjög í vetur - en ég er ekki
nógu vænisjúkur til að trúa því. En RÚV
sinnir samfélagslegu hlutverki sínu undar-
lega á stundum - einsog þetta dæmi sýnir
svo ekki verður um villst. Þarna eru einka-
miðlarnir að standa miklu betur undir upp-
lýsingaskyldum sínum gagnvart jákvæðu
framtaki í samfélaginu.
Össur Skarphéðinsson á hexia.net/roll-
er/page/ossur/
AF NETINU