Tíminn - 17.02.1978, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 17. febrúar 1978
Halldór Þórhallsson
f. 18/9 1919
d. 9/2 1978
Kveöja frá tengdabörnum og
barnabörnum:
1 dager til moldar borinn okkar
ástkæri tengdafaðir og afi Hall-
dór Þórhallsson Hagamel 45, en
hann lézt i Landakotsspitala aö-
faranótt9. þ.m. eftir langa og erf-
iða sjúkdómslegu.
Ætlunin er i llnum þessum að
rifja upp kynni okkar af þeim
sæmdar- og heiðursmanni. Út í
ævilýsingu eða ættfræöi verður
ekki farið, þaö eftirlátum við öör-
um. Hér veröur þvi rætt um Hall-
dór sem tendaföður og afa, þvi
þannig kynntumst viö honum og
þannig munum við hann. Það sem
einkenndi Halldór og lifshlaup
hans allt var hógværö, alúð,
drengskapur og þolgæöi. Gefur
þvi auga leiö að það veröur seint
fullþakkað aö hafa kynnzt og um-
gengizt mann sem slikum höfuö-
kostum var búinn. Jafnskjótt og
þú hafðir tengst honum var þér
tekiö eins og þú værir eitt af
börnum hans. Eftir fyrstu kynni
bar aldrei svo mikið sem skugga-
blett á þessi samskipti og eru þær
ófáar unaösstundirnar sem við
áttum i samneyti við þennan
greinda og glaða manna.
Ekki spillti þar um, að við hlið
Halldórs i bliðu og striðu stóð
hans yndislega eiginkona Þórunn
J. Meyvantsdóttir, sem bjó manni
sinum unaöslegt heimili, fyrst að
Eiði v/Nesveg og siðar að Haga-
mel 45. Þau hjónin eignuðust
fimm börn en misstu eitt þeirra i
bernsku, auk þess gekk Halldór
dóttur Þórunnar i fóðurstað og
reyndist henni ávallt sem bezti
faðir. Halldór og Þórunn voru til
sannrar fyrirmyndar hvað sam-
lyndiogástrikisnerti, þviáheim-
ili þeirra rikti jafnan gagnkvæm
virðing og sönn ást. Veröur að
segja, að betra veganesti erekki
hægt að veita börnum sinum en
hina réttu fyrirmynd hvað varðar
heimilislif viröingu og trúna á
Guð. Alla vega erum viö, sem gift
erum börnum þeirra, þess full-
viss að Halldóri og Þórunni hefur
ekki mistekizt I uppeldi barna
sinna, þvi I þeim er að finna þá
hornsteina sem vel sóma sliku á-
gætisfólki og þökk sé þeim.
Halldór var hagyrtur vel og eru
þær ófáar ljóðaperlurnar sem
hann helgaöi ýmist börnum sin-
um, tengdabörnum eöa barna-
börnum. Ber þar hæst minningar-
ljóð sem hann orti aö Guðna Vig-
fússyni, dóttursyni Þórunnar,
látnum, var þaö fellt að laginu 0
þá náð að eiga Jesúm og var
sungið við útför Guðna. Var þaö
dýrmæt minningarperla foreldr-
um og ástvinum. Þá ber aö geta
þess, aö meðan afa entist heilsa,
áskotnaöist barnabörnunum visa
frá honum, sem ort var i tilefni af
fæðingu þeirra, og er þaö óbrot-
gjarn minnisvarði. Ennfremur
voru gerðar tækifærisvisur sem
felldar voru að auðlærðu lagi og
mátti þvi oft heyra afabörnin
syngja hástöfum lofvisur um sjálf
sig. Það sem einkenndi allmjög
ljóðagerð Halldórs var trú hans á
Guð og hans æöri forsjá. Ber þá
að nefna að vart höfum við lesið
fallegri texta en þá sem hann orti
okkurhjónum.hverjum fyrirsig i
tilefni af brúðkaupsdegi okkar.
Þar er að finna heilræði sem eru
dýrmætari en allur veraldlegur
auöur og það var i þeim anda sem
hann sjálfur lifði og ætlaði öðrum
að lifa.
Trúrækni og þolgæði Halidórs
komu bezt f ljós I þeim þungbæru
veikindum sem á hann vorulögð,
fyrst sem berklasjúkling og siðar
haldinn ólæknandi sjúkdómi,sem
gerði þaðm.a.aðverkum að hann
varö að vera stööugt á súrefnis-
gjöf siðustu tvö árin sem hann
lifði. Aldrei heyrðist Halldór
mæla æðruorð og þeir voru vist
flestir sem áttu bágara en hann
að hans áliti. Allt fram undir það
siðasta var Halldór manna glað-
astur i góðra vina hópi og nutu
blessuð afabörnin hans þess riku-
lega aðvera i návistafa. Bindind-
ismaður var Halldór á bæði vin og
tóbak, og þeir kostir sem hann
mat mest i fari annarra voru
reglusemi, stundvisi og heiðar-
leiki. Ekki minnumst við þess að
hafa nokkurn tima heyrt Halldór
tala illa um nokkurn mann og
gæti maður imyndað sér að ljótt
orð væri ekki til i hans orðabók.
Ennúerkomiðaðleiöarlokum i
þessari samfylgd okkar. Hann er
kominnihimnasali, envið gistum
enn um sinn móður jörð. Það er
einlægvissaokkaraö eigi einhver
greiöan aögang að hinni himn-
esku sælu, þá sért það þú, elsku
Halldór, þú sem þjáðist meira af
veikindum en flestir aðrir þann
tima sem þú dvaldir með okkur og
þú sem með liferni þínu öllu varst
til sannrar fyrirmyndar.
Við þökkum þér elsku tengda-
faðir og afi samfylgdina og þá
hlýju og alúð sem þú veittir okk-
ur. Hjáokkur mun lifa hinfagra
og fullkomna minning um góðan
og göfugan mann. Blessuð sé
minning þin að eilifu.
Megi Guð likna þeim sem þú
unnir mest, þinni ástkæru eigin-
konu og börnunum þinum elsku-
legu.
Að lokum viljum viö þakka öfl-
um þeim sém léttu Halldóri byrð-
ina, bæði fyrr og siðar, ekki sizt
læknum og starfsliði gjörgæzlu-
deildar Landakotsspitala, sem
báru hann á höndum sér siðustu
ævidagana.
Ennfremur alúðarþakkir til
starfsmanna Strætisvagna
Reykjavikur, sem ávallt voru
reiðubúnir til aðstoðar þegar á
þurfti að halda. Guð launi þeim
öllum gott hugarþel.
t
„Vinir mínir fara fjöld”, sagði
Bólu-Hjálmar eitt sinn er hann
frétti lát vinar. Þessi orð hafa oft
komið mér i hug nú siöustu
vikurnar þvf að svo vill til aö
óvenjulega margir félagar minir
og vinir hafa kvatt þennanheim á
röskum tveim mánuöum. Siðast-
ur i röðinni var Halldór Þórhalls-
son bilstjóri, Hagamel 45, sem
verður jarösunginn frá Fossvogs-
kirkju i dag. Viö Halldór höfum
starfað i sama félagi röskan
aldarfjórðung og okkur var vel til
vina þó að aldursmunur væri
nokkur. Fóru þau kynni vaxandi
með árunum. Má vera að einhver
áhrif hafi það haft aö faöir hans
og ég vorum skólabræður og vin-
ir. Þessvegna vil ég nú minnast
Halldórs meö nokkrum oröum,
þótt minna veröi en skyldi sökum
eigin vanmáttar.
Halldór var fæddur að Nesi i
Aöaldal, þar sem foreldrar hans
bjuggu þá á parti jarðarinnar en
þau voruhin mætu hjón Þórhallur
búfræöingur Baldvinsson, Þor-
grimssonar frá Nesi og Pálina
Steinadóttir, Arnórssonar, bónda
á Narfastöðum i Melasveit. Ekki
kann ég ættir að rekja en veit þó
að Þórhallur var kominn af góð-
um ættum þingeyskum en Pálina
borgfirzkum. Þá vil ég og geta
þess að hálfbróðir Þórhalls var
Steingri'mur Baldvinsson skáld-
bóndi í Nesi en þeir Baldvin i Nesi
og Guðmundurskáldá Sandi voru
systkinasynir. Halldór átti þvi
ekki langt að sæk ja hagmælskuna
er vikið verður að siðar.
Vorið 1922 urðu foreldrar Hall-
dórs að hætta búskap vegna
heilsubilunar Þórhalls. Fluttu
þau þá fyrst að Narfastöðum, en
settu siðan saman bú á Akranesi.
Þar ólst þvi Halldór upp hjá sin-
um ágætu foreldrum, ásamt Lilju
systur sinni er var glæsileg kona
en dó i blóma lifsins, öllum harm-
dauöi.
Halldór var alltaf á sumrin hjá
frændfólki sinu á Narfastööum til
14 ára aldurs og undi þar vel hag
sinum.
Á unglingsárum hóf hann nám i
Laugarvatnsskóla en sökum
veikinda varð skólatíminn ekki
nema einn vetur. Minntist hann
þess tima með ánægju. Siöar
lærði hann matreiðslu hér i
Reykjavik og vann siðan nokkur
ár við slik störf bæði á sjó og
landi. En áriö 1951 réðist hann bil-
stjóri hjá Strætisvögnum Reykja-
vikur og vann þau störf meðan
heilsan leyfði eða rúm 20 ár.
Árið 1941 kvæntist Halldór
eftirlifandi konu sinni, Þórunni
dóttur hins þekkta athafnamanns
Meyvants Sigurössonar á Eiði, og
konu hans Elisabetar Jónsdóttur
sem nú er látin. Hún var aust-
firzkrar ættar en Meyvant mun
vera ættaöur úr Arnessýslu kann
ég ekki aö rekja það frekar.
Mér er það vel kunnugt að Hall-
dór taldi það gæfu sina aö hafa
eignazt svo góða konu sem Þór-
unn reyndist honum alla tiö i
erfiðleikum lifsins. Sá sem þetta
ritar man vel hve vel hún reyndist
tengdaforeldrum sinum I veikind-
um þeirra siðustu æviárin.
Þau Halldór og Þórunn hófu bú-
skap sinn á Eiði reistu sér þar hús
og áttu þar heima nær þrem tug-
um ára en fluttu siðan á Hagamel
45 þar sem þau hafa búið siðan.
Börn þeirra eru þessi talin i
aldursröð: Þórhallur, bilstjóri
hjá Strætisvögnum Reykjavikur,
kvæntur Guðbjörgu Jónsdóttur,
Maria Elisabet, dó á öðru ári.
Már, dreifingarstjóri hjá Dag-
blaðinu kvæntur Jónu G. Jóns-
dóttur Lilja Hjördis gift Hafþóri
Jónssyni fulltrúa hjá Almanna-
vörnum rikisins Sigurbjörn bil-
stjóri hjá Dagblaðinu, heitbund-
inn Gunnhildi Arnardóttur. Enn-
fremur ólst upp hjá þeim hjónum
Sigrún Guðnadóttir er Þórunn
átti áöur en hún giftist. Reyndist
Halldór henni sem eigið barn
væri. Hún er nú búsett á Reyöar-
firði, gift Vigfúsi Ólafssyni
bankafulltrúa þar og oddvita.
öll þessi umræddu börn Hall-
dórs og Þórunnar eru vel gefið og
geðþekkt fólk vel metiö hvert á
sinu starfssviöi enda uppalið i
guðsótta og góöum siðum eins og
við segjum gamla fólkið.
Getið skal þess aö makar
þriggja elztu systkinanna eru
einnig alsystkini, börn Jóns I.
Halldórssonar og Geirnýjar
Tómasdóttur sem einnig eru bú-
sett hér i borg. Þetta mun vera
sjaldgæft fyrirbrigði og sagt er
mér af kunnugum að allt sé þetta
mesta ágætisfólk. Og við skiljum
það vel gamla fólkið hve mikils
virði er að eiga góð börn og
tengdabörn. Barnabörn þeirra
Halldórs eru 15 alls mjög efni-
legur hópursem var yndi og eftir-
læti afa og ömmu og mun verða
mikil huggun ömmu.
Halldór vinur min var hinn
myndarlegasti maður bæði i sjón
og raun. Hann var skarpgreindur
og skýr i hugsun og hafði ánægju
af að velta fyrir sér hinum
erfiðustu málefnum oft og einatt.
Þó bar af hans létta og glaða lund
ásamt svo ótrúlegri bjartsýni þó
veikindi og erfiðleikar yrðu oft
förunautar hans. Hann kvartaði
aldrei. Hann var ágætur starfs-
maður og svo skemmtilegur
félagi að sjaldgæft var. Þess
vegna var hún lika bæði vinsæll
og virtur af félögum sinum sam-
starfsmönnum og yfirmönnum.
Kom þaö i ljós við mörg tækifæri.
Hafldór var trúaður maður og
ágætur heimilisfaðir, sem inn-
rætti börnum sinum kristna lifs-
skoðun sem fyrrersagt. Þau voru
samtaka um það hjónin. Þá var
hann og bókhneigður maður og
stórsnjall hagyrðingur eins og
hannátti kyntfl. Ég get ekki stillt
mig um að rita hér eina bögu sem
hann kvað um einn lækni sinn.
Syngur, stingur, dælir, deyfir,
dugar tugfalt læknirinn.
Slyngur, fingurhratthann hreyfir
hugsar, bugar sjúkdöminn.
Það er enginn klaufi i orðsins
list sem kveður svona visu.
Þá er komið að lokaþætti
þessara minninga um hinn góða
félaga minn Halidór og jafnframt
þeim sorglegasta baráttu hans
við hinn forna fjanda okkar Is-
lendinga berklaveikina. Halldór
hafði aðeins verið 2 ár i hjóna-
bandi, þegar hann veiktist og
varð aö fara á berklahæli (Vffils-
staði) þar sem hann dvaldi að
mestu leyti næstu 5 árin. En árið
1948 gat hann hafið störf á ný
auðvitað með bilaða likamskrafta
og tafðist oft vegna veikinda. Og
síðustu sex æviárin var hann
dæmdur alger öryrki. Það voru
hörð örlög fyrir mann á bezta
aldri. En aldri brást hans glaða
lund og bjartsýni. En þá kom lika
i ljós hvað hann var gæddur ákaf-
lega mikilli karlmennsku og þol-
gæði. Þá stóö lika eiginkonan eins
og hetja við hlið hans og fór að
vinna utan heimilis til þess að
afla tekna. Börnin höfðu myndað
sjálfstæð heimili og studdu for-
eldra sina með ráð og dáö.
Aldrei brást bjartsýni Halldórs
kjarkur og karlmennska. Hann
taldi kjark f fjölskyldu sina á
grundvelli þeirrar kenningar ,,að
meðan lif er, þá er von”. Hann
varö alltaf að hafa súrefni við
hendinga siöustu árin til þess að
geta dregið andann. Ég talaði oft
viðhann i sima siöustu mánuöina
og ég undraðist þrek hans og létta
lund-Hann var sannarlega i hópi
þeirra hreystimanna sem sagt
var um I fornöld að brygðu sér
hvorki viö sár né bana.
Halldór var alitaf heima
siöustu árin en var lagður inn á
Landakotsspitala 4. janúar s.l.
Þar naut hann hinnar beztu
hjúkrunar og var þakklátur lækn-
um og hjúkrunarfólki. Hann var
oft sárþjáður en reyndi að telja
kjark i fjölskyldu sina á sinn
venjulega hátt. En tveim dögum
fyrir andlát sitt lét hann kalla
fjölskylduna að sæng sinni og
kvaddi allameð karlmannlegri ró
og hugarstyrk. Slikra manna er
gott að minnast.
Með linum þessum vil ég votta
fjölskyldu hins látna vinar mins
innilega samúð mina en minni á
um leið hvað þaö er mikil
hamingja að hafa þó notið hans
svo lengi.
Blessuö sé minning Halldórs
Þórhallssonar
Ingimar K. Jóhannesson
t
Halldór fæddist að Nesi i Aöal-
dal 19. september 1919, sonur
hjónanna Pálinu Steinadóttur og
Þórhalls Baldvinssonar er þar
bjuggu. Hann andaðist á Landa-
kotsspitala, fimmtudaginn 9.
febrúar 1978. Hér' verður hvorki
rakinn æviferill Halldórs né störf
hans tiunduð, það læt ég öðrum
eftir, sem betur til þekkja. Hitt
þykist ég vita miðað við kynni
min af Halldóri að verk hans öll
Sonur okkar og bróðir
Jón Gústaf Skúlason
Sunnuvegi 10, Selfossi
verður jarðsunginn frá Selfosskirkju, laugardaginn 18.
febrúar kl. 14.
hafi bæði fyrr og siðar verið vel
og trúlega af hendi leyst.
Þann 13. desember 1913 kvænt-
ist Halldór eftirlifandi konu sinni,
Þórunni Jóninu Meyvantsdóttur,
ágætri konu, sem varð manni sin-
um elskulegur lifsförunautur,
enda mun hjónaband þeirra hafa
verið farsælt og hamingjusamt.
Mannkostir Þórunnar komu skýr-
ast i ljós, eftir að Halldór missti
heilsu sina og starfsorku, en þá
gerðist hún fyrirvinna heimilis-
ins jafnframt því að vera ástrík
og umhyggjusöm húsmóðir. Þau
hjónin eignuöust 5 börn, Þaö
næstelsta, sem var dóttir, dó á
öðru ári, en hin öll komust til full-
orðins ára. Gott og mannvænlegt
fólk. Eina unga dóttur kom Þór-
unn með inn i hjónabandið, sem
ólst upp i systkinahópnum. Henni
reyndist Halldór engu siður en
sinum eigin börnum — unni þeim
öllum jafnt og var nærgætinn og
umhyggjusamur faðir. Eftir að
barnabörnin komu til sögunnar,
áttu þau oft erindi heim til afa og
ömmu og þar var jafnan gott að
koma.
Ég kynntist Halldóri fyrst fyrir
rúmum 6 árum, er við hjónin
fluttumst til Reykjavikur og sett-
umst að i næsta nágrenni við
hann. En þótt við þekktumst þessi
fáu ár, leiddu atvik til þess, að
kynnin uröu nokkuð náin og með
okkur tókst góður kunningsskap-
ur. Halldór var um þær mundir
hættur öllum störfum vegna van-
heilsu og hafði þá um skeið barizt
við illvlgan sjúkdóm sem þrátt
fyrir karlmannsku Halldórs og
andlegtþrek hefir nú borið hærri
hlut I þeirra viðureign og lagt
hann að velli.
Þegar ég nú við andlátsfregn
Halldórs lit til baka á hina stuttu
samleið okkar, koma mér i hug
margar ljúfar og iitrikar
minningar, frá stopulum sam-
verustundum og þá oftast á heim-
ili hans, Hagamel 45. Halldór
verður mér ætið minnisstæður
vegna sins opna og einlæga huga
og björtu lifsviðhorfa. Þarna
gekk ég til fundar við helsjúkan
mann er þrátt fyrir veikindin
virtist geisla af lifsorku og
hjartahlýju, svo þarna má segja,
að með okkur yrði óbein hlut-
verkaskipti, þvi ég sem hafði
komið i veikri viðleitni til að
gleðja oghressa, fór af fundi hans
allur annar maður og betur I i
lifsstakk minn búinn. Þannig var
eðlisfar Halldórs og lifsmáti.
Glaöur og æðrulaus mætti hann
örlögum sinum, trúr og staðfast-
ur, sáttur viðguðog menn og með
heilbrigðar, þroskaðar lifsskoð-
anir, er orkuðu jákvætt á sam-
ferðamenn hans og viðmælendur.
Hann var vel hagmæltur eins og
hann átti kyn til og sendi oft vin-
um og vandamönnum hlýjar
ljóöakveðjur.
Hér i Reykjavik áttum viðsam-
leið I góðum félagsskap, þar sem
hann um árabil haföi stárfáð sem
virkur og virturfélagi, en var nú,
vegna veikinda sinna að mestu
hættur að sækja þar fundi. Þrátt
fyrir það var félagshyggjan söm
við sig og hann fylgdist af alhug
með störfum og framgangi fé-
lagsins. Oft bárust inn á fundi
þess hiýjar vinarkveðjur frá
Halldóri og jafnan I bundnu máli.
Nú við leiðarlok þakka ég Hall-
dóri samfylgdina og bið honum
biessunar guðs á nýjum, ókunn-
um þroskaleiðum. Þórunni og
börnum þeirra og öðrum ná-
komnum, vottum við hjónin inni-
lega samúð okkar með orðum
skáldsins, Stefáns frá Hvitadal:
Heiður blikar himininn
hærri dauðans móðu.
— Samúð vora sendum
sorgarinnar hljóðu,
signing bljúgra bæna,
bróðurlegan anda.
Styrki börn og brúði
blessan Drottins handa.
HallgrimurTh. Björnsson
t
Aaðfaranótt 9. febr. s.l.
andaðist á Landakotsspitala
Halldór Þórhallsson fv. strætis-
vagnstjóriHagamel 45héri borg,
58 ára að aldri, eftir stutta
sjúkrahússdvöi en langvarandi
baráttu viö erfið veikindi um ára-
tuga skeið.
Halldór var fæddur að Nesi i
Frh.'á 10. siðu