Tíminn - 07.12.1978, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 7. desember 1978
Fimmtudagur 7. desember 1978
11
Merk pastel-
myndasýning
- í Norræna húsinu
Viö þekkjum það i bókmenntun-
um, aö stórir og miklir höfundar,
halda ofti greip sinni öldum saman
fjölda manns, eöa rithöfunda, sem
hvorki getur — eöa vill — skrifa
neitt annaö en dapurlegt framhald
af meistara sinum og húsbónda.
Þaðer þannigséö vont aöskrifa -
um bændur, Bogesena, presta og
sveitabúskap, meöanþjóöin er ekki
enn staöin upp úr Halldóri Laxness
og honum Jóni Thoroddsen: vont
aö yrkja meöan þjóöin er enn i
hugarheimi Steins Steinars og Þor-
steins Erlingssonar. En nóg um
þaö. Þetta er svona I öörum list-
greinum, þar á meöal I myndlist-
inni sjálfrL
Þaö var þvi dálitiö gaman aösjá,
hvernig kornungur maöur,
Guömundur Björgvinsson, siglir I
rólegheitum inn í riki Alfreös
Flóka, sem gert hefur svarthvitar
myndir (einkum) aösérgreinsinni,
þar á meöal dökkar pastelmyndir,
aö ekki sé nú talaö um patentiö á
óhugnaöinum og á hinu dularfulla.
Þótt Alfreö Flóki hafi ekki verið
talinn upphafsmaöur aö þessari
myndlistargrein, hefur hann starf-
aö svo lengi, aö hann er tákn fyrir
þess konar hluti.
En Guömundur stælir ekki Alfreð
Flóka, þótt hann kasti færi sinu og
akkeri á svipuöum slóöum. Viö
greinum milli þessara mynda
Guðmundur Björgvinsson
Þaö munu nú vera liöin um þaö
bil tvö ár síöan ég sá fyrst myndir
eftir Guömund Björgvinsson, en
veit annars lltiö sem eidcert um
hann, nema mér var sagt aö hann
heföi veriö i skóla vestur i
Bandarikjunum. Hann hefur þá
lært talsvert, þvi þarna er um góða
framför aö ræöa.
Guömundur heldur ótrauöur hina
draugalegu leiö súrrealismans.
Manneskjaner einkennileg og meö
annan fótinn iálögum. Menn rógast
meö kynfæri gegnum dapurlegt
lifiö og skuggarnir undir augunum
eru dökkir.
Línur og hold
Guömundur Björgvinsson synir I
báöum sölum Norræna hússins
Þaö er ljóst, aö hann hefur tæp-
lega átt nægar myndir til þess aö
fylla báöa þessa sali. Því fær
dálitiö af myndum, sem ekki eru i
Guömundur Björgvinsson
sambærilegum gæöafbkki viö hans
besta, aö fljóta meöaö þessu sinni.
Slikt er eöli ungra manna, aö spara
sig hvergi og þá eru engin ráö þeg-
in.
Undirritaður hefur ekki viö hönd-
ina skrá, þvl þarna er farin sú leiö
aö merkja hVerja mynd og eina
meö spjaldi, þar sem á er nafn og
númer. Veröur því litiö fjallaö um
einstakar myndir.
Yfirlýsingar fylgja llka stundum
myndunum, en þær eru verri en
myndirnar, en geta þó hjálpaö til
viö aö skyggnast inn I hugarheima
málarans.
Þaö sem einkum vekur athygli er
aö óvenju gotthandbragö er á þess-
um myndum, en liturinn er fremur
einfaldur.
Tvær myndir, önnur af harm-
þrunginni konu, en hin af dansandi
fótum i pilsi, eru liklega sterkustu
verk þessarar sýningar. Myndin á
plakatinuer llka góö, tæknilega.en
ÁRNI ELVAR
— sýnir á Reykj avíkurflugvelli
Um þessar mundir stendur yfir I
mötuneyti Flugfélags tslands sýn-
ing á myndlistarverkum eftir hinn
góökunna teiknara og tónlistar-
mann Arna Elvar.
Vinsæll sýningarsalur
Fyrir tveim árum endurnýjaöi
Flugfélagiö mötuneytiö á Reykja-
vikurflugvelli (innanlandsflug) og
hefur ekki hib djúpa inntak, sem er
aö finna i sumum þessara mynda.
Best viröist Guömundi takast viö
aö holdga likama og ávala steina I
fjöru. Segja má þá, aö teikningin
sjálf sé ekki jafngóö úrvinnslunni.
Þetta sjáum viö dálttib vel ef viö
skoöum hesta. Svona hestar eru
liklega ekki til nema I evrópskum
málverkum, fomum, en vera kann
aö um stilfærslu sé aö ræöa.
En hvaö um þaö. Tæknina ber aö
þroska meö sér, slöan er aö finna
sér farveg og myndhugsun.
Myndmál Guðmundar Björg-
vinssonar er allavega ekki jafn
heillegt og stillinn og úrvinnslan,
og þvl biöum viö dálltiö spenntir
hvert framhtddiö veröur.
Þaö er mikiö aö gera hjá unga
fólkinu núna. Þaö stendur mikiö til,
sagöi Kjarval, og þaö vona ég þaö
geri lika hjá Guömundi Björgvins-
syni, sem kemur á óvart meö þess-
ari sýningu. Jónas Guömundsson
starfar þaö nú I mjög skemmtileg-
um húsakynnum.
Nokkrir starfemenn beittu sér þá
fyrir þvi aö listamenn voru fengnir
til þess aö sýna þarna myndir.
Valtýr Pétursson, listmálari reið á
vaöið og síöan hefur þarna veriö
fjöldi sýninga.
A sýningu Arna Elvarseruum 60
verk, og mun sýningin standa til
jóla. JG
Ein af myndunum
„Heilaþvottur gagnvart
rótlausu fólki” -■*
Fl — An þess að ég hafi kynnt mér frumheimildir,
finnst mér af fréttum, sem ég hef heyrt og lesið, að
þarna hafi átt sér stað einhvers konar heilaþvottur
gagnvart rótlausu fólki. Jim Jones hefur heila-
þvegið þetta fólk og afstaða þess mótast af því.
Jones hefur ekki fyrst og fremst áhuga á andlegri
frelsun, heldur tekst honum að einangra trúarhóp-
inn frá samfélaginu og gera hann háðan sér. Þetta
eru aðferðir, sem maður kannast við úr öðrum sér-
trúarhreyfingum, og sálarlífsfræðin nefnir í þessu
sambandi Jesúfólkið í Bandaríkjunum og Guðs-
börnin svonefndu. Guðsbarnahreyfingin stakk sér
niður hér á landi fyrir tveimur til þremur árum, en
hefur nú dvínað.
A þessa leiö fóru^t Kristjáni
Búasyni dósent i guöfræöi við
Háskóla tslands orö, þegar við
báöum hann aö segja sitt álit á
Jim Jones trúarleiötoganum
bandariska, sem 1 fyrri viku
efndi til hópsjálfsmorös I Guy-
ana I Suður-Anerlku. Þar fyrir-
fór Jim Jones sér ásamt 900
áhangendum. Attatiu börn voru
meöal þeirra, sem neydd voru,
til þess aö drekka eiturdrykk og
fyrirfara sér á þann hátt.
„Þaö sem einkennir sértrúar-
hreyfingar, likar hreyfingu Jim
Jones og Guösbörnunum, er aö
fólki er vel tekiö i fyrstu og allar
leiöir opnar. Þaö eignast visst
traust á stjórnendum hreyfing-
arinnar og vissa hlutdeild i
mikilvægu félagsstarfi, sem á
aö skapa betri heim.
Eitrinu, sem fólkinu var byrlaö, var blandaö I ávaxtasafa.
Þessi ilát undan eitrinu cyonid fundust inni á samkomustaön-
um
Kristján Búason dósent.
Tímamynd Tryggvi
Þeir sem ánetjast eru oft rót-
lausir og hefur skort tilgang i
lifinu. Strax og þeir hafa sam-
lagast nýja samfélaginu I trúar-
hreyfingunni, kemur skyndilegt
aöhald, sem miðar aö þvi aö
slita sambandi viö fyrri vini,
fjölskyldu og kunningja. Jafnvel,
er eftirlit haft meö bréfaskrift-
um.
Reynslan af llfinu innan
hreyfingarinnar leiöir til já-
kvæörar afstööu hjá flestum, en
þegar aö aöhaldinu kemur,
myndast spennan I huga þess:
Vill þaö halda áfram eöa slita
sambandi viö hreyfinguna?
Þeir sem láta til leiöast eignast
Búason
dósent
um aðferðir
trúar-
leiðtogans
bandaríska
Jim Jones
Jesúfólkiö
svonefna
og 6uðs
börnin af
svipuðum
toga
alveg nýja fjölskyldu. Veröldin
verður fjandsamleg, en á trúar-
leiötogann má treysta.
Kommúnistar i Kina notuöu
Ameriku tii þess aö fyrirfara sér og neyöa 900 aöra félaga I trúar-
hreyfingu hans til hins sama. Þannig var umhorfs, þegar aö var
komiö.
hliöstæö vinnubrögö gagnvart
menntamönnum, þegar þeir
komust til valda og bandariskir
hermenn i Vietnam uppliföu
svipuð vinnubrögö i fangabúö-
um kommúnista”.
Kristján sagðist ekki geta tek-
iö Moonshreyfinguna inn i dæm-
iö jafnhliöa Guðsbörnunum — til
þess heföi hann of litiö kynnt sér
starfsemi hennar.
„Aöalatriöiö I þessu er, aö
stjórnendur hópanna eru greib-
ugir I byrjun, en loka slöan og
neyða fólk til bess aö taka af-
stööu. Slikt gerist oft bæöi i
þröngum trúarlegum og póli-
tiskum hópunr”.
Rautt í
sárið
— nýtt
smásagnasafn
eftir
Jón Helgason
Gt er komiö hjá Skuggsjá nýtt
sagnasafn eftir Jón Heigason, og
ber þaö heitiö Rautt i sáriö.
1 Rautt i sáriö eru nokkrar sög-
ur um Ingvar Ingvarsson og dæt-
ur hans: Bjögga I Folaldinu og
brúarmennina I Arvogum: frúna i
Miklageröi og leiöina I Munaöar-
nes: konuna, sem beiö eftir bréfi
frá Boston: litlu stúlkuna, sem
fékk púpu i sálina: postulinskopp-
inn I Flatey og slysatilburöinn I
Kaupmannahöfn: Sigvalda garö-
meistara, dásemdina rauöhæröu
og austanstrákinn.
Skuggsjá hefur áöur gefið út
eftir Jón Helgason sagnasöfnin
Maökar i mysunni, Steinar i
brauöinu og Oröspor á götu.
Rautt I sáriö er þvl fjóröa sagna-
safn hans. Bókiner 172 blaösiöur,
prentuö i Ingólfsprenti hf. bundin
IBókfelli hf ogkápa er eftir Lárus
Blöndal, teiknara.
Ungmennafélag
Hrunamanna:
Dansinn
í Hruna
1 tilefni af 70 ára afmæli Ung-
mennafélags Hrunamanna sem
var i april s.l. efnir félagiö til
ieiksýningar aö Flúöum á leikrit-
inu DANSINN 1 HRUNA eftir
Indriöa Einarsson.
Meö aöalhlutverk fara Jón
Hermannsson, Guömundur
Ingimarsson og Guörún Sveins-
dóttir.
Frumsýning veröur föstudag-
inn 8. desember.
Færeyingar komnir i jólaskap
Tvöföld sala
hjá,
verslunum
í Þórshöfn
Jólin nálgast og ýmsir eru
farnir aö huga aö ýmsum þátt-
um undirbúningsins. En jólin
ber vföar aö garöi en á tslandi,
eins ogsjá má af stuttri frétt I
einu dagblaöa frænda vorra
Færeyinga. Segir þar aö salan i
verslununum i Þórshöfn hafi
tvöfaldast.á viö söiuna i meöal-
mánuöi. Mikiö er keypt af mat-
vælum til hátföarhaldsins og
enn fremur viröast menn nota
þennan árstima til þess aö
skinna sig upp, svo sem annars
staöar gerist. Skyrtur og slipsi
seljasti hundraöatali, segir einn
kaupmanna i Þórshöfn. Mikiö
drifur þessa dagana af fólki úr
strjálbýlinu til Þórshafnar.
Selja skjúrtur og
slips í hundraða
tali
Smásolan i krambúöunum i Havn jóla-
mánaöln liggur stivliga tvifalt so hegt
sum miöalmánaö i árinum. Millum tær
vorur, ið veröa seldar, eru skjúrtur og
slips. Annars veröur selt meir av ollum
voruslogum. Fólk skulu hava gott at
eta á jólum og nógv.
Ekki segir f fréttinni aö tekiö
sé aö bera á jólaskreytingum
utan dyra enn, en aö þess muni
þó ekki langt aö biöa.
ilaö og sPaU^fds Sigurjóns'
‘isaga, ^fe'ka a skráö eftvr
aar PlanSmanns>ns af
Hobbit
Fáar bækur hafa hlotiö iafn
almenna aðdáun og vinsæld-
áhLg«®vjntýrasagan Hobbit
það jafnt viö um foreldra
kennara og ritdómara en
umfram allt börn og úngT
llrpld
rSinidmqn
SAMUR
sigrOn DAViBsnóriiR
MATRF.IÐSLUBÓK
HANIM UNGU IGLKl
A ÖLLUM ALDRI
Sagan um Sám
Hin fræga saga eins kunn-
asta af núlifandi höfundum
Svia, Per Olofs Sundmans.
Hún er byggö á Hrafnkels
sögu Freysgoöa, en er færö
til nútimans. Hrafnkell
Freysgoöi akandi í Range
Rover um viöáttur Austur-
lands.
Hægara pæit en kýlt
...Þeim tima er vel variö
sem fer I aö lesa Hægara
pælt en kýlt spjaldanna á
milli (Kristján Jóh. Jónsson
Þjóðviljinn).
...bókin getur oröiö holl lesn-
ing þeim sem trúa þvl aö
Islenzkt mál, sé á hraöri leiö
til helvltis (Heimir Pálsson,
Vísir).
(h
Matreiöslubók handa ungu fólki
á öllum aldri.
í þessari bók eru ekki uppskrift-
ir aö öllum mat, en vonandi góð-
ar uppskriftir aö margs konar
mat og góö tilbreyting frá þvi
venjulega.
agnar þóróarson
Kallaö i Kremlarmúr
Skemmtileg frásögn um ferð
þeirra Agnars Þórðarsonar,
Steins Steinars og fleiri i boöi
Friöarsamtaka Sovétrikj-
anna til Rússlands sumariö
1956.
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ
AUSTURSTRÆTI 18 - SlMAR 19707 og 16997