Tíminn - 09.12.1978, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 9. desember 1978
Laugardagur 9. desember 1978
11
Pálmi Jónsson, Sauðárkróki:
Hverra eru
ÞaB furöar mig litt, aö nú
þegar allt viröist stefna i átt til
alræöis rfkisvaldsins á okkar
kæra landi, þótt tveir löglæröir
dómarar dæmdu hinn 27. okt.
s.l. í aukadómþingi Rangár-
vaDasýslu ríkisins aUan eignar-
rétt á Landmannaafrétti.
Forseta Félagsdóms, Guö-
mundar Jónssonar og Stein-
grims G. Kristjánssonar, sem
reit m.a. Uppboö og eignar-
réttarsvipting, veröur örugg-
lega minnst á spjöldum sögunn-
ar vegna þessa eignarsvipt-
ingardóms.
Fyrsta forsenda þeirra er, aö
hiö umdeilda landsvæöi sé ekki
almenningur heldur. afréttur.
Aö þessari forsendu gefinni vil
ég spyrja þá, hvenær afréttur
hætti aö vera beitarland á heiö-
um eöa fjöllum, eignhreppa eöa
einstaklinga? Þaö hlýtur aö
hafa skeöeftir Utkomu oröabók-
ar Sigfúsar Blöndals.
Mál þetta er á margan hátt
athyglisvert. Dómsskýringar
hniga flestar i þá átt, aö ekki sé
lagalega sannaö aö hrepparnir
eigiafréttina. Ekki er sýnt fram
á aö rflciö hafi nokkru sinni fyrr
en nú taliö afréttina sina eign.
Þar sem rikiö er þó sækjandi
málsins viröist mér aö eölilegra
heföi veriö aö leggja fram sönn-
unargögn á eignarrétti þess,
fremur en hártogun á rétti
hreppanna, sem fáir hafa efast
um til þessa.
Lftum á upphaf málsins.
Hver stefnir? Þaö er hæstv.
landbúnaöarráöherra Halldór
E. Sigurösson.
Hverjum er steftit? Oflum
bændum i áöurnefndum
hreppum, og þar sem lita má á
stefnuna sem prófmál stækkar
sviöiö svo segja má aö land-
búnaöarráöherra stefni öllum
bændum Islands, öllum umbjóö-
endum sinum. Éghygg sú gjörö
hans sé heimsmet, sem beri aö
skrá f heimsmetabók Guiness,
þvi fordæmi er tæpast finnan-
legt.
Einn okkar vitrasti lögfræö-
ingur fyrr og siöar taldi engan
vafa þar á þegar hann geröi
Titansamninginn s vo nefnda viö
Ása-, Holta- og Landmanna-
hrej^a, en mér er aftur spurn
fyrst hinn stórmerki vatna-
réttarsamningur Einars sáluga
Benediktssonar um virkjun
Þjórsár er lögleysa, aö dómi
Guömundar og Steingrims,
hvers vegna var þá islenska
rflúö og Landsvirkjun aö kaupa
umræddan samning, ef rikiö
hefur alltaf átt landiö?
Hitt er svo sjálfsögö kurteisi
viö þjóöina af dómaranna hálfu
aö upplýsa forsendur þess aö
hinn forni dómur frá 25. júni
1476 um Þjórsártungur I Landi
sé ótrúveröugur.
Meö öörum oröum: viljiö þiö
ekkigerasvovel ogfærasönnur
aö þeim ósannindum, sem þiö
gylgiö þar um, ella viöurkenna
forna sagnritun?
Frá minu sjónarmiöi er meö
dóminum27.okt.s.l. um algjöra
eignarupptökuaö ræöa, þó á svo
lymskuleganhátt aö bætur þurfi
ekki aö greiöa utan málskostn-
aö.
Hitt er svo annaö mál aö þar
sem vantar skýr sýslumörk ber
aö sjálfsögöu aö ganga lögform-
lega frá þeim, án þess aö rikiö
fótumtroöi eignarrétt bænda.
Þaö var heppilegt fyrir Björn
rika á Löngumýri, aö markiö á
Skjónu skyldi vera Jóns en ekki
rikisins, þá heföu lfldega tiu ár
ekki nægt til aö skapa eignar-
hefö fyrsttiu sinnum hundraö ár
viröast ekki ætla aö nægja
bændum I dag varöandi af-
réttarmálin og ágang hins opin-
bera.
Sagt er aö fjallskilaskuld
rikisins vegna smöiunar Nýja-
bæjar- og Abæjarafréttr, (er
rikiötóksér sem skásta kostinn
fremur en mismuna Skag-
firöingum og Eyfiröingum )
vaxi ár frá ári. Samkvæmt
lögum ber öllum aö kosta
smölun á sinu landi.
Hæstvirtur fyrrv. land-
búnaöarráöherra hefur liklega
gleymt aö útvega fjárveitingu
til gangnaskila á afréttum rlkis-
ins, eöa er þaö meining
Guömundar og Steingrims aö
lagabókstafir gildi aöeins fyrir
okkurþegnana og félög, sem viö
stofnum, en nái ekki yfir rikiö
sjálft? t
Ég triíi ekki sllkri skil-
greiningu laga og vona aö
nýskipuö stjórnarskrámefnd
geri það ekki heldur. Þó vissir
dómar hnígi óneitanlega i þá
átt, er mi'n bæn aö drengskapur
og réttlæti megi eflast, svo aö i
komandi framtiö geti þjóöin öll
fagnaö hverjum dómi sem
gengur, þvi ef réttarvitund
þjóöarinnar finnur aö af réttlæti
er dæmt, þá veröur aldrei
ágreiningur um dóminn.
Meiri hluti þjóöarinnar er vel
menntaöur og haldinn sterkri
réttlætiskennd. Valdhafar rflcis
og dómarar eru þar engin
undantekning. Þeir mega aftur
á móti vara sig á aö missa ekki
sambandiö viö æöaslátt
islenskra atvinnuvega, þegar
horft er á siaukinn rflcisrekstur,
sem skattþegnarnir mega svo
greiöa á tapið, ári siöar.
Þjóöskáldiö frá Fagraskógi
sagöi aö gefnu tilefni: „Þeir
sem skapa þjóöum lög, þurfa
mikiö veganesti, veröa aö skilja
dulin drög, drauma fólksins,
hjartaslög, bænir þess og
bresti... Löggjafar, sem lftiö
skilja, lúta aldrei fólksins vilja,
koma öllu á vonarvöl, veröa
sjálfir — þjóöarböl.”
Ég efast ekkert um aö fyrr-
nefndir dómarar hafi viljaö vel.
En góöu menn, ef þiö viljiö vel,
hvi gjöriö þiö þá Ult?
BÓK NÝRRAR KYNSLÓÐAR
Háskólakórinn á
útimarkaðnum
Viktor Arnar Ingólfsson
DAUÐASÖK
Til skamms tíma voru ekki aðrar dauðasakir
finnanlegar ( Islenskum bókmenntum, en
þær, að ekki mátti skrifa spennandi bækur.
Bókmenntir, og sér I lagi skáldsögur, voru innihaldslausar og leiðinleg-
ar — og áttu að vera það.
,.DAUÐASÖK“ er ekki svoleiðis bók, heldur æsispennandi saga eftir
ungan mann. Dularfullir atburðir gerast. Islenskri flugvél er rænt og það
er beitt skotvopnum. Sögusviðið er vítt, Stuttgart, Köln, Luxemburg og
Reykjavik, og raunveruleiki þessara viðburða er alveg makalaus ( hraðri
og hnitmiðaðri frásögn.
Frá bókmenntalegu sjónarmiði er þetta vel rituð bók, köld i stilnum og
hún er skrifuð af þekkingu og nákvæmni af menntuðum ungum manni.
Höfundurinn, Viktor Arnar Ingólfsson, nemur byggingatæknifræði. Hann
er 23 ára gamall, ættaður frá Akureyri.
Viktor Arnar Ingólfsson
DAUÐASÖK
t dag, laugardag, mun Háskólakórinn vera á
útimarkaönum á Lækjartorgi og syngja nokkur jóla-
lög, bæöi innlend og erlend.
Kórinn fer i tónleikaferö til Sviþjóöar og Danmerkur
i mars á næsta ári og stendur nú yfir fjáröflun til aö
standa undir kostnaöi viö feröina.
Þetta er sjöunda starfsár kórsins og hefur hann
sungiö viða. Um siöustu jól hélt hann þrenna
jólatónleika, en engir slikir eru nú fyrirhugaöir. Þess i
staö mun kórinn syngja á nokkrum stofnunum fyrir
jólin og viö miönæturmessu i Landakoti á jólanótt, en
slikt en nú aö veröa fastur liöur i starfi kórsins.
Leikfélag Þorlákshafnar
Sýnir Pókók í
Kó
Leikf
höfuöbtji!
Aö
Jökuls
Kópav
21.00, o
Leiks
Gislaso
I þe s
c f
pavogi
élag Þorlákshafnar heldur sina árlegu innreiö á
rgarsvæöiö nú um helgina (9. og 10. des.).
su sinni mun L.Þ. sýna „Pókók”, fyrsta leikrit
Jakobssonar, i Félagsheimili Kópavogs (áöur
gsbió og veröa sýningar 2, sú fyrri i kvöld, kl.
g hin siöari á morgun kl. 17.00.
tjóri er Kristbjörg Kjeld; leikmynd eftir Gylfa
n.

UTGAFAN
©f
Dreifing BT útgáfan Síðumúla 15 sími 86481
FIM- salurinn:
SýninguMagnúsar
að ljúka
FI — S íýningu Magnúsar Á. Árnasonar i FlM-salnum,
sem st aöiö hefur i hálfan mánuö, lýkur á sunnudags-
kvöld. Opnunartimar sýningarinnar eru frá kl. 14-22.
Tímaritið
Skák
— á öll heimili landsins fyrir jól
ESE — Næstu daga veröur 60
þúsund eintökum af timaritinu
Skák dreift I hús víös vegar um
landiö og er þetta gert til þess aö
kynna aimenningi þetta eina
skáktimarit landsins.
Meö blaöinu fylgir sérstakur
áskriftarseöill og er fólki meö þvi
gert kleift aö gerast áskrifendur á
mjög hagstæöum kjörum, eöa
eins og segir I forsiöu blaösins:
Timaritiö Skák gerir þér tilboö
sem þú getur hafnaö — en aöeins
eftir að þú hefur kynnt þér þaö —
1 þessu felst styrkleiki blaösins.
Timaritiö Skák kemur út 10
sinnum á ári og er þaö 32 lesmáls-
siöur aö hverju sinni. Blaöiö flyt-
ur efni úr skákheiminum og
meöal greinarhöfunda þess eru
stórmeistararnir, Friörik Ólafs-
son forseti FIDE, Guömundur
Sigurjónsson, Bent Larsen og
Anthony Miles.
Allir þeir sem gerast áskrifend-
ur fyrir 15. febrúar n.k. fá
einhverja skákbók aö andviröi
6000 krónur i jólagjöf en þaö er
sama upphæö og áskriftargjaldiö.
Aö lokum má nefna þaö aö Skák
býöur þeim sem senda inn pönt-
unarseöla upp á aö taka þátt i eins
konar happdrætti og er mjög
fullkomin skáktölva aö andviröi
150 þúsund króna I verölaun.
0r sálarkirnunni
— Ný bók eftir Málfrlði
Ot er komin bók, sem heitir Or
sálarkirnunniog er eftir Málfriöi
Einarsdóttur. Bókin skiptist I IX
meginþætti, og margir kaflar eru
innan hvers þáttar. Þar ber
margt á góma, og skulu nokkur
kaflaheiti nefnd til þess aö gefa
nokkra hugmynd um fjölbreytn-
ina: Sólskiniö og ég, Hrakfalla-
saga min, 1 Kaupmannahöfn og i
Ljóslækningastofnun Finsens,
Flugferö I april, Kotiö og höllin,
Fiskiþorpið sem siöan breyttist i
borg, Aö fljúga til Noregs,
Einstæöur atburöur, Stjörnufræöi
handa fimm ára gömlu fólki,
Einarsdóttur
Gamaniö og ókomnar aldir, Vel
geymdar minjar. — Og er þá ein-
ungis fátt eitt taliö. Aö bóícarlok-
um rekur höfundur I snjöllu máli
nokkar ástæöur til þess aö skrif-
aöar eru bækur.
Málfriöur Einarsdóttir er löngu
þjóðkunn af ritstörfum sinum, og
m.a. hlaut bók hennar, Sama-
staöur I tilverunni, mjög góöa
dóma gagnrýnenda.
Or sálarkirnunni er 286
blaösiöur aö stærð, útgefandi er
Ljóöhús, en káputeikningu geröi
Sverrir Haraldsson.
ekki bara
draumur
BUÐIN
Skipholti 19,
sími 29800.