Tíminn - 30.12.1978, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 30. desember 1978.
V
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þóararinsson og Jón Sigur&sson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Sfmi
86300. — Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Veró i lausasöiu kr. 125.00. Áskriftargjald kr.
2.500.00 á mánuði. Blaðaprent
Erlent yfirlit
Miklar breytingar
geta orðið í Alsír
Starfið framundan
Að sumu leyti má það til sanns vegar færa að
rikisstjórnin hafi fram til þessa verið eins konar
„bráðabirgðastjórn” og aðgerðir hennar einkennst
af úrlausnum þeirra viðfangsefna sem brýnust hafa
verið á liðandi stund.
Þær umræður og deilur sem risið hafa milli ein-
stakra forystumanna i röðum stjórnarflokkanna og
mikið hefur verið rætt og ritað um hafa i raun og
veru einkum snúist um þetta með hverjum hætti
unnt yrði að móta stefnu til frambúðar og hvenær
timabært sé að vinda bug að þvi verkefni.
Það er ástæða til þess að minna á það i þessu
sambandi að Alþýðubandalagsmenn hafa sumir
hverjir allt frá þvi i haust talað um rikisstjórnina
sem „skammtimastjórn”, „bráðabirgðastjórn”
eða „úrræði til nokkurra mánaða.” Og vissulega
mun mikil hæfa i þvi hjá Alþýðuflokksmönnum að i
Alþýðubandalaginu gæti þverúðar gegn þeim hug-
myndum sem uppi hafa verið um mótun nýrrar og
gerbreyttrar efnahagsstefnu.
En jafnvel þótt ýmsum Alþýðubandalagsmönn-
um kunni að vera það á móti skapi að standa að
ábyrgum frambúðarlausnum i islenskum efnahags-
málum, vegna hugmyndafræðilegs fjandskapar við
það samfélag sem hér er, þá hafa þeir þó átt hlut að
þvi með Alþýðuflokknum undir forystu Fram-
sóknarmanna að grunnur hefur verið lagður að og
sammæli fengist um meginatriði þeirrar nýju efna-
hagsstefnu sem unnið verður að nú strax upp úr
áramótum.
Og góðu heilli hafa Alþýðubandalagsmenn unnið
að þvi með samstarfsflokkunum að styrkja á ný
stjórnarstofnanir lýðveldisins eftir þá miklu upp-
lausn sem orðið hafði fyrr á þessu ári. Loks féllust
þeir ásamt Alþýðuflokksmönnum á þá meginstefnu
i fjárlagagerð sem Framsóknarmenn höfðu beittt
sér fyrir.
Af þessum ástæðum væri það mikill umskiptings-
háttur ef Alþýðubandalagið yrði til þess að koma i
veg fyrir mótun nýrrar og ábyrgrar efnahags-,
kjaramála- og verðbólgumálastefnu nú eftir ára-
mótin.
Á þvi leikur ekki vafi að allur almenningur vill að
þessi rikisstjórn fái tækifæri til þess að sýna fram á
stefnu sina og starfshæfni lengur en nemur þeim
óhjákvæmilegu aðgerðum, sem þegar eru að baki.
Fólkið hefur skynjað þá óvissu sem rikir i stjórn-
málunum og veit að séu ýmis úrræði stjórnarinnar
ef til vill ekki þau allra bestu, þá eru þau hin einu
sem völ hefur verið á, eins og málum er komið bæði
á efnahagssviðinu og i stjórnmálunum.
Og þetta virðist einróma álit langflestra
stuðningsmanna rikisstjórnarflokkanna, þótt
lausafylgi sé að sjálfsögðu áfram á hreyfingu. Með
hækkandi sól vill fólkið sjá rösk og samhent átök við
þá nýju uppbyggingu sem biður: leiðrétt visitölu-
kerfi, ábyrg fjárfestingarstjórnun, rekstraraf-
gangur hjá rikissjóði sem gangi til skuldagreiðslna,
félagslegar umbætur og loks drög að skattastefnu
sem komi til eftir þann þröskuld sem þjóðin verður
nú að yfirstiga til að tök náist á f jármálunum.
Stuðningsmenn stjórnarinnar vilja að hún reki til
heimahúsa þann áróður andstæðinganna sem árum
saman hefur glumið um ófarsæld „vinstra sam-
starfs”. Hvorki hugmyndafræði Alþýðubandalags-
ins né fjölmiðlageip Alþýðuflokksins mega hindra
að árangri verði náð með hækkandi sól.
JS
Risaveldin munu fylgjast vel með þeim
Houari Boumedienne
ÞJÓÐARSORG rikir nú I Alslr
og mun haldast samfleytt í 40
daga. Tilefnið er fráfall Houari
Boumedienne, sem hefur verið
svo til einvaldur i landinu
undanfarin 13 ár. Fréttaskýr-
endur glima nú viö þá gátu hvaö
muni taka við að Boumedienne
föllnum. Ekki sfzt velta þeir þvl
fyrir sér, hvort haldast muni á-
fram sú óvenjulega sérstaöa
Alsirs að hafa annars vegar ná-
iö samstarf við Sovétrikin á
sviöi hermála og stjórnmála
(her Alsírs er að mestu búinn
rússneskum vopnum), en hins
vegar náið samstarf við Banda-
rikin á sviði verzlunar og oliu-
vinnslu, en Alsir, sem er i röð
mestu oliuframleiöslulanda
heims, selur stóran hluta fram-
leiðslunnar til Bandarikjanna
og hefur stöðugt veriö að auka
samstarf viö þau á þvi sviöi.
Það þykir næsta óvist, hver
verður eftirmaður Boumedi-
enne sem forseti landsins. Bou-
medienne bar það hátt yfir aöra
leiötoga Alsirs, aö þeir hurfu i
skuggann, og enginn þeirra
hafði tækifæri til að vinna sér
þann sess aö vera talinn 1 fkleg-
ast eftirmaöur hans, ef hann
forfallaöist eða félli frá. Þekkt-
astur þeirra er þó Abdelaziz
Bouteflika, 41 árs gamall, en
hann hefur gegnt embætti utan-
rikisráðherra mestalla valdatið
Boumediennes og veriö honum
mjög handgenginn á þvl sviði.
Það kann hins vegar að hafa
veikt stöðu hans heima fyrir og
skapað öðrum möguleika til að
koma sér betur fyrir i kerfinu,
aö Bouteflika hefur verið meira
og minna i ferðalögum erlendis
eða mætt á ráöstefnum þar.
Aðrir, sem hafa einkum veriö
nefndir i þessu sambandi, eru
Salah Yahiaoui og Ahmed Ben-
cherif. Það kann að styrkja
astöðu Yahiaoui, aö hann er nú
framkvæmdastjóri Þjóðlegu
frelsisfylkingarinnar, sem er
hinn eini löglegi stjórnmála-
flokkur landsins. Yahiaoui var
áður yfirmaöur helzta her-
foringjaskóla alndsins. Hann
hefur þannig haft aðstöðu til að
koma sér fyrir i flokkskerfinu
og aö vinna sér fylgi meðal
yngri herforingja. Sumir frétta-
skýrendur telja hann þvi sigur-
vænlegri en Bouteflika. Ef þeir
Yahiaoui og Bouteflika heltast
báðir úr lestinni, þykir Benc-
herif einna liklegastur, en hann
var áður helzti yfirmaður lög-
reglunnar, en er nú ráðherra
orkumála. Þá hafa tveir eða
þri'r hershöföingjar einnig verið
nefndir i þessu sambandi, en
heldur þykir þó óliklegt, að for-
seti verði valinn úr hópi þeirra.
Samkvæmt stjórnarskrá
landsins er ekki kjörinn sér-
stakur varaforseti, en forseti
þingsins fer með forsetavald
þangað til nýr forseti hefur ver-
iðkosinn ogskalkjöri hans lokið
innan 45 daga frá fráfalli for-
seta. Forseti þingsins nú er
Rabat Bitat.
ÞAÐ getur ráöið miklu um
framtið Alsirs, hver eftirmaöur
Boumediennes verður. Eftir-
maður hans mun að sjálfsögðu
telja sig í oröi ætla aö fram-
fylgja stefnu hans, en hann mun
einnig vilja vinna sér fylgi og til
þess getur hann þurft að breyta
um stefnu. Boumedienne fylgdi
sósialiskri stefnu og beitti sér
fyrir mjög viötækri þjóðnýtin-
gu. Sumum fylgismönnum hans
mun hafa þótt of langt gengið i
þeim efiium. Liklegt þykir að
meira frjálsræði I atvinnu- og
efnahagsmálum yröi ekki illa
séð af almenningi. Þess vegna
gizka ýmsir fréttaskýrendur á,
aö eftirmaður Boumediennes
eöa eftirmenn, ef reynt verður
að koma á svonefndri samvirkri
stjórn, muni auka frjálsræði á
ýmsum sviöum efnahagslffsins
og reyna að styrkja aðstöðu sina
á þann hátt. í alþjóöamálum
stefndi Boumedienne að þvi, aö
Alsir væri i fararbroddi
þróunarrikjanna og héldi
skelegglega fram rétti þeirra.
Innan þessramma yrði svolögð
sérstök áherzla á nána sambúð
við sósialisk riki, einkum þó
Sovétrikin. Þá skipaði Bou-
medienne Alsír i forustusveit
þeirra Arabarikja, sem fastast
héldu fram rétti Palestinu-
manna. Þess vegna var hann i
seinni tiö einn mesti and-
stæðingur Sadats, en góöur
kunningsskapur var með þeim
um skeið.
Framangreinda stefnu sina
lét Boumedienne þó ekki hafa
áhrif á verzlunarsambönd Alsir.
Þess vegna jukust viðskiptin viö
Bandarikin jafnt og þétt siöustu
árin, unz svo var komið 1976, aö
Bandaríkin voru orðin mesta
viöskiptaland Alsirs. Banda-
rikjamenn kaupa oliuoggas frá
Alsir i sivaxandi mæli. Allmörg
bandarisk oliufélög hafa gert
samninga til lengri tima við
Oliueinkasölu Alsirs, sem er
rikisfyrirtæki, bæði um kaup á
ollu og gasi, ásamt margvis-
legri tæknilegri þjónustu.
Bandarikjamenn hafa nú
nokkrar áhyggjur af þvi, hvort
fráfall Boumedienne kunni aö
draga úr þessum viðskiptum, en
yfirleitt þykir það óliklegt, og er
þvi jafnvel spáð af sumum
fréttaskýrendum, aö þau kunni
frekar að aukast en hiö gagn-
stæða, enda væri þaö ekki i
ósamræmi við afstöðu
Boumediennes.
BOUMEDIENNE var af
mörgum ástæðum óvenjulegur
foringi. Hann var einbeittur og
stefnufastur, mikill starfemað-
ur, en litiö f yrir þaö aö láta bera
á sér. Þess vegna veittist hon-
um létt að vikja Ben Bella til
hliöar, en Bella var helzti valda
maður landins fyrstu þrjú árin
eftir að Alsir hlaut sjálfstæði.
Ben Bella haföi gaman af þvi aö
láta á sér bera, en sinnti ekki
eins vel stjórnarstörfunum.
Þess vegna vék Boumedienne
honum til hliðar 1965 og tók
völdin i sinarhendur. Hann þótti
hlédrægur, þrátt fyrir ótviræð-
an metnað, og kaus helzt að
starfa i kyrrþey. Hann var mót-
fallinn þvi aö mikið væri skrifaö
um æviferil hans. Flestar
heimildir um hann telja hann
hafa verið 51 árs, þegar hann
lézt, en þeir sem bezt þykjast
vita, telja hann ekki hafa verið
nema 46 ára. Boumedienne
vissi, að þessi villa haföi komizt
i alfræöibækur, sem sögðu frá
honum, en hirti ekki um að leiö-
rétta það.
Þ.Þ.
Sadat og Boumedienne meðan þeir voru vinir