Ísafold - 12.12.1903, Blaðsíða 2

302
f>að er að eina af prabtiakum á-
atæðum að Eaupmannahafnardeild
bankans verður nú þegar opnuð.
Snertir það eigi beint bankaatörfin
sjálf heldnr stofnun bankans, sem hér
verður að undirbúa.
Seinnameir verður það hlutverk
áeildarinnar að annast hagsmuni bank-
ans erlendis, og þá einkum, í því
aambandi, að liðsinna íslendingum,
aem þurfa á verzlunarsambandi að
halda við Khöfn, og dönskum kaup-
mönnum o. fl., er stofna vilja verzlun
eða reka aðra atvinnu á íslandi. Er
ætlaat til að deildin á þenna hátt
verði gagnlegur milliliður milli íslands
og Ðanmerkuri.
Verði það ofan á, sem róið mun
verða að öllum árum, að íslandsbanki
taki til starfa hér 1. febrúar næstkom.,
þá geta bæði kaupmenn og aðrir, sem
ætla sér að nota milligöngu bankans
við Danmörku, byrjað á því þegar
með miðsvetrarferðinni. — Og hvort
sem er, er mönnum innan handar að
hitta að máli bankastjóraun danska,
hr. Emil Schou, sem þegar er hér
kominn og gefur fúslega allar upplýs-
ingar um stofnun bankans og vænt-
anleg störf hans.
Hvalafriðunarmálið.
Kunnugt erf að í vor sem leið varð
ákaflegt uppþot norður í Finnmörk út
úr því máli. Sjómenn vildu fá hvali
friðaða með lögum til þesa að þeir rækju
fiskinn inn á miðin og inn á víkur og
voga. f>eir kendu hvaladrápinu um
fiskileysið hjá sér og urðu æfir og upp-
vægir, er stjórn og þing tóku dræmt í
að lögleiða hvalafriðun.
Nú í haust fóru fram fróðlegar um-
ræður um þetta mál á málfundi einum
í Kristjaníu. f>ar voru nafnkendustu
ræðumenn þeir dr. Johan Hjort fiski-
fræðingur og prófessor Friðþjófur Nan
sen, heimskautsfarinn frægi.
Einn þeirra er töluðu, Egede Nissen
stórþingismaður, hafði haidið því fram,
að ómissandi væri að lögleiða hvala-
friðun, þótt ekki væri til annars en að
friða lýðinn, sem hefði látið alveg hug-
fallast af fiskileysinu og kendi hvala-
drápinu um það.
Friðþj. Nansen sagði það væri
að fara alveg öfuga leið að afnema
hvaladrápið. f>eir, sem skyn bæru á
það mál, væru allir sammála um, að
það væri ekki til neins. Fiskimenn
þar nyrðra fengjust alls ekki til að rök-
ræða það, það væri orðið trúaratriði
fyrir þeim. Sjálfsagt væri að vísu að
láta að vilja meiri hluta í landinu,
þótt rangt hefði fyrir sér, en ekki
meiri hluta í einstökum landshluta.
Talist hefði til, að hvalveiðamenn hlytu
að fá hálfa miljón króna í skaðabæt-
ur, ef hvalveiðar væru bannaðar. F.n
þeirri hálfu miljón væri nær að verja
til þess að útvega sjómönnum þilskip
til fiskiveiða í stað opnu bátanna og
góð veiðarfæri og kenna þeim að nota
þau.
Dr. Johan Hjort kvað vera sögu-
lega reynslu fyrir því, að hvarvetna
þar sem væri stundaðar fiskiveiðar á
opnum bátum, þá væri áraskifti að því,
hvað sem liði hvalaveiðum, og vissum
vér eigi, hvernig á því stæói. Nú
vildu sjómenn láta taka aiveg fyrir
annan atvinnuveg, hvalveiðarnar, og
bæru fyrir sig ástæður, sem miklu
nieiri þekkingu þyrfti til um að dæma
af viti en vér hefðum enn öðlast. Hann
kvað fiskimálastjórnina hafa fengið 8
bænarskrár þar norðan að á einni viku,
um að banna hin og þessi veiðarfæri.
Hvalamálið væri mjög lítilsvert atriði,
er til þess kæmi að rétta við mjög
svo bágborinn hag sjómanna.
Friðþj. Nansen gat þess and-
spænis þeim, er kenna vildu hvaladráp-
inu um^hina miklu vöðuselsgöngu að
landinu norðan til, að um 1850 hefði
komið viðlíka vöðuselsganga að Islandi,
löngu áður en farið var þar að hugsa
um hvalveiðar. Einu sinni hefði sjó-
menn vestanlands heimtað einum rómi
að hætt væri þar við þarabrenslu, með
því að hún spilti fiskigöngu. Sjómenn
hefðu og einu sinni staðið á því fast-
ara en fótunum, að gufuskipin fældu
fiskinn, og sömuleiðis viljað láta ólmir
banna alla netaveiði.
Ef svo væri, að ríkissjóður hefði eigi
að svo stöddu efni á meiru en því, sem
þyrfti til að afnema hvalaveiðar, væri
það þá ekki að gefa sjómönnum steina
fyrir brauð? Væri þá ekki betra að
nota það fé til þílbkipaútvegunar til
fiskiveiða? Væri farið að banna hval-
veiðar við Noregs strendur, þá mundu
þær verða reknar annarstaðar. Norð-
menn veiddu flesta hvali norður und-
ir Bjarnarey, 54 mílur undan landi.
Hvalarar hefðu og það ráð, ef þeim væri
bannað að gera til hvalina á landi, að
gera það þá úti á sjó og hafa lýsis-
bræðsluáhöld sín úti í hvalveiðaskip
unum.
t
Síra Beuedikt Kristjánsson
frá Múla, fyr prófastur og alþingis-
maður, andaðist að heimili sínu hér í
bænum 6. þ. mán. eftir langa van-
heilsu, nær áttræður að aldri, fæddur
16 marz 1824. á Iilugastöðum í Fnjóska-
dal. Hann útskrifaðist úr Keykjavík-
urskóla 1847 og lauk embættisprófi
við prestaskólann 1849. Samsumars
fór hann utan og dvaldi einn vetur í
Khöfn. Næsta sumar kom hann heim
aftur, settÍ3t þá að í Húsavík og var
þar barnakennari veturinn 1851.
Sumarið eftir vígðist' hann aðstoðar-
prestur að Múla. 1856 varð hann
prestur að Görðum á Akranesi, 1858
að Hvammi í Norðurárdal og 1860 að
Múla. |>jónaði hann því brauði til
1889, er hann fekk lausn frá prest-
skap og flutti til Reykjavíkur. Prófastur
í Suðurþingeyjarprófastsdæmi varhann
árin 1872—1877. Hann satállþing
um alls; var hann á 10 þeirra þing-
tnaður Suður-þingeyinga (1875—1891)
en á hinu 11. (1893) þingmaður Mýra-
manna. Hann var og gæzlustjóri
Landsbankans nokkur ár.
Síra Benidikt var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Arnfríður Sigurðardótt-
ir frá Gríms3töðum við Mývatn; þeirra
dætur eru Kristín, kona Björns bónda
Jóhannssonar á Ljósavatni, og Guðrún
gift kona í Ameríku; en síðari kona
hans og eftirlifandi ekkja er Elinborg
Friðriksdóttir Eggerz, prests frá Akur-
eyjum. —
Bræður síra Benidikts voru þeir
síra Jón prestur á Breiðabólstað í
Vesturhópi og Kristján amtmaður,
Síra Benidikt var mesta prúðmenni
og þó skemtinn og fjörugur, nýtur
maður, drengur góður og sómi stéttar
sinnar.
>.Beskytteren«
yfirmaður kapt. Carstensen, varðskip
Færeyinga, sem skreppur hingað ein-
stöku sinnum, kom hér í gærkvöldi
með botnvörpung enskan, er hann
hafði tekið við Vestmanneyjar í gær,
við veiðar í landhelgi, og hafði hann
fengið nær hálffermi af fiski.
„Kong Inge“
skipstjóri Petersen, hafnaði sig hér
í gærmorgun kl. 5 í norðanroki; skip-
inu hafði gengið ágætlega báðar lei ir.
|>að fór héðan að kvöldi 16. nóvember
en var komið til Khafnar 22. undir
miðnætti; kom þó við bæði í Vest-
manneyjum og Noregi. Með »Kong
Inge« komu nokkrir farþegar: verzl-
unarmaður Páll Torfason frá Flateyri,
stúdent Haraldur f>órarinsson, Hjört-
ur Fjeldsteð, frk. Hansína Pálsdóttir
o. fl., þar á meðal uokkrir Norðmenn,
er fara eiga vestur til að rífa niður
hvalveiðistöð, er flytja á þaðan alfarið,
að sögn hingað suður að Faxaflóa (í
Hraunin?)
Laura,
skipstjóri Aasberg, fór héðan áleiðis
til Khafnar 5. þ. m. um miðjan dag.
Með henni fóru utan: Konsúll og kaup-
maður Th. Thorsteinsson, verzlunar-
stjóri Nic. Bjarnesen, kaupmaður Gunn-
ar Gunnarsson, Sigfús kaupm. og kon-
súll Bjarnarson af ísafirði o. fl.
Síðdegismessa i dómkirkjunai á
morgnn kl. 5 (Sigurbj. Á. Gíslason).
Veðurathuganir
Reykjavík, eftir aðjunkt Björn Jensson.
1903 desbr. Loftvog millim. Hiti (C.) í>- cr- ct- o> cx p D- 8 cx Skýmagn Urkoma millim. Minstur hiti (C.)
Ld. 5.8 740,4 -2,4 NNW 1 3 4,0
2 741,4 -1,4 N 1 3
9 742,3 -2,9 N 1 2
Sd 6.8 741,5 -6,3 E 1 4 -9,0
2 740,5 -1,4 E 1 5
9 738,1 0,4 E 1 5
Md 7.8 737,7 0,4 N 1 9 -3,0
2 740,5 0,4 NNW 1 8
9 745,9 -3,0 ENE 1 2
Þd. 8. 8 747,0 -6,2 8SW 1 i -8,0
2 747,1 -4,3 0 4
9 745,5 -5,3 E 1 3
Md.9. 8 742,9 -3,2 0 10 0,7 9,0
2 743,4 -2,5 !■" E 1 10
9 746,2 -2,7 E 2 6
Pd 10.8 749,4 0,6 ; N 1 3 1,3 -1,0
2 751,6 0,5 N 2 4
9 752,7 0,5 , NE 2 2
Fsd 118 753,4 0,5 1 N 3 3 2,0
2 755,4 0,4 j. N ö 8
9 754,7 -1,3 1 N 3 10
Öllnm þeim, sem auðsýndu mér hluttekn-
ing með návist sinni, eða á annan hátt
heiðruðu utför mannsins mins sáluga, síra
Benedikts Kristjánssonar, votta eg hér með
mitt innilegasta þakklæti.
Etinborg Krist.jánsson.
Hentu^ar jólagjafir
Myndir (ekki glansmyndir) eftir teikn-
ingum og málverkum frægustu lista-
manna fást hjá
Gndm. Ganutlíelssyni.
bærinn Holtastaðir í Reykjavík. Verð-
ið er mjög sanngjarnt, og góðir borg-
unarskilmálar. Stór og velræktuð lóð
fylgir bænum. Semjið við
H. Th. A. Thomseu.
L ö g t a k.
f>eir, sem enn þá eiga ógreidd gjöld
til dómkirkjunnar, eru beðnir að borga
þau nú þegar til undirskrífaðs, annars
verða þau tafarlaust tekiu lögtaki.
Þorkeíl Þorláksson.
Aðalstræti 18.
HVAR er bezt að kaupa hveiti og
smávegis til jólannar
í verzlun B. Þórðarsoiiar
á Laugaveg 20 B.
„Leikfélag Reykjavlknr“
leikur annað kvöld (Sunnudagj
Lavender,
sjónleik í 3 þáttum
eftir V. Pinero.
Alþýðuíræðsla StúdentaféL
Fyrirlestur í Iðnaðarmannahúsiuu.
sunnud. 13. þ. m. kl. 5 e- h-
Bjarni iónsson frá Vogi:
Samvizkubit og velferð.
Almenningur
fullyrðir að munir, hentugir til jóla-
gjafa handa börnum, fáist hvergi jafn-
ódýrir og í
Aðalstræti. nr. 10.
Sú, sem tapað hefir í Laugnnum 8. þ.
m. laki merktu S. S. en fengið aftur ómerkt-
an hördúk, geri svo vel að gefa sigfraœ.
í afgreiðsiu Isaf.
BEZT KADP
á skófatnaði fæst áreiðanlega í
Aðalstræti 10.
Með »Kong Inge« kom enn ný
viðbót við fyrirliggjandi birgðir.
Góð jólagjöf!
Nýtt vandað skrifborð ekki stórt,..
Ritstj. vísar á seljanda.
TT ' Q ti! sölu, sem er eins árs gamalt, á
L Lto góðum stað í Hafnarfirði, með'
erfðafestnlóð, úr sænskum góðum við. ait
gengilegir skilmálar, lágt verð, stærð hússins.
er 9 X8 al.
Semjið um kaup sem fyrst við
Þorvald Erlendssón
Hafnartirði.
Sá, ttein hefir i misgripum tekið pokst
með yfirsæng i pakkhúsi G. Gunnarssonar^.
er vinsamlega beðinn að skila henni á
sama stað.
Fyrir skipasmiðina
koluborar — stangaborar
og margt annað, sem þór þarfuist, fæst
með góðu verði hjá
Jes Zirnsen.
VOTTORÐ.
Eg hefi í mörg ár þjáðst af i n n -
anveiki, lystarleysi, tauga
v e i k 1 u n og öðrum 1 a s l e i k a og
oft fengið meðul hjá ýmsum læknum,
en árangurslaust. Nú hefi eg upp á
síðkastið farið að taka inn Kína-lífs-
elixír frá hr. Valdemar Petersen í
Friðrikshöfn og hefir mér jafnan batn-
að talsvert af því, og finn eg það vel,
að eg get ekki án þessa elixírs verið.
|>etta get eg vottað með góðri samvizku.,
Króki, í febrúar 1902.
Guðbj'órg Guðbrandsdóttir.
Kína-lífs-elixírinn fæst hjá flest-
um kaupmönnum á íslandi, án toll-
hækkunar, svo að verðið er eina og
áður að eins 1 kr. 50 a. flaskan.
Til þess að vera viss um að fá hinn
ekta Kína-lífs-elixír, eru kaupendur
v. p.
beðnir að líta vel eftir því, að
standi á flöskunni í grænu lakki, og
eins eftir hinu skrásetta vörumerki á
flöskumiðanum: Kínverji með glas í
hendi og firmanafnið Waldemar Peter-
sen, Frederikshavn. Kontor og Lager
Nyvei 16, Köbenhavn.