Tíminn - 22.08.1982, Blaðsíða 17

SUNNUDAGUR 22. ÁGÚST 1982
Short náði stór-
meistar aáfanga
og skákir frá félagakeppni Sovétríkjanna
■ Þar kom að því að Nigel Short
uppfyllti vonir landa sinna, enskra.
Hann er aðeins sautján ára gamall (f. 1.
júní 1965) en hefur síðastliðin þrjú
fjögur ár verið talinn efnilegastur
unglinga á Englandi, sem þýðir jafn-
framt að leita verður víðar að jafnoka
hans því enskir strákar þykja einir hinir
öflugustu í heimi. Höfðu Englendingar
enda fyrir löngu ákveðið að Short, sem
var útnefndur alþjóðlegur meistari
aðeins fjórtán ára, skyldi ekki staðnæm-
ast fyrr en í hásæti heimsmeistarans, en
síðustu misserin hafa þeir verið svolítið
skúffaðir. Short er nefnilega enn ekki
orðinn heimsmeistari! Var meðal annars
nýlega grein í enska skákritinu Chess
þar sem foreldrar hans voru ásakaðir
fyrir að hafa haldið stráknum að
skólanámi í stað þess að leyfa honum að
einbeita sér að skák, en þess má geta að
Short er hinn versti tossi í bóklegum
lærdómi. En nú hefur Short sem sé
uppfyllt að hluta vonir landa sinna.
Dagana sjöunda til sautjánda júlí tók
Short þátt í svokölluðu OHRA skák-
móti í Amsterdam, Hollandi, og var þar
frítt lið stórmeistara samankomið. Sá
stutti (?) gerði sér lítið fyrir og sigraði á
mótinu og náði auk þess fyrsta áfanga
sínum að stórmeistaratitli! Tefldar voru
níu umferðir á mótinu og þegar upp var
staðið höfðu Short og Vlastimil Hort,
Tékkóslóvakíu, báðir hlotið sjö vinn-
inga og skiptu þvf sigrinum bróðurlega
á milli sín. í þriðja sæti var Gennadi
Sosonko og fjórði Hans Ree, en þeir eru
báðir hollenskir stórmeistarar, og
fimmti var enginn annar en Tony Miles,
Englandi. í ljósi þessa árangurs hlýtur
Short að teljast sigurstranglegastur á
heimsmeistaramóti unglinga sem nú er
nýhafið í Kaupmannahöfn; meðal ann-
arra keppenda eru Cvitan frá Júgósla-
víu, sem varð heimsmeistari í fyrra, Curt
Hansen, Evrópumeistari frá Dan-
mörku, Joel Benjamin frá Bandaríkj-
unum, Stuart Conquest, einnig frá
Englandi og fleiri knáir strákar. (Sjá
dálk Larsens.) Annars má geta þess, úr
því við erum að tala um Short, að aðeins
einn skákmaður hefur unnið alvöru
alþjóðamót yngri en hann. Það er Garrí
Kasparov sem vann Banja Luka 1979
með fáheyrðum yfirburðum aðeins
sextán ára gamall (á undan Andersson,
Petrósjan, Smejkal, Browne etc). Fis-
cher vann ekki reglulegt alþjóðamót
fyrr en hann var orðinn sautján ára, svo
Short þarf engu að kvíða. Hann kvaðst
vonast til að ná öðrum áfanga að
stórmeistaratitli innan árs.
Og fleiri eru efnilegir á Englandi. í
vor sögðum við frá því að Edward Lee,
fjórtán ára, hefði þá unnið sjötta
stórmeistarann í röð í fjöltefli, en allir
voru stórmeistararnir í fremstu röð. Sá
sjötti var til dæmis ekki minni maður en
Anatóli Karpov, heimsmeistari. Nú fyrir
stuttu vann Lee svo sjöunda stórmeistar-
ann í fjöltefli sem haldið var á ferju á
leið yfir Ermarsund. Nafnið? Victor
Korchnoi.
Paskhis heilium horfínn
Fyrir skömmu lauk austur í Sovétríkj-
unum keppni skákfélaga þar í landi og
voru flestir helstu stórmeistarar landsins
meðal keppenda. Keppt var á tíu
borðum, sjö karlmannaborðum og
þremur kvenna, - og var niðurstaðan sú
að Trud bar sigur úr býtum, fékk 43.5
vinning af 70 mögulegum. Á efsta borði
Trud tefldi Alexandr Beljavskíj, á öðru
borði Óleg Rómanisjin. í öðru sæti varð
skákfélag hersins með 41 vinning en þar
var Efím Géller fremstur í flokki. í
þriðja sæti kom það fræga félag
Búrevestnik með 40.5 vinning, Sovét-
meistarinn Lev Psakhis tefldi þar á efsta
borði. Psakhis virðist heillum horfinn
um þessar mundir; hann tefldi sex
skákir, gerði tvö jafntefli en tapaði
fjórum sinnum! í fjórða sæti varð
■ Gam' Kasparov - öldungis ekki
ósigrandi.
Lókómótive (Pólúgaévskíj, Gúljkó)
með 37 vinninga, en7Pólú náði bestum
árangri efsta borðs manna: 5.5 vinningi
úr sjö skákum. í fimmta sæti varð
Dýnamó með Bronstein í broddi
fylkingar og fékk það félag32.5 vinning,
sjötta varð sveit Spartak (Petrósjan,
Kasparov) með 31 vinning, sjöunda
Senít (Svesnikov) með 29.5 vinning, og
lestina rak Úrósjæ með 25 vinninga -
efsti maður þar var Ratmír Kholmov. Á
öðru borði náði Rómanisjin bestum
árangri, 5.5 vinningi af sjö, og á þriðja
borði Vitali Tseskovskíj með 5 af sjö.
Nóna Gaprindasvíli stóð sig best
kvenna. Athyglisvert þótti að keppend-
ur Sovétmanna á millisvæðamótunum
þremur stóðu sig flestir fremur illa -
Balasjov, Beljavskíj og Psakhis náðu
ekki 50% árangri, og Petrósjan og
Kasparov tefldu gloppótt. Kasparov
tapaði í tvígang.
Kasparov-Gúljkó.
1. d4 - d5 2. c4 - dxc4 3. e3 - Rf6 4.
Bxc4 - e6 5. Rf3 - c5 6. 0-0 - a6 7. e4 -
b5 8. Bd3 - Bb7 9. Bg5 - cxd4 10. Rxd4
- Rbd711. Rc3 - Re512. Rcxb5?! - Rxd3
13. Dxd3 - axb5 14. Hfdl - Be7 15.
Dxb5+ - Dd7 16. Db3 - Bxe4 17. Rf5 -
Bd5 18. Rxg7+ - K18 19. Dh3 - h5 20.
Dg3 - Kxg7 21. Bxf6+ - Kxf6 22. Hd4 -
Bd6 23. Dc3 - Kg6 og Kasparov gafst
upp. Meðan þessu fór fram á öðru borði
í viðureign Lókómótive og Spartak var
Pólúgaévskíj að mala Petrósjan á fyrsta
borði. Pólú hefur hvítt.
1. c4 - e6 2. Rf3 - Rf6 3. Rc3 - b6 4.
c4 - Bb7 5. Bd3 - d6 6. Bc2 - c5 7. d4 -
cxd4 8. Rxd4 - Be7 9. 0-0 - 0-0 10. b3 -
a6 11. Bb2 - Rc6 12. Rxc6! - Bxc6 13.
Dd3 • g6 14. a4 - Dc7 15. f4 - Had8 16.
De2 - Hfc8 17. Hadl - Bb7 18. Khl -
Dc5? 19. e5! - Rd7 20. Be4 - Bc8 21.
exd6 - Bf8 22. Bf3 - f5 23. b4! - Dxb4
24. Rd5! - Dc5 25. Rc7 - Rb8 26. Rxe8
- Hxe8 27. Dd3 og armenska tígrisdýrið
gafst upp.
Síðari tapskák Kasparovs var gegn
Rómanisjin, sem hafði hvítt.
1. Rf3 - g6 2. d4 - Bg7 3. g3 - d5 4.
Bg2 - Rf6 5. 0-0 - 0-0 6. Bf4 - c6 7. Rd2
- Rh5 8. Be5 - f6 9. Bxb8 - Hxb8 10. c4
- f5 11. cxd5 - cxd5 12. Db3 - Rf6 13.
■ Nigel Short vann sterkt alþjóðamót.
Hér er hann aðeins 10 ára.
Re5 - Be6 14. Hacl - Dd6 15. Rbl -g5
16. Rc3 - a6 17. Ra4 - Re4 18. Bxe4 -
fxe4 19. Rc5! - Bxe5 20. dxe5 - Dxe5 21.
Hfdl - Hbd8 22. Rxe6 - Dxe6 23. Dxd7
- Df5 24. Hfl - Hf7 25. Dxa6 - d4 26.
Db6 - Hd5 27. b4 - Kg7 28. a4 - Hd6 29.
Dc5 - Hd5 30. Dc8 - De5 31. Hc5 - e6
32. a5 - e3 33. f4! - gxf4 34. Hxf4 - Hxf4
35. gxf4 - Df5 36. Hxd5 - Dxd5 37. Dc7+
- Kg6 38. Dc2+ - Kf6 39. a6 - Da8 40.
Dc4 - De4 41. Dc5 - Dbl+ 42. Kg2 -
Ddl 43. Dg5+ - Kf7 44. Dh5+ - Kg7
45. a7 og svartur gafst upp.
Millisvæðamót nr. 2 hafíð
Nú er hafið millisvæðamótið í Mexí-
kó, það er halda átti hér á landi, sællar
minningar. Fréttir hafa borist heldur
gloppótt af móti þessu, en þó mun Ijóst
vera þegar mótið er á að giska hálfnað
að þeir sem hafa farið best af stað eru
Seirawan, USA, Nunn Englandi, og
alþjóðameistarinn ígor ívanov frá Kan-
ada, fyrrum Sovétmaður. Ungverjarnir
Portisch og Adorjan eru ekki víðs fjarri
en tappar á borð við Pólúgaévkíj og
Spasskíj hafa lítið látið á sér kræla-enn
að minnsta kosti.
Að lokum er hér stöðutafla frá
stórmeistaramótinu í Tórínó sem lauk
fyrir nokkru. Þetta er eitt sterkasta
skákmót sem haldið hefur verið, í 16.
styrkleikaflokki - meðalstigatala kepp-
enda var 2627 á Eló. En alls konar della
setti svip sinn á mótið. Timman hætti við
þátttöku á síðustu stundu til að undirbúa
sig fyrir millisvæðamótið (ekki tókst það
nú vel hjá honum, greyinu!) og þegar
mótið var hálfnað hætti Robert Hubner
og sagðist vera veikur. Hann var þá
efstur, ásamt Andersson, með eina unna
skák! Eftir þetta voru tvær skákir
tefldar í hverri umferð, einn keppandi
sat hjá og annar fékk vinning gegn
Hubner án þess að snerta á taflmönnum!
Bent Larsen birti fyrir skemmstu
innbyrðis skákir Karpovs og Ljuboievié
í dálki sínum - þær tvær skákir voru
rúmlega 22% tefldra skáka er ekki tauk
með jafntefli! Andersson varð efstur,
ásamt Karpov, með því að vinna eina
einustu skák!
-ij tók saman.
Tórinó 1982
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
1.-2. Karpov xx ==01 1= =====1 -7
1.-2. Andersson == xx ===== = 1= =1-7
3.-4. Ljuboievic 10 == xx 0= =1 == =1 -6.5
3.-4. Portisch 0= == 1= xx 0= =1 =1 -6.5
5. Spasskíj == == =0 1= xx ==01 -6
6. Kavalek == 0= == =0 == xx =1 -5.5
7. Hiibner =0 =0 =0 =0 10 =0 xx -3.5
Heimsmeistaramót unglinga
■ Heimsmeistaramót unglinga er
nú hafið í Kaupmannahöfn og er teflt
í íþróttahúsinu í Bröndby. Keppend-
ur eru 52, en allt fram á elleftu
stundu Iék nokkur vafi á um hver
fjöldi þátttakenda yrði. Það vill oft
verða svo á mótum af þessu tagi -
allt í einu uppgötvar eitt skákfélagið
að það á fyrir flugmiðanum, annað
kemst að því að kassinn er tómur.
Stephenson frá Jamaica birtist loks
eftir mikla óvissu og skeytasendingar
fram og aftur, en enginn kom frá
Uruguay, né heldur frá Tyrklandi.
Bæði löndin höfðu boðað að þau
myndu senda keppendur. Einnig var
búist við pilti frá Filipseyjum, en
hann lét ekki sjá sig. Það kom mjög
á óvart því Filipseyjar eru sterkt
skákland. Sennilega hefur Campom-
anes, forseti skáksambandsins þar,
of mikið að gera, en hann hefur sem
kunnugt er boðið sig fram til forseta
FIDE, og kosningabaráttan áreiðan-
lega hafin. Það var reyndar ágætt
fyrir Dani, því þannig fengum við
fjórða keppandann. Curt Hansen er
með vegna þess að hann er
Evrópumeistari unglinga, Jesper
Nörgaard (sem varð í áttunda sæti í
fyrra) og Karsten Rasmussen tefla
báðir sem fulltrúar Danmerkur því
landið sem heldur mótið fær tvo
þátttakendur og loks fékk Lars
Schandorff sæti vegna þess að tala
þafttakenda var ójöfn, og slíkt
gengur ekki á móti sem haldið er
með svissneska kerfinu.
Curt Hansen er sá sem við Danir
bindum mestar vonir við, en þó tekst
honum varla að sigra. En hann getur
reynt tvisvar í viðbót, hann er aðeins
18 ára! Og hann hefur taugastyrk í
svona keppni, það sýndi hann er
hann varð Evrópumeistari. Meðal
keppenda sem líklegir eru til afreka
má nefna Argentínumanninn Temp-
one (fyrrum heimsmeistara sveina,
en hefur lítið sýnt síðan), Chile-bú-
ann Ivan Morovic, Rússann Sókolov,
ísraelann Greenfeld, Júgóslavana
Cvitan og Sulava, Rúmcnann Barbu-
lescu, og síðast en ekki síst Nigel
Short frá Englandi. Einnig Joel
Benjamin frá Bandaríkjunum og
fleiri og fleiri.
Raunar eru mót sem þessi ágæt
sönnun þess að skákin er í stöðugri
útbreiðslu. Meðal þeirra sem gætu
látið að sér kveða á heimsmeistara-
mótinu eru sterkir þátttakendur frá
Indónesíu (Utut), Sameinuðu ara-
bísku furstadæmunum (Saeed), Ban-
gladesh (Murshed), svo nokkrir séu
nefndir. Og alltaf má ganga út frá því
sem vísu að óvænt úrslit verði í hverri
umferð. Strax í fyrstu umferðinni
tapaði Jóhann Hjartarson frá íslandi
fyrir alls óþekktum Nýsjálendingi,
Lloyd, og Curt Hansen varð að sætta
sig við jafntefli gegn Singh frá
Indlandi.
Ég hef enn ekki fengið í hendur
neinar skákir frá mótinu, en mun
bæta úr því á næstunni. Tefldar
verða þrettán umferðir og því er enn
of snemmt að spá nokkru um úrslitin
en eftir þrjár umferðir höfðu tveir
keppenda unnið allar skákir sínar,
það er að segja þeir Tempone og
Sókolov. Sigurvegarar tveggja ó-
Ijósra biðskáka munu væntanlega
bætast í hóp efstq manna, en þessar
biðskákir eru milli Shorts og Stohls
frá Tékkóslóvakíu, og Trifonovs,
Búlgaríu, og Hjorths, frá Ástralíu.
Á svona mótum eru tefldar alla
vega skákir. Meðal keppenda eru
stöðubaráttuskákmenn og sóknar-
skákmenn, taugaóstyrkir skákmenn
og aðrir ískaldir. Sumir eru þegar
orðnir sterkir skákmeistarar en aðrir
eru að tefla á alþjóðavettvangi í
fyrsta sinn. Sumir eru dálítið ein-
manalegir en aðrir hafa aðstoðar-
menn sér við hlið, jafnvel alþjóðlega
meistara. Sumir eru búnir að vera
þekktir í tíu ár, aðrir hafa aldrei sést
áður. En eitt er víst: meðal
keppendanna í íþróttahúsinu í
Bröndby eru margir tilvonandi stór-
meistarar.
Listamaður látinn
Alexandr Herbstman var einn
mesti listamaður endataflsstúdíunn-
ar í Rússlandi. Fyrir tveimur árum
fluttist hann til Svíþjóðar með konu
sinni og dóttur en nú er hann látinn,
82ja ára að aldri. Auk þess að leggja
stund á skák var hann lengi prófessor
í bókmenntasögu við háskólann í
Alma-Ata. Hann er sagður hafa
verið mjög vel menntaður og
viðkunnanlegur maður.
í endataflsstúdíunni er Herbstman |
eins konar brú frá hinum snjöllu
Sovétmönnum Kúbbel, Platov og
Trojzkíj til nútímans. Á þriðja
áratugnum vann hann með Kúbbel
og Trojzkíj. Til dæmis er eftirfarandi
snilldarverk merkt Kúbbel og
Herbstman. Það er frá árinu 1937 og
hvítur á að halda jafntefli!
riddarar geta ekki mátað kóng. Því
er það ljóst að 1. Rgl-el= 2.RI3+
leiðir til jafnteflis. En maður þarf
aðeins að velta vöngum áður en
maður uppgötvar að þrír riddarar
móti einum riddara er vinningur!
Það hefur verið rannsakað af,
sniðugum mönnum. Og raunar
kemur það ekki sérlega mikið á
óvart. Tveir menn yfir!
Maður þarf líka að vara sig á
patt-stöðum. Til dæmis: 1. Rgl-
Re3+ 2. Kh3-el=R 3. Rf3+!-Rxí3.
Því verður að reyna: 2. ..-Rf4+ 3.
Kh2-el=R 4. Rf3+-Rxf3 5. Kg3 og
svartur missir annan riddarann og
getur ekki unnið. Byrjum upp á nýtt:
1. Rgl-Re3+ 2. Kh3-Rf4+ 3.
Kh2-Rg4+ 4. Khl-el=D og patt.
Eða: 3. ..-el=R 4. Rf3+. Og enn:
4. ..-Rf2+ 5. Kh2-el=R 6. Rf3+-
Rxf3 7. Kg3. Það getur tekið tíma að
venjast svona nokkru. Þrír riddarar
hlið við hlið valda mjög marga reiti.
Og nú uppgötvum við að þegar svarti
kóngurinn fer til e3 til að gæta allra
hestanna þriggja er hvítur mát!
Önnur stúdía eftir Herbstman og
Kúbbel vann fyrstu verðlaun tíma-
ritsins 64 árið 1934. Hvítur á að
vinna.
fig Wí fM W
fff wá ám.
Jll^. JSI^ ^
, u - ,1 „ l ~ U
Upphafsleikirnir eru: 1. Re2+-
Kh2 2. Ba2! Það verður að veiða
svarta riddarann, til dæmis svona: 2.
,.-Rd2+ 3. Ke3-Rfl+ 4. Kf2-Rd2 5.
Rc3!
Aðalafbrigðið er fallegt: 2. ..-Kh3
3. Kf2-Rh2 4. Rgl+-Kh4 5. Kg2-Rg4
6. Rf3+-Kh5 7. BI7 mát!
Bent Larsen,
stórmeistari,
skrifar um skák