Tíminn - 03.12.1982, Blaðsíða 10

FOSTUDAGUR 3. DESEMBER 1982.
10
heimilistíminn
umsjön: B.St. og K.L.
„Fjárveitinganefndar-
störfin eru bindandi”
— segir önnum kafinn alþingismadur
■ Guðmundur Bjamason í Alþingi.
■ Guðmundur Bjarnason alþingis-
maður er fæddur á Húsavík 9. ok'.
1944. Hann stundaði nám við Sam-
vinnuskólann 1961-63, en starfaði síð-
an hjá Kaupfélagi Þingeyinga til 1967,
að hann hóf störf við útibú Samvinnu-
bankans á Húsavík. Guðmundur var í
bæjarstjórn Húsavíkur 1970-77 og þar
af forseti bæjarstjórnar frá árinu 1974.
Hann fluttist til Keflavíkur 1977ogtók
við útibústjórastarfi við Samvinnu-
bankann þar.
Guðmundur er kvæntur Vigdísi
Gunnarsdóttur, sem einnig er Húsvík-
ingur, og þau eiga þrjár dætur.
Guðmundur varð þingmaður í des-
ember 1979, og síðan hann varð
þingmaður hefur hann látið af öðrum
störfum, - og er „bara þingmaður“,
eins og hann komst að orði við
blaðamann Heimilistímans.
Morgunumferðin úr
Breiðholtinu - óslitin röð
bifreiða...flestar með
einum manni
Það er bjart og fagurt veður, snjóföl
á jörð, hitamælirinn í eldhúsgluggan-
um sýnir 6-7° frosl. Klukkan er 7.20
og allir eru á fótum nema yngsta
dóttirin,sem ekki þarf í skólann fyrr
en eftir hádegi.
Ég spyr konuna hvort hún ætli á
hílnum, en hún vill heldur að ég aki
sér í vinnuna því það geti verið mikil
hálka. Sú er líka raunin. Umferðin
gengur mjög hægt, óvenjulega hægt,
eitthvað hlýtur að hafa komið fyrir
sem tefur. Óslitin bílaröðin silast
áfram ofan frá Breiðholtinu og niður
fyrir Elliðaárbrýr, langar biðraðir
einkabifreiða - flestar með einum
manni - við hver gatnamót. Við erum
þó þrjú og förum sitt á hvern staðinn,
konan í Tækniskóla íslands á Ártúns-
höfða, ég niður í miðbæinn og dóttirin
í Menntaskólann við Sund, en hún er
nú farin að ókyrrast mjög vegna þess
hve umferðin gengur hægt, óttast að
koma of seint í fyrsta tíma.
Jú, viti menn, hér hefur orðið
árekstur og sennilega slys á fólki, þrír
lögreglubílar og sjúkrabíll eru á
staðnum. Hér hafa einhverjir orðið
fyrir alvarlegu eignartjóni fyrir utan
hið óbætanlega, hafi orðið veruleg
meiðsl á fólki. Að lokum kemst konan
í vinnuna, dóttirin í skólann og kl. 8.40
er ég kominn niður í „Þórshamar", þar
sem fjárveitinganefnd Alþingis hefur
aðsetur.
Eitthvað þessu líkt er upphaf flestra
virkra daga, veðrið er að vísu misgott,
umferðin oft greiðari en í dag, en því
miður líður varla nokkur dagur svo að
maður verði ekki vitni að einhverjum
áföllum í umferðinni. Einn daginn ók
ég fram hjá þrem árekstmm á leið
minni frá Elliðaárbrúnum og upp í
Seljahverfið þar sem ég bý. Atburðir
sem þessir vekja margar spurningar,
en hvað er til ráða? Sjálfsagt kemur
margt til; of lítil kennsla, nýir bílstjórar
hafaekki fengið nægilega þjálfun í
akstri við mismunandi aðstæður áður
en þeim er afhent ökuskírteinið, engin
skipulögð endurhæfing er í akstri,
einkabíllinn er ofnotaður, bifreiðar
eru misjafnlega vel útbúnar, sumar í
tnjög slæmu ástandi, ökuhraðinn er of
mikill og því miður kemur það of oft
fyrir sem síst skyldi að „Bakkus" er
með í för. Vart á það síðast talda þó
við þegar ekið er til vinnu að, morgni
dags. Mestu ræður trúlega óaðgæsla,
kæruleysi og tillitsleysi.
Umferðarmál og önnur
þjóðmál rædd yfír
kaffíbolla í Þorshamri
Með samstilltu átaki verðum við að
gera breytingar hér á. Upplýsa þarf
betur hvað umferðaslysin valda mikl-
um skaða og hvað þau kosta okkur,
bæði einstaklinginn, tryggingafélögin
og þjóðfélagið í heild í löggæslukostn-
aði, sjúkrakostnaði, og síðast en ekki
síst af því að missa dugandi og
fullfrískt fólk, sem á eftir að skila sínu
hlutverki til þessa litla samfélags
okkar, þar sem hver einstaklingur er
mikilvægur.
Um allt þetta ræðum við Kristján
Aðalsteinsson, fyrverandi skipstjóri
og Halldór Kristjánsson frá Kirkju-
bóli, núverandi húsverðir í Þórshamri,
báðir miklir áhugamenn um þjóðmál
ekki síður en þeir þingmenn er þarna
koma saman, yfi.' kaffibolla meðan
beðið er eftir að klukkan verði 9,00 og
nefndarstörf hefjist.
Annríki í fjárveitinga-
nefnd fram til jóla
Fjárveitinganefndarstörfin eru bind-
andi. Við hefjum störf kl.9,00 á
hverjum morgni og standa fundir fram
undir hádegið, frá því í byrjun október
og þar til afgreiðslu fjárlaga er lokið í
þinginu, venjulega tveim til þrem
dögum fyrir jól. Það er því lítill tími
fyrir fjárveitinganefndarmenn til að
sinna ýmsum öðrum störfum og erind-
um, sem ætlast er til að þingmenn sinni
og flestir geta notað morgunstundina
í, eða þá að sitja við að semja vinsælar
þingsályktunartillögur og lagafrum-
vörp. Reyndar hefi ég áður látið þá
skoðun mína í Ijós í blaðagrein að
mikið af því mætti að skaðlausu missa
sín.
Nefndarstörfin í dag hefjast með
viðtölum við fulltrúa frá þrem sjúkra-
húsum, einu á höfuðborgarsvæðinu,
öðru fyrir vestan og því þriðja fyrir
norðan. Þetta eru dýrar stofnanir,
kosta mikið í uppbyggingu en ennþá
meira í reekstri. Þörfin er mikil og
erfitt að geta ekki uppfyllt allar óskir.
En við verðum að gæta okkar og huga
að því hvert stefnir, hvers okkar litla
samfélag er megnugt. Við fáum beiðnir
um fjölgun starfsfólks á einstökum
stofnunum um 10 eða 30, jafnvel 100
manns, í fyrra börðust þingmenn eins
kjördæmis hart fyrir því að fá eina
milljón króna til að ljúka framkvæmd-
um við sjúkrastofnun heima í héraði.
Nú standa þar tilbúin 20 sjúkrarúm
sem mikil þörf er fyrir, en starfsemin
útheimtir nær 30 starfsmenn sem
áætlað er að kosti tíu .nilljónir króna í
launagreiðslum og öðrum rekstrar-
gjöldum á næsta ári.
Fjallað um
„bráðabirðalögin“
Flestir fjárveitinganefndarmenn
sitja í fleiri þingnefndum, og á ég t.d.
sæti í þrem öðrum. Ein þeirra er
fjárhags og viðskiptanefnd og nú kl.
10.30 hefst fundur í henni, þar sem
fjallað er um „bráðabirðgðalögin“ svo
kölluðu, þ.e. efnahagsaðgerðir ríkis-
stjórnarinnar frá því í ágúst s.l. Ekki
er um annað að gera en yfirgefa fund
fjárveitinganefndar, og því miður er
það oft svo að þörf væri að vera á fleiri
en einum stað í senn. Meðferð bráða-
birgðalaganna er þannig háttað í
nefndinni, að leitað er álits og umsagn-
ar ýmissa aðila í þjóðfélaginu á gildi
þeirra og áhrifum, rætt er við fulltrúa
Þjóðhagsstofnunar og aðila vinnu-
markaðarins, úflytjendur og fulltrúa
bankakerfisins svo eitthvað sé nefnt.
Að því loknu sest nefndin á rökstóla
fer yfir þær upplýsingar sem borist
hafa og sýnist sjálfsagt sitt hverjum.
Þar sem pistill þessi á fyrst og fremst að
greina frá daglegum starfsferll, læt ég
pólitíska umfjöllun um málið liggja
milli hluta að þessu sinni. Nú hefur
nefndin fjallað um bráðabirðalögin
fjóra morgna og rætt við fjölmarga
aðila og líklegt að einhverjir fundir séu
eftir enn, áður en þau koma til
annarrar umræðu í efri deild þingsins.
Hádegið er oft notað til fundahalda,
annaðhvort á þingnefndum eða með
mönnum heiman úr kjördæmi, sem
koma til skrafs og ráðagerða, mjög oft
sveitarstjórum,fulltrúum sveitarfélaga,
stofnana og fyrirtækja, eða þá eins og
í dag að nokkrir nefndarmenn úr
fjárveitinganefnd sóttu Blindrafélagið
heim og þáðu þar hressingu í hádeginu
um leið og hlýtt var á upplýsingar um
starfsemi félagsins og starfsaðstaðan
skoðuð.
Slíkar heimsóknir eru bæði ánægju-
legar og fóðlegar. Oftast reyni ég þó
að skjótast heim í hádeginu til að fá
mér hressingu með yngstu dótturinni
og sjá til þess að hún fari í skólann á
réttum tíma, ella annast konan slíkt
eftirlit símleiðis. Hvort tveggja er
bæði tímafrekt og kostnaðarsamt, t.d.
er um 20 km akstur úr miðbænum í
Breiðholtið en svona heimilishald er,
eins og allir vita, liður í kröfugerð og
framkvæmd nútíma samféiags, jafnt
hjá þingmönnum sem öðrum.
Klukkan 2,00 hefjast þingfundir. Á
mánudögum og miðvikudögum eru
fundir í deildum, þar sem lagafrum-
vörp eru til meðferðar. Deildarfundir
standa fram til kl. 4.00 en þá hefjast
fundir í þingflokkum. Þar eru málin í
raun krufin til mergjar, ráðherrar
greina frá sínum málaflokkum, segja
frá umræðum í ríkisstjórn og leggja
fyrir mál frá ráðherrum hinna flokk-
anna. Þingmenn greina frá málum er
þeim hyggjast flytja, segja frá nefn-
dastörfum og ræða um þau mál er
ráðherrar hafa lagt fyrir. Áð lokum er
afstaðan mótuð. Á þriðjudögum og
fimmtudögum eru fundir í sameinuðu
þingi. Þar eru ræddar þingsályktunar-
tillögur og fyrirspumir og einstaka
Iagafrumvörp s.s. frumvarp til fjárlaga.
Tvær helgar „heima með
fjölskyldunni“ frá því í
júlí til októberloka.
Á föstudögum eru ekki þingfundir
en þeir dagar notaðir til annarra starfa
s.s. nefndarfunda, útréttinga og síðast
en ekki síst ferðalaga og fundahalda í
kjördæmunum, en helgarnar eru
sjaldnast frítími hjá þingmönnum.
Sem dæmi um það get ég nefnt að frá
því í júlí og til októberloka var ég
aðeins tvær helgar „heima með fjöl-
skyldunni".
Meðan þingfundir standa er oft
mikill erill í þinghúsinu, menn koma og
reyna að ná tali af þingmönnum, ys og
þys er á göngum, enginn friður fyrir
símakvaðningum og við sem höfum
setið á nefndarfundum allan morgun-
inn reynum að nota þennan tíma til
erindareksturs með dyggilegri aðstoð
elskulegra símastúlkna, sem reyna að
leysa hvers manns vanda við erfiðar
aðstæður, og lipurra þingvarða. Þetta
er að sjálsögðu ekki nógu gott og oft
missir maður af gagnlegum um-
ræðum.en oft eru bær líka til einskis
gagns fyrir áheyrendur og ræðu-
mönnum til lítils sóma, því miður.
Þetta er og skýringin á lélegri setu
manna á þingfundum og mörgum
auðum sætum á fréttamyndum sem
birtar eru ú þingsölum.
Síminn tengir
þingmanninn við sína
umbjóðendur
Að loknum kvöldverði sest ég við
sjónvarpið og horfi á fréttirnar, stund-
um eitthvað annað af dagskánni eða
lít í dagblöðin, en oftar fer verulegur
hluti kvöldsins í símtöl. Sveitarstjóri
hringir til að forvitnast um störf
fjárveitingarnefndar, -hvaðfæst mikið
fjármagn í skólann, heilsugæslustöð-
ina, höfnina eða til að frétta af
einhverju öðru sem er á döfinni. Hvað
verður um stjórnarsamstarfið, hvenær
verður kosið, hvernig á að bjarga
atvinnulífinu, hvernig fer með vaxta-
málin eða hvernig á fólk að fara að því
að koma sér upp þaki yfir höfuðið eins
og allt er í pottinn búið?
Þegar stórt er spurt verður oft lítið
svar. Öll hafa þessi samtöl þó þann
tilgang að tengja þingmanninn við sína
umbjóðendur. Hann fær ekki síður
svör hjá þeim en þeir hjá honum, hann
heyrir hvað þeir hugsa og vilja, þeir
bera saman bækur sínar og samræma
skoðanir. Stundum koma líka gestir,
flestir að norðan. Þeir eru staddir í
bænum að reka ýmis erindi,og allir
mega vita að þeir eru hjartanlega
velkomnir.
Það er kominn tími til að setjast að.
Ekki fékk ég tíma til að ganga frá
þessari þingsályktunartillögu sem ég hef
verið að hugsa um og ekkert gat ég unnið
við skýrslu Landhelgisgæslunefndar-
innar sem ég átti að vera búinn með
fyrir löngu, enda formaður nefndar-
innar. Þaðan af síður að ég hafi þvegið
bílinn eða lagað til í bílskúrnum. Ég
lauk þó við þennan pistil fyrirTímann
sem ég lofaði að skrifa fyrir þrem
vikum.
Guðmundur Bjarnason.
Dagur í llfi Gudmundar Bjarnasonar, alþm.: