Tíminn - 06.02.1983, Blaðsíða 15

14
SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 1983
SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 1983
1S
Truong Nhu Tang, einn af stofnendum Þjóðfrelsisfylkinarinnar í Suður-Víetnam, er flúinn til Vesturlanda
og fer ófögrum orðum um svik kommúnista við samherja sína í Víetnam:
■ í
Um höfundinn:
Truong
Nhu Tang
■ Höfundur greinarinn-
ar um Víetnam er Truong
Nhu Tang en hann var á
sínum tíma einn af stofn-
endum Þjóðfrelsisfylk-
ingarinnar í Suður-Víet-
nam og sat í Bráðabirgða-
byltingarstjórninni. Arið
1975 varð han dómsmála-
ráðherra í hinni nýju
ríkisstjórn Suður-Víet-
nams. Hann lét af em-
bætti vegna ágreinings við
kommúnista, og þegar
hann áttaði sig á því að
stjórnvöld í Hanoi voru
að sölsa undir sig öll völd
í landinu og koma á
kommúnísku einræði
flúði hann land ásamt
mörgum öðrum; slóst í
hóp hins svonefnda
„bátafólks“ árið 1979.
Hann komst til Indónesíu,
en býr nú í París.
Grein Truong Nhu
Tang er í senn marktæk og
trúverðug lýsing á ástand-
inu í Víetnam og eðli
kommúnismans, og á því
brýnt erindi til allra hugs-
andi manna.
Kúgunarstjórn kommúnista í Víetnam
á sér enga hliöstæðu í sögu landsins

Sviku loforð um frelsi, lýðræði og sjálfstæði Suður-Víetnams
■ Hinn 15. maí árið 1975 stóð ég á viðhafnurpalli og fylgdist með fyrstu fagnaðargöngunni á Sigurdegi
í Ho Chi Minh-borg (sem nokkrm mánuðum áður hét Saigon). Mannfjöldinn þokaðist áfram framhjá
okkur, veifandi fánum Alþýðulýðveldisins Víetnam (Hanoi) og Bráðabirgðabyltingarstjómarinnar í
Suður-Víetnam (Viet Cong). Hersveitirnar báru aftur á móti aðeins einkennislit Norðanmanna og ég
spurði því háttsettan hershöfðingja sem stóð við hlið mér hvar gæti að líta hinar frægu herdeildir
Þjóðfrelsisfylkingarinnar númer 1,5,7 og 9. Hershöfðinginn, Van Tien Dung, yfirmaður herja
Norður-Víetnams, svaraði kuldalega að allar hersveitir hefðu nú verið sameinaðar. Það var á þessu
andartaki sem skilningur kviknaði í huga mér á því hver örlög mín vom orðin og örlög
Þjóðfrelsisfylkingarinnar. Þarna á pallinum áttaði ég mig á því að fyrirheit kommúnista voru markleysa
og einber áróður. Á Sigurdegi var ekki verið að fagna sigri Þjóðfrelsisfyikingarinnar eða
Suður-Víetnams.
Laðaðist að vestrænni
frjálshyggju
Þegar ég var við nám í París á fimmta
áratugnum laðaðist ég ákaflega að vestrænni
frjálshyggju. Ég kynnti mér kenningar um lýðræði
og var sjálfur vitni að því hvernig það reyndist í
framkvæmd. Heimaland mitt átti sér aðra sögu:
Þar hafði kínversk einveldisstjórn drottnað í
þúsund ár og síðan verið leyst af hólmi af álíka
óupplýstri nýlendustjórn Frakka. Það var því
kannski þversagnarkennt að þarna í París varð
mér ljóst að ég dáði franska menningu og einkum
þó stórnmálahefðir Frakka. Mér var gífurlega
annt um að mín eigin þjóð fengi að njóta hins
sama og Frakkar og aðrir Vesturlandabúar:
sjálfstæðis og lýðræðis í stjórnmálum. Það verkaði
örvandi og ég var hreykinn þegar Ho Chi Minh
kom til Parísar til að semja-við frönsk yfirvöld,
ekki síst vegna þess að blöðin hylltu hann sem
alþýðuhetju frá Víetnam. Sú virðing sem honum
var sýnd snerti strengi í hjarta mínu. Ég varð
gagntekinn hamingju þegar mér var boðið að hitta
hann. Ég, saklaus víetnamskur æskumaður, ríkur
af hugsjónum, varð á þeim fundi eindreginn
fylgismaður Ho Chi Minhs.
Á sjötta áratugnum höfðu ekki margir víetn-
amskir menntamenn lagt stund á háskólanám á
Vesturlöndum, og ég var í hópi fárra sem lokið
höfðu prófi frá frönskum háskóla. Þegar ég sneri
aftur heim til Saigon árið 1958 fékk ég starf sem
aðaleftirlitsmaður í banka og síðan skipaði
ríkisstjórn Suður-Víetnams mig forstöðumann
sykurhreinsunar ríkisins. Upp frá því gat ég fetað
í fótspor þeirra heppnu menntamanna sem höfðu
menntast á Vesturlöndum og fengu sjálfkrafa há
embætti og nutu öruggrar framtíðar hjá því
opinbera. Oft fengu slíkir menn ráðherraembætti,
sem þeir notfærðu sér til fullnustu. Þeir sinntu
mjög eigin hagsæld og velgengni og skeyttu
ekkert um það sem mér virtust vera nauðþurftir
almennings í landinu.
Enginn leiðtogi föðurlandsvinur
Er fram liðu stundir komst ég á þá skoðun að
nánast enginn af aðalleiðtogum Suður-Víetnams
væri föðurlandsvinur, og að ég gæti ekki þjónað
landi mínu í slagtogi með spilltum herforingjum
og stjórnmálamönnum. Mér þótti sérstaklega
bagalegt að við nutum ekki þess stjórnmálafrelsis
sem ég hafði kynnst á Vesturlöndum. Smám
saman komst ekkert annað að í huga mínum en
samlandar mínir sem þjáðust í fangelsum og út í
frumskóginum vegna baráttu sinnar fyrir sjálf-
stæði og þeim stjórnmálahugmyndum sem ég
deildi með þeim. Með leynd kom ég mér í
samband við þessa byltingarmenn. 1 sameiningu
komumst við að þeirri niðurstöðu að ég þjónaði
málstaðnum best með því að sitja áfram í embætti
mínu hjá sykurhreinsuninni og héldi leynilegu
sambandi við hina nýju félaga. Eftir þetta hitti ég
erindreka Huynh Tan Phat, sem síðar átti eftir að
verða forsætisráðherra Bráðabirgðabyltingar-
stjórnarinnar, á tveggja vikna fresti, og áttum við
slíka leynifundi næstu tvö árin. Allan þann tíma
grunaði lögreglu Ngo Dinh Diems forseta aldrei
að ég hefði tengsl við Viet Cong.
Á minnistæðum t'undi inni í frumskóginum í
desember árið 1960 kom fram tillaga um að við
mynduðum bráðabirgðastjórn Þjóðfrelsisfylking-
arinnar. í kjölfarið var efnt til stærri fundar á
gúmekru í Bien Hoa, tuttugu mílur norðaustur
frá Saigon. Það fyrsta sem okkur datt í hug var
að velja forseta og stungið var upp á lyfjafræðing
í Saigon, Tran Kim Quan að nafni. Quan hafði
verið leiðtogi friðarhreyfingarinnar 1954 og virtist
kjörinn til starfans, en hann neitaði. Annar kostur
var Nguyen Huu Tho, lögfræðingur sem um þær
mundir sat í stofufangelsi í Qui Nhon. Félagar
mínir söfnuðu liði til að ræna honum en í fystu
tilraun tókst ekki betur til en svo að þeir komu
með rangan mann til baka. Önnur ránsferð var
skipulögð og nú heppnaðist hún. Stuttu síðar, í
febrúar 1962, var efnt til annars fundar nálægt
Tay Ninh í „Græna þríhyrningnum“, svæði nálægt
landamærum Víetnams og Kambódíu. Þar var
ákveðið að kjósa Þjóðfrelsisfylkingunni stjórn og
Tho varð forseti.
Dyggílegur stuöningur kommún-
ista í Norður-Víetnam
Allan þennan tíma nutum við dyggilegs stuðn-
ings kommúnista í Norður-Víetnam. í sannleika
sagt vorum við háðir þeim varðandi vopn, sam-
skipti okkar í millum og einkum þó áróður. En
flestir vorum við í forystu Þjóðfrelsisfylkingar-
innar. Sunnanmenn og margir okkar voru ekki
kommúnistar. Hreyfingin sjálf var ekki kommún-
ísk og við vorum sannfærðir um að leiðtogar
Norður-Víetnams, sem höfðu barist af eindrægni
gegn Frökkum, mundu ekki láta hugmyndastefnu
sitja fyrir hagsmunum almennings.
Kommúnistar í Norður-Víetnam gáfu aldrei í
skyn að þeir vildu þröngva kommúnisma upp á
Suður-Víetnam. Þvert á móti - þeir kváðust vita
að þjóðskipulag Suðursins yrði að vera annars
konar: skipulag sem samræmdi löngun okkar til
að vera sjálfstæðir og búa við stjórnmálalegt
frelsi. Ég var sannfærður um að kommúnistar í
Norður-Víetnam væru nógu skynsamir til að geta
dregið lærdóma af reynslu annarra kommúnista -
ríkja - góðri og slæmri - og sérstaklega þó af
reynslu Norður-Víetnams, og að þeir mundu
forðast að endurtaka mistök sem gerð höfðu verið
annars staðar. í Norður-Víetnam ríkti, eins og
Ho Chi Minh lagði einatt áherslu á, sérstakt
ástand þar sem kommúnistar og þjóðernissinnar
höfðu snúið bökum saman í sameiginlegri baráttu.
Augljóslega gilti hið sama um Suður-Víetnam og
hina nýstofnuðu Þjóðfrelsisfylkingu. Stjórn henn-
ar bar ríkt traust til föðurlandsvinanna í Norðrinu.
Þoldi pyntingar
Ég var handtekinn í fyrsta sinn árið 1964. Ég
hafði veitt öðrum menntamönnum í Saigon
liðsinni til að stofna Samtök fyrir fullveldi
Suður-Víelnam, hreyfingu sem var andvíg ríkis-
stjórninni. Fyrir þetta brot var ég dæmdur í
tveggja ára fangelsi. í vissum skilningi var hér þó
aðeins um viðvörun að ræða vegna þess að um
þær mundir lágu engar sannanir fyrir um tengsl
mín við Viet Cong. Árið 1967 kom Viet
Cong-skæruliði, sem lögregla Thieu og Ky hafði
handtekið og pyntað, upp um mig. Ég var
handtekinn á ný og í þetta sinn varð fangavistin
miklu erfiðari. Lögreglan beitti mörgum af sínum
uppáhaldsaðferðum til að pynta mig. Ég var
þvingaður til að drekka sápuvatn og gefið 220
Fimm fyrrum forystumen Þjóðfrelsisfylkingarinnar í Suður-Víetnam: Nguyen Huu Tho, forseti samtakanna, Nguyen Van Hieu, Huynh Tan Phat, Tran Nam Trung og Nguyen Thi Binh.
volta raflost. Mánuðum saman varð ég að dúsa í
fjögurra fermetra klefa. Ég var þvingaður til að
játa að ég væri kommúnisti (þótt ég væri það
ekki),ogtilaðgreina fráólöglegristarfsemiminni.
Ég var enn í haldi þegar Tet-sóknin fræga skók
landið 1968. Eitt sinn hótaði lögreglan okkur því
að ef Viet Cong skæruliðar kæmust inn í Saigon
yurðum við allir teknir af lífi. Stuttu síðar kom
fangavörðurinn til mín og skipaði mér að taka
saman föggur mínar og fylgja sér. Það gat ekki
farið milli mála hvað var að gerast. Ég var
sannfærður um að nú ætti að skjóta mig ásamt
öðrum Viet Cong-föngum sem ég vissi að verið
var að taka af lífi á götum úti. Mér og tveimur
öðrum félögum mínum úr Þjóðfrelsisfylkingunni
var ýtt inn í flutningabíl bandaríska Rauða
krossins. Mér til undrunar og ánægju voru tveir
Bandaríkjamenn einnig í bifreiðinni, og þeir sáu
um að við vorum fluttir í byrgi CIA. Ég komst
að því seinna að leynilegar viðræður höfðu átt sér
stað milli Bandaríkjamanna og Þjóðfrelsisfylking-
arinnar um fangaskipti, og ég var látinn laus í
skiptum fyrir tvo bandaríska liðsforingja.
Áður en ég yfirgaf byrgi leyniþjónustunnar var
ég beðinn að taka bréf til forystumanna Þjóðfrels-
isfylkingarinnar og þvingaður til að hafa með mér
útvarpstæki, en það vildi ég ekki því ég taldi að
þar væri hljóðnemi falinn. Flogið var með mig og
tvo aðra skiptifanga í þyrlu til Trang Bang, lítils
héraðs um fimmtíu mílur norðvestur af Saigon,
Við vorum látnir lausir á knattspyrnuvelli þar sem
herstjóri Viet Cong í Loc Ninh héraði (en því réði
Viet Cong) beið okkar. Þaðan vorum við fluttir
á vélhjóli langt inn í frumskóginn að aðalbæki-
stöðvum Þjóðfrelsisfylkingarinnar, hinum frægu
höfuðstöðvum þaðan sem gervallri baráttu Viet
Cong var stjórnað.
Löghlýðnir þegnar á daginn -
skæruliðar að nóttu
Stríðið sem stjórnað var frá þessum bækistöðv
um var háð af fjölda hersveita frá Norður-Víet-
nam auk skæruliða Viet-Cong. Snemma á sjöunda
áratugnum, áður en ég var handtekinn, voru
nokkur herfylki frá Norður-Víetnam með okkur
en þau voru ekki fjölmenn. Mikill meirihluti
hersveita okkar voru þá andspyrnumenn frá
Suður-Víetnam; margir þeirra höfðu einnig tekið
þátt í baráttunni gegn franska nýlenduveldinu.
Aðrir í hópnum voru bændur sem höfðu gengið
í lið með okkur þegar Þjóðfrelsisfylkingin var
stofnuð. Flestir í síðast nefnda hópnum bjuggu
hema. Á daginn voru þeir löghlýðnir þegnar í
Suður-Víetnam, en að nóttu til breyttust þeir í
skæruliða Viet Cong.
Flestir þessara skæruliða höfðu ekki minnsta
áhuga á marxisma og lenínisma eða öðrum
hugmyndastefnum. En þeir fyrirlitu þá embættis-
menn sem harðstjórnin í Saigon hafði sett yfir þá.
Það leiddi einnig af samstafi þeirra við Viet Cong
að þeir gátu verið í námunda við fjölskyldur sínar.
Þjóðfrelsisfylkingin leit á þá sem bræður, og enda
þótt varla væri unnt að tala um launagreiðslur hjá
Viet Cong, voru þessir bændur tryggir og einarðir
baráttumenn. Að auki nutu þeir stuðnings
fjöldans: fólk í sveitum og jafnvel inní borgum
útvegaði matvæli og upplýsingar um hagi hersins
útvegaði matvæli og upplýsingar um hagi hersins
og aðstoðaði hersveitir okkar á ýmsa lund. Enda
þótt við værum kallaðir kommúnistar og morð-
ingjar af áróðursmeisturum stjórnvalda voru
bændurnir annarrar skoðunar. I þeirra augum
vorum við ekki marxistar og lenínistar heldur
einfaldlega byltingarmenn sem börðust gegn
hataðri einræðisstjórn og erlendri íhlutun.
Vildu losna undan Hanoi engu
síður en Washington
Sveitir Viet Cong voru sérstaklega þjálfaðar til
þess að afla samúðar bænda - enda töldum við
okkur heyja alþýðustríð. En almennt má segja að
markmið okkar hafi fallið almenningi í geð. Við
vorum að vinna að fullveldi og sjálfstæði
Suður-Víetnams - vildum losna undan Hanoi
engu síður en Washington. Á þeim tíma þegar
Viet Cong var háð Hanoi-stjórninni um vopn og
milliríkjasambönd vorum við margir sannfærðir
um að stjórnin í Norður-Víetnam mundi virða og
styðja stjórnmálastefnu Þjóðfrelsisfylkingarinnar,
og að það væri í þágu hennar eigin hagsmuna að
gera það.
Þegar í Tet-sókninni 1968, eftir að ég hafði
verið látinn laus, kom ég á framfæri við leiðtoga
kommúnista mótmælum vegna hryðjuverkanna
sem hersveitir Norður-Víetnams höfðu framið í
borginni Hue, en þar hafði fjöldi saklausra
borgara verið drepinn og tólf bandarískir stríðs-
fangar teknir af lífi án dóms og laga. Mér var
gerð grein fyrir því að þetta væru pólitískar
aftökur, og eins að fjöldi „mistaka" hefðu verið
gerð. Mér tókst að fá sjálfan mig til að trúa því
að slík „mistök" hentu ekki aftur þegar stríðinu
væri lokið.
Tet-sóknin örlagarík
Því miður reyndist Tet-sóknin líka verða til þess
að fyrirætlanir okkar fóru út um þúfur. Það er ein
af þversögnum Vietnamstríðsins að fyrir áróður
okkar breyttist þetta áhlaup í stórkostlegan sigiir,
sem aftur gaf okkur nýja möguleika til sóknar í
samningaátt, efldi bandrísku friðarhreyfinguna
og dró mátt úr stjórninni í Washington.
Sannleikurinn er sá að Tet-sóknin varð til þess
að við misstum helming alls herafla okkar. Missir
okkar var slíkur að við gátum ekki fyllt í skarðið.
Ein afleiðing þess var að stjórnin í Hanoi sendi
æ fleiri hermenn sína suður á bóginn, fleiri en
dæmi höfðu verið til um, og þeir fengu nýja og
mun áhrifameiri stöðu í frelsishreyfingunni.
Mistökin í Tet-sókninni urðu einnig til þess að
seinka því að Bandalag þjóðlegra lýðræðis- og
friðarafla kæmist á legg, en það hafði verið
myndað af þrjátíu menntamönnum og áhrifa-
mönnum í Suður-Víetnam sem andvígir voru
stjórninni þar. Það var ekki fyrr en árið 1969 að
okkur tókst að koma þessum hóp saman aftur
undir forystu Trinh Dinh Thao, lögfræðings sem
Þyrlusveit Bandaríkjamanna gerir aðsúg að bækistöð víetnamskra skæruliða.
hafði stundað nám í Frakklandi og hafði verið
dómsmálaráðherra í stjórn Suður-Víetnams sem
Frakkar studdu á sjötta áratugnum. Ég varð
einhig forystumaður þessa hóps. Við reyndum að
semja breiða pólitíska stefnuskrá, og sinntum
jafnvel smáatriðum eins og fyrirhuguðum þjóð-
söng og þjóðfána í frelsuðu Suður-Víetnam.
Bráðabirgðabyltingar-
stjórnin mynduð
í júní 1969 mynduðum við Bráðabirgðabylting-
arstjórn að kröfu kommúnista sem þá voru að búa
sig undir að taka þátt í Parísarráðstefnunni um
frið í Víetnam. { upphafi var stungið upp á mér
sem innanríkisráðherra, en þar sem ég var
lögfræðingur að mennt töldu menn að ég hentaði
betur sem dómsmálaráðherra. Á mínum vegum
störfuðu fimmtíu embættismenn í frumskóginum.
Aðeins fáir í Bráðabirgðabyltingarstjórninni voru
kommúnistar: Nguyen Huu Tho forseti Þjóðfrels-
isfylkingarinnar, Tran Nam Trung hershöfðingi,
varnarmálaráðherra, og Nguyen Thi Binh utan-
ríkisráðherra. Jafnvel þeir voru Sunnanmenn sem
voru trúir þeirri hugsjón að Suður-Víetnam skyldi
fylgja annarri stjórnarstefnu en Norður-Víetnam.
Nær allir forystumenn Þjóðfrelsisfylkingarinnar
voru þessarar skoðunar, og á sama máli voru
flestir stuðningsmenn okkar víða um heim.
Stjórninni í Hanoi var fullkunnugt um þetta
viðhorf, og hún hagaði starfi sínu meðal okkar í
samræmi við það. Hún samþykkti stefnuskrá
Þjóðfrelsisfylkingarinnar og studdi hvert einasta
atriði í henni, og gaf hin fegurstu fyrirheit um að
virða sjálfstæði Suður-Víetnams. Síðar uppgötv-
uðum við það að sjálfsögðu að kommúnistar í
Norður-Víetnam höfðu farið með blekkingar
vitandi vits til að ná því markmiði sem þeir höfðu
sett sér í upphafi, að eyða Suður-Víetnam sem
sérstöku ríki aðskildu frá Norðurríkinu. Þeim
tókst að blekkja okkur með því að segjast vera
bræður okkar sem hefðu háð sömu baráttu og við
værum að há og með því að notfæra sér
föðurlandsást okkar til fuilnustu. Engu að síður
hefði rás atburða orðið önnur og þeim ekki tekist
að hrinda markmiði sínu í framkvæmd ef ekki
hefðu komið til atvik sem ekki var unnt að sjá fyrir
Styrk skorti til að halda kommún-
istum í skefjum
Eftir að friðarsamkomulagið ar undirritað í
París árið 1973 voru flestir okkar reiðubúnir að
taka þátt í að mynda óháða stjórn er tæki ekki
afstöðu á milli vinstrisinna í Norðri og hægrisinna
í Suðri. Við vonuðum að Bandaríkjastjórn og
aðrir aðilar friðarsamkomulagsins mundu taka
virkan þátt í að fylgja því eftir. Enginn átti von
á Watergatemálinu og afsögn Nixons forseta.
Enginn átti heldur von á hinni snöggu brottför
Bandaríkjahers frá Víetnam. Um þær mundir var
ég, verðandi dómsmálaráðherra, að skipuleggja
sáttagerð til að koma í veg fyrir hefndir og
refsiaðgerðir gagnvart fyrrverandi andstæðingum
okkar. En hið óvænta hrun stjórnarinnar í
Suður-Víetnam (sem að hluta til orsakaðist af
flótta margra stjórnarleiðtoga) ásamt brottflutningi
Bandaríkjamanna varð til þess að mig og aðra
„óháða sósía!ista“ skorti styrk til að halda aftur
af kommunistum frá Norður-Víetnam.
Það er mikilvægt að menn átti sig á því að
skoðanir okkar fyrir stríðslok á framvindu að
stríði loknu réðust ekki af einfeldni okkar einni
saman. Á sjötta áratugnum átti Þjóðfrelsisfylking-
in ekki von á því að vinna hernaðarlegan sigur á
Bandaríkjamönnum ogerindrekum þeirra. Skipu-
lag baráttunnar miðaðist við það að í framtíðinni
tækjum við þátt í einhvers konar samsteypustjórn.
Slík stjórn myndi hafa komist hjá yfirráðum
Norður-Víetnama og mátti vænta verulegs stuðn-
ings á alþjóðlegum vettvangi.
Þjóðstjórn í samræmi við
víetnamska hefð
í stórnmálaviðhorfum skiptust menn í þrjá
flokka þótt línur væru ekki einfaldar eða einhlítar
milli þeirra. Menn voru kommúnistar, andkomm-
únistar og ekki-kommúnistar, ef nota má það
orðalag. Hinn þögli meirihluti taldist til síðasta
hópsins. Le Duc Tho sem gerði friðarsamkomu-
lagið í París ásamt Kissinger sagði á blaðamanna-
fundi árið 1972: „Ég ítreka það sem ég hef áður
sagt að stjórnin í Hanoi og Bráðabirgðabyltingar-
stjórnin hafa aldrei viljað þröngva kommúnískum
stjórnarháttum upp á Suður-Víetnam. Við viljum
aðeins að þar verði komið á legg samsteypustjórn
þriggja aðila er styðji frið, sjálfstæði, hlutleysi og
lýðræði. Þessir þrír aðilar eru föðurlandsvinir, fólk
sem er andvígt Bandaríkjunum en styður þó ekki
Bráðabirgðabyltingarstjórnina eða stjórnina í
Hanoi; stuðningsmenn Bráðabirgðabyltingar-
stjórnarinnar og stuðningsmenn Saigon-stjórnar-
innar. Slík ríkisstjórn væri raunsæ birtingarmynd
stjórnmálaástandsins í Suður-Víetnam, og skipan
hennar væri rökvísleg og skynsamleg lausn.“
Allt þar til í mars árið 1975 átti enginn okkar
í Bráðabirgðabyltingarstjórninni von á því að
stjórnin í Saigon hrökklaðist frá og Bandaríkjaher
yfirgæfi landið. Við vorum að búa okkur undir
þjóðstjórn.
Við þessar aðstæður var (og er) þjóðstjórn er
hefði það að markmiði að koma á röð og reglu
og sáttum skynsamlegust og mannúðlegust lausn
til að sameina þjóðina. Slík stjórn mundi líka
endurspegla hina sterku siðferðisvitund Víetnama
og hugsjón þeirra að sýna hinum sigraða miskunn
og gleyma hatri fortíðarinnar. Það væri og í
samræmi við afstöðu þeirra fyrr gagnvart Mongól-
um og árásarherjum frá Kína. Loforð kommúnista
um sættir án hefnda og um að virða sjálfstæði
Suður-Víetnams, sem hlaut svo góðar undirtektir
á Vesturlöndum og í Suður-Víetnam sjálfu, virtist