Tíminn - 31.03.1984, Blaðsíða 8

8
Útgefandl: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Siguröur Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Eiías Snæland Jónsson. Ritstjórnaríulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrimsson.
Umsjónarmaöur Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friörik Indriöason, Guömundur Sv .
Hermannsson, Heiöur Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Eriingsson (iþróttir), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guöbjörnssson.
Ljósmyndir: Guöjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guöný Jónsdóttir
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Siöumúla 15, Reykjavík. Sími: 86300. Auglýsingasimi
18300. Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verö í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrlft á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent hf.
Tengsl fræðslu-
kerfis og atvinnulífs
■ Tómas Árnason hefur ásamt sex öðrum þingmönnum
Framsóknarflokksins flutt þingsályktunartillögu um að
Alþingi álykti að fela ríkisstjórninni að láta athuga hvernig
unnt er að tengja fræðslukerfið, einkum Háskóla íslands,
við atvinnulíf landsmanna framar því sem nú er. I
greinargerð eru færð eftirfarandi rök fyrir tillögunni:
„Á síðustu áratugum hafa helstu atvinnuvegir þjóðar-
innar, svo sem sjávarútvegur, landbúnaður, iðnaður,
verslun og þjónusta tekið flókna véltækni í þjónustu sína,
þ.á m. margbrotnar og vandmeðfarnar tölvur, og er ekki
séð fyrir endann á þeirri þróun. Því er augljóst að
atvinnulífið kallar í vaxandi mæli á aukna starfskunnáttu
og þekkingu á því er varðar meðferð, gæslu og viðhald
hinna flóknustu véla og vélbúnaðar af ýmsu tagi. Því er
eðlilegt að spurt sé: Er þjóðin nægilega vel að sér í þessum
greinum? Hefur fræðslukerfið fylgt þróuninni nægilega vel
eftir? Eða er ástæða til að endurskoða tengslin milli
fræðslukerfisins og þarfa atvinnulífsins? Er fræðslukerfið
nægilega aðlagað brýnustu þjóðfélagsþörfum? Þessum
spurningum og mörgum fleirum þarf að svara.
Reyndar er þörf á því að efla verkmenntun og
starfskunnáttu á fleiri sviðum en þeim sem sérstaklega
snerta vélbúnað og tækni. Margs konar önnur menntun og
starfsþjálfun getur komið atvinnulífinu að gagni. Þar á
meðal er brýnt að efla hönnunarmenningu þjóðarinnar,
þjálfun sölumanna, stjórnunarfræði og fleiri greinar
hagnýtrar verkmenningar. Og síst ber að vanmeta nauðsyn
skipulegrar þjálfunar starfsmanna í fyrirtækjum, enda
nauðsynlegt að efla verkmenntun þjóðarinnar á öllum
stigum starfsskiptingar atvinnulífsins, en ekki á hinum
hærri þrepum einum saman. Slík rækt við almenna
verkmenntun mun leiða af sér trausta verkmenningu
þjóðarinnar og gera hana hæfari til stórra átaka í arðbærri
framleiðslu af ýmsu tagi.
Viðurkenna ber að fræðslukerfið hefur um margt leitast
við að fylgjast með tímanum, og ýmislegt hefur verið vel
gert í þessum efnum. Margir sérskólar starfa á tæknisvið-
um og búa nemendur undir vandasöm störf í þágu
atvinnuveganna. Má þar nefna Vélskóla íslands, stýri-
mannaskólana, Tækniskólann, búnaðarskólana, og þar
með búnaðarháskólann á Hvanneyri, iðnskólana, Fisk-
vinnsluskólann og ýmsa fjölbrautaskóla með brautir á
véla- og tæknisviði. Útger.ðartækni hefur að vísu verið
kennd við Tækniskólann síðustu 6-7 ár, en annars hefur
kennslu í sjávarútvegsgreinum lítið verið sinnt til þessa á
æðsta stigi fræðslumála. Sama má segja um iðnaðinn. Rétt
er að geta þess að fyrrverandi menntamálaráðherra,
Ingvar Gíslason, skipaði nefnd undir forystu Valdimars
Kr. Jónssonar prófessors á grundvelli þingsályktunartil-
lögu frá Guðmundi Karlssyni til þess að gera tillögur um
að koma á fót kennslu í sjávarútvegsgreinum við Háskóla
íslands. Þessi nefnd hefur skilað áliti og er það til
umfjöllunar hjá ráðuneyti, samtökum sjávarútvegsins og
fleiri aðilum. Þá er þess að minnast að á síðasta ári var
ráðinn endurmenntunarstjóri við Háskóla íslands og
hefur hann staðið fyrir endurmenntunarnámskeiðum fyrir
verkfræðinga og tæknifræðinga. Iðntæknistofnun hefur
einnig í undirbúningi námskeið fyrir unga menn sem
gegna vandasömum störfum í iðnaði.“
Þá segir að allt sé þetta virðingarvert. Eigi að síður sé
nauðsynlegt að einbeita sér að því að kanna gaumgæfilega
hvort ekki sé hægt að tengja fræðslukerfið enn nánar
beinum þörfum atvinnulífsins og stuðla sem verða má að
því að skólanemendur undirbúi sig beint til starfa hjá
aðalatvinnuvegum þjóðarinnar, en fjarlægist þá ekki.
Víðtæk verkmenntun sé grundvöllur að efnalegri velferð
þjóðarinnar og mikilvægt atriði í menningu hennar
yfirleitt.
Þ.Þ.

LALIGARDAGLIR 31. MARS 1984
skrifað og skrafað
Lög samþykkt en
reglugerð vantar
■ Á Alþingi í fyrra voru
samþykkt iög um breytingu á
lögum, meö síðari breytingu
o.s.frv., um að heimilt væri
að endurgreiða söluskatt af
kostnaði sveitarfélaga við
snjómokstur. Þar segir að
ráðherra setji með reglugerð
nánari ákvæði um fram-
kvæmd endurgreiðslunnar og
tiltekur gögn er sveitarstjórn-
ir þurfa að leggja fram til að
öðlast rétt til endurgreiðslu.
Lög þessi öðlast þegar gildi,
var samþykkt á Alþingi 2.
mars 1983.
Lögin öðluðust sem sagt
gildi en engin reglugerð hefur
enn séð dagsins Ijós þrátt
fyrir að tveir dugmiklir fjár-
málaráðherrar hafi farið með
þennan málaflokk síðan
frumvarpið öðlaðist laga-
gildi.
Páll Pétursson lagði fram
fyrirspurn um efnið fyrir
skemmstu og vildi fá að vita
hverju sætti. Hann sagði ekki
um það deilt að mjög væri
óeðlilegt að ríkið hagnaðist
á söluskatti af þeim kostnaði
sem sveitarfélög verða fyrir
vegna snjómoksturs.
Páll sagði: „Pessi skatt-
heimta kemur mjög ójafnt
niður á sveitarfélögin, og
ekki verður séð að sæmandi
sé að nota erfiðleika sem
skapast vegna ótíðar sem
tekjustofn fyrir ríkissjóð."
Fyrirspyrjandi minnti á að
báðir þeir menn sem gegnt
hafa embætti fjármálaráð-
herra síðan lögin um snjó-
moksturinn og söluskattinn
tóku gildi hafi verið mjög
samþykkir málinu á Alþingi,
en í ráðherratíð þeirra hefur
nákvæmlega ekkert gerst í
málinu.
Albert Guðmundsson nú-
verandi fjármálaráðherra gaf
þá skýringu að heimildin hafi
enn ekki verið notuð vegna
þeirra vandkvæða sem á því
eru að framkvæma endur-
greiðslur sem þessar með
sæmilegum hætti. Vinnuvéla-
þjónusta er söluskattskyld
hvort sem hún er unnin fyrir
aðra eða í eigin þágu. Sveit-
arfélög annast snjómokstur
bæði með sínum eigin vinnu-
■ Páll
vélum og leigutækjum. Pví
sé erfitt fyrir skattyfirvöld að
ákvarða hvenær umrætt tæki
hafi verið að moka snjó eða
verið að vinna að einhverju
öðru. „í raun er hér um að
ræða illframkvæmanlegt verk
miðað við þann mannafla
sem skattakerfið ræður nú
yfir.“
Albert taldi aðeins tvær
leiðir færar í þessu máli.
„Önnur er sú að undanþyggja
vinnuvélanotkun söluskatti.
Slík undanþága yrði óheyri-
lega dýr og því alls ekki
ráðlegt að leggja til að svo
stöddu að svo verði gert. Hin
er sú að taka upp einhvers
j konar styrkjakerfi annað
hvort í gegnum jöfnunarsjóð
eða ríkissjóð til handa þeim
sveitarfélögum sem þurfa að
moka mikinn snjó.
Vandræðin eru þau, sagði
fjármálaráðherra að hann
hefur í höndunum lög, þar
sem fram kemur afdráttar-
laus vilji Alþingis. Unnið er
að því í fjármálaráðuneytinu
að reyna að finna leið til að
framkvæma þessi lög, en
embættismenn eru í stand-
andi vandræðum með að
finna leið sem er fram-
kvæmanleg.
Er engum
treystandi?
Hér kemur greinilega fram
hjá fjármálaráðherra að eig-
endum vinnuvéla og sveitar-
félögum sé alls ekki treyst-
andi til að gcra greinarmun á
þeirri vinnu sem á að vera
söluskattskyld og þeirri sem
á að vera undanþegin sölu-
skatti.
Undirrituðum er spurn:
■ Albert
Lifum við í algjöru glæpa-
mannaþjóðfélagi? Er reynsls
fjarmálaráðuneytisins sú ac
mönnum og sveitarfélögum
sé alls ekki treystandi til að
gera heiðarleg skil á sölu-
skatti?
Ragnar Arnalds sem
gegndi embætti fjármálaráð-
herra þegar lögin voru sett
var ekki í vandræðum. Hann
sagðist hafa gengið frá reglu-
gerð um snjómokstur og
söluskatt áður en hans ráð-
herratíð lauk, en hann hafi
orðið að treysta á að sá sem
næstur settist í stólinn gengi
endanlega frá málinu.
En Ragnar staðfesti
skoðun sporgöngumanns
síns, að við búum í þjófaé-
lagi. „Égviðurkenniað nauð-
synlegt kann að vera að hafa
sérstakt eftirlit með því að
ekki sé um misnotkun að
ræða á þessari heimild. Og
það er kannski alveg rétt,
sem fram kom hjá hæstvirt-
um ráðherra (þe. Albert. inn-
skot OÓ) að það er kannski
erfitt að leggja þá byrði alfar-
ið á eftirlitsmenn skattakerf-
isins.“
Og svo benti hann núver-
andi fjármálaráðherra á að
upplagt væri að fá sýslumenn
og bæjarfógeta til að gefa
snjóruðningsmönnum vott-
orð og stimpla þá reikninga
sem sendir verða vegna
snjómoksturs sveitarfélaga.
Samkvæmt þessum vitnis-
burði tveggja fjármálaráð-
herra mætti kannski spyrja
hvort ekki væri einfaldast að
verslun og viðskipti færu yfir-
leitt í gegnum sýslumenn og
fógeta og að enginn þyrfti að
borga neinn reikning nema á
■ Ragnar
honum væri stimpill lögrcglu-
yfirvalda.
Ófær tekjustofn
En Páll gaf sig ekki þrátt
fyrir undansláttinn og hefur
öllu meiri trú á heiðarleik
manna en fjármálaráðherr-
arnir, enda aldrei í fjármála-
ráðuneytið komið: „Égtel að
það sé eintómur fyrirsláttur
að ekki sé hægt að fram-
kvæma þetta. Það eru margar
leiðir til þess. Ráðherra er
falið að setja með reglugerð
nánari ákvæði um fram-
kvæmd endurgreiðslunnar og
tiltaka þau gögn er sveitar-
stjórnir þurfa að leggja fram
til að öðlast rétt til endur-
greiðslu. Ef um einhvervafa-
atriði er að ræða eins og að
tæki gætu verið notuð til
annarra verka, þá sýnist mér
að ráðherra hafi það í hendi
sinni að vísa frá þeirn reikn-
ingum. Venjulega er það al-
veg ljóst hvemig tækið er notað
Snjóblásari er ekki notaður
nema í snjóblástur. í hríðar-
veðri er veghefill ekki notað-
ur nema til snjóruðnings."
Síðan áréttaði Páll Péturs-
son það að vilji Alþingis lægi
fyrir og ráðherra bæri að
framkvæma hann.
Það er mergurinn málsins.
En þingmenn ættu einnig
að varast að samþykkja lög
sem ekki eru framkvæman-
leg. Það er aldrei að vita
nema það færi fyrir þeim
eins og Albert, að rétta upp
höndina til samþykkis sem
þingmaður, en geta svo ekki
með nokkru móti staðið við
samþykkt sína þegar hann er
orðinn fjármálaráðherra.
fréttir
Um helgina heldur Kvartmfluklúbburinn bflasýningu sína í Kolaporíinu í kjallara Seðlabankabyggingarinnar.
Bílasýning Kvartmíluklúbbsins um helgina
■ Um helgina heldur Kvartmíluklúbburinn árlega bílasýn-
ingu sína og verður hún að þessu sinni í Kolaportinu, kjallara
nýja Seðlabankahússins. Þar verða sýndir allir helstu aksturs-
íþróttabílar borgarinnar auk mótorhjóla, gamalla bíla og
annarra bifreiða sem kunna að gleðja augað og eru á einhvern
hátt frábrugðnar þeim sem almennt eru á götum bæjarins.
Sýningin opnar klukkan tvö á laugardag og verður opin til
klukkan 10 um kvöldið. Á sunnudag er svo sýningartími frá 10