Tíminn - 21.05.1994, Blaðsíða 12

12
flSútáiluÉáiMr „
Laugardagur 21. maí 1994
Pétur Eggerz
fyrrum sendiherra
Fæddur 30. maí 1913
Dáinn 12. maí 1994
Meö Pétri Eggerz er horfinn af
sjónarsviöinu nýtur embættis-
maöur, góöur rithöfundur og
hlý persóna.
Eg komst í kynni viö Pétur Eg-
gerz nánast af tilviljun. Eg
hringdi til hans, en viö komum
nokkrum bóka okkar á framfæri
hjá sama útgefandanum. Pétur
tók mér mjög vel. Mæltist hann
til þess að ég liti inn hjá sér, en
hann bjó ásamt Ernu, systur
sinni, aö Suðurgötu 29. Þar
haföi faðir þeirra búiö um skeið,
ásamt konu sinni og bömunum
tveimur, sem þegar hafa verið
nefnd.
Upp úr þessu varö nokkur sam-
vinna milli okkar. Ég kom
venjulega einu sinni í viku, á
þriöjudögum, á heimili Péturs
og Ému. Var mér fyrst boðið í
borðstofuna og aö þiggja veit-
ingar. Skrafað var þá drjúgt um
hin ólíkustu efni, en Pétur var
víöa heima. Sagan lá opin fyrir
honum.
Eftir kaffiö og meðlætið geng-
um við Pétur upp á loft í hús-
Fædd 20. júlí 1941
Dáin 12. maí 1994
Þegar sól hækkar á lofti og fönn
leysir til fjalla, þegar nótt veröur
björt og angan gróöurs fyllir loft-
iö, þá lifnar von í hjörtum mann-
anna, þaö er aö koma sumar.
Hringing dyrabjöllunnar boöar
komu gests, oftast með góöar
fréttir, en nú em tíöindin alvar-
leg. Jóhann frændi minn ber mér
þau boö aö hún Ásta, móöursyst-
ir hans, væri nýlátin. Undanfarna
daga hafði ég fylgst meö Ástu og
baráttu hennar við þann sjúk-
dóm, sem leiddi hana til dauöa;
þvi kom fréttin mér ekki alveg á
óvart. Þó er þaö svo aö þegar fólk
í blóma lífsins er burtu kallað,
fólk sem hefur veriö fullt af lífs-
orku, þróttmikiö og dugmikið
fólk, fólk sem borið hefur meö sér
gróðurangan vorsins og birtu
sumarsins, þá koma upp í hug-
ann orö Drottins Jesú er hann var
aö ræöa viö Pétur, en Pétur vildi
ekki leyfa honum aö þvo fætur
hans. Þá mælti Drottinn: „Nú
skilur þú ekki hvað ég er aö gjöra,
t MINNING
inu, eftir háum og bröttum
stiga, og settumst niöur í austur-
herberginu aö norðanverðu.
Pétur vissi, aö skammur tími
mundi gefast þar til kallið mikla
kæmi, og lagði áherslu á að
ljúka viö aö færa þaö í letur, sem
honum lá á hjarta. Ég tók aö
mér aö rita á tölvu þaö, sem
hann handskrifaði. Gekk ég frá
því eins vel og mér var unnt.
Pétri þótti vænt um aö fá þetta
frágengið þannig, aö það gæti
þegar orðið aðgengilegt til út-
gáfu. Og okkur tókst að ljúka
þessu aö mestu. Bíöur nú seinni
tímans aö þessi ritverk veröi birt
almenningi í bókarformi. Þama
kemur margt fram, sem for-
vitnilegt má telja. Ég er aö sjálf-
sögöu bundinn þagnarskyldu
um innihald þess, sem Pétur
Eggerz fól mér aö ganga frá, en
ég vil aðeins láta þess getiö, aö
þar kemur fram nokkuö önnur
söguskoðun en viö höfum van-
ist og talin hefur veriö óbreyt-
t MINNING
en seinna muntu skilja þaö."
Kynni okkar Ástu hafa varaö í
mörg ár, en ráöning hennar sem
matráöskonu aö Sumarheimilinu
aö Ástjöm uröu til að efla kynnin.
Strax og hún hóf þau störf, varö
okkur ljóst aö þama var kominn
starfskraftur sem fyllti upp þær
væntingar okkar sem viö gemm
til þeirra er hjá okkur starfa á
Ástjöm. Hún var dugmikil ráös-
kona með útsjónarsemi hinnar
hagsýnu húsmóður, hún var
kokkur sem eldaöi góöan mat. En
þaö, sem öllum féll best í geð, var
hiö elskulega viðmót hennar og
góöa skap. Þá varö bömunum
fljótt ljóst aö hjá Ástu gátu þau
alltaf leitað huggunar og þeir,
sem minna máttu sín, fundu hjá
henni traust. Þannig var oft á tíö-
um nokkuö margt í eldhúsinu,
sem eflaust sumir hefðu amast
viö, en Ástu féll þetta vel í geö.
Aldrei var kvartaö yfir löngum
anleg. Þetta gildir jafnt um
menn sem málefni. Ég er ekki í
vafa um, aö þama hefur Pétur
Eggerz lagt djúgt af mörkum til
að gera sögu okkar fyllri og trú-
veröugri. Um oröafar veitti Pét-
ur mér mikinn trúríað við frá-
gang á þáttum hans. Hann lét
þau orö falla nokkmm sinnum í
mín eyru, aö ég væri íslensku-
maður góöur, hvaö sem um þaö
má annars segja, og þótti fengur
að því aö njóta starfskrafta
minna, sem var um nokkurra
mánaöa skeið. Um samvinnu
okkar á ég einungis góðar minn-
ingar.
Pétur Eggerz var sonur Siguröar
Eggerz, sem var ráöherra ís-
lands, sá næst síðasti í þeim
hópi, og síðar forsætisráðherra.
Kona Sigurðar og móöir Péturs
var Sólveig Kristjánsdóttir,
dómstjóra Jónssonar, en hann
var ráðherra íslands á annað ár,
1911 til 1912, eftir aö Bjöm
Jónsson hafði látið af embætti,
eftir tæplega tveggja ára ráö-
herradóm.
Pétur Eggerz átti þannig til
merkra manna aö telja. Faðir
vinnudegi eöa tilfallandi auka-
verkum, og eflaust hefur ósér-
hlífni hennar orðiö til þess að
fleiri verk komu á hennar hendur
en ætlunin stóð til. Það fór því
svo að fljótt voru aðalinnkaup
heimilisins jafnan borin undir
hana. Viö stjórnun á stóm bama-
heimili koma einnig upp mörg
vandamál, og fljótt læröist mér
aö gott var aö leita ráða hjá Ástu,
því næmni hennar á mannleg
samskipti var henni svo eðlileg að
vandamál vom til þess aö leysa
þau, ósætti til aö sætta þaö.
Á Ástjörn byrjar hver dagur og
endar meö bænastund. Það er
ekki skylda á hverjum starfs-
manni aö mæta, en Ásta lét sig
ekki vanta, þótt á hennar herðum
hafi veriö mesta starf dagsins.
Hún talaði ekki mikiö um trú
sína, en líf hennar allt geröi þaö
og ber henni fagran vitnisburö.
Trú hennar og traust á Skapara
sinn kom ef til vill best í ljós nú,
er hún varö aö lúta því kalli sem
viö öll verðum einhvem tíma að
lúta. Bænasmndirnar þá og sá
hans og afi vom í tölu fyrstu
ráöherra þessa lands. Hann varö
fyrsti og eini ríkisstjóraritarinn.
Hefur hann skrifað bók um þaö
skeið, sem ber heitiö Minningar
ríkisstjóraritara. Alls komu út
frá hendi Péturs Eggerz sjö bæk-
ur, þar af tvær skáldsögur. Sam-
töl vom sérgrein þessa höfund-
ar, sem einn hefur vogað sér, að
því er ég best veit, aö skrifa um
líf diplómata, er sumir trúa aö
sé dans á rósum, enda nefnir
Pémr eina bóka sinna Létta leið-
in ljúfa. Það lýsir honum vel og
kímnigáfu hans.
Um æviatriöi Péturs Eggerz er
ég fáorður, enda munu aðrir um
þau f jalla. Hann var Reykvíking-
óttalausi svipur, sem hún bar, var
vitnisburður um milvissu henn-
ar. Við Ástirningar höfðum vænst
þess aö eiga Ásm aö áfram, og þaö
haföi verið rætt um þaö að hún
kæmi sérstaklega vegna smikn-
anna sem koma í sumar. Þaö
veröur okkur erfitt og sakna mun-
um viö vinar í stað. Viö vitum þó
aö söknuöur fjölskyldu Ásm er
mikill; þróttmikil og elskuö eígin-
kona, móöir og amma hefur veriö
burtu kölluð, svo ótímabært aö
okkur finnst. Faðir Ásm er einnig
á lífi, og veit ég aö mjög kært var
meö þeim, einnig systnmum
tveim og fjölskyldum þeirra. Öll-
um þessum aðstandendum vott-
um viö okkar innilegustu samúð
og biöjum þeim Guðs blessunar.
Ásta var elsta dóttir hjónanna
Aöalsteins Óskarssonar frá
Kóngsstöðum í Skíðadal og Sigur-
laugar Jóhannsdóttur frá Brekku-
koti í Hjaltadal. Foreldrar hennar
bjuggu þá á Ytri-Másstööum í
Skíöadal, en flutm áriö 1950 til
Dalvíkur og bjó Ásta þar upp frá
því. Áriö 1959 giftist hún eftirlif-
ur, þó að hann fæddist í Vík i
Mýrdal. Hann gekk hefðbund-
inn menntaveg og varð emb-
ættismaður, eins og honum hef-
ur sjálfsagt verið ætlað. Sendi-
herra varð hann nokkuö seint,
hvaö sem valdið hemr. En í ut-
anríkisþjónustunni starfaöi
hann öll sín besm ár og var
langdvölum erlendis. Þaö er
nokkur þraut út af fyrir sig. Rit-
störf Péturs Eggerz munu lengi
halda nafni hans á lofti, og
miklu lengur en sendiherra-
störfin, þó aö þau munu hafa
veriö unnin af fullri reisn.
Kynni mín viö Pétur Eggerz em
mér dýrmætur fjársjóöur í
minningunni.
Pémr Eggerz læmr eftir sig tvö
börn: Sólveigu, sem býr í Banda-
ríkjunum, og Pál Ólaf, sem bú-
settur er í Þýskalandi. Bæöi hafa
þau hlotið háskólamenntun og
gegna mikilsveröum störmm.
Systir Péturs, Erna, sem veriö
hefur undir læknishendi aö
undanfömu, sér nú á bak elsku-
legum bróöur. Þau vom sam-
hent og samhuga og bjuggu
saman mörg síðusm árin í timb-
urhúsinu við Suðurgöm.
Ég enda þessi minningarorð
mín með innilegum samúðar-
kveðjum til systur Péturs og
bama hans. Blessuð sé minning
ágæts vinar, Pémrs Eggerz.
Auöunn Bragi Sveinsson
andi eiginmanni sínum, Hauki
Haraldssyni frá Svalbaröi, Dalvík.
Saman eignuöust þau 5 böm: Aö-
alstein f. 29.09.59, Kristin f.
22.09.62, Auði Eim f. 18.06.64,
Sigurlaug f. 01.04.75, og íris Dögg
f. 04.06.82. Barnaböm þeirra em
5.
Það, aö Guö gaf okkur samvistar-
daga með Ásm, veröum viö Guöi
ævarandi þakklát. Hún geröi okk-
ur aö betri mönnum meö áhrif-
um sinnar heilnæmu persónu.
Ásta mín! „haföu þökk fyrir allt,
friöur Guös þig leiöi".
Guö blessi minningu þína.
Bogi Pémrsson
Ásta Abalsteinsdóttir
60 ára:
Kristinn Gestsson
Tíminn er mgl sem flýgur hratt.
í dag er sextugur Kristinn Gests-
son píanóleikari frá Dalvík. Mér
finnst svo tmdra smtt síðan ég
sá hann fyrst, ungan og glæsi-
legan mann á götum Akureyrar,
þegar heimur okkar var ungur
og einfaldur. Ungir menn áttu
sér drauma og vonir, þá eins og
nú. Sumir rætmst, aörir ekki,
eins og gengur, en þaö er gott
aö líta yfir farinn veg og minn-
ast góöu stundanna.
Kristinn Gestsson er af svarf-
dælsku bergi brotinn og em for-
eldrar hans hjónin Guörún
Kristinsdóttir og Gesmr Hjör-
leifsson, sem um langt árabil
var skólastjóri Tónlistarskólans
á Dalvík og kirkjuorganisti þar.
Þaö er fagurt í Svarfaöardal og
Kristinn, mágur minn, hefur
fengiö að heiman fegurðarskyn
ÁRNAÐ HEILLA
og listfengi. Ungur hóf hann
nám í píanóleik hjá fööur sín-
um og nam síðan um árabil hjá
Margrém Eiríksdótmr píanó-
leikara, konu Þórarins skóla-
meistara Bjömssonar, en smnd-
aöi jafnframt nám í Mennta-
skólanum á Akureyri. Til þess aö
geta helgað sig list sinni hélt
hann til Reykjavíkur haustið
1952 og stundaöi nám við Tón-
listarskólann í Reykjavík undir
leiðsögn Árna Kristjánssonar pí-
anóleikara og lauk einleikara-
prófi með mjög góöum vitnis-
burði. Síðsumars áriö 1955 hélt
hann til Lundúna þar sem hann
stundaði nám viö hinn virta
tónlistarskóla The Royal College
of Music og vora kennarar hans
kunnir píanóleikarar, Kendall
Taylor og Lamar Crowson. Áriö
1957 lauk Kristinn A.R.M.C.-
prófi í píanóleik frá The Royal
College of Music meö hæsta
vitnisburði.
Frá 1957 bjuggu þau Kristinn
og Ásdís Gísladóttir, eiginkona
hans, á Akureyri og reistu sér
þar fagurt hús og heimili viö
Suöurbyggö, en heimili þeirra
hemr ávallt boriö vitni smekk-
vísi og listræns einfaldleika. Á
Akureyrarámnum var Kristinn
kennari viö Tónlistarskólann á
Akureyri og naut þar mikillar
virðingar. Áriö 1966 fluttust þau
hjón til Kópavogs og hafa búiö
þar síðan og ræktaö garö sinn af
kostgæfni. Starfaöi Kristinn
fyrstu árin sem miltrúi í Tónlist-
ardeild Ríkisútvarpsins jam-
framt kennslu sinni viö Tónlist-
arskólann í Kópavogi, en helg-
aði sig síðar einvöröungu tón-
listarkennslu og gegnir nú störf-
um yfirkennara viö skólann.
Kristinn Gestsson tók þátt í
fmmlegu brautryöjendastarfi
Musica Nova og gegndi um ára-
bil starfi formanns í Félagi ís-
lenskra tónlistarkennara og hef-
ur setið í stjóm íslandsdeildar
Evrópusambands píanókenn-
ara, E.P.T.A., frá stofnun þess.
Margt mætti um Kristin Gests-
son segja — og ekkert nema
gott. Ég veit hins vegar aö hann
er ekkert gefinn fyrir mælgi og
hrósyröi, þótt hann eigi hrós
skiliö. Hógværö er helsta ein-
kenni hans og sœlir eru hógvœrir,
því að þeir mutiu jörðina erfa,
hvað sem þaö kann að merkja.
Hitt veit ég að hógværö er góöur
eiginleiki og það er gott aö vera
í návist hógværra manna, karla
og kvenna. En auk hógværöar-
innar býr Kristinn yfir mann-
viti, listfengi og smekkvísi og
eins og önnur vönduö smíð er
hann gegnheill og trausmr.
Ávallt hemr verið gott aö hitta
hann og njóta samvista viö
hann og konu hans og böm
þeirra fjögur. Á þessum tíma-
mótum vil ég senda Kristni,
mági mínum, besm ámaðarósk-
ir og þakkir fyrir löng og góö
kynni. í honum hemr aldrei
fundist fölsk nóta.
Tryggvi Gíslason
A&sendar greinar,
afmælis- og
minningargreinar
sem birtast eiga í blaöinu
þurfa aö hafa borist ritstjórn
blaösins, Stakkholti 4. gengið
inn frá Brautarholti, tveimur
dögum fyrir birtingardag, á
disklingum vistaöar í hinum
ýmsu ritvinnsluforritum sem
texti, eða vélritaöar.
SÍMI (91) 631600