Tíminn - 15.11.1994, Blaðsíða 9

Þriöjudagur 15. nóvember 1994

UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . . . UTLÖND . ..
Misjöfn viöbrögö viö ESB-aöild:
Gætum þurft
ab endurmeta
stöbuna
Vibbrögö forystumanna í ís-
lenskum stjórnmálum og at-
vinnulífi við þeirri niður-
stööu þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar um helgina að Svíar
skuli ganga í Evrópusam-
bandiö eru afar mismun-
andi. Það vekur sérstaka at-
hygli að forystumenn ASÍ,
VSI og Verslunarráðs telja
þessi úrslit auka mjög líkurn-
ar á því að Norömenn sam-
þykki ESB-aðild í þjóöarat-
kvæðagreiöslu eftir tvær vik-
ur, en þegar og ef slík niöur-
staða lijggi fyrir í Noregi
komist Islendingar ekki hjá
því lengur að taka hugsan-
lega aðild sína til alvarlegrar
umræðu og jafnvel endur-
mats.
Ari Skúlason, fram-
kvæmdastjóri Al-
þýbusambands
Islands:
„Niðurstað-
an í Svíþjóð
kemur engan
veginn á óvart
og þótt hún
setji aukinn
þrýsting á
Norðmenn að
samþykkja að-
ild að ESB
kæmi það okkur ekki í aðstöðu
sem við sáum ekki fyrir. Sam-
þykki Norðmenn aðild verður
staðan líklega sú að við verð-
um þá frekar knúin til að meta
hvort við séum betur stödd þar
sem við erum nú, eða hvort
við þurfum að reyna að nálgast
þetta meira. Hingað til höfum
við sagt sem svo að þetta skipti
ekki máli. En þegar komin er
upp sú staða að öll Norður-
löndin eru komin inn í ESB, að
okkur frátöldum, og mun
mynda þar einhvers konar
norræna blokk, þá fer norrænt
samstarf þangað inn, og það
mun hrista upp í nokkur. Um-
ræðan fer í gang, á því er eng-
inn vafi, en hvar hún byrjar
veit ég ekki. Hún gæti komið
upp hjá okkur," segir Ari
Skúlason.
Þórarinn V. Þórar-
insson, fram-
kvæmdastjóri
Vinnuveitendasam-
bands íslands:
„Úrslitin í
Svíþjóð eru að
mínu mati til-
efni til fagn-
aöarláta í Sví-
þjóð þar sem
sænskt at-
vinnulíf hefði
verið í mjög
erfiðri stöðu ef ekki hefði kom-
ið til aðildar að ESB. Með þess-
um hætti hefur Svíum tekist að
tryggja sér áhrif og aðgang að
hinu pólitíska samráðsferli og
það að verða hlutgengir meðal
vestur- evrópskra þjóða.
Þetta mun eflaust ýta mjög
undir já-hliðina í Noregi. Ég er
hins vegar ekkert viss um að
það dugi, því Norðmenn eru
tortryggnir á samskipti við út-
lendinga. Það er ekki aðeins í
sambandi við fiskveiðar heldur
einnig landbúnað. Norskur
landbúnaður virðist vera í gíf-
urlega erfiðri stöðu og menn
hafa nefnt mér það sem dæmi
að á meðan kjötvinnslan í
Danmörku kaupir svínakjötið
inn á 17 krónur kílóið, og á 19
krónur í Svíþjóð, er innkaups-
verðið í Noregi 34 krónur, eða
helmingi hærra. Menn óttast
mjög frjálsan innflutning á
landbúnaðarvörum til Noregs
og að fyrirtækin fái ekki nægi-
legt ráðrúm til að bregðast við
breyttum aðstæðum.
Ég hef lengi búist við því að
við íslendingar stæðum einir
eftir, eitt EFTA-ríkja með EES-
samninginn, eftir aö hinar
Norðurlandaþjóbirnar yrðu
abilar ab ESB, en í mínum
huga er enginn vafi á því ab
allar forsendur þess samnings
hafa veikst mjög mikið. Það
væri barnaskapur að halda að
um eitthvert raunverulegt
„Niðurstab-
an í Svíþjóð
varð í takt við
það sem menn
áttu von á og
þetta er eðlileg
niðurstaða.
Það hefur verið
eindregin af-
staða stjórn-
málamanna, og þá ekki síður í
sænsku atvinnulífi, að framtíð
Svía væri betur borgið innan
Evrópusambandsins en utan
þess. Því held ég að þetta teljist
heillaspor hjá þeim. Þetta mun
styrkja þann hluta norsku
þjóðarinnar sem vinnur að að-
ild, um leið og það hefur þá
áhrif á þá óákveðnu að þeir
verða henni fylgjandi. Leiðtog-
ar þessara þriggja Norður-
landaþjóba sem ganga til þjób-
Sænska „jáið"
hefur mikil
áhrif í Noregi
Víst er að innganga Svía í ESB og
þjóðaratkvæðagreiðslan sem fram
fer í Noregi eftir tvær vikur, er það
mál sem setur mestan svip á þing
Norðurlandaráðs sem hafið er í
Tromsö, enda kann þetta að vera í
síöasta sinn sem norrænir stjórn-
málamenn metast um það á þess-
um vettvangi hvort norræn sam-
vinna sé betur komin innan
Norðurlandaráðs eða Evrópusam-
bandsins. Um leið og úrslitin lágu
fyrir í Svíþjóð á sunnudagskvöld
varð þess vart í Noregi að þau
höfðu áhrif á afstöðu manna þar,
þannig að harðir andstæðingar
skiptu um skoðun umsvifalaust.
Meöal þeirra fyrstu sem lýstu yfir
breyttri afstöðu var Jan Otto Fre-
dagsvik, þingmaður Verka-
mannaflokksins, sem segir að það
sé óeðlilegt að Norðmenn fari
aðra leiö en aðrar Norðurlanda-
þjóðir.
Forystumenn í íslensku at-
vinnulífi telja að úrslitin í Svíþjóð
nú efli mjög fylgjendur ESB í Nor-
egi, þar sem þjóðaratkvæða-
greiðsla fer fram eftir tvær vikur.
52.2% sænskra kjósenda
greiddu aðildinni að ESB atkvæði
sitt en 46.9% voru á móti. Ein-
ungis 0.9% skiluðu auðu, en kjör-
sókn var um 82%. ■
samráðsferli yrði að ræða milli
Evrópusambandsins annars
vegar, með 380 milljónir íbúa,
og íslands hins vegar með 260
þúsund manns. Þau hlutföll
hafa öll breyst og hættan á ein-
angrun verður auðvitað mjög
virk í þessu efni," segir Þórar-
inn V. Þórarinsson.
Einar Sveinsson,
formabur Verslun-
arráðs íslands:
Urslit þjóbaratkvœbagreibslunnar
um abild Svía ab Evrópusambandinu eru mikill sigur fyrir Ingvar Carlsson
forsœtisrábherra. Einn harbasti andstœbingur abildar var landbúnabar-
rábherrann í hans eigin ríkisstjórn, Margareta Winberg. Hún var þó ekki
lengi ab taka glebi sína á ný eins og sjá má á þessari mynd sem tekin var
eftir ab niburstaban lá fyrir. Þá féllust þau í fabma.
aratkvæðis um aðild að ESB
um þessar mundir hafa áreið-
anlega vitað hvað þeir voru að
gera þegar þeir voru að raða at-
kvæðagreiðslum inn á alman-
akið. Ég hallast að því ab Norð-
menn fylgi í kjölfar Svía og
samþykki aðild, þótt líklegt sé
að mjótt verði á mununum í
Noregi eftir tvær vikur ekki
síður en í Svíþjóð. Niðurstaðan
nú um helgina færir alla þessa
umræðu nær okkur og íslend-
ingar þurfa að búa sig undir
það að ræða þessi mál af al-
vöru," segir Einar Sveinsson.
Hákon Sigurgríms-
son framkvæmda-
stjón Búnabarfé-
lags íslands:
„Það er aug-
ljóst að þessi
innganga Svía
setur mikla
pressu á Norð-
menn að gera
slíkt hið sama.
Það hlýtur að
vera mjög
óþægilegt fyrir
Norðmenn með þessi löngu
landamæri að Svíþjóð að
grannþjóðin sé innan ESB en
þeir ekki. Hvað okkur varbar
þá höfum við haft mjög náið
og öflugt samband við nor-
rænu bændasamtökin og fari
Norðmenn þarna inn líka er
alveg ljóst að spurningar
vakna varðandi framhald þess
samstarfs. Hins vegar sé ég
ekki að innganga Svía og hugs-
anlega Norðmanna einnig
breyti nokkru varðandi stöðu
íslendinga. Við höfum samn-
inginn um Evrópska efnahags-
svæbib. Það er ljóst ab í fram-
haldi af inngöngu þessara
þjóða beggja þarf ab breyta
honum í tvíhliða samning
milli íslands og Evrópusam-
bandsins. Ég álít að í EES-
samningnum séu leyst flest
viðskiptavandamál okkar við
Evrópubandalagið og vib höf-
um tiltölulega lítið ab sækja
þangað, því til vibbótar, með
aðild í náinni framtíð."
Þeir forystumenn í stjórn-
málum sem hafa tjáð sig enn
sem komið er telja fæstir að
niöurstaða Svía hafi þau áhrif
ab íslendingar taki málið á
dagskrá á næstunni. Þannig
hefur Davíð Oddsson sagt í
viötali vib Morgunpóstinn að
hér á íslandi muni þessi úrslit
ekki hafa nein áhrif í bráð.
„Við munum að sjálfsögðu
skoða reynslu þessara þjóða af
ESB þegar íhuga þarf aðild upp
úr aldamótum," segir forsætis-
ráðherra sem álítur jafnvel
þægilegra fyrir íslendinga að
bæði Svíar og Norðmenn
gangi í ESB þar sem þá verbi
aubveldara ab ganga frá breyt-
ingum á samningum um EES.
I sama streng og forsætisráð-
herra tekur Halldór Ásgríms-
son, formabur Framsóknar-
flokksins, sem telur auðveldara
fyrir íslendinga að semja við
Evrópusambandiö ef báðar
þessar frændþjóðir okkar sam-
þykki aðild. ■
I
VINNIN LAUGA % GSTÖLUR RDAGINN 12.11.1994
5)(25) (34)
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1.5 al 5 0 1.863.139
r\ 4 af 5 rJ ^•Plús L, p 107.800
3. 4 af 5 103 5.416
4. 3af 5 3.264 398
Heildarvinningsupphæö: 4.043.459
M i BIRT MEÐ FYRIRVARA UM PRENTVILLUR
Guðrún Helgadóttir alþingismaður:
...ég fylgist
með Tímanum...

ít
hin hliðin á málunum
Sími 63 16 00