Tíminn - 17.03.1995, Blaðsíða 7

Föstudagur 17. mars 1995
ðStotitm
7
Tekid hús á Þórólfi Gíslasyni, kaupfélagsstjóra á Sauöárkróki:
Afkomubati í rekstri
Kaupfélags Skagfirbinga
Þórólfur Gíslason, kaupfélagsstjóri Kaupfélags Skagfiröinga, á skrifstofu sinni. TímamyndÁrni Cunnarsson.
Uppgjörstöliir fyrir rekstur
Kaupfélags Skagfiröinga á
síbasta ári veröa kynntar á
næstunni, en samkvæmt
heimildum Tímans er um
nokkurn afkomubata aö
ræöa frá árinu 1993, þannig
aö í heildina tekiö veröi um
nokkurn hagnaö aö ræöa á
rekstri fyrirtækisins.
Kaupfélag Skagfiröinga er
buröarás atvinnulífsins á flest-
um sviðum í Skagafirði. Kaup-
félagið og dótturfyrirtæki þess
velta rúmlega 4 milljörðum
króna á ári, en eigið fé fyrir-
tækisins var samkvæmt árs-
reikningi 1993 rúmlega einn
milljaröur króna, en það óx
nokkuð á síðasta ári. Blaða-
maöur Tímans hitti Þórólf
Gíslason, kaupfélagsstjóra, í
stuttri heimsókn til Sauöár-
króks á dögunum.
„Auövitaö er erfiðara að reka
fyrirtæki sem er jafn fyrirferð-
armikiö á sviöi atvinnulífs og
viðskipta í heimahéraði og
Kaupfélag Skagfirðinga," segir
Þórólfur aðspurður um hvort
stærðin geti ekki verið K.S. til
trafala. „Við reynum að hafa
flestar einingar sjálfstæðar og
lítum frekar á þetta sem rekstr-
arlegan hóp fyrirtækja en eitt
miðstýrt fyrirtæki," segir Þór-
ólfur Gíslason.
Fjölþættur rekstur
Kaupfélag Skagfirðinga er
eigandi Fiskiðjunnar hf. á
Sauðárkróki. Fiskiðjan hf. og
K.S. eiga síðan meirihluta í
Skagfirðingi hf., en Fiskibjan
Skagfirðingur hf. er rekin sem
eitt fyrirtæki á sviði útgerðar
og fiskvinnslu. Þessi fyrirtæki
eru gerð upp sérstaklega, en
önnur fyrirtæki eru færð í árs-
reikningi kaupfélagsins.
„Við reynum að hafa hverja
rekstrareiningu sem sjálfstæð-
asta og nýta okkur kosti vald-
dreifingarinnar," segir Þórólf-
ur. „Hjá afurbavinnslufyrir-
tækjunum er þetta t.d. þannig
að sérstakt samlagsráð fer með
rekstur og málefni Mjólkur-
samlags K.S. og það sama gild-
ir um sláturhúsið. Rekstrarlega
er þetta hins vegar allt á sam-
stæðureikningi kaupfélags-
ins."
— Afurðastöðvamar og sér í
lagi sláturhúsin hafa verið þung
í rekstri víða um land. Hvemiger
þetta hjá ykkur?
„Við höfum tapað þar und-
anfariö, en þó gerum við ráð
fyrir ab afkoman verði ívið
betri á þessu ári. Sláturhúsið er
nokkub erfið rekstareining,
sökum þess hve húsnæðið er
stórt, en viö höfum þó ekki
tapab meiru en nemur afskrift-
um. Ástæöurnar fyrir tapinu
eru öörum fremur aö slátrunin
hefur minnkab. Sauðfjárslátr-
unin er komin niður fyrir 30
þúsund dilka, en var 60 þús-
und fyrir nokkrum árum.
Þaö vegur síöan nokkuö á
móti minnkandi umsvifum í
sauðfjárslátrun, aö slátrun á
stórgripum aukist. Slátrun á
nautgripum hefur til aö
mynda tvöfaldast frá því í
fyrra."
— Bitnar vaxandi heimaslátr-
un á rekstri sláturhússins?
„Ég get ekkert fullyrt um
heimaslátrunina hér. Ef horft
er á landið í heild, er það hins
vegar áhyggjuefni ab mikill
samdráttur í sauðfjárfram-
leiðslunni býður upp á að fólk
slátri heima. Þetta getur þýtt
ab opinberar tölur um neyslu
lækka og um leið dregur úr
beingreiðslum sem bændur
njóta. Það er mikið verk ab
vinna fyrir afurðastöðvarnar
og bændur að skipuleggja sín
mál þannig að koma megi í
veg fyrir að þessi slátmn, sem
fer framhjá opinberum tölum,
verði veruleg. En hvort hún er
mikil og vaxandi í Skagafirði
þori ég ekkert ab fullyrða um."
— Afurðastöðvar í mjólkuriðn-
aði hafa í auknum mœli tekið
uþp verkaskiptingu sín á milli.
Hefur hún skilað þeirri hagraeð-
ingu sem vonast var til?
„Samlagið hjá okkur hefur
fyrst og fremst verið osta-
vinnslubú ásamt því ab fram-
leiba neysluvöm fyrir Skag-
firöinga," segir Þórólfur. „Þaö
hefur átt sér staö mikil verka-
skipting í mjólkuriönabinum í
heild, en það sem snýr aö okk-
ur hefur fyrst og fremst veriö
verkaskipting á milli mjólkur-
samlagsins á Saubárkróki og
Blönduósi. Samlagið á
Blönduósi annast t.d. alla
skyrgerö fyrir Skagafjörð og
Húnavatnssýslur, en K.S. sér
um súrmjólkurgerðina. Sjálf-
sagt eiga menn eftir að sjá enn
frekari verkaskiptingu á milli
samlaganna á næstu ámm."
Þokkalega sam-
keppnisfærir
— Kaupfélag Skagfirðinga rek-
ur Skagfirðingabúð, stœrstu
verslunarmiðstöð á milli Reykja-
víkur og Akureyrar. Hvemig hefur
mönnum tekist tii í samkeppn-
inni?
„Við höfum litib þannig á
þetta að til þess að standa jafn-
fætis verðum við að bjóða upp
á svipað verðlag og gengur og
gerist á höfuðborgarsvæðinu.
Sú leiö, sem við höfum farið, er
að flytja sjálfir þær vörur, sem
á annað borð þarf að flytja inn.
Við teljum okkur orðna þokka-
lega samkeppnisfæra. Á síbustu
ámm hefur aukist skilningur á
því að verslun sé hluti af at-
vinnulífi.hvers byggðarlags. Ef
við getum haldið verði og
þjónustu á svipuðum nótum
og gerist á almennum markaði,
teljum viö að skilningur sé fyr-
ir þessu."
Kaupfélög án SÍS
Þórólfur er uppalinn í rekstri
samvinnuhreyfingarinnar, en
hann var áður kaupfélagsstjóri á
Þórshöfn. Hann segist sakna
þess félagslega hlutverks sem
samvinnuhreyfingin gegndi. En
hverju breytir það viðskiptalega
séð, að Samband íslenskra sam-
vinnufélaga skuli vera horfið af
sjónarsviðinu?
„Þessu er kannski dálítið
vandsvaraö," segir Þórólfur.
„Sambandiö haföi meö hönd-
um erlend viðskipti fyrir kaup-
félögin, þ.e.a.s. sá um útflutn-
ing sjávarafuröa og landbún-
aðarvara og hafði milligöngu
um innkaup fyrir kaupfélögin.
Eins og þetta snýr að okkur
hér, höfum viö í vaxandi mæli
annast sjálfir innflutnings-
verslunina. Við emm aðilar að
fyrirtækinu íslenskum sjávar-
afurðum, en forveri þess var
Sjávarafurðadeild Sambands-
ins. Í.S. annast sölu á fiskaf-
urðum okkar. Osta- og smjör-
salan og Mjólkursamsalan
hafa annast sölu á unnum
mjólkurafurðum og gera það
enn. Búvömdeild Sambands-
ins, sem síðar varð Goði, ann-
aðist áður kjötsöluna. Nú hef-
ur verið stofnað hlutafélagið
Kjötumboðið hf., sem er arf-
taki Goða. Ég býst við að kjöt-
salan sé sá þáttur sem á eftir að
taka einhverjum breytingum í
framtíðinni. Aðrir þættir starf-
seminnar, sem Samband ís-
lenskra samvinnufélaga sá
um, eru komnir í nokkuö fast-
an farveg."
Gott starfsfólk er
styrkleiki
— Hverju þakkar þú það að
Kaupfélag Skagfirðinga hefur
haldið sjó og rúmlega það, þrátt
fyrir samdrátt í landbúnaði og
sjávarútvegi og þjóðfélaginu al-
mennt?
„Þegar blasti við mikill og erf-
iður samdráttur í landbúnaði,
þurftu menn annað hvort að
draga verulega saman seglin eða
finna einhverjar nýjar áherslur
til þess að vega upp þann sam-
drátt. Stjórn Kaupfélagsins tók
þá ákvörðun að reyna að hag-
ræða eins og hægt var í rekstrin-
um, en sækja jafnframt fram til
nýrrar atvinnusköpunar. Þar
hefur aukning í sjávarútvegi
vegið þyngst, eins og sést í árs-
reikningum undanfarinna ára.
Við höfum jafnframt verið að
reyna að skjóta fjölbreyttari
stoöum undir atvinnulífið hér í
Skagafirbi með því að fara út á
nýjar brautir. Rafmagnsverk-
stæði K.S. hóf á síðasta ári fram-
leiðslu á rafskynjurum fýrir
frystikerfi, sem flokkast undir
hátækniiðnaö. Sá rekstur lofar
góðu. Graskögglaverksmiöja
Kaupfélagsins í Vallhólma hefur
verið að sækja á með fram-
leiðslu og sölu á ferskgrasi, sem
aðallega er selt til Norðurland-
anna, þó að uppistaðan sé hefð-
bundin graskögglaframleiðsla.
Þannig mætti áfram telja, en
einn mesti styrkleiki okkar er að
hafa góðu starfsfólki á að skipa,
sem leggur sig fram um að skila
vel sinni vinnu og hefur vak-
andi auga fyrir því sem betur
mætti fara," sagöi Þórólfur að
lokum. ■