Tíminn - 29.08.1992, Blaðsíða 9

Laugardagur 29. ágúst 1992
Tíminn 9
skoða og -prófe El-Jet í Kalifomíu og
Astralíu.
Kewet El Jet um
allan heim
Skammtímamarkmið okkar er að
vinna upp góðan markað fyrir bflinn í
öllum Evrópulöndum hið fyrsta þann-
ig að við getum fljótlega aukið verulega
framleiðsluna og fengið svigrúm til að
bæta bflinn og auka notagildi hans,
þróa tæknina þannig að við getum haf-
ið fjöldaframleiðslu á vandaðri vöru á
eins lágu verði og mögulegt er. Til þess
að svo megi verða þarf bfllinn að seljast
sem víðast og vinna sér orð sem lftill en
vandaður gæðavaga
Nú hafa selst allt í allt rúmlega 300 bfl-
ar ogvið gerum ráð fyrir því að fram-
leiða um 1000 bfla á næsta ári en lang-
tímarharkmiðið er að framleiða 35-40
þúsund bfla á ári. Því marki hyggjumst
við ná eftir 5-7 ára starfsemi, en í það er
vitanlega langt í land enn.
Vagninn hefur fengið ágætar móttök-
ur þar sem hann hefur verið kynntur
en fólk hlýtur hins vegar að þurfa að
kynnast rafbílum þar sem þeir eru tals-
vert ólíkir venjulegum bflum. Þeir hafa
ýmsa kosti og möguleika en þeir hafa
jafnframt talsverðar takmarkanir.
Kostir og gallar
EI-Jet er hannaður með það fyrir
augum að hann komi að langmestu
leyti til móts við allar almennar akst-
ursþarfir venjulegs fólks. í honum er
rúm fyrir tvo fullorðna eða einn full-
orðinn og tvö böm. Þegar þú lítur á
umferðina sérðu að í langflestum bfl-
um sem fram hjá aka er ein til tvær
manneskjur. Þá eru akstursvega-
lengdir í borgarumferð sjaldnast lang-
ar. lákmörk rafbflsins felast einkum í
hámarkshraða og akstursvegalengd,
þ.e.a.s. ef verðið á að haldast viðráðan-
legL Tæknilega séð gætum við útbúið
okkar bfl þannig að hann kæmist fleiri
hundruð km á einni hleðslu og kæm-
ist mun hraðar. Sú tækni er hins veg-
ar svo dýr að enginn hefði ráð á bfln-
um þannig búnum. Aðeins rafhlöð-
umar myndu Ld. kosta tvær milljónir
ísl kr.
Rafbflar dagsins í dag em því mála-
miðlun milli verðs, akstursvegalengd-
ar á hverri hleðslu og hámarkshraða.
Við ákváðum í samræmi við þetta að
miða við að bfllinn æki að jafnaði á 50
km hraða sem er lögbundinn há-
markshraði í þéttbýli. Hröðun hans er
nokkum veginn sú sama og hjá smá-
bflum og hann kemst upp undir 100
km vegalengd á hverri hleðslu ef ekið
er skikkanlega. Séu geymamir alveg
tómir tekur um átta klsL að fúllhlaða
þá á ný. Því er það hæfilegt að stinga
bflnum í samband við straum á kvöld-
in eftir notkun og hann er fullhlaðinn
að morgni og tilbúinn til aksturs allan
daginn.
Við hyggjumst halda áfram að þróa
bflinn og endurbæta í samræmi við
reynslu notendanna enda þótt við sé-
um þess fúllviss að við séum þegar
með góða framleiðsluvöru og nota-
drjúga miklum földa fólks, ekki síst á
íslandi. Það má bera saman norska
markaðinn við þann íslenska, en í
Noregi kynntum við El-Jet bflinn í
aprílmánuði sl. og nú þegar hafa selst
þar 57 bflar.
Mjög víða þar sem við leitum hóf-
anna með markað fyrir bflinn eru
stjómvöld að glíma við umhverfis-
vanda og mengun og vilja mjög gjam-
an að rafbflum fjölgi vemlega. Fjölg-
un þeirra ein sér myndi td. draga úr
hávaða í borgum og loftmengun. í
Kalifomíu hafa yfirvöld nú þegar sett
reglur um að fólk megi ekki aka eitt
sér í bfl og að meðaltali skuli 1,5
menn vera í hverjum bfl en þetta er
gert til að draga úr umferð bfla og þar
með mengun.
Ég sat nýlega ráðstefhu í Osló um
rafbfla. Bandarískur fyrirlesari á ráð-
stefnunni greindi frá loftmengun á
Los Angeles svæðinu og upplýsti að
bifreiðar þar brenndu daglega upp 200
milljónum lítra af bensíni. Af völdum
mengunar á svæðinu væri starfsemi
lungnanna í 15 ára unglingum þar
skert að meðaltali um 15%. og slflrt
verður ekki endurheimL Það er því
mikilvert að draga úr menguninni
með öllum ráðum og eitt þeirra er að
hefta mjög umferð bensínknúinna
bfla."
—En breyta rafbflar þar nokkru um
ef rafmagnið fyrir þá er framleitt með
því að brenna olíu eða kolum?
„Vitanlega skiptir miklu fyrir um-
hverfi almennt hvemig rafínagn er
framleitt, hvort það er framleitt með
fallorku vatns, við bruna jarðefna,
kjamorku eða sólar- og vindorku. En
alveg burtséð frá því þá er alveg Ijóst
að rafbflar em nú loks komnir til að
vera og þeim á eftir að fjölga mjög.
Ástæður þess em ma. þær að það er
miklu auðveldara að hemja mengun
frá einu stóm orkuveri en frá þetta 30
þúsund bflum.
Glænýr bensínbfll með hvarfakút er
að sjáífsögðu minna mengandi en
gamall bfll, en hann verður Iíka fljótt
gamall. Þá skulum við ekki síður átta
okkur á því að aðalloftmengunin í
borgunum er sjaldnast af völdum
orkuvera sem brenna jarðefnum þar
sem þau em ætíð reist utan þéttbýlis-
kjamans og það er auðveldara að hefta
mengunina frá þeim en öllum bflun-
um sem aka í þéttbýlinu.
Velvilja stjórn-
vatda þarf tíl
Rafbílar henta ágætlega í borgarum-
ferð og uppfylla kröfúr og þarfir flestra
í umferðinni í borgunum, Reykvíkinga
ekki síður en íbúa annarra borga. Tíl
þess að fólk kaupi rafbfla þarf hins veg-
ar fleira að koma til: Sé löggjöfin and-
snúin rafbflum eða láti þá ekki njóta
sannmælis þá verða þeir vitanlega ekki
almennir vegna þess að rafbfll er tals-
vert dýrari í framleiðslu en bensínknú-
inn bfll. Til þess að framleiða raftnót-
ora þarf mikið af málmum og efnum
sem em mjög dýr, svo sem kopar sem
mikið þarf af f rafmótora og raflagnir.
Því em rafmótorar dýrari í framleiðslu
en venjulegar bflvélar.
Tíl að létta undir með því að rafbflum
fjölgi geta stjómvöld létt af rafbflum
algengum bifreiðagjöldum til að gera
þá vænlegan kost fyrir neytendur. Þá
gætu þau einnig selt straum á lægra
verði til þeirra og aflagt bflastæðagjöld
fyrir þá. Án slíkrar aðstoðar stjóm-
valda á rafbfllinn erfitt uppdráttar,
hannerofdýr.
Stjómvöld víða telja kosti rafbfla slíka
að sjálfsagt sé að létta undir með kaup-
endum á ýmsan hátt Víða em engin
bifreiðagjöld greidd af þeim og annars
staðar þar sem bifreiðagjöld em mjög
lág eða engin, eins og Ld. í Þýskalandi,
er fólk styrkt sérstaklega ef það fær sér
rafbfl. Þar fær rafbfleigandi senda ávís-
un upp á 350 þúsund ísl. kr. eftir að
hann hefúr fest kaup á bflnum.
Nú em að hefjast framkvæmdir við
nýtt íbúðarhverfi í Berlín þar sem
venjulegir bflar verða ekki leyfðir.
Reist verða fjölmörg einbýlishús og við
þau bflskúr og inni í hveijum bflskúr
mun standa Kewet El-Jet rafmagnsbfll
sem fylgir fúllbúnu húsinu. f Mexíkó á
að reisa sjö nýja kaupstaði frá grunni
með 2500 íbúðarhúsum í hveijum
þeirra. Þar verða aðeins rafbflar leyfðir.
Þannig er mjög víða verið að kljást við
mengunarvandann og ryðja rafbflnum
braut og rafbflum mun fjölga mjög á
næstu árum í heiminum. Við hjá Ke-
wet emm á vissan hátt brautíyðjendur
f Evrópu og utan hennar og höfúm
visst forskot ffamyfir stóm bflafram-
leiðenduma. Við höfum fengið góðar
móttökur hjá almenningi og ég veit að
ef fólk Ld. hér í Reykjavík hugsar sig
rækilega um hvemig það notar bflinn
sinn nú, þá kæmist það að því að það
gæti alveg eins notast við raflbfl eins og
bensínbfl. Reksturskostnaður hans er
aðeins þriðjungur af því sem kostar að
reka venjulegan smábfl. Þú kemst að
vísu ekki eins hratt og ekki eins langt
í einu en þú mengar ekkerL"
—Stefán Ásgrímsson
UNDIRSTAÐA UMFERÐAR
MALBIKUNARSTÖÐ
REYKJAVÍKURBORGAR
Sævarhoföa 6 12 HO Reykjavík, sími 38970.
Malbikunarstöö Reykjavíkurborgar er stærsti
framleiðandi malbiks á íslandi. Stððin framleiðir
malbík fyrir sveitarfélög, fyrirtæki og einstaklinga.
Helmingur framleíðslunnar fer til nýlagningar og
viðhalds á götum i Reykjavik.
Malbikunarstöóín er sjálfstæð eining í rekstrí
Reykjavíkurborgar og stendur algerlega undir rekstri
sinum. Starfsmenn stöðvarinnar eru 9. en á sumrin
bætast við 15 manns við utlagningu.
Malbík er blandað ur asfalti og steinefnum. Á
virinslustigí er malbíkid heítt og strax eftir lagningú er
það valtað til aö þótta það og slótta yfirborð þess.