Réttur - 01.06.1948, Blaðsíða 56

144
RÉTTUR
leitnina til stórútgerðar íslendinga. Fjárhagsleg kúgun og
liarðstjórnaraðgerðir hins brezka auðvalds eyðilögðu hana.
Sagan a£ atvinnu- og fjármálaþróun íslands á árunum
milli styrjaldanna er út á t ið fyrst og fremst sagan um,
hvernig þessi litla, duglega þjóð var vægðarlaust arðrænd,
fyrst og fremst af brezku auðvaldi.
Hófst giciniii með þessum orðum:
,.í ga-r bárust Stjórnarráðinu nýjar kröfur frá Breluin. Heinna þeir
hvorki ineira né minna en það, að landsstjórnin geri ráðstafanir til
þess, að héðan vcrði ekki fluttar neinar vörur til óvinaþjóða Breta né
Norðurlanda eða Hollands, nema Brelum hafi áður verið gefinn
kostur á að kaupa þær fvrir það verð, sem þeir hafa tjáð sig ftisa til
að greiða fyrir þær."
Bretar fyrirskipuðti þannig íslenditigum að selja útflulningsvörurnar á
|)ví verði, er Bretar ákváðu. — Sjálfir hækkuðu þeir verð á síntun útflutn-
ingsvörum að vild, ineð þeim afleiðingum, sem „Visir" lýsir þannig 21.
sept. 1916:
„Það er fyrirsjáanlegt, að skipunum verður ekki haldið úti fyrst um
sinn vegna hins geysiháa kolaverðs."
l'ar með var fjárhagslegi grundvöllurinn skapaður fyrir Breta til þess að
neyða íslendinga til að selja sér togaraflotann! — (Sams konar einræði beittu
Brctar og Bandaríkjamenn 1941—45, er þeir tóku allar vörur íslendinga með
því verði, er þeir ákváðu, — og verður síðar vikið að þvl.) Þetta heitir á
þeirra máli „Kðræði" og ..kristindómur", ekki rán.
„lif enskur klækur kemst f verð,
hann kallast vara, ekki synd.
Þú kallar ránið kauprétt þinn,
og kemst svo af við hoðorðin."
Svo scgir Stephan G. í „Transvaal". Og þá má vissulega lýsa sögu íslend-
inga af viðskiptunum við Breta síðustu áratugina með vfsuorðum hans úr
„IJíkonissu":
„Þetta er í guðs og gróða-laga
skjóli, umbætt erfðasaga
arðvænni en forðttm daga,
þegar víg til fjár var framiðl
Svo hefur ráðsnilld reiknings-alda
ribbaldann til hagnaðs tamið."