Morgunblaðið - 24.10.2006, Blaðsíða 37

Dietrich Fischer-Dieskau og hljóm-
sveitarstjórar eins og Olav Kiell-
and. Einnig norska leikkonan Gerd
Grieg, sem hingað flúði á stríðs-
árunum undan nasistum.
Það var gjörsamlega óskiljanlegt
hvernig Anna gat töfrað fram
glæsilegan veislukost í örsmáa eld-
húsinu sínu og þvegið allt upp á eft-
ir í pínulitlum vaski, því þá voru
uppþvottavélar ekki komnar til
sögunnar. Ástæðan fyrir litla eld-
húsinu var sú að á fjórða og fimmta
áratugnum voru arkitektar undir
áhrifum frá fúnkisstílnum og
kannski fútúrisma eða jafnvel kven-
frelsishugmyndum. Samkvæmt
þeim mundi brátt renna upp tíma-
bil, þar sem allar konur yrðu úti-
vinnandi. Til að létta undir með
þeim skyldu í öllum bæjarhverfum
reist stór eldhús þar sem íbúarnir
fengju heitan mat en notuðu litlu
eldhúsin til að fá sér morgunverð
og kvöldsnarl. En það fór allt á
annan veg eins og við vitum.
Árni og Anna bjuggu í sátt og
samlyndi á Hávallagötunni í nærri
70 ár. Þau eignuðust aldrei bíl og
gengu oft saman niður í bæinn, arm
í arm, og vöktu athygli fyrir glæsi-
leika, þangað til þau voru komin yf-
ir nírætt og voru svo lánsöm að fá
vist á hjúkrunarheimilinu Sóltúni í
ársbyrjun 2002. Þar lést Árni árið
eftir, og nú er Anna horfin á hans
fund. Ég vil fyrir hönd fjölskyld-
unnar færa öllu starfsfólki á Sól-
túni innilegar þakkir fyrir staka al-
úð við umönnun þeirra beggja.
Anna var orðin einn elsti íbúinn á
Sóltúni þegar hún lést. Þegar af-
komendurnir héldu henni afmæl-
isteiti í sumar var hún enn nokkuð
hress og glöð að sjá sitt fólk, ekki
síst yngstu börnin sem þeyttust um
salinn eins og lömb á vori. Þar
mættust æska og elli. En hún
heyrði nánast ekki neitt, svo þegar
við sungum fyrir hana afmælis-
sönginn varð hún að spyrja einn
sonarsoninn hvað við værum að
kyrja. „Þú átt afmæli í dag, þú ert
96 ára gömul,“ skrifaði hann á töfl-
una hennar. Sólin skein glatt á
Önnu, hún brosti og ég mun aldrei
gleyma hvað hún var falleg þegar
hún svaraði, yfir sig undrandi:
„Nei, það getur ekki verið!“ Hún
var svo gæfusöm að þótt heyrn og
minni hefði hnignað var líkaminn
alltaf jafn nettur og dömulegur, og
andlegri reisn hélt hún fram í and-
látið. Það bar fremur brátt að. Síð-
asta kvöldið sem hún lifði kom
Kristín dóttir hennar fljúgandi frá
Spáni og sat hjá henni þangað til
snemma um morguninn að kveikur
lífsins var brunninn niður.
Traust og yndisleg heiðurskona
hefur kvatt okkur en minning
hennar lifir.
Inga Huld Hákonardóttir.
Smíðajárnsteikningar af Don Kí-
kóta og Sansjó Pansa á vegg við
útidyrnar. Blómaker á tröppunum,
ilmur af mold og marglitu laufi í
garðinum, haustlaukar, þrestirnir
masandi við vinnu sína í reyniviðn-
um, kartöflurnar nýuppteknar úr
bakgarðinum, rifsberin rauð á
runnanum bak við hús, grasið enn
grænt en birkið lauflaust …
Anna Guðrún Steingrímsdóttir
skapaði ljóðrænt en jarðbundið
rými í kringum sig og lífsförunaut
sinn, Árna Kristjánsson píanóleik-
ara. Hún kunni að byggja upp
sterka en ósýnilega strúktúra sem
megnuðu að standast storma.
Skörp, keik, grönn og kvik, fáguð,
en full af húmor. Heimilið ofið
myndlist, bókmenntum og tónlist,
hún hafði til að bera næmi fyrir líf-
inu og dýrindum þess, bjó yfir
menntun og þekkingu til að skapa
svigrúm fyrir vöxt og þroska; hún
var ræktandi. Anna Guðrún og
Árni voru verndarenglar Dísellu
(Herdísar Elínar) móður minnar,
sem var yngst systkina Önnu Guð-
rúnar. Þau fóstruðu hana unglings-
ár hennar og voru henni alla tíð
hjartans vinir og fjölskylda. Árni
og Anna Guðrún, Dísella og Sig-
urður dvöldu samtímis í Svíþjóð
1946–7, þær systur saman með
dætur sínar smáar þar. Tengslin
voru afar sterk milli systra; að
koma til Reykjavíkur að norðan og
fá hjartanlegar móttökur á Há-
vallagötunni; það var ævinlega há-
punktur ferðarinnar suður. Ekkert
gat komið í stað samverustunda
með Önnu og Árna, þar ríkti djúp
væntumþykja, það voru ætíð hátíð-
arstundir. Þessi væntumþykja var
hluti af heimanmundi mínum og við
Sumarliði nutum þess að vera alltaf
velkomin á Hávallagötuna; sú vin-
átta, það andrúm sem þaðan
streymdi var nærandi og uppörv-
andi og bar í sér ilm linditrjáa, óm
af söng framandi fugla, drunur í
járnbrautum, bragð af vínþrúgum,
kolateikningar, saumspor, smíðar,
nótnaskrift, bækur, áhuga á lífinu.
Inn fléttuðust sögur að norðan; um
bernskuheimili þeirra systkinanna
á Akureyri í upphafi 20. aldar. Um
hnattlíkanið á skrifstofu föðurins.
Skógarselið. Prakkarastrik. Bréfa-
skriftir. Berkla. Kirkjuferðir í hes-
tasleða á jólum, um frænkur,
frændur, afa og ömmur. Um lysti-
túra í Vaglaskóg, leiki í Fjörunni.
Jakahlaup. Hukommelsen. Um
söng, þvottapotta, hvítar svuntur,
saumaskap og píanóleik. Skilnaði.
Ferðir.
Tengsl mæðra og dætra.
Sögur af sterkum konum. Af lífi
sem var lifað.
Blessuð sé minning elskulegrar
móðursystur minnar, Önnu Guð-
rúnar Steingrímsdóttur.
Þóra Sigurðardóttir.
Það var vonum seinna sem kynni
okkar Önnu Steingrímsdóttur hóf-
ust. Hún og Árni Kristjánsson
maður hennar voru þá orðin ald-
urhnigin og sest í helgan stein, ég
löngu siginn á þroskaárin. En með
sanni má segja að betra sé seint en
aldrei. Hver dregur dám af sínu
umhverfi og þekkja má einstakling-
inn af þeim er hann umgengst. Þau
Árni og Anna voru mér í sannleika
góður skóli fágunar og manngilda
sem langt eru hafin yfir tímans
glaum. Samhent voru þau sannlega
og heimili þeirra á Hávallagötunni
bar merki þess fólks sem lifað hafði
og hrærst langa ævi við bestu upp-
sprettur vestrænnar menningar;
tónlistar, bókmennta og lista. Og á
veggjum verk helstu myndlistar-
manna þjóðarinnar sem verið höfðu
heimilisvinir líkt og margt andans
stórmennið í gegnum tíðina, jafnt
þjóð- sem heimsfrægir menn. Alla
umgekkst Anna af sömu ljúf-
mennskunni og var veitul og hlýleg
húsfreyja á þeim alþjóðlegu kross-
götum lista og mennta sem lágu um
Hávallagötu 30. Árni sagði í viðtali
að heimili þeirra væri alfarið verk
Önnu og mætti margur státa af
minna. Enda saknaði hún ávallt
Hávallagötunnar og vildi heim, þótt
vel væri að henni búið í Sóltúni á
ævikvöldinu.
Anna Steingrímsdóttir bar í sér
ætt sinn og uppruna; „kúltúr“
gömlu Akureyrar, tónlistargáfur og
smekk Thoroddsenanna úr móður-
ættinni og lífsgleði föður hennar og
afa, þeirra Steingríms læknis og
Matthíasar Jochumssonar. Þjóð-
skáldið mundi hún vel, heimilishagi
að Sigurhæðum og jólaboðin þar –
sem hún ók til í stórum sleða með
hesti fyrir ásamt foreldrum sínum.
Sérkennilegt var að sitja andspæn-
is henni á 21. öld og heyra lifandi
lýsingar á búslagi hjá höfundi þjóð-
söngsins.
Ungur má en gamall skal. Ekki
er við hæfi að úthella tárum þótt
gömul kona fái friðinn. Ekki hefði
ég viljað óska Önnu lengri lífdaga
við böl heyrnarleysis og annarra
þeirra kvilla sem árin leggja lang-
lifendum á herðar. Og víst mun hún
fegin að hverfa á eftir Árna sínum
er henni var æ svo hugstæður og
nálægur, eins eftir að hann var
horfinn yfir móðuna miklu. Hins
vegar fæ ég ekki varist söknuði eft-
ir Önnu Steingrímsdóttur og þau
gildi mannúðar og mildi sem hún
bar með sér og svo alltof oft glatast
okkur sem fædd erum undir síðari
tíma sól. Og sé það svo, að handan
við tjaldið njótum við gildis okkar
en gjöldum vankanta, þá óttast ég
ekki um hag Önnu í því sem nú hef-
ur tekið við. Fylgi henni blessun
Guðs og manna.
Jón B. Guðlaugsson.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2006 37
FJÖLMARGIR skákmenn flykkt-
ust í Menntaskólann í Hamrahlíð um
síðustu helgi til að taka þátt í stærstu
skákhátíð hvers árs, Íslandsmóti
skákfélaga. Keppnin hefur mörg und-
anfarin ár farið fram í MH og fer þar
ágætlega um þá 300–350 iðkendur
sem mæta kappsfullir fyrir sín tafl-
félög. Gamlir félagar hittast kannski
bara á þessu móti yfir allt árið svo að
keppnin skiptir miklu máli fyrir fé-
lagslíf skákmanna.
Að þessu sinni var búist við að sveit
Íslandsmeistara Taflfélags Reykja-
víkur (TR) myndi standa vel að vígi
að loknum fjórum fyrstu umferðun-
um enda lenti liðið á meðal efstu
sveita í Evrópukeppni taflfélaga sem
lauk fyrir skömmu. Hins vegar vant-
aði tilfinnanlega í lið meistaranna
stórmeistarann Þröst Þórhallsson
sem og alþjóðlegu meistarana Héðin
Steingrímsson og Arnar E. Gunnars-
son. Sá síðarnefndi tefldi reyndar
eina skák í þriðju umferð gegn sterkri
sveit Taflfélags Vestmannaeyja (TV)
en þurfti eins og félagar hans á fyrstu
þremur borðunum að lúta í lægra
haldi. Sveit Hellis, undir styrkri for-
ystu Íslandsmeistarans Hannesar
Hlífars Stefánssonar og tékkneska
stórmeistarans Radeks Kalods, lét
allar hrakfallarspár sem vind um
eyru þjóta og minnti frammistaða
liðsins á hina frægu mulningsvél
handboltaliðs Vals á árum áður. Í
fyrstu umferð vann sveit Hellis lið
Taflfélags Garðabæjar 7–1 en undan-
farin ár hafa Garðbæingar ósjaldan
gert Hellismönnum skráveifu. Í ann-
arri umferð „hreinsaði“ Hellir á öllum
borðum gegn b-sveit TR og í þriðju
umferð missti liðið eingöngu hálfan
vinning gegn Haukum. Áður en loka-
umferð helgarinnar hófst hafði Hellir
22½ vinning, Eyjamenn 19½ vinning
og TR 16 vinninga. Sveit Hellis hélt
ótrauð áfram í lokaumferð helgarinn-
ar og leyfði b-sveit Skákfélags Akur-
eyrar (SA) eingöngu að fá hálfan
punkt en bæði lið Eyjamanna og TR
misstu fleiri vinninga í sínum viður-
eignum.
Staðan í Flugfélagsdeildinni, 1.
deild, er svo að loknum fjórum um-
ferðum:
1. Hellir 30 vinninga af 32 mögu-
legum.
2. TV 25 v.
3. TR-a 21½ v,
4. SA-a 14½ v.
5. Haukar 12½ v.
6. SA-b 11 v.
7. TG 9 v.
8. TR-b 4½ v.
Staða Hellis fyrir seinni hlutann er
afar vænleg en hafa ber þó í huga að
liðið á eftir að keppa bæði við TV og
TR. Það er ekki ósennilegt að sveit
TR verði sterkari í seinni hlutanum
og það gæti aukið möguleika Eyja-
manna á að ná titlinum. Íslandsmeist-
ararnir eru hins vegar of mörgum
vinningum á eftir Helli til að eiga
raunhæfa möguleika á að verja tit-
ilinn. Í botnbaráttunni hefur vakið at-
hygli hversu vel b-sveit norðanmanna
hefur haldið á spöðunum en seinni
hlutinn gæti orðið sveitinni harð-
drægur þar eð Garðbæingar hafa ver-
ið harðir í horn að taka á endasprett-
inum síðustu ár. Staða b-sveitar TR
er allt að því vonlaus en a-sveit SA og
Hauka sigla lygnan sjó um miðja
deild.
Keppnin í annarri deild er harðsnú-
in þar sem skákdeild Fjölnis hafði á
að skipa sterkum erlendum skák-
mönnum. Tékkneski stórmeistarinn
Tomas Oral tefldi þar á fyrsta borði
en skákdrottningin Regina Pokorna á
öðru. Þegar þremur umferðum var
lokið hafði liðið eingöngu misst einn
vinning niður en gegn b-sveit Hellis
þurfti Grafarvogssveitin að sætta sig
við jafntefli, 3–3. Þetta gerði að verk-
um að b-sveit Hellis færðist úr öðru
sæti í það fjórða en þó er staða liðsins
allgóð þar eð Bolungarvík og Reykja-
nesbær hafa ekki att kappi við Fjölni.
Staðan í annarri deild er annars þessi:
1. Fjölnir 20 vinninga af 24 mögu-
legum.
2.–3. Reykjanesbær 15½ v.
2.–3. Bolungarvík 15½ v.
4. Hellir-b 15 v.
5. Haukar-b 9½ v.
6. KR 9 v.
7. Selfoss 8 v.
8. TG-b 4 v.
Keppnin í þriðju deild er afar jöfn
þar sem c-lið Hellis, Kátir biskupar,
b-sveit Eyjamanna og Skagamenn
berjast um þau tvö sæti sem gefa
þátttökurétt í annarri deild að ári.
Staða deildarinnar er þessi:
1. Hellir-c 18½ vinningur af 24
mögulegum.
2. Kátu biskuparnir 17½ v.
3.–4. TV-b og Akranes 16½ v.
5. TR-c 11 v.
6. Dalvík 9½ v.
7. SA-c 5½ v.
8. Haukar-c 2 v.
Í fjórðu deild er einnig hart barist
þar sem b-lið Reykjanesbæjar og d-
sveit TR eru jöfn og efst. Staða efstu
liða er þessi:
1.–2. Reykjanes-b og TR-d 18 v.
3.–4. Hellir-d og Austurland 16 v.
5. Fjölnir-b 15½ v.
Íslandsmót skákfélaga hefur að
jafnaði verið haldið með sama sniði ár
eftir ár. Nú var bryddað upp á nokkr-
um nýjungum og þær mikilvægustu
voru að tímamörkunum var breytt
þannig að í stað þess að hvor kepp-
andi fengi tvo klukkutíma til umhugs-
unar á fyrstu 40 leikina og svo hálf-
tíma til að klára voru notuð
FIDE-tímamörk, þ.e. 90 mínútur á
alla skákina fyrir hvorn keppanda og
fyrir hvern leik var bætt við 30 sek-
úndum. Einnig voru gerðar minni-
háttar breytingar á dagskrá mótsins
en sem fyrr sáu Ólafur Ásgrímsson
og fleiri valinkunnir menn um skák-
stjórn.
Hellir með pálmann
í höndunum
Hannes Hlífar, t.v., og félagar hans í Helli hafa yfirburðarstöðu á mótinu.
SKÁK
Menntaskólinn í Hamrahlíð
ÍSLANDSMÓT SKÁKFÉLAGA
20. október – 22. október 2006
daggi@internet.is
Helgi Áss Grétarsson
Íslandsmeistaratitillinn fór
til Dalvíkur
Íslandsmótið í einmenningi fór
fram dagana 20.–21. október með
þátttöku 48 spilara. Spilaðar voru
þrjár 33 spila lotur og varð fljótt ljóst
að Dalvíkingurinn Kristján Þor-
steinsson ætlaði sér stóra hluti. Hann
náði fljótt ágætri forystu á toppnum
og lét hana ekki af hendi allan tímann.
Þegar upp var staðið, var hann með
66 stiga forystu á annað sætið sem
kom í hlut Vignis Haukssonar en
lokastaða efstu para varð annars
þessi:
Kristján Þorsteinsson 184
Vignir Hauksson 118
Vilhjálmur Sigurðsson 105
Unnar Atli Guðmundsson 100
Halldór Þorvaldsson 98
Guðmundur Baldursson 88
Ásmundur Pálsson 88
Félag eldri borgara í Rvík
Tvímenningskeppni spiluð í Ás-
garði, Stangarhyl 4, mánud. 16. okt.
2005. Spilað var á 10 borðum. Með-
alskor 216 stig. Sindrakeppnin 3. um-
ferð af 7.
Árangur N-S.
Albert Þorsteinss. - Bragi Björnss. 272
Einar Einarss. - Oddur Jónsson 252
Gísli Víglundss. - Olíver Kristóferss. 219
Árangur A-V
Kristján Jónass. - Þröstur Sveinsson 262
Jón Hallgrímss. - Soffía Theódórsd. 260
Pétur Antonss. - Ragnar Björnsson 252
Tvímenningskeppni spiluð fimm-
tud. 19. okt. Spilað var á 11 borðum.
Meðalskor 216 stig.
Árangur N-S.
Gísli Víglundss. - Olíver Kristóferss. 239
Albert Þorsteinss. - Bragi Björnss. 239
Pétur Antonss. - Ragnar Björnsson 237
Árangur A-V.
Kristján Jónasson - Þröstur Sveinss. 244
Helgi Hallgrímss. - Jón Hallgrímss. 239
Guðm. Magnússon - Kári Sigurjónss. 234
Til Dalvíkur Kristján Hauksson brá sér til Reykjavíkur um helgina úr sinni
heimabyggð, Dalvík, og gerði sér lítið fyrir og vann Íslandsmeisrtaratit-
ilinn í einmenningi. Á myndinni eru Vilhjálmur Sigurðsson sem varð í
þriðja sæti, Helgi Bogason sem spilaði eina lotu af þremur fyrir Vigni
Hauksson og varð í öðru sæti og sigurvegarinn, Kristján Þorsteinsson.
Lengst til hægri er Guðmundur Baldursson, forseti Bridssambands Íslands
sem hafnaði í sjötta sæti mótsins.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is