Morgunblaðið - 10.12.2006, Blaðsíða 28

tónlist
28 SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
S
ÖNGKONAN Elísabet Eyþórs-
dóttir syngur ljóð Einars Más Guð-
mundssonar á nýrri plötu gítarleik-
arans Barkar Hrafns Birgissonar,
sem ber nafnið Þriðja leiðin. Þessi
unga söngkona, sem er nýorðin tvítug, kemur
úr mikilli tónlistarfjölskyldu en foreldrar
hennar eru söngkonan með flauelsmjúku rödd-
ina, Ellen Kristjánsdóttir og Mezzoforte-
maðurinn Eyþór Gunnarsson.
Elísabet er alltaf kölluð Beta, „það kallar
mig enginn Elísabetu, nema þegar ég er
skömmuð“. Líkur eru á að það gerist ekki oft á
þessu heimili en fjölskyldan er náin. Mamma
hennar er efst á vinalistanum á MySpace-síðu
Betu og pabbi kemur þar strax á eftir. Báðir
foreldrarnir tóku þátt í gerð plötunnar. Ellen
syngur í tveimur lögum og Eyþór spilar (pí-
anó, Rhodes, Hammond, slagverk) og stjórn-
aði upptökum.
Börkur, sem er útskrifaður frá djass- og
rokkbraut tónlistarskóla F.Í.H., er þekktastur
fyrir að vera einn af stofnendum Jagúars og
starfaði með þessari vinsælu fönksveit um
nokkurra ára skeið.
Þriðja leiðin er mikil stemningsplata og ein-
kennist af samspili gítarleiks Barkar og
mjúkri og seiðandi rödd Betu. Með þeim á
plötunni eru til viðbótar við Eyþór þeir Scott
McLemore á trommur og Valdimar Kolbeinn
Sigurjónsson á kontrabassa, auk þess sem
fleiri hljóðfæraleikarar koma við sögu.
Átti ekki heima í menntaskóla
Beta hefur lært á píanó en einbeitti sér ekki
að söngnum fyrr en hún ákvað að fara í söng-
nám við Tónlistarskóla F.Í.H. fyrir einu og
hálfu ári, eftir nokkrar tilraunir til að sitja á
skólabekk í menntaskóla. „Ég var svo eirð-
arlaus, menntaskólanámið átti ekki við mig.
En um leið og ég fór í F.Í.H. þá breyttist allt,“
segir hún og bætir við að þetta hafi verið stór
ákvörðun en hún hafi fengið góðan stuðning
frá foreldrum sínum. „Svo getur vel verið að
ég klári stúdentinn seinna.“
Hana langaði alltaf að verða söngkona og
fara í tónlistarskóla og einbeita sér alfarið að
tónlist. Hún hefur gaman af fögum eins og
hljómfræði og nýtur sín í skólanum. Beta er
nýlega hætt í píanótímum en stefnir á djass-
píanónám á næsta ári.
Hún komst í kynni við Börk í gegnum móður
sína. „Mamma söng á útskriftartónleikunum
hans úr F.Í.H. Mamma nefndi mig við hann og
í framhaldinu hringdi Börkur í mig og spurði
hvort ég vildi koma og hlusta á lögin hans.
Hann var búinn að spila þau inn á disk og
syngja laglínuna í sumum þeirra. Ég var mjög
stressuð en þegar ég byrjaði að syngja þá
hvarf það alveg,“ segir Beta. Góð vinátta
myndaðist í kjölfarið og gekk samvinnan vel
en Beta og Börkur eru saman skráð fyrir
þremur lögum af tíu á plötunni.
„Ég hef gaman af lögunum og því að syngja
þessi ljóð. Því oftar sem ég syng þau því
vænna þykir mér um þau. Ég reyni að túlka
ljóðin eins vel og ég get, setja mig í spor per-
sónanna og lifa mig inn í þau.“
Útkoman er einlæg. „Ég syng þetta af ein-
lægni og með þakklæti, ég geri mitt besta.“
Hún hitti Einar Má ekki fyrr en þau voru
komin nokkuð áleiðis með plötuna. Hún segist
hafa verið stressuð fyrir fyrsta fundinn en það
hafi reynst óþarfi. Upptökur hófust í ágúst og
gengu frekar hratt fyrir sig. „Þetta gekk alveg
eins og í sögu.“
Furðulega fallegt mál
Henni finnst gaman að syngja á íslensku en
líka að hlusta á tónlist á ýmsum málum.
„Á MySpace-síðunni minni sagði maður frá
Þýskalandi að íslenskan væri svo furðulega
fallegt mál og það væri svo skemmtilegt að
hlusta á þetta. Annar frá Kanada hafði mikinn
áhuga á því um hvað lögin væru. Það er gaman
að hlusta á tónlist frá ýmsum löndum og gott
tækifæri til þess gefst einmitt á MySpace. Ég
er algjör MySpace fíkill! Þar er hægt að hlusta
á ýmislegt sem maður kæmist annars ekki í
tæri við,“ segir Beta sem er nýbúin að hjálpa
mömmu sinni að setja upp MySpace-síðu.
Hvað fyrirmyndir í tónlistarheiminum varð-
ar leitar hún ekki langt yfir skammt. „Mamma
og pabbi eru fyrirmyndirnar mínar. Annars
eru fyrirmyndir mínar tónlistarmenn sem
koma með tónlist sína frá hjartanu.“
Hún hefur góða innsýn í tónlistarheiminn
eftir að hafa fylgst með gengi foreldranna og
segir að það hjálpi. „Ég hef fengið mikla leið-
sögn og hjálp hjá þeim,“ segir Beta, sem segist
í uppvextinum ekki hafa orðið vör við slæmar
hliðar við starf tónlistarmannsins heldur hafi
það alltaf heillað.
Þetta er í fyrsta skipti sem Beta spreytir sig
með þessum hætti í söngnum en hún söng þó
ásamt systrum sínum á einu lagi á vinsælli
sálmaplötu Ellenar. Hún á tvær systur, Sig-
ríði, 25 ára, og Elínu 16 ára, sem báðar fást við
tónlist. Til viðbótar eiga þær yngri bróður, Ey-
þór Inga sem er níu ára. „Hann er mikill mús-
íkant, algjört undrabarn. Spilar á trommur og
píanó og farinn að radda.“
Rödd Betu er vissulega lík Ellenar. „Mér
finnst mjög gaman að því þegar fólk líkir mér
við mömmu.“
Er stemningin á heimilinu í takt við tónlist-
argenin? „Það er oft gaman hjá okkur. Stund-
um byrjum við að syngja eitthvað heima, sem
endar með því að allir fara að radda.“
Beta segir fjölskyldumeðlimi vera mjög
nána og bætir við af eðlislægri einlægni:
„Ótrúlega gott að eiga svona góða fjölskyldu!“
Beta telur þó að það sé ekkert sungið meira
fyrir jólin á hennar heimili en öðrum sem er
hægt að leyfa sér að efast um. Hún er komin í
jólaskap í skammdeginu sem var innsiglað eft-
ir að mamma setti upp jólaseríurnar í fjöl-
skylduhúsinu í Hlíðunum.
Hún á margar góðar minningar frá jólunum.
„Pabbi sér um að skreyta jólatréð á Þorláks-
messukvöld án þess að við sjáum til. Spenning-
urinn var því alltaf mikill þegar við vöknuðum
á aðfangadagsmorgun og fórum beint að skoða
tréð. Við fengum líka oft að opna einn pakka
fyrir klukkan sex. En það átti að ganga frá öllu
eftir matinn áður en það mátti opna fleiri
pakka. Allt í einu urðu allir rosalega áhuga-
samir um að hjálpa til við að ganga frá!“
Lög af plötunni eru þegar farin að hljóma í
útvarpi. „Það er mjög skrýtið en gaman að
heyra í sjálfum sér. Ég trúi því varla, þetta er
ennþá svolítið óraunverulegt. Ég er mjög
þakklát fyrir að hafa fengið að gera þennan
disk.“
Systraplata í vændum?
Hún er ánægð með þessa góðu byrjun og
segir hvað framhaldið varði að hún ætli að láta
það ráðast, nema hvað þær systur séu
ákveðnar í að gera einhvern tímann plötu sam-
an. Sjálf hefur hún hvað mest gaman af blús,
djassi, kántrí og fönki.
Hún segir það að hafa unnið með foreldr-
unum við gerð plötunnar hafa veitt sé aukið
sjálfstraust. „Það var rosalega þægilegt og
hjálpaði mér mikið. Ég var ekki eins feimin
fyrir vikið. Mér finnst líka mikill heiður að fá
að vinna með þeim. Það er alveg frábært að
fyrsta reynsla mín í tónlistarheiminum hafi
verið svona góð.“
Útgáfutónleikar vegna plötunnar verða
haldnir í Iðnó á föstudaginn með hljómsveit og
foreldrarnir verða báðir á sviðinu. „Ég hlakka
mikið til. Það verður gaman að fá að stíga fram
og syngja með fullskipaða hljómsveit með
sér.“
Af einlægni og þakklæti
Elísabet Eyþórsdóttir er allt-
af kölluð Beta, nema þegar
hún er skömmuð. Inga Rún
Sigurðardóttir ræddi við
söngkonuna, sem segist sjálf
vera MySpace-fíkill og hafa
gaman af að hlusta á tónlist á
mörgum tungumálum.
Morgunblaðið/Kristinn
Samspil Þremenningarnir í Þriðju leiðinni: Söngkonan Elísabet Eyþórsdóttir, tónlistarmaðurinn og lagahöfundurinn Börkur Hrafn Birgisson
og skáldið Einar Már Guðmundsson. Foreldrar Elísabetar, Ellen Kristjánsdóttir og Eyþór Gunnarsson, komu einnig að gerð plötunnar.
ingarun@mbl.is
»Mamma og pabbi eru fyr-
irmyndirnar mínar. Annars
eru fyrirmyndir mínar tónlist-
armenn sem koma með tónlist
sína frá hjartanu.
TEXTAR Þriðju leiðarinnar
eru eftir hið þjóðþekkta
skáld Einar Má Guðmunds-
son. Hann og lagahöfundur-
inn Börkur Hrafn Birgisson
hittust fyrir um ári og tóku
ákvörðun um samstarf. „Nið-
urstaðan varð sú að hann
fékk að fylgjast með tilurð
bókarinnar. Ætli hann hafi
ekki fengið ein 15 handrit á
góðum meðgöngutíma, níu
mánaða tímabili, þar til ég
geng frá bókinni í sept-
ember,“ segir Einar Már og
á þar við ljóðabókina Ég
stytti mér leið framhjá dauð-
anum. „Honum var alveg
frjálst á hvaða ljóð hann réð-
ist. Fjórir textar á plötunni
eru ekki í bókinni, fóru út af
byggingafræðilegum ástæð-
um. Sum ljóðin eru lengri en
lög þola þannig að Börkur
finnur oft eina stemningu í
lengra ljóði og tekur erindi á
stangli eða þess vegna línur.
Ljóðin á disknum eru ekki al-
veg þau sömu og í bókinni.
Þetta er áhugavert ferli,
hvernig einn maður vinnur
úr hugsunum annars.“
Hann er sáttur við útkom-
una. „Mér finnst þetta alveg
fletir á ýmiss konar stjórn-
arsamstarfi, bæði til hægri
og vinstri,“ segir Einar Már,
sem hefur einnig unnið með
myndlistarmönnum og kvik-
myndagerðarfólki.
„Mjög gaman að leyfa
svona greinum að mætast.
Þetta byggir oft á því að
hitta á réttu mennina sem
hafa þennan anda til sam-
starfs og það höfðum við
Börkur.“
Eins og margir þekkja get-
ur slæmur texti eyðilagt ann-
ars gott lag. Einar Már orðar
þetta vel: „Textinn lyftir lag-
inu upp á planið sem það er
á. Í góðu lagi er samspil orða
og tóna órjúfanlegt.“
Skáldið hefur gaman af
samstarfinu og segir þetta
ákveðna leið til að gefa verk-
unum breiðari skírskotun.
„Hugsanlega ná ljóðin mín til
annars fólks í gegnum tón-
listina og hugsanlega nær
tónlistin til annarra í gegn-
um ljóðin mín. En allt er
þetta sami kjarninn, gleðin í
tilverunni sem vitaskuld er
engin án sársaukans og vit-
undarinnar um hann.“
dásamlegt. Ljóð og tónlist
standa mjög nærri hvort
öðru. Í árdaga þegar ljóð
voru flutt, voru þau sungin.
Þegar skáldið ljáir ljóðinu
tilfinningu er það einhvers
konar söngur, þó það reyni
ekki á neina söngtækni. Í
allri ljóðlist eimir eftir af
tónlistinni.“
Sem skáld segist hann
vera jafn mikið undir áhrif-
um frá tónlist og bók-
menntum enda hefur verið
sagt um ljóð hans að í þeim
búi rokk og ról.
Hann hefur áður ráðist í
samstarf af svipuðum toga.
„Ég gerði djassplötu með
Tómasi R. Einarssyni. Ég las
og Tómas samdi lög við ljóð-
in. Síðan hafa ýmsir tónlist-
armenn tekið ljóðin mín og
samið við þau tónlist. Svo hef
ég líka farið hina leiðina,
samið texta við melódíur.
Hef samið ein sex ljóð við lög
Gunnars Þórðarsonar. Sam-
starf við tónlistarmenn hefur
verið mjög skemmtilegt og
gefandi. Mest af vinnu okkar
skáldanna fer fram í einrúmi
en síðan er eins og stjórn-
málamennirnir myndu segja,
Órjúfanlegt samspil orða og tóna
Útgáfutónleikar verða haldnir föstudaginn
15. desember í Iðnó. Miðasala á Midi.is.
MySpace.com/betaey
MySpace.com/borkurhrafn