Morgunblaðið - 17.03.2007, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 17. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
UM 3000 börn í 105 grunnskólum
um land allt tóku þátt í söfnuninni
Börn hjálpa börnum 2007. Lauk
söfnuninni með formlegum hætti í
hátíðarsal Melaskóla í gær að við-
stöddum utanríkisráðherra, Val-
gerði Sverrisdóttur. Við það tæki-
færi afhentu nemendur skólans
Guðrúnu Margréti Pálsdóttur og
Sigurlínu Þ. Sigurjónsdóttur hjá
ABC barnahjálp söfnunarbauka sem
þeir höfðu gengið með í hús. Safnað
var fyrir byggingu heimavistarskóla
ABC í Pakistan og Kenýa.
Utanríkisráðherra afhenti við
þetta tækifæri rausnarlegt framlag
að upphæð 12 milljónir króna til
landakaupa í Pakistan. Þar verður
byggður grunnskóli og heimavistir
auk framhaldsskóla sem mun taka
við nemendum sem lokið hafa námi í
ABC-skólum. Verður lögð áhersla á
að koma á fót kennaranámi og
hjúkrunarnámi en 800 börn bíða nú
þegar eftir að komast á heimavist.
Söfnunin Börn hjálpa börnum hef-
ur farið fram á hverju ári undanfar-
inn áratug og hafa margir skólar og
barnaheimili verið reist fyrir söfn-
unarfé íslenskra grunnskólabarna.
Nemendur í framhaldsskólum hafa
einnig lagt söfnuninni lið.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Byggja skóla í Pakistan og Kenýa
Bjargvættir Grunnskólabörn mega vera stolt af framlagi sínu til uppbyggingar skóla í fátækum löndum.
LÖGFRÆÐIÞJÓNUSTA Lögréttu, félags
laganema við Háskólann í Reykjavík,
hyggst veita innflytjendum og fólki af er-
lendum uppruna ókeypis lögfræðiaðstoð.
Um er að ræða samstarfsverkefni Lög-
réttu, lagadeildar Háskólans í Reykjavík
og Alþjóðahússins. Lögfræðiþjónusta Lög-
réttu tekur til starfa næstkomandi mið-
vikudag 21. mars og verður hún til húsa í
Alþjóðahúsinu.
Bergþóra Halldórsdóttir, laganemi og
gjaldkeri Lögréttu, hefur unnið mikið að
undirbúningi lögfræðiþjónustunnar ásamt
laganemunum Andra Gunnarssyni, Gunn-
ari Agli Egilssyni og fleirum. Bergþóra
sagði að reynslan sýndi að ýmis vandamál
gætu fylgt því að vera útlendingur búsett-
ur á Íslandi. Sumir innflytjenda þekktu illa
réttarstöðu sína og þaðan af síður hvar
þeir gætu leitað upplýsinga um sinn rétt.
Þarna væri um að ræða stóran þjóð-
félagshóp sem væri nauðsynlegur á ís-
lenskum vinnumarkaði og mikilvægt að
þetta fólk aðlagaðist sem best íslensku
þjóðfélagi. Bergþóra sagði að meðal laga-
legra álitaefna sem reynt gæti á mætti
nefna reglur um atvinnuleyfi, dvalarleyfi,
búsetuleyfi, ríkisborgararétt og skilyrði til
félagslegrar aðstoðar. Hún sagði það vera
ætlun Lögfræðiþjónustu Lögréttu að reyna
að upplýsa fólk um réttarstöðu sína á þeim
sviðum sem snerta flest í daglegu lífi, s.s.
fjölskyldu- og erfðaréttar, skaðabótarétt-
ar, skattaréttar o.fl. Bergþóra benti á að
hjá Alþjóðahúsi starfi aðeins einn lögfræð-
ingur sem veitir skjólstæðingum hússins
lögfræðilega ráðgjöf. Þrátt fyrir góðan
vilja anni lögfræðingurinn engan veginn
þeim erindum og fyrirspurnum sem berast
á degi hverjum.
„Bæði lagadeild Háskólans í Reykjavík
og Alþjóðahús hafa tekið framtaki Lög-
réttu fagnandi og hafa lýst yfir eindregn-
um vilja til að styðja verkefnið á alla vegu
sem þeim er fært,“ sagði Bergþóra.
Fékk hugmyndina í leikhúsi
Andri Gunnarsson laganemi er að ljúka
námi við HR. Hann sagði margt hafa stuðl-
að að því að hugmyndin um lögfræðiþjón-
ustu við innflytjendur kviknaði og hann
kom henni á framfæri við stjórn Lögréttu.
Andri nefndi í því sambandi umræðuna
um stöðu innflytjenda og ýmis vandræði
sem sumir þeirra hafi ratað í. T.d. sögur
af óréttlátri meðferð sem sumir hafi orðið
fyrir af hálfu atvinnurekenda og um hús-
næðismál innflytjenda. Tungumálaerf-
iðleikar bættust við erfiðleikana sem
fylgja því að flytja í nýtt land. Andri
sagði það t.d. vera ákveðna aðgangs-
hindrun fyrir þá sem vilja stofna atvinnu-
rekstur hér hvað íslenskan er allsráðandi.
„Hugmyndin sjálf kviknaði þegar ég sá
leikritið Best í heimi. Þar var taílensk
kona sem afsalaði sér forræði yfir
barninu sínu og ég hugsaði sem svo að
seint hefði ég veitt konunni slíka ráðgjöf.
Hugmyndin spratt síðan fullmótuð fram,
að hér gætum við laganemar látið gott af
okkur leiða. Þarna geta laganemar aflað
sér dýrmætrar reynslu og fólk fengið
hjálp. Þetta er því jákvætt fyrir alla að-
ila.“ sagði Andri. „Þetta er jákvætt svar
ungs fólks við neikvæðri umræðu um
stöðu innflytjenda. Framtak okkar er lið-
ur í því að bjóða þetta fólk velkomið til
Íslands.“
Lögrétta, félag laganema við HR, býður innflytjendum ókeypis lögfræðiþjónustu í Alþjóðahúsinu
Liður í að bjóða fólkið velkomið til Íslands
Morgunblaðið/RAX
Aðstoð Laganemarnir Andri Gunnarsson,
Bergþóra Halldórsdóttir og Gunnar Egill Eg-
ilsson undirbjuggu lögfræðiþjónustuna.
SKIMA á mark-
visst fyrir vanlíð-
an hjá krabba-
meinssjúkum á
Landspítalanum í
tengslum við inn-
leiðingu klínískra
leiðbeininga um
mat og meðferð á
vanlíðan hjá ein-
staklingum með
illkynja sjúk-
dóma. Á málþingi sem fram fer í
dag um sálfélagslega þætti og
krabbamein, verður m.a. leitað
svara við spurningunni hvernig unnt
sé að samþætta sálfélagslega aðstoð
við meðferð illkynja sjúkdóma.
Niðurstöður erlendra rannsókna
benda til þess að 20–40% einstak-
linga með krabbamein finni fyrir
verulegri vanlíðan. Hins vegar er
talið að hjá einungis 10% sjúklinga
sé vanlíðanin greind og vísað á við-
eigandi sálfélagslega meðferð.
„Það er heilmikil sérhæfð þjón-
usta þegar í boði fyrir þessa sjúk-
linga,“ segir Sigríður Gunnarsdótt-
ir, hjúkrunarfræðingur á LSH og
lektor við HÍ. „En það vantar að
tryggja að allir fái þjónustu sem á
því þurfa að halda og að þeir fái
hana þegar þeir hafa mesta þörf
fyrir hana.“ Þeir sem sinna slíkri
þjónustu eru m.a. sálfræðingar, fé-
lagsráðgjafar, prestar og geðlækn-
ar.
Gestir málþingsins, sem fram fer
í Háskólabíói, eru tveir bandarískir
fræðimenn, geðlæknirinn Jimmie
Holland og krabbameinslæknirinn
James Holland.
Skimað
verði fyrir
vanlíðan
Þing um sálfélagslega
þætti og krabbamein
Sigríður
Gunnarsdóttir
HÖFUÐBORGARSTOFA er til-
nefnd til verðlaunanna Evrópsk
markaðsskrifstofa ársins. Markmið
verðlaunanna sem markaðssamtök
evrópskra borga standa að er að
veita viðurkenningu fyrir framúr-
skarandi árangur og fagmennsku
þeirra sem starfa að því að kynna
sína borg sem spennandi áfangastað
fyrir ferðamenn.
Verðlaunaafhendingin fer fram
13. júní í Aþenu.
Höfuð-
borgarstofa
tilnefnd
♦♦♦
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
RÚMLEGA 200 Íslendingar hafa
gert svonefnda lífsskrá, en í henni
greinir fólk m.a. frá óskum um með-
ferð við lífslok, geti það ekki sjálft
tekið þátt í ákvörðun um meðferðina
vegna andlegs eða líkamlegs ástands.
Landlæknisembættið heldur utan um
skráningar sem hófust sumarið 2005.
Að sögn Sigríðar Egilsdóttur,
verkefnastjóra hjá Landlæknisemb-
ættinu, eru þeir sem þegar hafa gert
lífsskrá, á öllum aldri. Enn er ekki
lokið við gerð rafræns gagnagrunns,
þar sem upplýsingarnar úr lífsskrán-
um verða m.a. gerðar aðgengilegar á
heilbrigðisstofnunum og óvíst hve-
nær þeirri vinnu lýkur. Er m.a. verið
að skoða hverjir ættu að hafa aðgang
að grunninum, að sögn Sigríðar.
Tilgangur lífsskrár er að einstak-
lingur fái að deyja með reisn og að að-
standendur séu eins sáttir við ákvarð-
anir sem teknar eru við lífslok og
kostur er. Með lífsskránni hefur ein-
staklingurinn sjálfur tekið ákvörðun
um að t.d. ekki sé hafin meðferð eða
meðferð haldið áfram sem ekki hefur
í för með sér raunhæfa von um lækn-
ingu eða líkn og þá sérstaklega með-
ferð og rannsóknir sem einungis eru
íþyngjandi og lengja dauðastríðið.
Þess í stað er lögð áhersla á líknandi
meðferð þar sem markmið er að láta
sjúklingnum líða eins vel og kostur er.
Umboðsmaður tilnefndur
Í skránni eru tvö mikilvæg atriði,
annars vegar óskir um meðferð við
lok lífs og hins vegar tilnefning um-
boðsmanns sem hefur umboð til að
koma fram fyrir hönd viðkomandi,
taka þátt í umræðum um óskir varð-
andi meðferð við lífslok, hvort heldur
það er að þiggja, hafna eða draga til
baka meðferð.
Þar er einnig gefinn kostur á því í
lífsskránni að taka afstöðu til þess
hvort fólk vill gefa líffæri eða vefi.
Tvær meginástæður eru fyrir því
að skrifa undir lífsskrá, segir á vef
Landlæknisembættisins. Annars veg-
ar vilji fólks til að hafa sjálft stjórn á
ákvörðunum sem teknar eru um með-
ferð við lok lífs þeirra.
Hins vegar léttir lífsskráin þessum
ákvörðunum af nánustu aðstandend-
um, en slíkar ákvarðanir eru oft mjög
erfiðar fyrir þá hafi þeir ekki upplýs-
ingar um óskir viðkomandi.
Lífsskrá er gerð þegar fólk er til
þess hæft og getur metið kosti sem til
greina koma, verði viðkomandi svo
andlega eða líkamlega skaðaður að
litlar eða nær engar líkur eru taldar á
bata eða á því að unnt sé að lifa inni-
haldsríku lífi á ný.
Þegar fólk gerir lífsskrá eru fyllt út
fjögur eintök. Einu heldur viðkom-
andi sjálfur, annað hefur umboðsmað-
ur, þriðja hefur heimilislæknir eða
annar læknir og fjórða eintakið hefur
Landlæknir.
Gögnin er öll hægt að nálgast á vef
Landlæknisembættisins,
www.landlaeknir.is. Þar er einnig að
finna leiðbeiningar um lífsskrána.
Yfir 200 hafa skráð óskir
sínar um meðferð við lífslok
Gagnagrunnur sem miðla á upplýsingum til heilbrigðisstofnana ekki tilbúinn
Í HNOTSKURN
»Í lífsskrá er hægt að óskaeftir því að ekki verði
gripið til aðgerða sem beinast
að því að lengja líf viðkomandi
geti hann sjálfur ekki tekið
ákvörðun þar um vegna and-
legs eða líkamlegs ástands.
»Dæmi um aðgerðir eru t.d.að nota öndunarstuðning,
vera endurlífguð/aður með
hjartahnoði og/eða lyfjum, að
láta hreinsa blóð viðkomandi
með vélum og fá næringu með
slöngum.