Morgunblaðið - 19.06.2007, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÍSLANDSSPIL og Happdrætti Háskóla Ís-
lands, sem reka samanlagt um eitt þúsund
spilakassa hérlendis og hafa af þeim um þrjá
milljarða í árstekjur, hafa mismunandi rekstr-
arfyrirkomulag. Íslandsspil eiga sína kassa
sjálf en HHÍ leigir sína kassa af bandaríska
eigandanum International Game Technology
(IGT) frá borginni Reno í Nevada-ríki. Þjón-
ustumiðstöð IGT er í Amsterdam og á HHÍ
eingöngu samskipti við starfsfólk þar.
Til eiganda kassanna greiðir HHÍ ákveðið
leigugjald en Brynjólfur Sigurðsson, forstjóri
HHÍ, segir leigugjaldið sem árlega fer úr
landi vera lágt, en vill ekki upplýsa hversu
hátt þetta leigugjald er. Segist hann eingöngu
standa Alþingi reikningsskap hvað það snert-
ir en fullyrðir þó að langminnstur hluti tekna
HHÍ fari til bandarísku eigenda spilakass-
anna. Á síðasta ári veltu spilakassar HHÍ 1,9
milljörðum króna en velta Íslandsspila var 1,4
milljarðar.
Margborgar sig að eiga kassana
Að sögn framkvæmdastjóra Íslandsspila,
Magnúsar Snæbjörnssonar, margborgar það
sig að eiga kassana í stað þess að leigja þá en
bendir á að leiga væri samt hentugri kostur ef
um væri að ræða fyrirtæki sem ætti ekkert
stofnfé til að kaupa kassa í upphafi. „En við
höfum verið ansi lengi í þessum rekstri og
höfum verið að safna kössum í gegnum tíð-
ina,“ segir hann. „Við höfum alltaf keypt okk-
ar kassa enda er leiguþóknun það há að það
borgar sig ekki.“
Af þeim 1,4 milljörðum króna sem Íslands-
spil aflaði í fyrra, fóru 950 milljónir kr. til
góðgerðarstarfsemi en afgangurinn fór í
rekstur. „Það hefur margborgað sig fyrir
okkur að eiga vélarnar, því þau fyrirtæki sem
leigja vélarnar gera það ekki ókeypis.“
Allur rekstur verður hreyfanlegri
Brynjólfur Sigurðsson hjá HHÍ er ekki sam-
mála starfsbróður sínum hjá keppinautnum
Íslandsspilum að þessu leyti. Segir hann ýmis
rök hníga að því að betra sé að leigja spila-
kassana. „Með því að leigja kassana í stað þess
að fjárfesta í þeim verður allur rekstur hreyf-
anlegri,“ bendir hann á. „Þannig er hægt að
endurnýja vélarnar oftar og fá nýjustu leikina
í þær að auki. Þetta form var tekið upp þegar
HHÍ hóf rekstur á spilakössunum árið 1993.
Þegar við glímum síðan við leigjendur okk-
ar er farið eftir þeirri grundvallarhugsun að
þeir fái leigugjald sem dugir fyrir fjárfestingu
þeirra í vélunum og eitthvað til viðbótar við
það.“
Á árinu 2005 voru brúttótekjur spilakassa
HHÍ tæpir 2,4 milljarðar króna og fóru um
45% fjárins í rekstrargjöld eða rúmur 1,1
milljarður króna. Sem fyrr segir fæst ekki
upplýst hve hátt hlutfall rekstrargjaldanna
fer til eigenda kassanna, þ.e. hvað leigu-
gjaldið er hátt. Umræddar tekjuupplýsingar
veitti Björn Bjarnason dómsmálaráðherra á
síðasta þingi við fyrirspurn þingmannanna
Rannveigar Guðmundsdóttur og Ögmundar
Jónassonar.
Hvað Íslandsspil varðaði, kom í ljós að
tekjur þeirra voru tæpar 1.400 milljónir
króna og þar af fóru 484 milljónir í rekstr-
argjöld, eða um 35%. Það skal tekið fram í
þessu samhengi að tekjur HHÍ upp á fyrr-
nefnda 2,4 milljarða eru með þeim fyrirvara
að eftir er að draga frá þá vinninga sem kass-
arnir borga ekki út á staðnum heldur eru
greiddar á skrifstofu HHÍ, tæpar 600 millj-
ónir.
Hinar eiginlegu tekjur eru því 1,8 millj-
arðar króna og þar af rekstrargjöld upp á 1
milljarð. Hlutfall rekstrargjalda er því um
55% og í þeirri tölu er að finna rekstrarleigu-
gjaldið. En hvað fer þá mikið fé í uppbygg-
ingu Háskóla Íslands? Sé áfram tekið dæmi af
árinu 2005, þá skilaði reksturinn 759 millj-
ónum króna til uppbyggingarinnar eða 42%.
Hluti tekna HHÍ af spilavélum fer í leigugjald til eigenda í Reno
Spilakassar skila 3 milljarða tekjum
Morgunblaðið/Kristinn
Fjárhætta Gífurlegum fjárhæðum er velt í
spilakössum hérlendis á hverju ári og tapa
sumir miklum fjárhæðum og skapa um leið
tekjur handa eigendum kassanna.
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
RANNSÓKN lögreglunnar á Sel-
fossi á ofsaakstri tveggja bifhjóla-
manna á Hellisheiði um fyrri
helgi, sem endaði með útafakstri
og alvarlegu slysi á Breiðholts-
braut, stendur yfir af fullum
krafti. Sá ökumannanna sem slas-
aðist liggur í öndunarvél á gjör-
gæsludeild Landspítalans en er þó
vaknaður að sögn læknis.
Félagi hans verður hins vegar
kallaður fyrir í skýrslutöku hjá
lögreglu á næstunni. Lögreglan
tók bifhjólin af mönnunum og
geymir þau þangað til héraðsdóm-
ur tekur afstöðu til boðaðrar kröfu
sýslumannsins á Selfossi, Ólafs
Helga Kjartanssonar, um að hjól-
in verði gerð upptæk. Ef krafan
verður samþykkt þýðir það að
mennirnir fá hjólin aldrei aftur.
Sýslumanni er heimilt að gera
þessa kröfu samkvæmt nýjum lög-
um frá Alþingi þar sem segir m.a.
að þegar um stórfelldan eða ítrek-
aðan hraðakstur, eða akstur sem
telst sérstaklega vítaverður, sé að
ræða megi gera vélknúið ökutæki
sem ökuskírteini þarf til að
stjórna upptækt, nema það sé
eign manns sem ekkert er viðrið-
inn brotið.
Vörubílstjórar fá
visst svigrúm
Önnur umferðarvá sem mikið
hefur verið í umræðunni undan-
farin misseri, og jafnframt hefur
ítrekað skapað stórhættu, varðar
illa frágenginn farm flutningabíla.
Hefur lögreglan á höfuðborgar-
svæðinu m.a. margsinnis gripið til
þess að kyrrsetja bíla sem voru
með frámunalega illa frágenginn
farm, en þau viðurlög eru þó ekki
viðlíka ströng og þau sem að fram-
an gat gagnvart bifhjólunum. Þótt
flutningabílar séu kyrrsettir þýðir
það hvorki að lögreglan leggi hald
á þá hvað þá að þeir séu gerðir
upptækir með dómi, heldur fá bíl-
stjórarnir svigrúm til að laga
farminn eða kalla í aðstoðarbíl til
að dreifa byrðinni. Í lögum er ekki
leyfilegt að krefjast þess fyrir
dómstóli að flutningabílar verði
gerðir upptækir í þessu samhengi.
Vörubílar ekki teknir
Bifhjól tekin af
mönnum en vöru-
bílar kyrrsettir
Tekin Lögreglustjórar geta lagt hald á hluti tímabundið en dómstólar
hafa hins vegar einir heimild til að gera hluti upptæka til frambúðar.
SIGLINGAKLÚBBURINN
Brokey hefst nú við í bráðabirgða-
gámum við Ingólfsgarð í Reykja-
víkurhöfn vegna framkvæmda við
tónlistarhúsið sem verið er að
byggja við höfnina. Brokey var áð-
ur með félagsaðstöðu sína við
Austurbugt 3 en varð að flytja sig
um set á síðasta ári vegna bygg-
ingaframkvæmdanna. Gámana
hefur Brokey til umráða til ársins
2009 en hefur óskað eftir því við
Faxaflóahafnir að klúbburinn fái
að byggja varanlegt húsnæði í ná-
grenninu. Snorri Tómasson,
stjórnarmaður í Brokey, segir nú
hafa verið stefnt að því að byggja
varanlegt húsnæði við enda Ing-
ólfsgarðs þar sem gert væri ráð
fyrir 80 fermetra húsnæði á tveim-
ur hæðum til að byrja með að
minnsta kosti.
„Við erum í viðræðum við Faxa-
flóahafnir um þetta og viðmæl-
endur okkar hafa tekið vinsamlega
í málið,“ segir Snorri. Auk þess
hefur verið rætt við þá aðila sem
eru að byggja PRH-húsið við höfn-
ina og taka stjórnendur þar á bæ
vel á móti Brokeyjarmönnum.
„Þeim er annt um að hafa okkur
þarna. Flotbryggjan og væntan-
lega önnur bryggja til viðbótar eru
hugsaðar til frambúðar þarna og
okkur er nauðsyn að hafa klúbb-
húsið í hæfilegu göngufæri við
þær.“
Snorri segir Brokeyjarmenn
vera sátta við framgang og þróun
mála hjá klúbbnum við höfnina.
Siglingaklúbburinn Brokey fluttur í gám vegna byggingar tónlistarhússins
Bíða
varanlegs
húsnæðis
Morgunblaðið/Kristinn
Fluttir Siglingaklúbburinn Brokey varð að flytja og bíður nú eftir varanlegu húsnæði.
GEIR H. Haarde for-
sætisráðherra, mældist
með mesta virkni ráð-
herra síðustu ríkis-
stjórnar í fréttum ljós-
vakamiðla á tímabilinu
1. janúar til 24. maí sl.,
samkvæmt mælingum
Fjölmiðlavaktarinnar
sem nefnist Ráðherra-
púlsinn. Geir kom fram
sem viðmælandi í ríflega 47% þeirra
frétta sem honum tengdust eða forsæt-
isráðuneytinu. Er það gríðarleg aukning
frá fyrra tímabili þegar Geir var aðeins
viðmælandi í 26% þeirra frétta sem hon-
um tengdust. Næstir á eftir komu Einar
K. Guðfinnsson sjávarútvegsráðherra og
Jón Sigurðsson fyrrverandi iðnaðar- og
viðskiptaráðherra.
Þeir ráðherrar sem sjaldnast komu
fram sem viðmælendur voru Jónína
Bjartmarz, fyrrverandi umhverfis-
ráðherra, sem var með um 15% virkni og
Björn Bjarnason dóms- og kirkjumála-
ráðherra sem var viðmælandi í tæpum
17% tilvika.
Meðaltalsvirkni ráðherra var um 32%,
og því ljóst að ráðherrar eru viðmæl-
endur í ríflega 1/3 þeirra frétta sem
snúa að þeim eða ráðuneyti þeirra.
Ráðherrar eru aðeins mældir sem við-
mælendur í ljósvakafréttum þar sem þær
eru taldar endurspegla betur en dag-
blaðaefni meginviðfangsefni umfjöllunar.
Geir með mesta
virkni í fréttum
Geir H. Haarde
AÐALFUNDUR Lands-
sambands veiðifélaga
telur nauðsynlegt að
veiðifélög setji reglur til
verndar stórlaxi í veiði-
ám þar sem því verður
við komið og minnir á
skyldu veiðifélaga til að
sporna við því að stór-
laxinn hverfi úr íslensk-
um ám. Þetta kemur
fram í ályktun sem sam-
þykkt var á aðalfundi samtakanna. Í álykt-
uninni kemur einnig fram að stórlax eigi
mjög undir högg að sækja eins og sakir
standa og því sé nauðsynlegt að sem flest-
um stórlöxum sé sleppt svo þeir nái að
hrygna að hausti. Stórlaxarnir séu mikil-
vægir í vorveiðinni og eigi þátt í verð-
mætasköpun á fyrstu vikum veiðitíma.
Aðalfundurinn beinir því til stjórnvalda
að stuðla að áframhaldandi rannsóknum á
sjávardvöl laxa, þar sem hnignun stórlaxa-
stofna kalli á frekari upplýsingar um
mögulega orsakavalda. Skorar fundurinn
á stjórnvöld að tryggja fjármagn til slíkra
rannsókna, sem séu mjög kostnaðarsamar.
Spornað verði við
hnignun stofnsins
Lax stekkur í
Sjávarfoss í Langá.