Morgunblaðið - 19.06.2007, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
SKÓLAR OG EINKAREKSTUR
Það er út af fyrir sig bæði athygl-isvert og ánægjulegt að hug-myndum um einkarekstur í
skólakerfinu er að aukast fylgi. Það
kom m.a. fram í útskriftarræðu Jóns
Más Héðinssonar, skólameistara
Menntaskólans á Akureyri í fyrradag,
en þar skýrði hann frá því, að skóla-
nefnd hefði falið sér að kanna, hvort
rekstraröryggi skólans yrði betur
tryggt með því að gera hann að einka-
skóla með rekstrarsamning við
menntamálaráðuneytið.
Einkarekstur er að ryðja sér til
rúms í skólakerfinu. Hann byggir að
vísu á því að megingreiðslur vegna
reksturs skólanna komi úr opinberum
sjóðum en jafnframt er augljóst að
einkareknir skólar hafa frjálsari
hendur um skólareksturinn að öðru
leyti. Nú eru til einkareknir skólar
bæði á leikskólastigi og grunnskóla-
stigi. Og að sjálfsögðu á háskólastigi.
Óneitanlega vekur það athygli, þeg-
ar einn af elztu og rótgrónustu
menntaskólum á landinu veltir svona
hugmyndum fyrir sér en það er í sjálfu
sér bara af hinu góða.
Meiri spurning er hins vegar hvort
hugmyndir forráðamanna Mennta-
skólans á Akureyri eru raunhæfar.
Þeir ætla ekki að taka upp skólagjöld
heldur leita styrkja frá fyrirtækjum.
Nú má vel vera, að það sé hægt að fá
styrki hjá fyrirtækjum til einstakra
verkefna í skóla á borð við Mennta-
skólann á Akureyri en er líklegt að
það verði hægt til langrar frambúðar?
Það má líka spyrja, hvort núverandi
rekstrarkerfi skólans komi í veg fyrir
að skólinn geti leitað til fyrirtækja um
fjármögnun á einstökum þáttum eins
og kaupum á kennslutækjum.
Það er nokkuð ljóst að samkeppni er
að aukast verulega á milli skóla á öll-
um stigum um nemendur. Það er gott.
Í kjölfarið má gera ráð fyrir að sam-
keppni aukist einnig á milli skóla um
beztu kennara. Sú samkeppni mun ýta
undir betri launakjör fyrir kennara,
sem þeir eiga rétt á. Þá fer ekki á milli
mála, að gæði kennslu í einstökum
skólum er orðið mál, sem foreldrar og
nemendur spyrja um og leggja mat á
áður en ákvörðun er tekin um hvar
nemandi sækir um skólavist. Þetta er
heilbrigt og stuðlar að betri skólum.
Viðbrögð talsmanna háskólanna við
skýrslu Ríkisendurskoðunar um það
skólastig eru bæði til marks um mikla
samkeppni milli skólanna en einnig
um meting þeirra í milli, sem má ekki
fara út fyrir skynsamleg mörk.
Forráðamenn Menntaskólans á Ak-
ureyri hafa stigið skref, sem forvitni-
legt verður að fylgjast með til hvers
leiðir.
Kannski kemur í ljós, að öflug fyr-
irtæki á Norðurlandi sjái sér hag í því
að styðja þessa merku og gamalgrónu
menntastofnun með einhverjum
hætti.
En líklegt verður að telja, að raun-
verulegur einkarekstur skóla verði að
byggja á traustari grunni en slík fjár-
öflun gæti tryggt.
SARKOZY TRYGGIR STÖÐU SÍNA
Nicolas Sarkozy Frakklandsforsetihefur tryggt stöðu sína til að
ráðast í umbætur og hrinda af stað
sínum stefnumálum en sigur hægri-
manna í seinni umferð þingkosning-
anna á sunnudag var alls ekki jafn af-
gerandi og spáð hafði verið. Hefur
meira að segja verið látið að því liggja
að í vændum sé bylting í Frakklandi.
En úrslitin hafa einnig verið sögð
sárabót fyrir sósíalista, sem hafa ver-
ið í sárum eftir tap Ségolène Royal í
forsetakosningunum. Sósíalistar
bættu við sig 44 sætum á þingi í kosn-
ingunum og eru nú með 185 þing-
menn.
Flokkur Sarkozys, UMP, fékk 314
þingsæti, en hafði verið með 357 sæti.
Á franska þinginu eru 577 sæti.
Helsta áfall hægrimanna er að Alain
Juppé, fyrrverandi forsætisráðherra
og núverandi ráðherra umhverfis-,
samgöngu- og iðnaðarmála og borg-
arstjóri í Bordeaux féll út af þingi.
Juppé var næstvaldamesti ráð-
herrann í stjórninni, en eftir að úrslit-
in voru ljós tilkynnti hann að hann
myndi segja af sér ráðherradómi. En
hvað sem líður því að hægrimenn
misstu fylgi má ekki gleyma því að
þetta er í fyrsta skipti í 29 ár, sem
flokknum við stjórnvölinn í Frakk-
landi hefur tekist að halda meirihluta
í kosningum.
Margt er að í Frakklandi. Mikil
ólga hefur ríkt meðal innflytjenda og í
efnahagsmálum hefur ríkt doði og
stöðnun. Tilraunum til aðgerða hefur
verið mætt með hörðum mótmælum
og ekki er langt síðan ríkisstjórnin
varð að afturkalla aðgerðir, sem ætl-
að var að leysa vinnumarkaðinn úr
læðingi.
Sarkozy hyggst grípa til ýmissa að-
gerða. Hann vill gera yfirvinnu um-
fram 35 tíma undanþegna skatti og
tryggingagjöldum, kveða á um lág-
marks refsingar fyrir síbrotamenn og
harðari dóma í málum unglinga, setja
reglur um að innflytjendur með
menntun njóti forgangs og hækka
virðisaukaskattinn til að fjármagna
heilsugæslu í landinu. Þessi mál
hyggst hann taka fyrir á sérstöku
sumarþingi, sem hann hefur kallað
saman, meðal annars með það í huga
að því er sumir segja að þá verða
Frakkar í sumarfríi og fyrir vikið
ólíklegra að þeir muni fjölmenna á
götur út til að mótmæla.
Sarkozy hefur sýnt mikið sjálfs-
traust á alþjóðlegum vettvangi frá því
að hann komst til valda. Hann vílar
ekki fyrir sér að varpa fram tillögum
um það hvernig megi leysa deiluna
um Kosovo, taka á neyðarástandinu í
Darfur og blása nýju lífi í tilraunir til
að setja Evrópusambandinu stjórnar-
skrá. Samskipti Frakka við Bandarík-
in munu verða með allt öðrum og já-
kvæðari hætti í stjórnartíð Sarkozys
en í tíð forvera hans.
Nú er hafin uppsveifla í Þýska-
landi. Sarkozy á þess kost að blása lífi
í franskt efnahagslíf. Það er kominn
tími til. Enginn vafi leikur á hæfi-
leikum Sarkozys og það verður at-
hyglisvert að fylgjast með því hvernig
honum vegnar með það veganesti,
sem hann hefur úr þingkosningunum.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
„Fiskunum fjölga
skipt verði um fis
Skiptar skoðanir eru í stjórn Landssambands íslenskra útvegsmann
veiðiári. Sumir telja að tillögurnar séu „arfavitlausar“, aðrir telja nau
kenna kvótakerfinu um hvernig komið er. Egill Ólafsson ræddi við sj
Einar K. Guðfinnsson sjáv-arútvegsráðherra muntilkynna ákvörðun sínaum aflamark næsta fisk-
veiðiárs í byrjun júlí. Einar segist
undanfarna daga hafa átt marga
fundi með hagsmunaaðilum, fulltrú-
um Hafrannsóknastofnunar og
fleiri vísindamönnum. Þá hafi hann
rætt við fulltrúa stjórnarandstöð-
unnar.
Sturla Böðvarsson, forseti Al-
þingis, gagnrýndi núverandi fisk-
veiðistjórnkerfi í ræðu sem hann
hélt á Ísafirði á þjóðhátíðardaginn.
Einar Oddur Kristjánsson alþing-
ismaður tók undir hana í Morgun-
blaðinu í gær auk þess sem hann
gagnrýndi tillögur Hafró.
„Ég lít svo á að það sem þeir séu
að vísa til sé að það þurfi að fara
mjög vel yfir allar forsendur fisk-
veiðiráðgjafarinnar. Ég hvatti
reyndar mjög til þess að það yrði
gert þegar ráðgjöf Hafrannsókna-
stofnunar kom fram rétt fyrir sjó-
mannadaginn. Ég hvatti til þess að
menn færu í þetta verk sameigin-
lega og reyndu að skilja betur for-
sendur fiskveiðiráðgjafarinnar. Ég
hef sjálfur verið að kalla fyrir mig
fulltrúa ein-
stakra hags-
munahópa. Ég
hef rætt ítrekað
við fulltrúa Haf-
rannsóknastofn-
unar og hef kall-
að fyrir mig
fleiri vísinda-
menn. Ég hef átt
ágæt samtöl við
fulltrúa stjórn-
arandstöðuflokkanna og við höfum
sammælst um hvernig við getum
komið þessu í tiltekinn farveg.“
Von á skýrslu
Hagfræðistofnunar
Fyrir ári fól sjávarútvegsráð-
herra Hagfræðistofnun Háskóla Ís-
lands að gera rannsókn á þjóðhags-
legum áhrifum af aflareglunni, m.a.
með hliðsjón af einstökum lands-
svæðum og byggðarlögum.
Einar sagði að niðurstöður þess-
ara rannsókna yrðu kynntar fljót-
lega. „Að mínu mati verður þetta
mjög mikilvægt gagn til þess að
átta sig á þessum þætti málsins því
auðvitað hafa allar ákvarðanir um
þorskafla gríðarlega mikil áhrif og
þau áhrif eru mismuna
byggðarlögum og svæðum
Einar sagði að frá því ha
sjávarútvegsráðuneytið
2006 hefði hann lagt áher
það þyrfti að bæta í þá m
við höfum af stöðunni í haf
eru hins vegar skiptar sko
fiskveiðiráðgjöfina. Það
margir sem telja að við va
stærð þorskstofnsins. Ég
til ályktunar Landssamba
bátaeigenda, skipstjórnarm
nú síðast bæjarstjórnar
bæjar. Svo eru aðrir sem
ástandið sé jafnalvarlegt
rannsóknastofnun telur o
Böðvarsson er í þeim hópi
þess vegna að þurfi að
hart við. Ég tel að við séum
það með því að fara svona
málið núna.“
Einar sagðist ekki vera
hvernig stjórnvöld gætu h
þá átt að draga úr fiskvinn
uðborgarsvæðinu eins o
leggur til að gert verði. S
hefðu verið að færa til afla
með byggðartengdum a
s.s. með línuívilnun, byggð
og aflamarki til smábáta.
Ákvörðun um kvótann
liggur fyrir í byrjun júl
Einar K.
Guðfinnsson
BJÖRGÓLFUR Jóhannsson,
stjórnarformaður LÍÚ, sagði í
ávarpi á sjómannadaginn að það
gæti orðið mjög
erfitt að ganga
svona langt í nið-
urskurði á
þorskkvóta eins
og gert er ráð
fyrir í tillögu
Hafrann-
sóknastofnunar.
Björgólfur
sagði við Morg-
unblaðið í gær
að hann vildi
ekki segja meira um tillögurnar í
bili en stjórn LÍÚ væri að fara yfir
tillögurnar og myndi á næstu dög-
um álykta um málið. „Við vorum
búnir að sjá fyrir að það yrði
minnkun en þetta er talsvert út
fyrir það sem menn gátu séð fyrir.“
Alþingismennirnir Einar Oddur
Kristjánsson og Sturla Böðvarsson
hafa sagt að tillögur Hafró sýndu
að endurskoða þyrfti kvótakerfið
frá grunni.
„Ég hef spurt þá sem halda
þessu fram hvort menn telji virki-
lega að það muni fleiri fiskar verða
syndandi í sjónum ef menn noti
annað kerfi fiskveiða. Við verðum
að hafa í huga að stjórnmálamenn
hafa mjög lengi tekið ákvarðanir
um að veiða umfram ráðgjöf og
hafa stundað lengi að færa heim-
ildir á milli flokka. Þeir hafa lengi
hleypt smábátum í tiltölulega
óhefta veiði. Stjórnmálamenn bera
því mikla ábyrgð á hvernig komið
er.“
Björgólfur sagði auðvelt að tala
eins og Einar Oddur gerir þegar
Hafrannsóknastofnun hefur birt
sína skýrslu. „Það fjölgar ekki fisk-
um í sjónum við að breyta um kerfi,
nema þá ef menn veiða minna. Það
er svo sem ágætt að Einar Oddur
skuli vera á þeirri línu að hann hafi
haft rangt fyrir sér til þessa.“
Björgólfur segist ekki sjá hvern-
ig hægt verði með stjórnvalds-
ákvörðun að draga úr fiskvinnslu á
höfuðborgarsvæðinu eins og
Sturla Böðvarsson lagði til. „Ef
menn fara út á þá braut eru menn
komnir út í einhverja miðstýringu
á því hver og hvar má og hvar má
ekki. Þá er þessu stjórnað af Al-
þingi. Það má spyrja, hvað þýða
þau orð að leggja eigi niður fisk-
vinnslu í Reykjavík? Hver á að fá
þá vinnslu? Á markaðurinn að
ákveða það?“ spurði Björgólfur og
bætti við að ekki væri hægt að
skilja Sturlu á annan hátt en að
hann ætlaðist til að stjórn-
málamenn tækju ákvörðun um
hvar þessi fiskur yrði unninn.
Björgólfur sagðist ekki vera viss
um að það yrði til heilla fyrir ís-
lenskan sjávarútveg að auka rík-
isafskipti af honum. „Við höfum
lengi sagt að sjávarútvegurinn geti
ekki haldið uppi atvinnu hringinn í
kringum landið, sérstaklega þegar
magnið sem veiðist er minnkandi
og tæknivæðingin er mikil sem
þýðir fækkun starfa.“
Hafnar
hugmyndum
Sturlu
Björgólfur
Jóhannsson
„ÞAÐ ER ekki hægt að vinna eftir
þessum tillögum,“ segir Gunnar
Ásgeirsson, stjórnarformaður
Skinneyjar-
Þinganess á
Höfn í Horna-
firði.
Gunnar segist
vera þeirrar
skoðunar að ef
það sé rétt að
þorskstofninn
sé svona illa far-
inn geti verið
skynsamlegt að
gefa út áætlun um nýtingu
stofnsins til þriggja ára m
hverju ákveðnu markmiði
Gunnar segir einnig nau
legt að nota kerfið sem æt
stjórna fiskveiðum með þe
að það virki. Það séu miki
kvótakerfinu og það þurfi
þeim. Hann sagðist hins ve
ekki vera sammála Sturla
arssyni eða Einari Oddi K
syni um að endurskoða þu
kvótakerfið frá grunni. „Þ
verið að það megi gera lag
ingar á þessu kerfi en í gru
er það mjög gott.“
Vill áætlun
til 3 ára
Gunnar
Ásgeirsson
„ÉG TEL að það sé nauðsy
hafa hliðsjón af tillögum H
ákvörðun um heildarkvóta
fiskveiði
sagði Ei
ur Kristj
framkvæ
stjóri Hr
húss Gun
hf. í Hní
Einar
segir þa
lega rétt
haldið h
ið fram a
hafi veri
isveiði víða við landið. „Það
menn hafa áhyggjur af er n
stofninum. Þessi veiði kem
vegar ekkert á óvart. Ég h
menn þurfi því að ígrunda
áður en menn ákveða eitth
Einar Valur sagðist ekki
hvað Sturla Böðvarsson, fo
þingis, væri að fara þegar h
aði um að draga úr fiskvinn
höfðuborgarsvæðinu. Han
ekki telja jákvætt að vera m
handstýringu í sjávarútveg
væri fáranlegt ef stjórnmá
ætluðu að taka að sér það h
að ákveða hvar mætti vinn
Nýliðun
áhyggjuef
Einar Valur
Kristjánsson