Morgunblaðið - 09.08.2008, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 9. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Andrés Þorleifsson
andresth@mbl.is
BRESK stjórnvöld hafa ákveðið að
leyfa lausasölu á sýklalyfinu Clam-
elle. Lyfið er aðallega notað gegn
klamydíusýkingum, en þeim hefur
fjölgað mjög í Bretlandi að und-
anförnu.
Hugmyndin er að 16 ára og eldri
geti keypt próf í apóteki á rúmlega
fjögur þúsund krónur. Reynist við-
komandi hafa klamydíusýkingu get-
ur hann og rekkjunautar hans eytt
öðrum þrjú þúsundum í sýklalyf
gegn sýkingunni. Öllu ferlinu lýkur
því án þess að sjúklingurinn fari
nokkru sinni til læknis.
Markmiðið að baki lausasölunni
er að auka aðgengi ungs fólks að
meðferð en stofnunin telur að ungu
fólki muni þykja þessi leið hentugri
en að fara til heimilislæknisins. Þá
hafa Bretar metið klamydíulyfið
þannig að lítil hætta sé á misnotkun
þess.
Gæti komið til greina hér
Að sögn Rannveigar Gunn-
arsdóttur, forstjóra Lyfjastofnunar,
er ekkert sýklalyf selt í lausasölu
hérlendis. Þó kunni að koma til
greina að selja t.d. umrætt klamyd-
íulyf í lausasölu, en ekkert slíkt hafi
þó verið rætt.
Rannveig segir að engar hug-
myndir séu uppi um að auka al-
mennt aðgengi almennings að sýkla-
lyfjum. „Það er mikilvægt að fólk
ofnoti ekki sýklalyf,“ segir Rann-
veig, „almennt er mikilvægt að
sýklalyf séu tekin rétt. Ef það er
ekki gert getur það valdið ónæmi
bakteríustofna. Það þýðir að þau
sýklalyf sem við erum með í notkun
núna hætta að virka og þá erum við í
mjög vondum málum.“
Tvær leiðir eru færar til að koma
lyfi í lausasölu. Annars vegar getur
lyfjafyrirtæki sótt um til Lyfjastofn-
unar að tiltekið lyf fari í lausasölu og
hins vegar getur stofnunin að eigin
frumkvæði ákveðið að lyf sé selt í
lausasölu.
Að sögn Rannveigar hefur ekkert
erindi borist frá lyfjafyrirtækjunum
en slíkt yrði skoðað ef til þess kæmi.
„Mér líst ekkert á þetta,“ segir
Haraldur Briem sóttvarnarlæknir
um þessa þróun í Bretlandi.
Hann hefur í fyrsta lagi áhyggjur
af nákvæmni prófsins. Reynt hafi
verið að selja sjálfspróf hérlendis
fyrir nokkrum árum en þeirri sölu
hafi verið hætt eftir ábendingar frá
Landlæknisembættinu.
Í annan stað telur sóttvarnar-
læknir að erfiðara verði að tryggja
það að smit verði rakið. Líklegt væri
að fólk meðhöndlaði sig og skipti sér
svo ekki af fyrri rekkjunautum.
Loks hefur Haraldur áhyggjur af
lyfjaónæmi sem kann að fylgja í
kjölfarið. „Sýklalyfjaónæmi er eitt
af okkar stóru vandamálum. [...]
Azithromycin [klamydíulyfið] er
lengi að skiljast út úr líkamanum og
hefur einmitt verið tengt sýkla-
lyfjaónæmi. Þannig að það eru
margar ástæður fyrir því að það yrði
veruleg andstaða við að taka svona
upp.“
Haraldur segir að miðað við önn-
ur lönd sé tíðni klamydíu óvenju há
á Íslandi. Það þurfi þó ekki að þýða
annað en að hér séu menn duglegri
við að greina sjúkdóminn.
Sýklalyf í lausasölu?
 Bretar hafa ákveðið að leyfa lausasölu á klamydíulyfinu Clamelle  Gæti komið
til greina að gera hið sama hér  Ekkert sýklalyf selt í lausasölu hér á landi
Morgunblaðið/Sverrir
Sýklalyf Bretar selja ákveðin sýklalyf í lausasölu og hafa nú ákveðið að gera slíkt með lyfið Clamelle sem er gegn
klamydíu. Þetta er liður í viðleitni breskra stjórnvalda til að stemma stigu við klamydíufaraldrinum.
Klamydíusýking orsakast af bakt-
eríu sem getur sýkt bæði kynfæri
og augu. Tíðni sjúkdómsins hefur
aukist mikið og samkvæmt upp-
lýsingum frá Landlæknisembætt-
inu er vitað að þúsundir ein-
staklinga hafa smitast hérlendis á
undanförnum árum.
Meðal fylgikvilla sjúkdómsins er
bólga í eggjaleiðurum kvenna og
getur slík bólga leitt til ófrjósemi
og utanlegsfósturs. Meiri líkur eru
á skaðlegum aukaverkunum, svo
sem ófrjósemi, eftir því sem ein-
staklingur smitast oftar.
Þá getur klamydía sýkt augu og
valdið verulegri bólgu með tíma-
bundinni blindu.
Auðvelt er að greina sýkingu
með þvagprufu og þarf einungis
þvagpróf til. Þá dugar stutt lyfja-
meðferð með ákveðnum sýklalyfj-
um yfirleitt til að kveða sýkinguna
alveg niður.
Fæstir fá einkenni sjúkdómsins
HEILDARFJÖLDI frjókorna í
Reykjavík í júlí var yfir meðallagi,
rúmlega 1.600. Sumrin 1990, 1991
og 1998 mældust þau fleiri. Gras-
frjó urðu 1.344 og hafa ekki mælst
jafnmörg síðan 1991 en sumarið
1998 var fjöldinn álíka. Frjótala
grasa fór þrisvar sinnum yfir 100 í
mánuðinum, þar af tvisvar yfir 300,
hæst 25. júlí þegar hún náði 316.
Súrufrjó voru í lofti flesta daga
framan af júlí, en segja má að tími
súrufrjóa sé liðinn í ár. Þau náðu
hámarki 27. júní en þá varð frjótal-
an 21. Heildarfjöldi súrufrjóa er
219, vel undir meðallagi áranna
1988-2007, sem er 320.
Heildarfjöldi frjókorna á Ak-
ureyri í júlí var undir meðallagi,
646. Grasfrjó voru talsvert færri en
í meðalári, 457. Frjótala grasa fór
aldrei yfir 100 en fjórum sinnum yf-
ir 30, fyrst 27. júlí. Það sem af er
sumri hefur aðeins tæpur þriðj-
ungur grasfrjóa meðalárs mælst á
Akureyri.
Í tilkynningu frá Náttúru-
fræðistofnun segir að þó að víða sé
gras tekið að sölna séu enn nokkrar
grastegundir í blóma, einkum er-
lendir slæðingar og ræktuð túng-
rös, t.d. húsapuntur, axhnoðap-
untur og vallarfoxgras. Frjókorn
þess síðastnefnda eru talin skæður
ofnæmisvaldur. Verði þurrt og
vindasamt í ágúst geta frjótölur því
orðið háar.
Morgunblaðið/Ómar
Frjókorn yfir
meðallagi í júlí
Í LJÓS hefur
komið að Lithá-
inn, sem var
handtekinn á
Keflavík-
urflugvelli í
vikunni grun-
aður um fíkni-
efnasmygl,
gleypti um það
bil 40 plastpakkningar af amfeta-
míni.
Samkvæmt upplýsingum lögregl-
unnar hafði maðurinn, sem er á þrí-
tugsaldri, í gær skilað af sér um 20
pakkningum.
Hann hefur verið úrskurðaður í
gæsluvarðhald til föstudagsins 15.
ágúst.
Gleypti 40 poka
af amfetamíni
FIMMTA og síðasta skógarganga
sumarsins á vegum Skógræktar-
félags Hafnarfjarðar verður farin í
dag, laugardaginn 9. ágúst.
Gangan hefst klukkan 10 árdegis
og verður safnast saman við gróðr-
arstöðina Þöll í Höfðaskógi við
Kaldárselsveg. Verður gengið að
skógræktarsvæðinu í Gráhellu-
hrauni og þar mun verða afhjúp-
aður minnisvarði um fjóra menn,
sem lögðu sitt af mörkum við að
efla skógræktarstarf í Hafnarfirði
um miðja síðustu öld. Þeir eru Þor-
valdur Árnason, Jón Gestur Vigfús-
son, Jón Magnússon í Skuld og
séra Garðar Þorsteinsson. Áttu þeir
allir sæti í stjórn Skógræktarfélags
Hafnarfjarðar um langa hríð.
Jónatan Garðarsson, varafor-
maður Skógræktarfélags Hafn-
arfjarðar, verður í fararbroddi í
göngunni en að henni lokinni verð-
ur boðið upp á kaffi og meðlæti í
Selinu í Höfðaskógi. Eru allir vel-
komnir.
Síðasta
skógargangan