Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1987, Blaðsíða 88
Á trjónukrabbaveiðum í
Hvalfirði í ágúst 1987 á
R.S. Mími. Gildrur af
franskri gerð.
88 VÍKINGUR
Af skeljum, sniglum . . .
Ægisdrekka (Lima exca-
vata). Hefur aöallega fundist
djúpt úti fyrir Suöur- og Suö-
vesturlandi eöa á dýpinu 200 -
495 m. Erfitt er aö gera sér
grein fyrir magni eöa hvort hún
finnst á stóru svæöi. Þetta eru
tiltölulega stórar skeljar og geta
náö allt aö 170 mm lengd.
Gimburskel (Astarte boreal-
is). Skelin er nokkuö algeng viö
landið og finnst frá fjöruboröi
allt niöur á 100 m dýpi. Stæröin
getur komist upp I 55 m.
Hallloka (Macoma calcaria).
Skel þessi er algeng við landið
og finnst frá fjöruborði allt niður
á 150 metra dýpi. Stæröin getur
orðið allt aö 50 mm.
Kolkuskel (Yoldia hyperbor-
ea). Finnst umhverfis allt landiö
á 4 - 210 metra dýpi, nema viö
Suðurland. Stærö skeljarinnar
er allt aö 50 mm.
Sæsniglar
Af sæsniglum viö landiö hef-
ur aðallega veriö talað um þrjár
eftirfarandi tegundir sem til
greina koma til nýtingar:
Beitukóngur (Buccinum
undatum). Lítiö er vitaö um
magn þessa kuðungs viö land-
iö en hann finnst nánast alls-
staöar á dýpinu 0-100 metrum,
en getur lifaö dýpra. Tilrauna-
veiöar hafa farið fram víöa um-
hverfis landiö en þó aðallega á
Faxaflóasvæöinu. Beitukóng-
ur, sem og aörir kuðungar,
veiöist aöallega í þar til geröar
gildrur og er aflinn mismunandi
eftir árstíma. Hann hrygnir
seinni hluta vetra og leitar þá á
grynnra vatn og oft alveg upp í
fjörur. Á sama tíma detta veið-
arnar niöur. Beitukóngur er
þekkt markaösvara þannig aö
vandinn hér er fyrst og fremst
veiðar og vinnsla. Hæö kuö-
ungsins getur oröiö allt aö 120
mm. Hugsanlega má veiöa
nokkur hundruö tonn af beitu-
kóngi á ári miðað viö þekkt
veiðisvæði;
Hafkóngur (Neptunea desp-
ecta). Þessi kuöungur er mjög
algengur umhverfis landiö og
finnst á 10 - 200 metra dýpi.
Hæö kuðungsins getur oröiö
allt aö 200 mm. Sæmilega góö-
ur markaður er fyrir hafkóng á
meginlandi Evrópu og á Bret-
landseyjum. Þó er sá galli á gjöf
Njarðar aö af og til hefur oröiö
vart eitrunar vegna þess aö
menn hafa neytt hafkóngs.
Þetta stafar af kirtlum áföstum
skráptungu kuöungsins sem
auðvelt er aö fjarlægja ef til
vinnslu kemur. Hafkóngur
veiðist þó nokkuð í fiski- og
humartroll, en veiöar með gildr-
um hafa lítt veriö kannaðar hér
við land;
Péturskóngur (Sipho is-
landicus). Þetta er nokkuð stór
kuöungur og getur orðið allt aö
130 mm að hæö. Finnst nánast
allt umhverfis landiö á 60 -348
m dýpi, en er sjaldgæfur viö
Suðurströndina.
Krabbar
Trjónukrabbi (Hyas aran-
eus). Rannsóknir á trjónu-
krabba hófust fyrst áriö 1983 á
vegum Hafrannsóknastofnun-
ar og bendir allt til þess aö út-
breiðsla hans sé einkum á bil-
inu 5 til 50 metra dýpi, þó mis-
munandi eftir árstíma.
Tilraunaveiðar hafa verið gerð-
ar víösvegar um landið og til
þess notaöar sérstakar gildrur.
Afli í gildru hefur sumsstaöar
verið allgóöur og mestur í
Faxaflóa.
Tegund þessi finnst nánast
allt umhverfis landiö og mest
inni á flóum og fjöröum. Mat á
veiöiþoli og stofnstærö hefur
ekki enn verið unnt aö gera, en
þó má ætla að veiðarnar gætu
numiö fáeinum þúsundum
tonna á ári. Veiðar og vinnsla
hafa þegar hafist á Faxaflóa-
svæðinu en markaðsmálin eru
ekki leyst að fullu. Skjaldar-
breidd krabbans getur oröið allt
aö 83 mm og þyngdin rúmlega
300 grömm. Hængarnir eru
töluvert stærri en hrygnurnar.
Gaddakrabbi (Lithodes
maja). Þessi tegund finnst nán-
ast allsstaðar umhverfis landiö
á 10 -100 metra dýpi. Er helst á
höröum botni og færir sig til eftir
árstímum. Geröar hafa verið til-
raunaveiöar á gaddakrabba en
sjaldan fengist nema örfáir ein-
staklingar. Aftur á móti fæst
stundum þokkalegt af honum í