Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2000, Page 36

Guöjón A. Kristjánsson, alþingismaður og fyrrverandi forseti Far-
manna- og fiskimannasambands íslands, er ekki í minnsta vafa
um hvaö mannfólkinu ber aö gera varðandi fjölgun sjávarspen-
dýra. Sigurjón Egilsson ræddi viö hann.
Guðjón A. Kristjánsson alþingismaður
hefur ákveðnar skoðanir á hvað ber að gera
vegna fjölgunar sjávarspendýra. Hann hefur
ekki aðeins áhyggjur af því sem þau éta, ekki
síður hefur hann áhyggjur af mengun sem
fylgir spendýrunum. Sjómannablaðið Vík-
ingur settist niður með Guðjóni og ræddi
þessi mál, og í fyrstu var spurt hvort áhyggjur
hans vegna þess að veiðar hafa ekki verið
stundaðar í áraraðir séu miklar.
„Ég tel að þessi þáttur lífríkisins, það er
fjölgun sjávarspendýra og þá ekki bara hvala
heldur líka sela, sé þáttur sem allar fiskveiði-
þjóðir geti ekki látið þróast sjálfstætt og utan
við alla stjórnun. Það er ekki fræðilegur
möguleiki að sjá framtíðina þannig að sjávar-
spendýrin fái algjöran frið og taka til sín þá
fæðu sem þau þurfa til viðhalds án þess að
maðurinn komi þar nokkursstaðar nærri til
nýtingar eða stjórnunar. Það mun enda með
að fiskistofnarnir, þar á meðal þorskur, muni
ekki gefa af sér helming sem þeir annars
gerðu. Þetta er þróun sem ftskveiðiþjóðir geta
ekki horft aðgerðarlaus á. Það er ekki hægt að
ákveðinn hluti lífríkis sjávar, það er spendýrin
sem eru efsti hlutinn og nýti fiskstofnana
þannig að einhvern tíma taki þessu hluti
lífskeðjunnar meirihluta þeirrar fæðu sem
hafið gefur af sér hér á norðurslóðum."
Hafa menn þegar séð merki þess sem þú
talar um?
„Það eru nokkuð mörg síðan að bent var á,
á ráðstefnu sem ég var á í Noregi, að sela-
stofnar myndu á næstu árum höggva veruleg
skörð í ftskistofna og menn eru að færa fyrir
því rök að selir og hvalir séu að taka til sín
stóran hluta af framleiðslu fiskistofna í
Barentshafi. Það má færa fyrir því rök að nið-
urslagið í Barentshafinu, sé frekar vegna þess
hversu þessi dýr hafa fengið að nýta lífríki
Barentshafsins óhóflega, en vegna veiða.“
Heldur þú að pólitískur vilji til að veiða,
ekki bara hér á Iandi heldur meðal þeirra
þjóða sem hafa hagsmuna að gæta, hafi auk-
ist?
„Ég geri ráð fyrir því þar sem fleiri og fleiri
vísindamenn sýna fram á að sjávarspendýrin
hafa meiri áhrif á fiskistofnana en menn
gerðu sér grein fyrir. Rannsóknir íslenskra
fiskifræðinga hafa sýnt að hvalir hér við land
éta milljónir tonna, það er ekki allt fiskur,
heldur einnig fæða fisksins. Þetta hefúr bein
og óbein áhrif á uppgang fiskistofnana. Ég
hygg að menn standi frammi fyrir því að ekki
verði hægt að horfa á þessa þróun aðgerðar-
laust. Það mun þurfa að grípa til veiða og
skynsamleg nýting sjávarspendýra er sú leið
sem við verðum að taka upp. Annars munum
við búa við það að sjávarspendýrin verði um
of ráðandi um stöðu fiskistofna.“
Andstæðingar hvalveiða hér á landi hafa
bent á, og sennilega réttilega, að vegna alls
sem á hefúr gengið séu markaðir fyrir hvalaaf-
urðir mjög takmarkaðir. Hefur það ekki á-
hrif?
„Þetta er hárrétt. Það er erfiðara að mark-
aðssetja þessar afurðir nú en var fyrir ein-
hverjum árum. Það er ekki síst vegna baráttu
þessara svokölluðu „náttúruverndarsamtaka“,
sem ég kýs reyndar að hafa innan gæsalappa,
„Ég geri ráð fyrir því þar sem fleiri og fleiri
vísindamenn sýna fram á að sjávarspendýrin
hafa meiri áhrif á fiskistofnana en menn
gerðu sér grein fyrir.
fyrir verndun hvala og verndun lífríkis. Það er
reyndar hlálegt að fiskveiðiþjóðir veraldar
skuli eiga samleið með þessum „náttúru-
verndasamtökum“ hvað varðar mengun haf-
svæða. Allir þessir aðilar hafa áhuga á að halda
höfunum hreinum. En staðreyndin er samt
sú, að vegna þessar misskildu náttúruvernd-
arstefnu sem mörg friðunarsamtök hafa sett á
sjávarspendýr, hafa fiskveiðiþjóðirnar og
„náttúruverndarstamtökin" átt í deilu um
nýtingu lífríkisins en eiga samleið um meng-
un og umgengni mannsins. Þar komum við
að áhugaverðum punkti, en þó með nei-
kvæðri merkingu. Pólssvæði jarðar safna til
sín mengunarefnum sem gufa upp á helstu
36
Sjómannablaðið Víkingur