Verklýðsblaðið - 10.11.1931, Blaðsíða 3

14 ára verklýðsríki
Frá Eyrarbakka.
fllmenní atvinnuleysi
Hreppsnefndin hyggst í sameiningu við
sósíaldemókpala að hefja „alvinnubæfur"
á kostnað aivlnnuleysingjanna sjálfpa.
Ástandið á Eyrarbakka er þannig, að fjöldi
heimilisfeðra hafa verið atvinnulausir, svo
mörgum mánuðum skiptir — allt upp í 9 mán.
íhaldið hefir ráðið þar, svo að segja, óáreitt
í málum hreppsins um mörg ár.
Fyrst nú í ár, hefir Alþýðuflokkurinn tvo
fulltrúa í hreppsnefndinni og má ætla að kjós-
endur þeirra hafi gert sér vonir um, að ein-
hver litbrigði yrði hér með í henni. Eitt það
fyrsta, sem þessir nýkosnu fulltrúar Alþýðu-
flokksins, hafa vakið athygli á sér fyrir, eru
tillögur annars þeirra í atvinnuleysismálinu,
sem nú er alvarlegasta úrlausnarefnið, sem
hreppsnefndarinnar bíður.
Enda eru tillögur hans einstakar í sinni röð
og fengu almenna viðurkenningu hjá íhalds-
meirihluta hreppsnefndarinnar, því vandséð er,
hvort sjálfu íhaldinu hefði tekizt betur.
Tillögurnar voru á þá leið, að reynt yrði að
fá lítilsháttar lán til að leggja á móti lög-
ákveðnu ríkistillagi, sem áætlað var 3000 kr.,
en því sem á vantaði yrði náð með framhalds-
niðurjöfnun, kr. 1250,00, sem hefði lent, að
venju, aðallega á verkamönnum og þar með
atvinnuleysingjunum sjálfum. Auk þess skyldu
atvinnuleysingjar gefa vinnu, er næmi allt að
kr. 1000,00. Það er því sýnilegt, að atvinnu-
ieysingjarnir áttu ekki aðeins að gefa mikinn
hluta af „atvinnubóta“-vinnu sinni, heldur átti
einnig að nota tækifærið til að láta þá vinna
af sér útsvarsskuldirnar. Með þessari aðferð
gat hreppsnefnd yfirstéttarinnar á Eyrarbakka
tryggt sér það,'að atvinnuleysingjarnir ynnu
að nauðsynlegum framkvæmdum og sköpun
nýrra verðmæta fyrir hana, svo að segja yfir-
stéttinni að kostnaðarlausu, en enginn gaumur
gefinn því, að með þessu fyrirkomulagi var
atvinnuleysingjum ekki einu sinni tryggt lífs-
viðurværi meðan á vinnunni stóð. Þetta er því
algerlega ný tegund þvingunarvinnu, sem ekki
á sinn líka á sögu verklýðsþrælkunarinnar.
Enda er þetta einn ávöxtur af stéttasamvinnu-
pólitík krata og íhaldsflokkanna.
Verkalýðurinn kemur auga á hættuna
og gerir kröfur sínar.
Á fundi í Verklýðsfélaginu Báran á Eyrar-
bakka, sem haldinn var 1. nóv. s. 1. var at-
vinnuleysismálið rætt. Voru þar hugir verka-
manna almennt andvígir „bjargráða“-stefnu
hreppsnefndarinnar og tóku margir verkamenn
til máls í sama anda, þar sem baráttuhugur
verkalýðsins gegn þessari nýju árás yfirstétt-
arinnar lýsti sér mjög greinilega. Komu þar
fram tillögur frá Kommúnistadeildinni á Eyr-
arbakka, svohljóðandi:
1. Nú þegar skulu framkvæmdar atvinnubæt-
ur, fyrir alla atvinnulausa verkamenn á
Eyrarbakka, en að öðrum kosti sé veittur
atvinnuleysisstyrkur, sem svarar fullum
daglaunum, miðað við gildandi taxta yerka-
lýðsfélagsins hér.
2. Hreppsnefndin framkvæmi nú þegar auka-
niðurjöfnun útsvara, þar sem allir hrepps-
gjaldendur, þeir, sem ekki hafa á útsvars-
skrá kr. 150,00, séu undanþegnir þessu út-
svari, en hin nauðsynlega f járupphæð verði
lögð á hina stærri gjaldendur hreppsins.
3. Atvinnubótavinnan fari fram undir stjórn
verklýðsfélagsins og greiðist að fullu tU
verkamanna vikulega og í peningum.
4. Þó ekki verði hægt, vegna árstíðanna, að
vinna fulla 10 kl.t. á dag, séu greidd full
daglaun sem fyrir 10 tíma væri.
Kröfur þessar voru ræddar af mörgura
verkamönnum og samþykktar í einu hljóði.
Stofnað baráttulið til að leiða baráttu
atvinnuleysingjanna á Eyrarbakka.
Að loknum fundi verkalýðsfélagsins, lýstu
kommúnistar því yfir, að deild Kommúnista-
Verklýðsfandir nm allt ísland til
minningar um Terklýðsbylting’nna.
Kommúnistaflokkur Islands gekst fyrir
fundahöldum og skemmtunum víðast hvar í
kauptúnum landsins 7. nóv.
I Reykjavík var ágætlega sótt skemmtun,
þar sem fluttar voru ræður um byltinguna og
hin stórkostlegu tímamót, er hún markar í
mannfélagsþróuninni, og eins um rússnesku
verklýðsæskuna, leikhópar sýndu hina prýði-
legu leiksýningu: „Auðvaldið ræður“.
I Vestmannaeyjum var fjölsótt skemmtun,
talaði þar m. a. Gunnar Benediktsson.
Á Akureyri var einnig ágæt skemmtun um
kvöldið, flutti Steingr. Aðalsteinsson ræðu um
byltinguna, en leikhópur sýndi: „Verkin tala“.
Á Siglufirði var fjölsótt verklýðsskemmtun
og sýndu leikhópar verkalýðsins þar smáleik.
Á Eskifirði gengust kommúnistar fyrir góðri
skemmtun og svo mun hafa verið víðar, sem
blaðinu enn ekki hafa borizt fregnir um.
Alstaðar sýnir verkalýðurinn vaxandi fylgi
sitt við kommúnismann og hrifningu sína af
sigri sósíalismans í Rússlandi. Kveður svo
rammt að þessu að sósíaldemókratarnir ís-
lenzku, sem sífellt eru að svívirða kommúnista,
eru nú að reyna að blekkja fjöldann með því
að teljast einnig orðið hlynntir sigri sósíalism-
ans í ráðsjórnarríkjunum. Héldu ungkratar í
Reykjavík skemmtun 7. nóv. og flögguðu þar
með Rússlandsvináttu sinni. En þeir munu
brátt kynnast því, að verklýðsríkið vill ekki
láta tigna sig með orðum tómum, heldur með
eftirdæmum — og hvað segja hræsnararnir
þá?
Verndið ráðstjómarríkin! Fram til baráttu
fyrir sigri sósíalismans undir forustu Komm-
únistaflokksins! Það er kjörorðið, sem íslenzk
alþýða er að fylkja sér um nú.
flokksins, héldi fund þá um kvöldið, þar sem
öllum verkamönnum væri heimil aðganga.
Fundur þessi var sóttur af allmörgum verka-
mönnum og umræður af hendi kommúnista
voru hinar fjörugustu. Endaði fundurinn með
því að 23 manna baráttulið var stofnað meðal
verkamanna, sem skyldi leiða baráttu atvinnu-
leysingjanna á Eyrarbakka og verða framvegis
leiðandi kraftur hinnar hreinu stéttarbaráttu
meðal verkalýðsins þar á staðnum.
Verklýðshreyfingin á Eyrarbakka hefir hing-
að til verið nokkuð atkvæðalítil, enda algerlega
undir handleiðslu Alþýðuflokksbroddanna.
Kommúnistadeildin þar skoraði snemma í
haust á stjórn verkamannafélgasins að halda
fund til að ræða atvinnuleysismálið, því sýnt
var að atvinnubætur yrðu síður framkvæman-
legar að vetrinum til, en stjórn verkamanna-
félagsins rumskaði ekki og hefir því ekkert
verið gert í því máli, af hálfu verkalýðsfélags-
ins, fyr en nú. Verkalýðurinn á Eyrarbakka er
nú sýnilega, eins og annarsstaðar, að vakna til
vitundar um það, að stéttasamvinnan og hin
sósíaldemókratiska forusta samtaka hans, leið-
ir hann á refilstigu, en að eingöngu hann
sjálfur, sameinaður á grundvelli stéttabarátt-
unnar, undir forustu Kommúnistaflokksins,
megnar að leiða hann til sigurs og farsældar.
Frá Siglufirði
Verkalýðun Siglufjanðar
samþykkir á fjölmennum fundi atvinnubóta-
knötup kommúnista.
Á Siglufirði er atvinnuleysið nú almennara
en nokkru sinni áður og sérstaklega tilfinnan-
legt sökum þess, hve margir hafa gengið auð-
um höndum yfir bjargræðistímann. Við söfnun
á atvinnuleysisskýrslum kom í ljós, að hópur
manna hefir ekki haft nema 10—20 daga vinnu,
sumir ekki ekki nema í 4 daga.Alls munu vera
á Siglufirði rúml. 200 manns atvinnulausir. Só-
síaldemókratar fara með völdin í Verkamanna-
félaginu og hafa sérstaklega verið þröskuldur
á vegi samtakanna á þessu liðna sumri. Þeir
hafa brotið lög félagsins, með því að hundsa
áskoranir manna um að halda fundi og sýnt
algert viljaleysi í því að halda taxtabrjótum
niðri, en meira hefir verið um taxtabrot að
ræða á þessu liðna sumri en nokkru sinni fyr.
Vegna almennrar óánægju sáu þeir sér ekki
fært að halda fundunum lengur niðri og héldu
fyrsta fundinn seint í október. Eftir tillögum
kommúnista var á þeim fundi samþ. að boða
til almenns verklýðsfundar um atvinnubóta-
málin. Fundurinn var haldinn 29. okt. og á
hann boðið bæjarstjórn og bæjarfógeta; var
hann fjölsóttur og fór hið bezta fram. Bæjar-
fógeti og 4 bæjarfulltrúar mættu, og sagði
bæjarfógeti frá frægðarför sinni til Reykja-
víkur. Leitaði hann þar til allra hugsanlegra
lánsstofnana í því augamiði að fá lán til at-
vinnubóta, en fékk alstaðar afsvar. Peningar
voru ekki til!! Hjá stjórninni bjóst hann við
að fá 10 þús. kr. af þessum 300 þús. sem veita
á til atvinnubóta. Á ræðu hans var að heyra,
sem ekkert gæti orðið úr atvinnubótum þeim,
sem bæjarstjórnin hafði samþykkt að fram-
kvæma.
Ræðumenn af hálfu kommúnista deildu á fó-
geta og bæjarstjórn fyrir slælega framkomu
í atvinnubótamálinu og töluðu þeir í nafni
yfirgnæfandi meirihluta þeirra, er fundinn
sóttu.
Eftirfarandi tillaga kom fram frá kommún-
istadeildinni og var samþ. með öllum gr. atkv.:
„Út af hinu mikla atvinnuleysi, sem ríkir
hér í bæ, og sérstaklega þar sem fjöldi sjó-
manna og verkamanna hafa haft rýra atvinnu
í sumar, skorar fundurinn á bæjarstjórn
Sigluf jarðar, að láta koma til framkvæmda nú
þegar þær atvinnubætur, sem hún þegar hef-
ir samþykkt að gjörðar yrðu. En til viðbótar
við það, skorar fundurinn ennfremur á bæjar-
stjórnina, að hefja strax undirbúning að starf-
rækslu tunnuverksmiðju í vetur.
Hamli veður, eða aðrar óumflýjanlegar or-
sakir, að verkamenn geti orðið vinmmnar að-
njótandi, krefst fundurinn þess að því fé, er
verja á til atvinnubóta sé úthlutað sem at-
vinnuleysisstyrk, og sé lágmarkið 5 krónur á
dag handa hverjum fjölskyldumanni og 1
króna fyrir hvert barn í ómegð.
Geti bæjarstjórnin ekki útvegað fé hjá láns-
stofnunum landsins eða ríkissjóði til atvinnu-
bótanna, leggur fimdurinn til að aukaniður-
jöfnun verði látin fram fara á alla hæstu gjald-
endur bæjarins.
Við alla vinnu, sem unnin verður fyrir at-
vinnubóta féð, skal gilda sami kauptaxti og
við aðra bæjarvinnu, samkvæmt kauptaxta
Verkamannafélags Sigluf jarðar“.
Einnig kom fram frá einum fundarmanni
eftirfarandi áskorun til ríkisstjórnarinnar og
var samþykkt:
„Fundurinn skorar á ríkisstjórnina, að banna
innflutning á öllum tilbúnum sildartunnum nú
þegar, og að sjá um að allar þær tunnur, sern
Síldareinkasalan þafnast, verði unnar í land-
inu“.
Á Siglufirði sem annarsstaðar er verkalýð-
urinn farinn að sjá, að engin miskunn má vera
með í spilinu; að yfirstéttin lætur ekkert af
ránsfeng sínum nema gengið sé hart eftir
með kröfurnar. Vonandi tekst siglfirzkum
verkalýð að bæta hag sinn á þessum vetri, á
kostnað þeirra, sem hafa sogið úr honum blóð-
ið og gera það við hvert tækifæri. X.