Fálkinn


Fálkinn - 14.11.1941, Qupperneq 3

Fálkinn - 14.11.1941, Qupperneq 3
F Á L K 1 N N 3 VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM. fíitsljóri: Skúli Skúlason. Frctmkv.stjóri: Svavar Hjaltested Skrifstofa: Bankaslr. 3, Reykjavík. Sími 2210 Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6. Blaðið kemur út hvern föstudag. Allar áskriftir greiðist fyrirfram. AuglýsingaverÖ: 30 aura millim. HERBERTSprent. Jóhann V. Daníelsson, kaup- maðtir, verður 75 ára Í7. /jessa mánaðar. Kristbjörn Einarsson, gaslagn- ingam., Laugaveg 58 B, verður 60 ára 19. þ. m. Ólaf.ur Þorsteinsson læknir verður 60 ára 20. þessa mán- aðar. Bráðabirgðahús Reykjavíkurbæjar. Skraddaraþankar. Einu sinni var maður, sem sagt var um, að talaði svo mikið, að hann liefði aldrei tíma til að hugsa. I’að ei rangt að segja „einu sinni varf' því að þessir menn eru enn og það hefir jafnvei aldrei borið eins mikið á þeim ög á síðari árum. Hjer er ekki átt við blessaðar kaffikerling- arnar, sem mala kjálkunum í mein- leysi og gagnsleysi heldur skvaldr- arana, sem er svo liðugt um mál að eðlisfari, að hraðgáfustu menn geta ekki fylgt þeim á fluginu fremur en ánamaðkur hundi. En getur það hugsast, að til sje fólk, sem les svo mikið, að það megi aldrei vera að hugsa, eða læri svo mikið, að það hafi aldrei tíma til að atliúga lil hvers nota skuli alt það, sem jjað er að læra. Það er staðreynd, að börn voru látin læra kverið þannig, að þau þuldu heilar bJaðsíður reiprennandi upp úr sjer en höfðu svo sem enga hugmynd um hvað efnið var í allri romsunni, l'rekar en hún hefði verið á sanskrít. Þessi kensluaðferð hefir að makleg- leikum hlotið áfellisdóma og nú segir fólk, að hún sje úr sögunni. Betur að satt væri. En eimir ekki ennþá cftir af þululærdómnum í skólum vorum, þó að vísu sje í öðru formi. Það má oft sjá og heyra skólagengið fólk, sein eigi er talið lakar gefið en fólk flest, koma eins og álfa úr hól þegar talað er um cfni, sem dagléga verða á vegi fjöld- ans i lifinu, og það má heyra það tala svo bjánalega og af svo litlum jn-oska um efni, sem ])að hefir feng- ið skólafræðslu í, að undrun sætir live meistaralega það hefir komist Iijá að hafa gagn af kenslunni. Með þeim breytingum, sem orðið hafa á lifi þjóðarinnar verður óhjá- kvæmilegt að leggja þyngri byrði á skólana, en þeir hafa borið áður. Helmingur þjóðarinnar elst nú upp i þurrabúð og fjölmenni. Börnunum, sem alast upp á sveitaheimilunum fækkar. En sveitaheimilið var heim- ur út af fyrir sig, með verkefna- fjölda sem aldrei gefst barninu í þurrabúðinni. Skólinn verður að bæta þetta upp. En til þess verður hann að vera lífrænni en skóli nú- tímans og bæta á kensluskrána verkefnum, sem snerta daglega lifið i frekara niæli en nú er siður. Og bækurnar, sem fólkið fær að lesa, þurfa að verða fjölbreyttari. Útgefendurnir hafa uppgötvað, að að reyfarinn — i mismunandi grímu- klæddum myndum — er útgengileg- asta varan. Já, áhrifamesta varan til þess að spara fólki að hugsa. Til þess að bæta úr hinu tilfinn- anlega húsnæðisleysi í Reykjavík hefir bæjarstjórnin ráðist í að koma upp átta húsum inn við Höfða og eru þau nú öll komin undir þak. Hús þessi eru öll eins og í hverju þeirra .4 sfðustu árum hafa skoðanir manna á heilbrigðismálum breyst æði ntikið. í stað þess að starf lækn- anna áður var eingöngu lækningar sjúkra, er nú starfið óðum að fær- ast í það horf, að fyrirbyggja sjúk- dóma með ýntis. konar heilsuvernd- arstarfsemi, t. d„ berklavörnum, barnavernd, sóttvarnastarfsemi, ráð- leggingum um mataræði o. fl. Hjer á landi hefir þegar verið unnið töluvert að þessum málum, t. d. eru berklavarnir komnar í gott horf, en i öðrum greinum vantar töluvert á að svo sje, og það sem sjerstaklega krefst skjótrar úrlausn- ar nú, er ungbarnaverndin. Iljer á landi hefir því máli verið alt of lítill sómi sýndur hingað til. Hjúkr- unarfjelagið Likn hefir þó um langt skeið starfrækt bnrnaverndanstöð í Reykjavík og gert með þvi ómet- anlegt gagn, en því miður hefir stöðin aðeins náð lil ca. helmings af ungbörnum í Reykjavík og úti á landi eru öll börn að mestu eða alveg eftirlitslaus. Hvað viðvikur Ungbarnavernd munu liinar Norðurl.þjóðirnar vera langt á undan okkur, og þá sjer- staklega Danmörk. Þangað til árið 1935 var fyrirkomulag þessara mála þar í landi með líku sniði og hjá okkur. í Kaupmannahöfn og flestum slærri bæjum voru stöðvar, sem veittu ókeypis ráðleggingar og fylgd- ust með börnunum fyrsta árið. Þessi og eldhús ;— svo að alls fást þarna 48 ibúðir. Sjer að vísu skamt, en þó er nokkur bót að þvi. Ilúsin eru öll einlyft. Inn við Lauganesveg er verið að setja upp ýms af lmsum þeim, sem flytja varð burt úr Skerjaíirði vegna starfsemi var öll á vegum líknarfje- laga og safnaða og algerlega óskipu- lögð. En árið 1935 tókst að vekja áhuga Rockefellerstofnunarinnar fyr- ir starfsemi þessari og veitti lnin styrk til að skipuleggja málið og koma þvi í það horf, sem nú er. Vjer viljum nú leyfa oss að lýsa starfsemi þessari í aðalatriðum (Kaupmannahafnarstöðinni). Takmark stöðvanna er að fylgjasl með heilsu, þroska og aðbúnaði barna á fyrsta ári, og leggja ráð um fæði og meðferð barnrfnna og sjá um, að þau komist undir læknis- hendi, ef eitthvað er að. Starfseminni stjórnar yfirlæknir, sem ekki fæst við annað, enda er þetta ærið starf. Borginni er nú skift niður í umdæmi með einni barnaverndarstöð og hefir hver stöð á að skipa tveimur til fjórum hjúkr- unarkonum, sem sjerstaklega hafa búið sig undir þetta starf, og lækni, sjerfróðum í barnasjúkdómum. AI- gengast mun það vera, að hver lækn- ir hafi 2—- 3 stöðvar og er hann þá til viðtals einu sinni á viku á hverj- um stað. Þegar barn fæðist, er stöðinni straks tilkynt það, og kemur þá hjúkrunarkona á heimilið, þegar barnið er 10 daga gamalt og býður aðstoð sína, sem í ca. 99% er þegin með þökkum. Hjúkrunarkonan vigt- ar barnið, gefur ráð um almenna meðferð og reynir að kippa því í flugvallarins. Gengur það hægt og fjöldi fólks úr Skerjafirði hefir fengið húsnæði til bráðabirgða í hermannaskálum, þangað til hægt verður að flytja i liúsin. Myndirnar eru af liúsum Reykja- vikurbæjar við Höfða. lag, sem ábólavant þykir, segir til um mataræði barns og móður og meðliöndlar ef til vill naflakviðslit og annað smávegis. Fyrstu 3 mánuðina kemur lijúkr- unarkonan á heimilið á 10 daga fresti, næstu 3 mánuðina á 14 daga fresti og úr því einu sinni á þriggja viluia fresti til eins árs aldurs. Þegar barnið er þriggja mánaða, kemur það i fyrsta sinn á stöðina og er þá skoðað af lækni. Sje nú eitt- hvað að barninu, fær það tilvísun til sjúkrasamlagslæknis síns eða á barnapoliklinik. Stöðin ráðleggur aldrei meðöl eða aðgerðir, heldur fæst eingöngu við eftirilit og al- menna meðferð. Ástæðan til þess, að stöðin vill ekki fara út á þá braut, að verða poliklinikstarfsemi, er sú, að hún vill vinna í góðu samkomulagi við lækna borgarinnar, en ekki vera keppinautur þeirra, enda hefir það tekist prýðilega. Sje ekkert að athuga við barnið, er það látið koma á ])riggja mánaða fresti, alls 4 sinnum. Stöðvarnar eru nú búnar að starfa nægilega lengi, til þess að hægt sje að dæma um gagnsemi þeirra, og ekki er hægt að segja annað en að árangur af starfsemi þeirra liafi orð- ið stórfenglegur. Sjúkdómar, eins og beinkröm, krampar, niðurgangur o. f 1., sem fyrir 10 árum voru mjög algengir og urðu fjölda barna að Frh. á bls. 14. verða 6 íbúðir litlar — tvö herbergi UNGBARNAVERND LÍKNRAR. Greinargerð Kristbj. Tryggvasonar læknis

x

Fálkinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.