Fálkinn - 10.07.1942, Blaðsíða 2

2
F Á L Ií I N N
Ferðafónn
og skemtilegar grammófónsplötur eru
ómissandi í sumarfráið.
LlTIL SENDING ferðafóna, en feiknaúrval af grammó-
fónplötum, nýjustu og vinsæiustu danspSöturnar.
Gott úrval af klassiskum vsrkum.
NÁLAR, allar teg., grammófónfjaðrir o. fl. varahlutir.
Hljóðfærahúsið
Nýtt íslenskt met í 4x400 m. Mlanpi.
Meistaramót í.
S. f. í frjálsum
íþróttum hófst að
þessu sinni 27.
júní s.l. með
keppni í 4x100
og 4 x 400 metra
boðhlaupum.
Lauk þeirri
keppni þannig,
að A-sveit Knatt-
spyrnufjelags
Reykjavíkur varð
meistari í báðum
'hjlaupunum. Hljóp
hún 4x100 metr-
ana á 46,4 sek.,
en 4x400 metra
á 3 mín. 37,8
seJc., sem er nýtt
islenskt met og
6,4 sek betra en
gamla metið, er
KR. átti frá 1937.
Hjer birtist
mynd af hinuin
nýju íslandsmeisturum og methöf- ilsson, Jóhann Bernhard, Brynjólfur
um. Talið frá vinstri: Sverrir Em- Ingóifsson og Sigurður Finnsson.
/ vjelahernaðinum er bensín og olía jafn nauðsijnlegt og skot-
fœrin,, og engum skipum leitast óvinirnir eins við að granda
og olíuskipunum. En j)rátt fyrir það hatda oliuflutnihgarnir
áfram austur um liaf til Englands og Murmansk og mest kemst
til skila, þó að mikið fari í sjóinn. Hjer sjest olíuskip nýkomið
í enska höfn. Leiðsla hefir verið lögð út í skipið, til þess að
dœla oliunni í gegmirana í landi.
Frá Svíþjóð.
KAUPSKIPAFLOTI SVÍA
Á ÁRINU SEM LEIÐ.
Samkvæmt hagskýrslum, er sigl-
ingamálaráðuneyti Svia liefir gefið
út fyrir árið sem leið, fækkaði
sænskum kaupförum um 79, sam-
tals 54.78 smálestir, á því ári. Var
kaupflotinn i byrjun jiessa árs alls
2123 skip, samtals 1.464.398 smá-
lestir. Á árinu 1940 hafði flotinn
minkað um 40 skip, samtals 100.913
smálestir En frá byrjun stríðsins til
síðustu ársloka hefir flotinn minkað
uin 129 skip, samtals rúm 150.000
tonn, og svarar það til 9.4% af flot-
anum fyrir stríð.
Á síðasta ári var 30 skipum; sam-
tals 91.565 tonn sökt, og er það
nokkru minna en árið á undan. Þá
var sökt 59 skipum, samtals 152.520
tonnum. Auk þess voru 21 skip,
39.117 tonn, gerð upptæk af skipa-
tökudómi erlendra lijóða á árinu
1941, en aðeins 4 skip, 6325 tonn,
árið 1940. Skip, sem týndust af
öðrum ástæðum en hernaðarástæð-
um, vo.ru alls 21, samtals 13.459
Lonn, jiar af 4 lílil skip með hjálp-
arvjel. 22 skip, samtals 10.865 tonn,
voru seld til útlanda og jafn mörg
skip vöru dæmd óhæf til siglinga.
Sænskir skipaeigendur liafa reynl
að fylla i skörðin með nýsmíðum,
eftir því sem hægt er að koina því
við á sænskum skipasmíðastöðvum,
og með því að kaupa skip frá ul-
löndum. Ails liafa kaupflotanum
bæst 38 skip, samtals 103.058 tonn
á árinu 1941, og eru þetta aðallega
stór mótorskip. Af þessum skipum
voru 25 samtals 90.604 tonn, smíðuð
á sænskum skipasmíðastöðvum. Er
þetta allmikill vöxtur frá því árið
1940. Þá voru smíðuð 31 skip, sam-
tals 52.144 tonn.
Þrátt fyrir tjónið af stríðsvöldum
hefir mótorslcipafloti Svía vaxið um
2 skiis, samtals 25.427 tonn, og er
iiann nú samtals 495 skip, 750.690
tonn, en eimskipaflotinn hefir mink-
að um 53 skip, 78.193 tonn, og er
nú — eða rjettara sagt var í árs-
byrjun — 734 skip, samtals 628.368
tonn. Þannig var mótorskipaflotinn
orðinn 122.000 smálestum stærri en
eimskipaflotinn, um síðustu ára-
mót. — Af skýrslunni sjest enn-
fremur, að minni skipum með lijálp-
arvjel hefir fækkað um 26 og eru
þessi skip nú 889, með 82.772 tonna
burðarmagni. Seglskipum hefir
fækkað um tvö, niður i 5, og bera
jmssi skip 2.568 smálestir.
GJALDÞROTUM FÆKKAR í
SVÍÞÞÓÐ.
Á síðasta ári voru gjaldþrot í Svi-
þjóð aðeins 1320, og tala afsagðra
víxla aðeins 22.348, en vixlar þessir
voru að uppha;ð 11.600.000 sænskar
lcrónur. Eru þetta óvenjulega lágar
tölur. Til dæmis er tala gjaldþolra
lægri en liún hefir nokkurntíma
verið síðan í upphafi síðustu styrj-
aldar. Og aðeins einu sinni siðan
1913 iiafa verið afsagðir færri víxlar.
SKYLDUSKOÐUN GEGN
BERKLAVEIKI.
Tveir sænskir læknar, Gunnur
Berg og Helfrid Engström, hafa gert
það að tillögu sinni, að lögleidd
verði skylduskoðun varðandi berkla-
veiki, á öllum ungum konum, milli
18 og 20 ára aldurs. Hafa þeir
rannsakað dauðsföll af völdum
berklaveiki í Stockliolm á árunum
1911—39. Við þessa rannsókn kom
í ljós, að dauðsföllum ungra kvenna
af völdum berklaveiki hefir hvergi
nærri fækkað eins mikið og i öðr-
um flokkum, sem rannsóknir þeiria
ná yfir. En berklaveikin hefir stór-
um rjenað i landinu, sökum bættra
húsakynna og betri gætni á smit-
unarhættunni.
Sumir læknar vilja kenna silki-
sokkunum ofe öðrum óhbntugum
klæðaburði um það, hve berkla-
veikin er skæð í ungu stúlkunum,
segir í skýrslu læknanna tveggja.
Aðrir telja ástæðuna þá, að ungu
stúlkurnar leggi svo mikla stund á
að vera grannar, að þær svelti sig,
og svo hitt að launakjör sumia
ungra stúlkna sjeu svo bág, að þær
geti ekki veitt sjer hæfilegt viður-
væri. Ennfremur er bent á, að ungu
stúlkurnar leiti meira til borganna,
en aðrir, og verði að lifa þar við
skilyrði, sem eru gjörótík þeim,
sem þær vöndust heima hjá sjer.
Það er á þessum grundvelli, sem
læknarnir liafa bygt áiyktanir sínar.
Ungbörn og skólabörn eru skoð-
uð i Svíþjóð og gerðar á þeiin
rannsóknir á berklum, en tæknarnir
telja nauðsynlegt, að skoðun sje
einnig látin fara fram á uppkomn-
um stúlkum, og telja þetta nauðsyn-
legt vopn gegn berklaveikinni. Er
mikið um Jietta mál rætt í Svíþjóð.
Hafa verið gerðar geislarannsóknir
í stórum stíl, og styðja þær mál
læknanna um það, að skyjdurann-
sókn sje þörf og nauðsynleg. Sænsku
stúdentafjelögin hafa lagt fram
kostnað við berklaskoðun ú fólki,
sem liefir gefið sig fram af frjáls-
um vilja, og sum sænsk fyrirtæki
láta skoða starfsfólk sitt með á-
kveðnu millibili. Hafa liessar rann-
sóknir reynst mjög þýðingarmiklar
og oft orðið til þess að kæfa sjúk-
dóminn í fæðingunni og fyrirbyggja
smitun lil annara.
RÍKISSKULDIR SVÍA ERU ALLAR
INNANLANDS.
Frá stríðsbyrjun og Jiangað til
sr.emma á þessu ári höfðu ríkisskuld-
ir Svía meira en tvöfaldast, og staf-
ar Jietta af liinum stórauknu her-
vörnum landsins. í febrúar í vetur
voru ríkisskuldirnar orðnar nálægt
6V) miljard krónur, en af þeiiri
upphæð eru nær 5 miljardar föst
lán. Samkvæmt upplýsingum frá
ríkisskuldastofu Svía hafa að heita
má öll þessi rikislán verið tekin í
Svíþjóð — aðeins 2—3% af upp-
hæðinni er á útlendum höndunt.
Til samanburðar má geta þess, að
árið 1911 var hvorki meira nje
minna en 91 % af ríkisskuldum S\ ia
á erlendum höndum. Þó ríkisskuld-
irnar sjeu orðnar háar nú, Jiá eru
þær, þegar deilt er á höfðatöluna
með því lægsta, sem gerist í lieim-
inum. Og það er talið, að Svíþjóð
gæti vel þolað tvöfalt hærri rikis-
skuldir, án þess að vextir og af-
borganir af þeim yrðu Jijóðinni til
tilfinnanlegrar byrði.
Ragnheiðiiv Eyjólfsdóttir, Skóla-
vörðust. 22 A, verður 65 ára
15. þ. m.