Vikan - 07.12.1967, Qupperneq 70

taka í sínar hendur öll farartæki,
þar á meðal strætisvagnana. Þeir
óku af ógurlegum hraða um göt-
urnar, margir óvanir að aka bíl,
enda var mikið um slys og marg-
ir fórust þessa daga, Einn morg-
uninn sá ég bíl sem lent hafði
í hörðum árekstri og stóðu fern-
ir skór kyrfilega á gólfinu. Menn-
irnir höfðu henzt fram og upp
úr skónum. Ég skildi ekkert
hvernig þetta gat gerzt, en seinna
hefur mér verið sagt að við harð-
an árekstur leiti blóðið mjög upp
líkamann um leið og hann kast-
ast fram, og geti fæturnir auð-
veldlega smokrast upp úr skón-
um.
Innan um allan þennan lið-
safnað voru hreinir óaldarflokk-
ar, og ómögulegt að gera grein-
armun á her og óaldarflokkum,
enda foringjarnir oft stórglæpa-
menn. Frægastur þeirra var mað-
ur nokkur sem kallaði sig anar-
kista eða stjórnleysingja, en hann
hafði verið á oddinum í einhverj-
um glæpaflokki í Ameríku og
fengið skipun um að verða af
landi brott eftir langa fangelsis-
vist. Nú man ég ekki lengur hvað
hann hét. Þarna var hann orð-
inn stjórnandi manna sem lík-
ast til voru ekki glæpamenn,
en hann notaði þá til alls konar
glæpaverka.
Stjórnin hafði engan aga á liði
sínu, og var þá gripið til þess
ráðs að festa upp tilkynningu á
götuhornum um að allir vopn-
aðir menn ættu að láta skrá-
setja sig og lúta stjórn. Undir
þetta skrafaði ekki aðeins stjórn-
in heldur líka 8 menn aðrir sem
töldust hafa mikil mannaforráð,
foringjar fyrir syndikalistum,
kommúnistum og anarkistum og
hvað þeir nú hétu allir saman.
Þessi óaldariýður réðist inn til
manna sem álitnir voru hafa ein-
hver peningaráð og kvaldi þá til
að láta af hendi ailar sínar eigur
og lausafé, og stundum drápu
þeir þá á eftir. Oftast var það
þó annar eða þriðji flokkurinn
sem kom, sem það gerði, því að
þá var ekkert orðið eftir til að
stela. Ég þekkti marga menn sem
hrepptu þessi örlög. Þarna voru
25 löggiltir umboðsmenn skipa-
félaga, og 22 þeirra voru drepnir.
— Svo fórst þú að hugsa til
brottferðar.
-—• Fyrst vildi ég hafa samband
við danska sendiráðið í Madrid,
því ég var starfsmaður þess. Ég
reyndi í heilan dag að ná síma-
sambandi, en það gekk ekki. Þeg-
ar liðið var nokkuð á daginn eftir
tók ég símslöðina að tali og út-
skýrði fyrir afgreiðslumönnum
að ég skyldi gjarnan tala á
spænsku og biðja sendiráðsmenn
að gera slíkt hið sama. Fékk ég
þá samtalið umsvifalaust. Það
var því auðséð að yfirvöldin
vildu fylgjast með öllum sam-
tölum úr bænum. Enska og am-
eríska konsúlatið vildu líka hafa
samband við sína menn í Madrid
og sendu saman tvo bíla með
reyndum mönnum. Var enski fán-
inn breiddur á þakið á öðrum
bílnum, en sá bandaríski á hinn.
En þessir menn sáust aldrei síð-
an, voru drepnir rétt utan við
Barcelona. Spánverjar höfðu
þann vana að skjóta strax ef
þeir vildu stöðva fólk, og þótt-
ust svo vera leiðir ef þeir hittu.
Svo stóð á hjá okkur að við
áttum von á enskum ritstjóra og
konu hans þegar upp úr sauð,
og fyrst héldum við að þau hefðu
frestað förinni vegna styrjaldar-
innar. En svo gerðist það einn
daginn að bíl var ekið upp að
húsinu, og stóðu sex vopnaðir
menn á gargbrettunum, en þá
voru bílar enn með gangbretti.
Þarna voru þau komin í fylgd
vopnaðra manna. Þetta hefur ver-
ið um hádegisbilið á mánudegi.
Á laugardagskvöld höfðu þau
komið inn fyrir landamærin og
ekki lesið frönsku blöðin um
daginn, en í þeim var ferða-
mönnum ráðlagt að fresta öll-
um Spánarferðum í bili. Á sunnu-
dagsmorgun lögðu þau af stað
áleiðis lil Barcelona, og óku eft-
ir korti. í einhverjum smóbæ
þurftu þau að spyrja til vegar
og kom á vettvang ung stúlka
til að hjálpa þeim, en hún hafði
varla kastað á þau kveðju er
hún fékk kúlu gegnum höfuðið
og datt dauð niður yfir bílinn.
Þeim varð auðvitað heldur bilt
við að sjá stúlkuna skotna niður
við bílinn, og ekki leið þeim bet-
ur er þau uppgötvuðu að þau
voru óafvitandi komin inn á víg-
völl þar sem barizt var af tölu-
verðum ofsa. En þá sjá þau að
menn standa í húsagöngum og
benda þeim að koma. Var opn-
uð fyrir þeim hurð á stóru húsi
og þau óku rakleitt inn, en slík
hlið eru ekki óalgeng á spænsk-
um húsum gömlum. Þarna héldu
þau til megnið af sunnudeginum
þar til orrustunni slotaði. Dag-
inn eftir var allt komið í ró og
sex ungir menn með alvæpni
tóku að sér að fylgja þeim til
okkar.
— Hvernig gekk að útvega
nauðsynjar um þetta leyti?
— Það gekk hálfilla, fór fljót-
lega að bera á matvælaskorti.
Bændur þorðu ekki með græn-
meti til borgarinnar, og þar var
ekki forði til langs tíma.
- Var barizt mikið í borginni
sjálfri um þetta leyti?
— Já, það var mikil óöld,
miklar viðsjár. Skærur blossuðu
upp hingað og þangað, og mér
þykir trúlegt að oft hafi sam-
herjar borizt á banaspjót. Út um
glugga okkar sást mikið klaust-
ur, og einhverju sinni veittum
við því athygli að menn lógu á
maganum ekki langt frá klaustr-
inu og skutu öðru hvoru á klaust-
Þeita ðEassileoa sófasett
Er unnið af dönskum og íslenzkum fagmönnum.
Grindur eru danskar, framleiddar úrtekki og palísander.
Glæsilegasta sófasettiS á markaðnum í dag.
SKEIFAN - KJÖRGARÐI
70 VIKAN-JÓLABLAÐ