Vikan - 05.02.1981, Blaðsíða 35

Landanum fjölgar
Þann 26. fæddi ein íslensk kona 2
börn, dreng og stúlku, og gekk það fljótt
og vel, allt með bestu heilsu. Hún ól þau
á sjúkrahúsinu og var þar mjög vel
hjúkrað að henni af lækni og skipsjóm-
frúnni. Mormónar blessuðu yfir börnin
og gefið nafn, kafteinninn hét Tómás,
drengurinn hét Tómás Halldór Atlante,
en hún Victoria Nevada.
Þann 27. kl. 3 e. m. sáum við
Ameríku og komum inn á höfn í Nýju
Jórvík um kvöldið og voru allir á skipinu
um nóttina. Vorum við þá búnir að vera
á hafinu 11 1/2 dag og fengum alltaf
bliðveður, einn dag storm nokkurn á
móti. Við vorum þar í 2 daga á vertshúsi
og gengum um borgina, og er hún í einu
orði að segja sú svipmesta og prýðileg-
asta, sem ég hefi séð. Hún er álitin kaup-
staður mestur í heimi, næst Lundúna-
borg. Svo fórum við þaðan á dampvagni,
því ekki er nú orðið á öðru ferðast nema
á dampskipum og dampvögnum, sem
er það skemmtilegasta og inndælasta,
sem fengist getur, þó það kosti mikið að
ferðast á þeim, þá er það bæði fljótt og
inndælt.
Mér þótti togandi frá Nýju Jórvík til
Saltsjóstaðar. Við fórum það á átta
sólarhringum og rann þó vagninn á
hverjum degi lengri veg en yfir endilangt
lsland, 5 mílum meira, hvern dag, 365
mílur. tsland er 90 mílur danskar á
lengd, 360 enskar. 4 sólarhringana
seinni, eða frá borginni Omaha, (sem
stendur við fljótið Missori) og til
Ogdinn, fyrstu borg, er maður kemur i
Utah, fórum við yfir 900 og 16 brýr,
stærri og minni. og á 2 stöðum í gegn
um fjallháls, í dimmu lítinn spotta. Við
sáum margt merkilegt út úr vagnaglugg-
unum, dautt og lifandi, á þessari allri
löngu leið; þegar við komum vestur úr
fjallaklasanum, þá kemur maður fyrst i
borgina Ogdinn, og svo fórum við suður
með fjallinu, 10 mílur danskar í Saltsjó-
staðinn. Hann stendur þar vestur undir
fjallgarði, og eru þar í kring miklar
sléttur með blómlegum ökrum og
slægjulöndum ofan frá fjalli og niður
undir Saltsjóinn og byggðina þar innan
um. Þar er mikil og snotur bygging með
breiðum og beinum strætum, og þar
rann tær vatnslækur eftir hverju stræti.
Ég skoðaði vel með þankafullri eftirtekt
musterið, sem þar er verið að byggja, og
er það sú merkilegasta húsbygging, sem
ég hefi séð. Það stendur 16 fet I jörð
niður og 16 feta þykkur veggurinn úr
Eiríkur á Brúnum og Paradísarheimt
Verulegur hluti þeirra mynda, sem birtast mefl þessum síðasta hluta og
raunar lika öflrum hluta, sem var i siðasta blafli, er fenginn úr safni Bjöms
Björnssonar leikmyndasmifls. Þessi mynd er þeirra 6 meflal. Hún er raunar
Ijósmynd af Pilkristínatölkeldu é Dyrehavsbakken é Sjélandi, en þessi
ölkelda er ekki lengur til. Hins vegar tókst Birni afl grafa upp þetta Ijósrit
er unnið var afl töku Paradísarheimtar og eftir þvi var Pilkristínarölkelda
hin nýja reist í Þýskalandi fyrir Paradisarheimt. Trúlega verflur Ijósritifl
harla ógreinilegt hér í Vikunni, en ef til vill mé samt meflal annars greina
pennastrik listamannsins er hann gerfli é myndina sór til glöggvunar.
gráhvitum marmarasteini og glittir á
veggina, og var þar fjöldi manns að
höggva og leggja steinana. Það mun vera
húsið, sem veröldin er að hæða og spotta
mormóna fyrir, i hvaða meiningu þeir
eru að byggja það, en seinna koma sumir
dagar og koma þó. Frá Saltsjóstaðnum
og suður að Spanishfork eru 15 mílur
danskar, og er byggðin meir og minna á
öllu því svæði með ljómandi fallegum
akurlöndum; við sátum í þeim skemmti-
legu vagnatrossum hér heim í hlað; er
við komum hér, var okkur vel tekið.
Þann 8. ágúst, þá var hér blómlegt að
sjá, korn, akrar og slægjulönd; töðuvellir
voru slegnir 3 og 4 sinnum og besta upp-
skera af öllum jarðarvexti, þá var hveiti-
tunnan hér 10 krónur. Við allir *
karlmenn fengum nóg að vinna á
hverjum degi, ef við unnum í 10 tíma,
fengum við hálftunnu af hveiti og mat
eins og i bestu veislu. Kvenfólk er ekkert
látið gjöra hér, það er í treflaöskjum,
nema að matreiða og vaska og sauma.
Allir ungir og gamlir, sem af íslandi
fóru, komust hingað með heilu og
höldnu, nema konan mín, Rúnveldur
Runólfsdóttir, sálaðist i miðri Ameríku,
i borginni Norðplatt, úr mislinga-
sóttinni, sem er að stinga sér niður hér.
Hún var lasin einn dag og lognaðist út af
með hægð um kvöldið. Þetta sumar
(1881) hafa komið til Utah 2,252 menn
úr Evrópu, mormónatrúarfólk, og af því
34 frá Islandi. Islenskir menn hér eru 74,
1 af 1000 á íslandi og ætla að rætast
frelsarans orð þar, að margir munu
verða kallaðir, en fáir útvaldir. Hér
endar mín ferðasaga frá Islandi til
Spanishfork í Ameríku.”
Gott land Spanish Fork
Eiríkur fer mörgum fögrum orðum
um landgæði og notalegt fólk í Utah —
nánar tiltekið Spanish Fork. 1 Annari
lítilli ferðasögu segir hann meðal annars;
„I þessum bæ eru um 3000 manns og er
vart 4 partur af bændum, sem eiga ekki
nema eina konu, og fer sums staðar vel
og sums staðar ekki, með einni. Hinir
eiga 2, 3, 4, sums staðar fer það vel og
líka sums staðar ekki. Hér er allur fjöldi
af fólki, sem er vel vakandi um sína sálu-
hjálp og lifir í bæn og trú og auðmýkt til
herrans. Líka eru hér stöku menn innan
um, sem drekka sig fulla, bölva og
ragna, fara illa með skepnur, gjalda ekki
kirkjunni tíund, og þykjast þó sumir
vera mormónar, en þetta ber vel saman
við það, sem frelsarinn segir í
guðspjallinu 5. s. d. eftir trinitatis, að
óvinurinn hafi sáð illgresi í akur sinn.
Þeir buðu honum að uppræta það. Hann
sagði nei, látið hvorttveggja standa til
kornskerutímans, þá á að sortéra og láta
sitt í hvern stað, kornhlöðuna og eldinn.
Þetta sannast og ættu allir að hugleiða,
en þeir, sem illa breyta hér, eru strikaðir
út úr því heilaga kirkjufélagi, ef þeir ekki
vilja umvenda sér og lifa lastvöru líferni
eins og guðsbörnum hæfir og gjöra og
lifa eftir hans boðum af fremsta megni.”
Og ekki er heldur slæmt á veraldlega
sviðinu, eins og eftirfarandi kafli úr
sama riti ber vott um:
Nokkur orð um ýmislegt
veraldlegt
Nú í dag er 1. mars 1882 í annari viku
góu og sólskin og snjórinn að heita
bráðnaður upp á öllu sléttlendi, hann
var hér mestur á þorranum hálfa alin.
Hér er alltaf yndisblíðu veður, því það
má heita alltaf logn, þó hann hvessi
stöku sinnum, þá er það aldrei lengur en
1 og 2 tíma. Hér hefur verið töluvert
frost á nóttum frá því með adventu og til
þorraloka. Hér var stystur dagur 9 3/4
tímar; hér var fjöldi manns að vinna að
jámbraut fram undir þorra, með því að
slétta hæðir og fylla upp lægðir undir
brautina, það á að leggja járnbraut hér
ofan í bæinn í sumar, ofan úr fjöllum. 1
fjöllunum hér eru mikil auðæfi, gull,
silfur, eir, blý, járn, kol, saltnámur, og
utan á þeim skógarnir og eru
dampvagnatrossumar á hverjum degi
fram og aftur að flytja þetta niður í
staðinn. Ég var í janúar á járnbrautinni í
25 daga og fékk 140 krónur, ég fékk 6 og
7 krónur um hvern dag og frikost þrisvar
á dag eins og í bestu veislum; i október
og nóvember innvann ég mér 10 tunnur
af maískorni og 8 tunnur bankabygg,
um 20 krónur i öðru, og sumir lslend-
ingar þó miklu meíra en ég. Hingað er
gott að koma fyrir unga menn, fríska,
bæði fyrir tíma og eilífð, á einu sumri
innvinna þeir sér hér 7-900 krónur, það
er ekki svo lengi að hlaupa af fá 6 og 7
krónur um hvern dag og frían kost, og ef
þeir taka mormónatrú og láta skíra sig
og lifa skikkanlega, þá eiga þeir víst að
verða sáluhólpnir, í sama máta fyrir
kvenfólk gott, það er ekkert látið gjöra
úti við, hvorki sumar né vetur, ekki svo
mikið sem að mjólka kýr, bændur og
prestar gjöra það sjálfir, biskupinn aukin
heldur aðrir, hér er ekki mikið um
dramb eða stórlæti, þó háir séu í
embætti, þeir vinna og gera allt, hvað
fyrir kemur, þeir fá engin laun, ekki
biskupinn, aukin heldur prestar.
Vel launuð störf
Líka fá hér nóg að gera og há laun tré-
smiðir, járnsmiðir og gullsmiðir og er
gott fyrir þá að koma hér, en það er gott
fyrir alla að hafa tól meðsér, því þau eru
hér mjög dýr, en þó væn. Gamlir menn,
sem eru búnir að slíta sér út þurfa alls-
staðar að hafa uppeldi, það er fjöldi af
gömlu fólki hér, það er ekki drepið, eins
og skrafað var af hatursmönnunum uppi
á tslandi, heldur er þeim þarístað, sem
öngvan eiga að, skaffað föt og fæði í
6. tbl. Vikan 3S