Bjarmi - 01.11.2000, Blaðsíða 18

lausn heimsins það að endurbyggja
þessa vídd tilverunnar sem hefur verið
hundsuð í kirkju gagntekinni af efnis-
hyggju. Gegnum sérstakar yfirnáttúru-
legar upplifanir nær einstaklingurinn
fyllingu í lífi sínu fyrir verk heilags anda.
Samkvæmt þessum trúarskilningi eru
það andlegar upplifanir eins og tungu-
tal, lækning, spádómsgáfa, draumar,
fylling andans, íhugun og geðhreinsun
sem tengir einstaklinginn vió heilagan
anda (Barrs, 1978). Þetta eru hug-
myndir íklæddar kristnum búningi og
sprottnar úr kristnum jaróvegi en eru
ekki biblíulegar. Biblían kennir okkur að
heilagur andi er persóna og ekki hin
andlega vídd tilverunnar, ekki bara
kraftur og orka. Við eignumst persónu-
legt sarnfélag við heilagan anda þegar
við tökum á móti Jesú í líf okkar sem
frelsara sem dó fyrir syndir okkar.
Kristió líferni og starf heilags anda
snýst ekki um óvenjulega, yfirnáttúru-
lega atburði, um kraftaverk sem vekja
athygli, þó að þau gerist lika, heldur
snýst andlegt líf um það að elska Guð
og hlýóa vilja hans. Virðist þetta
kannski leiðinlegt, hversdagslegt, lítió
nýstárlegt, líf án frelsis? Nei, þegar vió
höfum lært aó þekkja Jesú þá ætti ekk-
ert að vera mikilvægara en aó lúta vilja
hans. Hann lifði syndlausu lífi í baráttu
gegn freistingu og dó á krossi fyrir okk-
ur og sigraói dauðann og hió illa. Getur
nokkuð verið merkilegra en það að
fylgja slíkum manni, slíkum Guói sem
elskar og fórnar svona miklu? Við get-
um treyst þvf að leiðin sem hann velur
er sú besta því aó hún leióir burt frá
hinu illa. Að vísu getum vió búist vió að
leiðin liggi í gegnum þjáningu og
sjálfsafneitun því aó þannig lá leiðin
hans. En við vitum að hún leiðir til sig-
urs því að hann hefur sigrað.
Bæn og vald yfir eigin tilveru
Heiðingjar líta á bænina sem tæki til að
ávinna sér hylli guðdómsins og fá hann
til þess að gefa af guódómlegum nægt-
um sínum. Er Guó eða guðirnir ekki til
þess aó hjálpa okkur? Til hvers á að
biðja til Guðs ef það virkar ekki? Mark-
miðið er að ná valdi yfir eigin tilveru,
rétturinn til þess að geta lifað eins og
hentar okkur (Malm,1999). Bænin er
notuð á okkar forsendum, í því augna-
miði að Guð styðji okkar takmark, líf í
hamingju, velgengni og heilbrigði.
Því miður lendum við oft í sama
hugsunarhætti og notum bænina sem
tæki til að höndla almættið, til aó hafa
áhrif á Guð, til að sigrast á eigin tilveru.
Vió höldum jafnvel að ef vió biðjum
nógu ákaft og innilega og helst í her-
bergi þar sem við finnum fýrir nærveru
Guðs aukist líkurnar til muna að okkur
takist að hreyfa við almættinu. Ekki
spillir fyrir ef að auki renna þar nokkur
tár og röddin er grátklökk því að þá
hlýtur Guð að skilja hversu mikió við
elskum eða þráum að eitthvað gerist.
Með mismunandi aðferðum reynum við
aó vekja áhuga Guós á okkar málstað
(Hallesby,1 978). I sumum kristnum
hópum fylgir bæn mikill hávaói og
ærslagangur. Þeir viróist hafa misst
sjónar á hinu persónulega eðli Guðs og
nálgast hann eins og sjálfssala. Nálgun-
in er eins og Guð sé lokaður inni í búri
orsaka og afleiðinga.
Fyrir mátt bænarinnar er ekki einung-
is leitast við aó ná valdi yfir eigin tilveru
heldur líka að útrýma þjáningu og það
er reynt að gera með því að reka í trú
hið illa í burtu. Aðferðin minnir á sær-
ingar í anda þjóðtrúarinnar. I „trúar-
stökki" er gengið inn í andaheiminn og
baráttan við hin illu öfl tekin upp:
„Sjúkdómsandar, hlustið, þið þekkið
mig - krabbamein, blinda, lömun. Ég
kem ÍJesú nafni. Ég kem í valdi Andans.
Ég skipa ykkur, sjúkdómsandar: Farið
út úr fólki, farið frá þeim, farið í burtu
frá þessum staó.“ Meó því að reka hið
illa í burtu er talið að þar meó hverfi
líkamleg þjáning.
Samkvæmt þessum skilningi er hægt
að álykta að sá sem þjáist sé meira í
greipum hins illa en aðrir og vald hins
illa yfir mönnunum sé líkamlegt, ekki
andlegt eða móralskt. Barátta góðs og
ills er í efnisheiminum eins og í ævintýr-
unum (Wigen,1987). Baráttan er milli
djöfuls, sjúkdóma og dauða annars veg-
ar og Guðs, heilsu og lífs hins vegar. Og
það er bænahetjan sem platar tröllið út í
dagsbirtuna svo að það breytist í stein
og prinsessan verður hamingjusöm upp
frá þessu. ... „Köttur út í mýri, setti upp
á sér stýri, úti er ævintýri."
„Allt vald er mér gefið á himni og
jörðu,“ sagði Jesús. Vegna þess að Guð
er kærleikur forðast hann ekki þjáningu
og sársauka heldur leitar hann hana
þvert á móti uppi og notar í sína þjón-
ustu. Það kostaði son Guðs mikla þján-
ingu að frelsa okkur frá valdi hins illa
sem er syndin. Þar að auki kostar frels-
unin það að tímabundið verður ekki
geró nein breyting á almennum lífskjör-
um manna í þessum heimi. Guð hefur
lagt allt undir til að frelsa okkur frá
hinu illa en ekkert til aó frelsa frá þján-
ingu. Þjáningin er ekki í andstöðu við
hið góða heldur við hið illa - þegar hún
er notuð af Guói. „Ég bið ekki, að þú
takir þá úr heiminum, heldur að þú
varóveitir þá frá hinu illa“ (Jóh.17,15),
var bæn Jesú fyrir kirkju sinni.
Bæn, samband máttar
og hjálparleysis
Frásögnin í Mark. 9,2-29 fjallar um
mátt, um bæn, og varpar Ijósi á þessa
þverstæðu; mátt bænarinnar.
Þrír lærisveinar eru með Jesú uppi á
háu fjalli í Galíleu og eru sjónarvottar
að hátign Jesú Krists. Fyrir augum
þeirra birtist dýró Jesú, dýrð sem hann
á frá því fyrir sköpun heimsins. Máttur
hans er þeim augljós þó að þeir gerðu
sér ekki grein fýrir því þá að það var fyr-
ir mátt hans að allur heimurinn var orð-
inn til. Lærisveinar Jesú voru í snertingu
við öfl og mátt sem getur umbreytt
heiminum á svipstundu í fullkomleika.
Enda urðu þeir mjög skelfdir, er sagt
um þá.
Tveir menn birtust og voru þeir á tali
við Jesú. Það voru þeir Móse og Elía.
Og um hvað snerist umræðan? Það er
Lúkas sem segir frá því: „Þeir ræddu um
brottför hans, er hann skyldi fullna í
Jerúsalem." Umræðuefnið var dauði
Jesú. (sjá Lúk. 9,28-36).
Hér birtist okkur myndbrot af guðs-
ríkinu. Er það ekki undarlegt að á þess-
um dýrlega stað og stund snýst samtal-
ió um dauðajesú? En það er kannski
ekki svo undarlegt, því að allt stendur
og fellur meó þeim atburði í hjálpræðis-
sögu mannkynsins. Fórnardauói Jesú
ræður úrslitum og má fyrir engan mun
fara úrskeiðis. Bæói Móse og Elía vita
þaó aó ef Jesús fullnar ekki verkið, að
deyja fýrir syndirnar, væri allt þeirra Iff
og starf, sem þó var hlaðið yfirnáttúru-
legum atburóum, til einskis. A meðan
18