Æskan - 01.09.1976, Page 49

INGÓLFUR DAVÍÐSSON:
Lambagras
^ nnaí og júní gefur að
'ta Ijósrauða smádíla á
^elum og holtum. Þetta er
®ssað lambagrasið, sem
,®x í lágum, ávölum smá-
ufurn eða torfum, undur-
bagurt á að líta I blóma.
UJumar eru gerðar úr þétt-
/t1, mjóblöðóttum, grein-
ar um sprotum og eru græn-
a Mt mestan hluta sum-
rsins. En á vorin skrýðast
Q%r fjölda Ijórauðra blóma
9 eru alrauðar þúfurnar
ll' mesta melaskraut. Rauði
1^ taerinn getur verið dálít-
u breytilegur og stöku sinn-
Q eru blómin hvít. Fiðrildi
a‘ !.*■ skordýr sækja í ilm-
l^.01’ hunangsrík blómin.
. ar9t barnið bregður þeim
uiunn sér og Eskimóar
H aðu vera sólgnir ( þau.
e breiða lambagrasaþúfu
hafið þið séð, — 20 sm í
þvermál eða meir? Lamba-
grasið er stjórað örugglega
niður! Undir hverri þúfu er
nefnilega gild stólparót,
sem vex beint í jörð niður
og það alldjúpt, jafnvel 50
—100 sm. Er því mjög erfitt
að grafa lambagras upp til
gróðursetningar og það því
fremur, sem aðeins neðsti
hluti rótarinnar getur sogið
næringu úr moldinni — og
verður að fylgja með. Efri
hluti rótarinnar geymir nær-
ingarforða. í hallærum var
rótin grafin upp til matar
fyrr á öldum, en þótti samt
ekki góðmeti, sbr. máltæk-
ið: „Allt er matur, sem í
magann kemst, nema holta-
rót og harðaseygjur", en
þetta eru forn nöfn á rótinni.
Rót geldingahnapps hefur
e.t.v. Ifka verið kölluð holta-
rót. Væri gaman að fá upp-
lýsingar um þessi nöfn.
Lambagras vex víða um Ev-
rópu, þó aðeins til fjalla
sunnantil. Einnig á Græn-
landi og víðar.
Skyld lambagrasinu er
önnur melajurt, sem ber svo
mörg nöfn, að auðséð er að
alþjóð hefur eftir henni tek-
ið. Nöfnin eru flugnabú, kol-
urt, fálkapungur, galtarpung-
ur, melapungur, hjartagras
og geldingagras! Margir
hálfjarðlægir stönglar
mynda lausa brúska og bera
1—2 blóm á stöngulendum.
Krónan er hvít og hunangs-
rík, en grænleitur eða rauð-
leitur bikarinn er samvax-
inn og líkt og belgur, sbr.
nöfnin. Taka börn oft fyrir
opið á belgnum og sprengja
hanp. Flugur sitja oft og
lengi niðri í blóminu, svo
það má vel kallast flugnabú.
Aldinhýðið stundum hjarta-
laga. Holurt vex víða á mel-
um; einnig ( hömrum, eink-
Holurt
um við sjó, þar sem fuglar
leggja til áburðinn. Það
þrífst Kka vel í strandmöl
með rotnuðum þara. Fuglar
eta aldinin og bera með sér
eitthvað af fræi. Annars
hristir vindurinn aldinhýðin
og dreifir úr þeim. Holurt
vex á vesturströndum Ev-
rópu, allt suður á Spán.
Ingólfur DavlSsson.
Efni: Tréfjöl, lítil blikkplata, bútur af stálvír, skrúfa (krók-
Ur), sterk teygja. Þú sagar tréfjölina til, hún á a5 vera 30
sm löng (lengd skipsins), þar á eftir límir þú káetuna og
reykháfinn ofan á. Blikkplötuna klippir þú til me5 sterkum
sk®rum (sjá mynd). Horfðu vel á myndina, hún skýrir sig
siálf. Þegar þú hefur lokið skipssmíðinni, og allt er komið
á sinn stað, þá snýrð þú skrúfunni þar til þú hefur snúið
e'hs og hægt er upp á teygjubandið og setur skipið ð
**°t, hvort heldur er heima við i einhverju stóru íláti eða
1 vatni eða sjó (tjörn), en mundu þá að hafa f þvi band,
sv° þú náir þvi aftur, því að það siglir mjög hratt á
'heðan vefst ofan af teygjunni. Gangi ykkur vel og góða
skemmtun.
^SkAN — Daglega bætast nýir kaupendur við þau mörgu þúsund sem kaupa blaðið.
47