Skírnir - 01.01.1940, Blaðsíða 32
Skírnir
Sannfræði íslenzkra þjóðsagna
29
sögð er um Gunnar Eyfirðingapóst. Gunnar var Rafns-
son og bjó síðast á Bási í Hörgárdal og dó þar árið 1817,
69 ára að aldri.
I Þjóðsögum Jóns Árnasonar (II, 158) er svofelld sögn
um Gunnar, og er hún skráð af síra Benedikt Þórðarsyni
ú Brjánslæk, en hann var ættaður úr Eyjafirði, sonur
Þói’ðar Pálssonar á Kjarna:
„Gunnar Eyfirðingapóstur var göngumaður svo léttur, að af-
hragð þótti; fór hann því allar vetrarferðir sínar gangandi og bar
töskuna. Einu sinni um vetrartíma var hann einn á ferð suður Tví-
dægru. Veður var gott og gangfæri greiðlegt. Nálægt miðri heið-
inni sér Gunnar mann einn mikinn til hliðar við sig; stefnir hann
í veg fyrir Gunnar, og hittast þeir brátt. Sér Gunnar þegar, að það
muni útilegumaður vera, og stendur honum nokkur kali af honum.
Maðurinn læzt vilja fylgjast með Gunnari og snýr á leið með hon-
nm. Vill Gunnar, að hann gangi á undan sér, en það vill hinn ekki
og gekk á eftir Gunnari. Gunnar herðir þá gönguna, sem mest hann
má, og hinn á eftir. Para þeir lengi þannig, að fjallabúinn fylgir
Gunnari, en nær honum þó ekki. Koma þeir loks að gili einu, er lá
þvert fyrir þeim. Þeim megin í gilinu, sem fjær þeim horfði, var
þar í hengjuskafl einn og harðfenni. Gunnar hikar ekki, og rennur
hann upp skaflinn' og kemst upp; snarar hann þar niður töskunni
°g bjó sig til varnar; var þar hið bezta vígi. Þegar fjallbúinn sér
viðbúnað og ætlun Gunnars, hættir hann við að hlaupa upp skafl-
inn og segir: „Ætið eruð þið eins fótfimir, Norðlingar". Sneri hann
a burt við svo búið. Þegar Gunnar sér það, tekur hann tösku sína,
heldur leiðar sinnar með ákafa og kemst suður fyrir heiðina til
hyggða um kvöldið. Sagði hann svo frá, að ef hann hefði ekki hitt
hengjuna, þá mundi hann ekki hafa komizt undan“.
Þessi sögn um Gunnar og útilegumann er einnig til í
verulega breyttri mynd, prentuð í þjóðsagnakveri Ólafs
Davíðssonar (Rvík 1895, bls. 129—131), eftir handriti
Þorsteins Þorsteinssonar frá Upsum í Svarfaðardal sam-
kvæmt almennri sögusögn í Eyjafirði. Eftir nokkur inn-
gangsorð segir svo frá ferð Gunnars:
„Einu sinni gekk Gunnar suður fjöll, sem oftar, í björtu veðri.
Það var mikil fönn, svo (að) Gunnar gekk á þrúgum. Það gerði
hann ávallt, er fannfergi var, en bar þær þess á milli. Þegar fer
að liða á daginn, sér Gunnar mann koma slóðina á eftir sér, og þótti