Ægir - 01.03.1938, Blaðsíða 10

Æ G I R
68
taka sig sainan, þegar september lauk.
Fyrstu dagana í október mátti sjá fjölda
vermanna meö klyf jaða hesta, er allir voru
á leið í veri'ð. Sjómenn komu víða að úr
Húnaþingi og stefndu fleslir út á Skaga,
því að þá var þar ein helzta verstöð á
þeim slóðum.
AðJiúnaður vermanna í þann tima var
oft ærið bágborinn, og öryggið á sjónum
lítið eða ekkert. Oft vantaði báta nauð-
synlegasta farbúnað, og lilutust því eigi
ósjaldan slvsfarir og lirakningar fyrir þá
sök. Ætla ég nú að skýra frá einum slílc-
um sjólirakningi, og' valdi ég þann, sem
hér fer á eftir vegna þess, að hann vakti
nokkra undrun víða um land á sínum
lima. Frásögn mín styðst að mestu leyti
við fréttapistil i I. árg. Miimisverðra tíð-
inda, og er skrifaður af Magnúsi Slej)-
liensen.
Haustið 1796 lcom, ásamt mörgum
öðrum til sjóróðra út á Skaga, Erlendur
nokkur Guðmundsson bóndi að Holtastöð-
um í Langadal í Húnavatnssýslu. Erlend-
ur liafði undanfarin 18 árróið l)æði baust-
og vorvertíð af Skaga. Sjálfur átti hann
slcip það, sem hann var formaður fyrir,
og' var það sex róið og eitl hið traustasta
til sjósóknar. Verbúð liafði Erlendur
enga, en Jiafði þetta haust komið sér og
skipshöfn sinni til lmsa að Ásbúðum á
Skaga. Venjulega voru sex og sjö menn á
skipi Erlendar, en þessa liaustvertíð hugði
hann að róa því við fimmta mann, vegna
manneklu. Skipsliöfnin var sem liér segir:
Erlendur sjólfur, sem var formaður og
skipseigandi, Davíð sonur lians, viðvan-
ingur 18 ára, Jón Ólafsson liðtækur mað-
ur, Guðmundur Jónsson góður liðsmaður
og Jón Illugason óliraustur unglingur.
Snemma morguns þann 26 okt. lagði Er-
lendur af slað í þriðja róður siun á þeirri
vertíð. En þegar Iiósetar eru að setjast
undir árar, sjá þeir að maður kenuir
hlaupándi niður i fjöruna. og kallar hann
til þeirra. I’eir sjá brátt, að þar er kominn
Asþór Björnsson, húsbóndi í Ásbúðum.
Ásþór biður Erlend fars og veitir formað-
ur honum það í þetta skipti, vegna þess að
lieimilisástæður í Ásbúðum voru mjög
erfiðar.
Réru hásetar nú út á mið, því að segl
var ekkert til á bátnum og eigi heldur
stjóri, og var svo um flesta báta á Skaga
i þann lima. Veður var gott, lygnt og frost-
laust. En þegar þeir komu austur úr milli
skers og lands, er svo nefnist þar, virtist
hann nokkuð vindlægari, og hélt þvi
Erlendur strax inn á við, því honum þótti
líklegast að gera mundi landsynning. Þeg-
ar komið var fram á svopefnda Hamra-
flóð, var rennt færum nokkra stund. En
brátt tóku menn eflir því, að mjög gekk í
loftið og vindbraðinn á skýjunum spáði
tæjiast æskilega. Skij)aði nú Erlendur há-
setum sinum að hanka upp færin, og lók
siðan að halda til lands, eins og bezt málti.
Þegar svo var langt komið heim á leið, að
eigi virtist eftir nema hálf vika sjávar,
brast á ofsarok af suðri, og varð sjórinn i
einu vetfangi mikill og hamförull. Brátt
bætti bátnum að miða áfram, enda jókst
særokið og veðurofsinn svo mjög, að tæp-
ast varð við nokkuð ráðið. Vildi nú Er-
lendur kasta út stjóra, til þess að bátinn
bæri ekki eins ört á haf út, og raun varð
á. En þar sem enginn stjóri var í bátnum
reyndist úr vanda að ráða; tók Erlendur
því ifæru, hákarlasókn og þrjá sterkustu
öngla skipverja og svívafði um, þannig að
krókarnir sneru út á alla vegu; batt hann
síðan alll þetta neðan í þrjú samanlögð
haldfæri með vaðsteinum á og renndi sið-
an öll til botns. Eigi þorði Erlendur að
binda færin í stefni skipsins, þvi að hon-
um var ljóst, að þáu mundu þá fljótt
hrökkva í sundum. Fór liann þvi fram i
barka skipsins og hélt þar í færin, en lét